Eşya ve Levazımın Terkin, Satma ve Devir İşlemleri (Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No:11))
GİRİŞ
Bilindiği üzere, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 53 üncü maddesinde; bir bakanlıktan diğer bakanlığa verilen eşya ve malzeme bedellerinin bunları alan bakanlığın ödeneğine mahsup edileceği, karşılığının ise gelir kaydedileceği hükmüne yer verilmiştir. Ayniyat Talimatnamesinin 8 inci maddesinin “Terkin, satma veya devir işlemleri” başlıklı, değişik dördüncü fıkrasındaki “Değeri, Maliye Bakanlığınca belirlenecek tutara kadar olan eşya ve levazımın terkin, satma veya bir daireden diğer bir daireye devir işlemleri ikinci derece ita amirlerinin, değeri belirlenen tutardan yukarı olanların terkin, satma veya bir daireden diğer bir daireye devir işlemleri ise ilgili Bakanın onayı ile yapılır.” hükmüyle de eşya ve levazımın terkin, satma veya devir işlemlerinin, Maliye Bakanlığınca belirlenecek parasal sınırlar dahilinde sonuçlandırılması esasa bağlanmıştır.
Ancak, bazı idareler nezdinde bulunan ihtiyaç fazlası eşya ve levazımın ihtiyaç sahibi diğer daire ve idarelere devir işlemlerinin yukarıda belirtilen hukuki düzenlemeler çerçevesinde yapılmasında bazı olumsuzluklarla karşılaşılmaktadır. Bu nedenle yılları bütçe kanunlarında, genel bütçeli daireler ile katma bütçeli idareler ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ve fonların birbirleri arasında eşya ve levazım devrine ilişkin esas ve usullerin Maliye Bakanlığınca düzenleneceğine ve bu işlemlerde 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 53 üncü maddesi hükmünün uygulanmayacağına dair hükümlere yer verilmektedir.
Yukarıdaki düzenlemeler dikkate alınarak eşya ve levazımın terkin, satma ve devir işlemlerinin aşağıda belirlenen esas ve usullere göre yapılması uygun görülmüştür.
I- AYNİYAT TALİMATNAMESİ HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPILACAK TERKİN, SATMA VE DEVİR İŞLEMLERİ
Ayniyat Talimatnamesinin 8 inci maddesinin değişik dördüncü fıkrası hükmüne göre ikinci derece ita amirlerinin onayı ile terkin edilecek, satılacak veya ihtiyaç fazlası olması nedeniyle bir daireden diğer bir daireye devredilecek eşya ve levazımın değeri, “Parasal Sınırlar, Süreler ve Oranlar”ın tespitine ilişkin 3 sıra no.lu Genel Tebliğ eki tabloda gösterilmiştir.
Buna göre, “Parasal Sınırlar, Süreler ve Oranlar”ın tespitine ilişkin 3 sıra no.lu Genel Tebliğ eki tabloda gösterilen değere kadar (bu değer dahil) olan eşya ve levazımın terkin, satma veya devir işlemleri mahallinde ikinci derece ita amirlerinin, bu değerden daha fazla olan eşya ve levazımın terkin, satma veya devir işlemleri ise ilgili bakanın onayı ile yapılacaktır. Eşya ve levazımın terkin, satma veya devir işlemleri için anılan Tebliğde gösterilen limitler, bu işlemlerden herhangi birine veya tamamına konu olan eşya ve levazımın bir yıldaki toplam değerini ifade etmektedir.
II- YILLARI BÜTÇE KANUNLARINDAKİ HÜKÜMLERE GÖRE YAPILACAK EŞYA VE LEVAZIM DEVRİ
28/12/2003 tarihli ve 25330 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 24/12/2003 tarihli ve 5027 sayılı 2004 Mali Yılı Bütçe Kanunu 14 /b-2 maddesi ile 49/a-1 maddesinde; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri, bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerindeki ihtiyaç fazlası eşya ve levazımın tespiti ile bunların kuruluşlar arasında bedelsiz olarak devredilmesine veya tasfiye edilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığınca düzenleneceğine, 3/7/2003 tarihli ve 4916 sayılı Kanunun 37 nci maddesi hükmü saklı olmak üzere diğer kanunların bu hükme aykırı hükümleri ile 1050 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi hükmünün uygulanmayacağına yer verilmiştir.
Madde kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının ellerinde bulunan ihtiyaç fazlası eşya ve levazımın (taşıt ve iş makineleri hariç) tespiti ile kapsamdaki ihtiyaç sahibi diğer kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilmesi ve tasfiyesine ilişkin işlemler, aşağıda belirtilen esas ve usullere göre yapılacaktır.
A- GENEL ESASLAR
1- Yılları bütçe kanunlarında yer alan madde kapsamında bulunan tüm kamu kurum ve kuruluşları birbirleri arasında bedelsiz olarak her türlü demirbaş eşya ve levazım (taşıt ve iş makineleri hariç) devri yapabileceklerdir.
2- Kayıtlara alınış tarihi itibarıyla üç yılını tamamlamayan eşya ve levazım devir işlemine konu edilmeyecektir.
Üç yılını tamamladığı halde bakım, onarım ve nakliye masrafları açısından ekonomik olmayan eşya ve levazım da devir işlemine konu edilmeyecek, bu tür eşya ve levazım, kuruluşların tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre satılmak veya imha edilmek suretiyle tasfiye edilecektir.
3- Devire konu olan eşya ve levazıma birden fazla kuruluştan talep yapılması halinde adalet teşkilatı ve eğitim kurumlarına öncelik tanınacaktır.
4- Devredilen eşya ve levazımın kayıtlardan düşülmesi ve devir alan kuruluş kayıtlarına alınması işlemleri ile ilgili olarak düzenlenecek belgeler konusunda kuruluşların tabi oldukları özel mevzuatlarındaki düzenlemeler ve bu Tebliğin ilgili bölümlerinde yapılan açıklamalar dikkate alınacaktır.
B- İHTİYAÇ FAZLASI EŞYA VE LEVAZIMIN TESPİTİ VE SAYMANLIKLARA BİLDİRİLMESİ
1- Kurum ve kuruluşlar ita amiri onayı veya yetkili organlarının kararıyla, birim amiri veya görevlendireceği yardımcısının başkanlığında en az üç kişiden oluşacak bir komisyon marifetiyle “Genel Esaslar” bölümünün (2) numaralı fıkrasında yapılan açıklamalar da dikkate alınarak, ellerinde bulunan devredilecek ihtiyaç fazlası eşya ve levazımı tespit edeceklerdir.
2- Tespit edilen ihtiyaç fazlası eşya ve levazım, www.muhasebat.gov.tr adresinde “İhtiyaç Fazlası Eşya ve Levazım Sorgu Ekranı” isimli web sayfasında bulunan listedeki malzeme ad ve çeşidine göre sınıflandırıldıktan sonra, düzenlenecek Ek-1 form ile;
a) Genel ve katma bütçeli daire ve idarelerce ödemeler yönünden bağlı bulundukları saymanlıklara,
b) Genel ve katma bütçeli daire ve idarelere bağlı döner sermayeli işletmelerce, mali tablolarının girişlerinin yapıldığı saymanlıklara,
c) Kapsamdaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca ise bulundukları yerdeki defterdarlık muhasebe müdürlüğü veya malmüdürlüklerine,
bildirilecektir.
Ek-1 form ile bildirilen devire konu ihtiyaç fazlası eşya ve levazımdan, ihtiyaç sahibi kurum ve kuruluşlara devredilenlere ilişkin olarak Ek-2 form düzenlenecek ve bu form da, Ek-1 formun teslim edildiği aynı saymanlığa gönderilecektir.
C- SAYMANLIKLARCA YAPILACAK İŞLEMLER
İhtiyaç sahibi kurum ve kuruluşların ihtiyaç fazlası eşya ve levazıma ilişkin bilgilere rahatça ulaşmalarını teminen Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü web sitesinde “İhtiyaç Fazlası Eşya ve Levazım Sorgu Ekranı” isimli web sayfası oluşturulmuştur.
1- Kapsamdaki tüm kamu kurum ve kuruluşlarından yukarıda belirtilen saymanlıklara gönderilen Ek-1 formda gösterilen eşya ve levazıma ilişkin veriler, “http://www.muhasebat.gov.tr” adresindeki “İhtiyaç Fazlası Eşya ve Levazım Giriş Ekranı” sayfasında yer alan bilgi giriş formu vasıtasıyla veri tabanına girilecektir.
2- Girişi yapılan eşya ve levazımdan ihtiyaç sahiplerine devredilenlere ilişkin olarak saymanlıklara gönderilen Ek-2 formda gösterilen veriler, yine aynı adreste bulunan bilgi giriş formunun “Devredilen Miktar” sütunundaki “Değiştir” butonu vasıtasıyla veri tabanından düşülecektir.
3- Veri girişleri yapılan Ek-1 ve Ek-2 formlar, yapılacak denetimler sırasında denetim elemanlarına ibraz edilmek üzere dosyalanarak, saymanlıklarda muhafaza edilecektir.
D- DEVİR VE TASFİYE İŞLEMLERİ
1- İhtiyaç duyulan eşya ve levazım, öncelikle, “www.muhasebat.gov.tr” adresindeki “İhtiyaç Fazlası Eşya ve Levazım Sorgu Ekranı” penceresinde sorgulama yapılmak suretiyle araştırılacak, ihtiyaca uygun eşya ve levazımın varlığı tespit edildikten sonra ilgili kurum veya kuruluşa başvurulacaktır.
2- Devrine karar verilen eşya ve levazım için iki nüsha protokol (Ek-3) düzenlenecektir.
Devir işlemleri;
a) Genel bütçeli daireler, katma bütçeli idareler ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ve fonlarda Muhasebat Genel Müdürlüğünün “Parasal Sınırlar, Süreler ve Oranlar”ın tespitine ilişkin 3 sıra no.lu Genel Tebliğ eki tabloda gösterilen limitler dahilinde yetkili ita amirlerinin,
b) Kapsamdaki diğer kurum ve kuruluşlarda ise kurum ve kuruluşların tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre belirlenen yetkili kişi veya kurullarının,
onayı ile sonuçlandırılacaktır.
c) Eşya ve levazımın terkin, satma veya devir işlemleri için “Parasal Sınırlar, Süreler ve Oranlar”ın tespitine ilişkin 3 sıra no.lu Genel Tebliğ eki tabloda gösterilen limitler, bu işlemlerden herhangi birine veya tamamına konu olan eşya ve levazımın bir yıldaki toplam değerini ifade etmekte olup, ilgili ita amirleri veya yetkililerin bu hususu göz önünde bulundurmaları gerekir.
3- Genel ve katma bütçeli daire ve idarelerde; devreden idarenin kaydına esas değer, eşya ve levazımın kayıtlı değeri; devralan idarenin kaydına esas değer ise eşya ve levazımın Ayniyat Talimatnamesinin 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine göre tespit edilecek değeri olmak üzere, devir konusu eşya ve levazım;
a) Devreden daire veya idarenin ayniyat kayıtlarından, devir alan daire veya idarenin vereceği ayniyat tesellüm makbuzu ve yapılan devir protokolüne dayanılarak düşülecek,
b) Devralan daire veya idarenin ayniyat kayıtlarına ise, düzenlediği ayniyat tesellüm makbuzunun kendinde kalan nüshası ile düzenlenen protokol ve bedel tespit tutanağına dayanılarak alınacaktır.
4- Kapsama dahil diğer kurum ve kuruluşlarda devir işlemleri özel mevzuatlarındaki hükümlere göre yapılacaktır.
5- Veri tabanına giriş yapıldığı tarihten itibaren 6 ay sonunda talep edilmeyen ihtiyaç fazlası eşya ve levazım;
a) Genel bütçeli dairelerce, bu Tebliğin “I- Ayniyat Talimatnamesi Hükümlerine Göre Yapılacak Terkin, Satma ve Devir İşlemleri” bölümündeki esaslara ve Bakanlığımız Milli Emlak Genel Müdürlüğünün 9/3/1994 tarihli ve 193 sıra no.lu Milli Emlak Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre,
b) Katma bütçeli idareler, döner sermayeli işletmeler ve fonlar ile kapsamdaki diğer kurum ve kuruluşlarca tabi oldukları mevzuatta belirlenen esaslara göre,
tasfiye edilecektir.
E- DİĞER HUSUSLAR
Kamuda tasarruf sağlanması bakımından ihtiyaç fazlası eşya ve levazımın kuruluşlar arasında bedelsiz devredilmesinin etkin bir şekilde uygulanması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, eşya ve levazım ihtiyacının sistemde kayıtlı olanlardan bedelsiz karşılanmasının mümkün bulunması durumunda, kurum ve kuruluşlarca satınalma yapılmayacaktır. Tahakkuk daireleri ve diğer harcamacı birimlerce de bu ihtiyaçlar için ödenek veya kaynak ayrılması talebinde bulunulmayacaktır.
Kapsamdaki kurum ve kuruluşların yöneticileri uygulamanın bu Tebliğ esaslarına göre yürütülmesi konusunda merkez ve taşra teşkilatları nezdinde gerekli tedbirleri alacaklar ve denetim elemanlarınca yapılacak inceleme ve denetimlerle ilgili programlarında, uygulamanın gerektiği şekilde yapılıp yapılmadığı hususlarına yer verilmesini sağlayacaklardır.
III- YÜRÜRLÜK
14/1/2003 tarihli ve 24993 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 11 sıra no.lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Tebliğ olunur.
Ekler için tıklayın