Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 13 ve 14 üncü Maddeleri Gereğince Yürütülen İşlemlere İlişkin Yönerge
2863 SAYILI KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KANUNUNUN 13 VE 14 ÜNCÜ MADDELERİ GEREĞİNCE YÜRÜTÜLEN İŞLEMLERE İLİŞKİNYÖNERGE
(Bakanlık Makamının 18.10.2004 tarih ve 25932 sayılı olurları ile yürürlüğe girmiştir.)
(Danıştay Altıncı Dairesinin 23.08.2006 tarih ve 2006/4570 Esas Nolu Kararı gereğince Bakanlık Makamının 18.09.2006 tarih ve 152499 sayılı olurları ile yeniden yürürlüğekonulmuştur.)
(Bakanlık Makamının 28.07.2010 tarih ve B.16.0.KVM.0.07.02.00/23/166.99-161383 sayılı Olurları ile yürürlüğe girmiştir)
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1- (1) Bu yönerge, 21.07.1983 tarih ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 13 ve 14 üncü maddeleri gereğince yürütülen, hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlığı ile bunlara ait koruma sınırları dahilindeki taşınmaz mallarla ilgili satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisi vb. konularda yürütülen işlemlere ilişkin kuralları belirler.
Kapsam
MADDE 2- (1) Hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup;
a) 2863 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi kapsamında satış ve hibe ile ilgili işlemleri yapılacak taşınmaz mallardan;
I) Münferit taşınmaz kültür ve tabiat varlığı olarak tescil kararı bulunan,
II) Tescilli taşınmaz kültür ve tabiat varlığının koruma alanında kalan,
III) Sit alanı olarak tescil edilen alan içinde yer alan,
b) 2863 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi kapsamında kiralama, tahsis, devir, terk, irtifa ve intifa hakkı verilmesi ile ilgili işlemleri yapılacak taşınmaz mallardan;
I) Münferit taşınmaz kültür ve tabiat varlığı olarak tescil kararının bulunan,
II) Sit alanı olarak tescil edilen alan içinde yer alan taşınmazlar,
bu yönerge kapsamındadır.
Yasal dayanak
MADDE 3- (1) Bu yönerge 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 13 ve 14 üncü maddeleri, 16.04.2003 tarih ve 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltmalar ve tanımlar
MADDE 4- (1) Bu yönergede geçen kısaltma ve tanımlar şunlardır;
a) Kısaltmalar
"Bakanlık"; "Kültür ve Turizm Bakanlığı"nı,
"Genel Müdürlük"; "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü"nü,
"Koruma Bölge Kurulu"; "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları"nı,
"Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü"; "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlükleri"ni,
"Müze Müdürlüğü"; "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı müze müdürlükleri"ni
ifade eder.
b) Tanımlar
(1) "Taşınmaz kültür varlıkları"; Tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi ya da tarihi devirlerde sosyal yaşama konu olmuş bilimsel ve kültürel açıdan özgün değer taşıyan yer üstünde, yer altında veya su altındaki bütün taşınmaz varlıkları,
(2) "Taşınmaz Tabiat Varlıkları"; jeolojik devirlerle, tarih öncesi ve tarihi devirlere ait olup ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri bakımından korunması gerekli, yer üstünde, yer altında veya su altında bulunan değerleri,
(3) "Kentsel sit"; mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan ve birarada bulunmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha fazla kıymeti olan, kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler, bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar) birlikte bulundukları alanları,
(4) "Tarihi sit"; önemli tarihi olayların cereyan ettiği ve bu sebeple korunması gerekli yerleri,
(5) "Arkeolojik sit"; antik bir yerleşmenin veya eski bir medeniyetin kalıntılarının bulunduğu yer veya su altında bilinen veya meydana çıkarılan korunması gerekli alanları,
(6) ''Kentsel Arkeolojik sit''; 3386 ve 5226 sayılı Kanunlarla değişik 2863 sayılı Kanun kapsamına giren arkeolojik sit alanları ile birlikte korunması gerekli kentsel dokuları içeren ve bu özellikleri ile bütünlük arz eden korumaya yönelik özel planlama gerektiren alanları,
(7) "Tabii sit, doğal sit"; ilginç özellik ve güzelliklere sahip olan ve ender bulunan korunması gerekli alanları ve taşınmaz tabiat varlıklarını,
(8) "İnşai ve fiziki uygulama"; Esaslı onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Esas Hükümler
Başvuru
MADDE 5- (1) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında Bakanlıkça izin verilecek taşınmaz mallarla ilgili;
a) Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nce veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca Bakanlığa, Genel Müdürlüğe,
b) Mahallinde Defterdarlık veya Malmüdürlükleri ile yetkileri kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarının taşra teşkilatları, Belediyeler ve İl Özel İdarelerince ilgili Kültür ve Turizm Müdürlükleri veya Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine,
başvuruda bulunulur.
(2) Başvuruya taşınmaz malın çaplı tasarruf vesikası ve tapu senedi örneği veya yeni tarihli tapu kaydı ile taşınmaz malın konumunu gösterir harita ile taşınmaz malın üzerinde herhangi bir yapı bulunuyor ise yapıya ilişkin ruhsat belgesi ya da binanın yasal durumu ile imar durumuna ilişkin belediye veya ilgili kurumdan alınacak belge eklenir.
(3) Taşınmaz mallarla ilgili yapılacak müracaatlarda satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisinin gerekçesi ve varsa kullanım amacına ilişkin bilgilere yer verilir.
Başvuruların incelenmesi
MADDE 6- (1) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında Genel Müdürlüğe, İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri veya koruma bölge kurulu müdürlüklerine yapılan müracaatlarda;
a) Hazineye veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup kamu kurumları dışında kuruluşlara ve kişilere satışı, kiralanması, irtifak hakkı vb. talep edilen taşınmazlar için 8. maddede belirtilen esaslar doğrultusunda inceleme yapılır.
I) Bakanlığa/Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlar, taşınmaz malın bulunduğu alanın özelliği, konumu göz önüne alınarak Genel Müdürlükçe koruma bölge kurulu müdürlükleri veya müze müdürlüklerine incelettirilir.
II) Kültür ve turizm müdürlüklerine ve koruma bölge kurulu müdürlüklerine yapılan müracaatlarda, taşınmaz mal ilgili koruma bölge kurulu müdürlüğü veya müze müdürlüğünce resen incelenir.
III) Taşınmaz 2863 sayılı Kanun kapsamında kalıyor ise, mahallinde yapılan incelemeler sonucunda hazırlanan rapor, bilgi ve belgeler Genel Müdürlüğe gönderilir.
b) Hazineye veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup, bir başka kamu kurum ve kuruluşuna tahsisi, devri, kiralanması talep edilen taşınmazlarla ilgili konular Bakanlığa iletilir. Konu 9 uncu madde hükümleri doğrultusunda değerlendirilir. Konuya ilişkin yeterli bilgi, belge olması halinde Bakanlıkça görüş verilir. Değerlendirmeye esas bilgi, belge yetersiz ise talebe konu taşınmaz incelettirilerek Bakanlıkça görüş verilir.
İnceleme sonucu hazırlanacak belgeler
MADDE 7- (1) Müracaatlarla ilgili yapılan incelemeler sonucunda hazırlanacak belgeler şunlardır;
a) Başvuru mahalline yapılmışsa, taşınmaz mallarla ilgili talebin iletildiği yazı
b) Rapor (en az iki uzman tarafından hazırlanarak imzalanmış)
c) Taşınmaz mal bir plan kapsamında ise, taşınmaz malın yerini ve kullanımını gösterir plan örneği ve plan notu, plan yoksa üzerinde taşınmaz malın işaretli olduğu, taşınmazın konumunu gösteren harita
d) Taşınmaz ve çevresine ilişkin detaylı fotoğraflar
e) Taşınmaz mala ilişkin özel alınmış kurul kararları varsa, ihtiyaç duyulması halinde bu kararlar
f) İhtiyaç duyulacak diğer belgeler
İnceleme sonucu hazırlanacak rapora ilişkin esaslar
MADDE 8- (1) Koruma bölge kurulu müdürlükleri ve müze müdürlüklerince yerinde inceleme sonucu hazırlanacak raporlarda aşağıdaki bilgilere yer verilir.
a) İlgi
b) Adres (İl, İlçe, Mahalle, Cadde, Sokak, Kapı no, pafta, ada, parsel no) (varsa)
c) İnceleme nedeninin belirtilmesi ve inceleme tarihi
d) Taşınmazın genel tanımı (bulunduğu konum, çevresiyle ilişkisi, kullanım durumu vb.)
e) Taşınmazın tescilli olup olmadığı, herhangi bir sit alanında veya koruma alanında bulunup bulunmadığı, sit alanında ise sitin türü ve derecesi ile taşınmaza bitişik parsellere ilişkin alınan kararlar hakkında bilgi
f) Taşınmaz malı içeren yürürlükte bulunan herhangi bir plan bulunup bulunmadığının (Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı, Koruma Amaçlı İmar Planı) bilgisi, plan mevcutsa taşınmaz mala getirilen kullanım kararı,
g) Taşınmaz malın bulunduğu alana ilişkin sürmekte olan bir plan çalışmasının bulunup bulunmadığı,
h) Taşınmaz malın üzerinde herhangi bir inşai ve fiziki uygulama tespit edilmesi halinde, bu uygulamanın tescil tarihinden/sit ilanından önce mi, sonra mı yapıldığı, tescil tarihinden/sit ilanından sonra yapılan uygulamalarda koruma bölge kurulundan izin alınıp alınmadığı
ı) Taşınmaz malın korumaya yönelik diğer mevzuatlarla olan ilişkisi
j) Uzman görüşü ve görüşe esas gerekçeler
k) Raporun hazırlanma tarihi, isim, imza
l) Rapora eklenen ve raporu destekleyen belgelerin dökümü
Başvuruları değerlendirme kriterleri
MADDE 9- (1) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında konularla ilgili yapılan başvuruların değerlendirilmesinde aşağıdaki kriterler göz önüne alınır.
a) Sit alanlarında ve koruma alanlarında bulunan taşınmazlar ile münferit olarak tescilli korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarına ilişkin satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisi vb. taleplere, yaptırılacak inceleme doğrultusunda; ilgili ilke kararları kapsamında değerlendirilerek;
I) Talebin ilke kararları hükümleri ile örtüşmesi halinde her türlü uygulama öncesinde ilgili koruma bölge kurulundun izin alınması, karar gereklerinin yerine getirilmesi koşulu ile izin Bakanlıkça verilir.
II) Talebin ilke kararları hükümleri ile çelişmesi halinde talep, ilke kararları ile çelişkiler belirtilerek reddedilir.
b) I., II. ve III. derece arkeolojik sit alanlarında ve ören yerlerinde ilgili ilke kararları hükümleri göz önüne alınarak hazırlanacak ve koruma bölge kurulunca uygun bulunacak çevre düzenleme projesinin uygulanmasını sağlamak amacıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının tahsis talepleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetlerinde olan alanlarda çevre düzenleme projesinin uygulanması amacıyla kiralanması talepleri Bakanlıkça değerlendirilir.
Taşınmaz mallarla ilgili iznin verilmesi
MADDE 10- (1) Bu yönerge kapsamında incelenen ve yukarıda belirtilen kriterler göz önüne alınarak Genel Müdürlükçe, Bakanlığın görüşü ve izni müracaat şekli göz önüne alınarak ilgili kurum-kuruluşa bildirilir.
(2) İl kültür ve turizm müdürlükleri ile koruma bölge kurulu müdürlüklerine yapılan müracaatlar üzerine gerçekleştirilen incelemelerde, taşınmaz malın 2863 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığının tespit edilmesi halinde, taşınmazın 2863 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığı koruma bölge kurulu Müdürlükleri veya il kültür ve turizm müdürlüklerince ilgili idareye doğrudan bildirilir.
(3) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında izin verilen taşınmaz mallarda yapılacak her türlü inşai ve fiziki müdahale ile 2863 sayılı Kanunun diğer maddeleri uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalar için koruma bölge kurulu kararı alınmasının zorunlu olduğu ve taşınmazlarda yapılacak uygulamalar sırasında kültür ve tabiat varlığına rastlanması halinde en yakın müze müdürlüğüne veya mülki idare amirliğine bilgi verilmesi hususu izin verilirken ilgili kurum-kuruluşa bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
MADDE 11- Bu yönerge onaylandığı tarihte yürürlüğe girer.
MADDE 12- Bu yönergeyi Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.