Özel Tiyatrolara Devlet Desteği Yönetmeliği
(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.)
Aşağıdaki Yönetmelik 11/08/2006 tarih ve 26256 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Özel Tiyatrolara Devlet Desteği Yönetmeliğinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik” hükümleri uyarınca yürürlükten kaldırılmıştır.
Resmi Gazete Tarihi: 18.07.1995 Resmi Gazete Sayısı: 22347
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu yönetmeliğin amacı, ulusal kültür ve çağdaş anlayışa uygun etkinlikleriyle kültür ve sanatımıza hizmette bulunan ve gelişmekte olan özel tiyatroların projelerine destek vererek tiyatro sanatının yaygınlaşıp sevilmesini sağlamak, yerli oyun yazarlarını teşvik etmek, oynanan oyunların kalitesini yükseltmek ve bu yolla da Türk tiyatrosunun gelişmesini ve tanıtılmasını desteklemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu yönetmelik; yurtiçinde ve yurtdışında faaliyet gösteren profesyonel özel tiyatrolara, amatör tiyatrolara, çocuk tiyatrolarına, gençlik tiyatrolarına, eğitim tiyatrolarına, özürlülerin tiyatrolarına ve geleneksel tiyatroya yapılacak devlet desteğinin usul ve esaslarını kapsar.
Dayanak
Madde 3- “Bu yönetmelik 24.01.1989 tarih ve 354 sayılı Kültür Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname”nin 9’uncu maddesi hükmüne göre hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu yönetmelikte geçen:
“Bakanlık”, Kültür Bakanlığını,
“Tiyatro”, Bakanlıktan destek talep eden veya destek alan profesyonel özel tiyatroları, amatör, çocuk, gençlik, eğitim, özürlülerin tiyatroları ile geleneksel tiyatroyu,
“Kurul”, Değerlendirme Kurulu’nu, ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Yapılacak Destek, Başvuru, Başvuru Belgeleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Yapılacak Destek
Destek
Madde 5- Bakanlık tiyatrolara bu yönetmelikte belirtilen esaslara göre prodüksiyonların, Bakanlıkça hazırlanmış basılı forma göre detaylandırılmış projelerine ve bu yönetmelik uyarınca eklenmiş belgelerine göre mali destekte bulunur. Yapılacak destekler her yıl Bakanlık bütçesine konulan ödenekten karşılanır.
Tiyatrolara para desteği ile birlikte;
a) Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünün tiyatro sahneleriyle Anadolu’da açılacak diğer sahneleri en az üç ay önceden haber verilmesi, Devlet Tiyatrolarının programının aksamaması, ışık ve personel giderleri karşılanması kaydıyla sezon içinde en fazla iki hafta, sezon dışında dönüşümlü olarak en fazla bir ay süreyle Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünün teklifi, Bakanın Onayı ile bir protokol yapılarak desteğe hak kazanan tiyatrolara tahsis edilebilir.
b) Devlet Tiyatrolarında, görevli, rejisör, aktör, aktris ve dekoratörlere desteğe hak kazanan tiyatrolarda çalışmaları için mevzuat hükümleri dahilinde Genel Müdürlükçe izin verilebilir.
c) Özel tiyatrolara tahsis edilen Bakanlık Kültür Merkezleri bünyesindeki tiyatro salonları, İstanbul Küçük Sahne ile temin edilecek diğer benzeri tiyatro salonlarının tahsisi için Bakanlık Kültür Merkezleri Dairesi Başkanlığı’na başvuruda bulunan tiyatrolara adı geçen dairece belirlenen prensipler (yönerge) ve süreler için bir protokolle (salon giderlerini karşılamaları kaydıyla) tahsis edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Başvuru, Başvuru Belgeleri
Başvuru
Madde 6- Destek talep eden tiyatrolar, bu yönetmeliğin 7’nci maddesinde yazılı belgeleri ayrı ayrı hazırlayıp bir dosya halinde dilekçelerine ekleyerek her yıl 15 Ağustos mesai saati bitimine kadar bizzat veya posta ile Bakanlık Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne başvurular, postadaki gecikmeler göz önüne alınmaz.
Bakanlıkça bütçe olanakları çerçevesinde ek ödenek temin edildiği yıllarda, kurulun toplanacağı tarihten 15 gün öncesine kadar yeniden başvurular kabul edilir.
Başvuru Belgeleri
Madde 7- Başvuru için gerekli belgeler şunlardır:
a) Tiyatroların ticari unvanı ve ticaret sicil numarası (etkinliğini sürdürdüğüne dair Ticaret Odasından alınan yeni belge), adi ortaklık ise ortaklık mukavelesinin tasdikli örneği,
b) Tiyatronun temsil vereceği binanın mülkiyet durumu,
c) Tiyatronun devamlı olarak yazışma için açık adresi ve telefon numarası,
d) Destek istediği yıldan önceki son sanat sezonunda oynadığı oyunun;
1- Adı
2- Yazarı
3- Yönetmeni
4- Hangi tarihler arasında oynandığı, yerleri ve oyun sayısı
5- İzleyici sayısı
6- Basın değerlendirmeleri
e) Destek için başvurulan sanat sezonunda oynanacak oyunlarla ilgili olarak Bakanlıkça hazırlanan bilgi formunda belirtilen soruların yanıtlanması, çocuk oyunları için oyunun metni,
f) Yerleşik tiyatro salonu olmayan ve turne tiyatrosu olarak çalışmak isteyen tiyatroların en az 25 oyun turne anlaşması yapmış olması, bunlara ait sözleşme, kiralama belgelerinin örnekleri,
g) Oyun yazarları tarafından verilen ön izin belgesi,
h) Sanatçılarla yapılan sözleşmeler,
I) Yönetmeni, müzik yönetmeni, bestecisi, koreografi, sahne tasarımcısı, kostüm tasarımcısı ile yapılan sözleşmeler,
i) Yurt genelinde yapılacak turneler,
j) Ücret ödeme bordrolarının tasdikli örnekleri,
k) Çalışanlar için ödenmiş sigorta primlerine ait makbuzların tasdikli örnekleri,
l) Vergi borçlarının ödendiğini veya tecil edildiğini kanıtlayan belge örnekleri,
m) Bir yıl önceki sanat sezonunun yıllık vergi bildiriminde yer alan giderlerin miktarı,
n) Bilanço veya işletme hülasası,
o) Kar veya zarar cetveli.
Muaf tutulma
Madde 8- Yönetmeliğin 7’nci maddesinin a,h,ı,k,l,m,n,o,p bentleri amatör, gençlik, eğitim, özürlülerin tiyatroları ile geleneksel tiyatro için geçerli değildir.
Yararlanma
Madde 9- Devlet desteğinden yararlanma “Proje” esasına göre yapılacaktır. Ödenek desteği almak isteyen topluluklarca tasarlanan yeni projenin gerçekçi bir maliyetle hazırlanmış olması gerekmektedir. Yönetmeliğin amaç maddesine uygunluğu belirtilerek hazırlanacak projede yönetmelikte belirlenen koşullara göre bütün yapım giderleri belgelendirilerek hazırlanacak dosya ile birlikte sunulacaktır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Değerlendirme Kıstasları, Değerlendirme Kurulu, Bakan Onayı
BİRİNCİ BÖLÜM
Değerlendirme Kıstasları
Kıstaslar
Madde 10- Özel Tiyatrolara yapılacak desteklerde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Her oyunun bir prodüksiyon niteliğinde projelendirilmiş olması,
b) Tiyatro sanatını bir yerden alıp başka yere götürecek çağdaş, evrensel boyutlara ulaştıracak yeni eğilimleri özendirecek, klasikleri değerlendirecek, Türk ve dünya kültürüne katkıda bulunacak yapımlar gerçekleştirmek,
c) Türk oyun yazarına ait eserlere öncelik vermek ve bir yıl içinde en az bir yerli oyun oynamak,
d) Geçmiş yıllarda eser sahiplerinin telif hakları ve sanatçılar ile diğer çalışanların özlük ve mali haklarıyla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmiş olmak,
e) Yurtiçi turneler düzenleyerek tiyatroyu yurda yaymak,
f) Yeni oyunlar yazdırarak tiyatro edebiyatımızın zenginleşmesine hizmet etmek, bir yıl içinde mümkün olduğu kadar fazla oyun oynamak,
g) Sanat seviyesi yüksek oyunlar oynamak; oyunlarını sanat seviyesi yüksek ve tiyatro sanatına uygun şeklinde oynamak,
h) İstikrarlı ve sürekli bir tiyatro geleneği yaşatmak,
ı) Mümkün olan çok nisbette perde açmış olmak,
j) Türk tiyatrosunun gelişmesi açısından, tiyatro binası ve benzeri yatırımlar ile eğitim, yayın vb. alanlarda etkinlik göstermek,
k) Yardım almışsa aldığı yardımları yerinde ve projeye uygun olarak kullanmış olmak.
Kurul, değerlendirme sırasında gerek görürse çocuk oyunları için Assitej (Uluslararası Amatör Tiyatrolar Birliği), geleneksel tiyatro için de Unima (Milletlerarası Kukla ve Gölge Oyunu Birliği) gibi kuruluşlardan görüş alır ve anılan kuruluşlar tarafında incelenip, hazırlanacak rapor doğrultusunda bir değerlendirmede bulunur.
İKİNCİ BÖLÜM
Değerlendirme Kurulu, Bakan Onayı
Değerlendirme Kurulu
Madde 11- Bakanlıkça destek konusundaki başvuruları değerlendirmek, desteklenecek tiyatroları belirlemek ve destek miktarını saptamak için “Değerlendirme Kurulu” oluşturulur.
Kurul, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında 7 kişiden oluşur:
a) Bakanlık Müsteşarı,
b) İlgili Müsteşar Yardımcısı,
c) Devlet Tiyatroları Genel Müdürü,
d) Güzel Sanatlar Genel Müdürü,
e) Kültür ve sanat alanında tanınmış kişiler arasından Makam onayı ile belirlenecek üç kişi.
Süresi
Madde 12- Yönetmeliğin 11’inci maddesinde belirtilen kişilerden oluşan kurul Bakanlık Onayı ile görevine başlar. Kurul görevden alma veya ayrılma gibi sebepler olmaz ise en az bir yıl görev yapar. Bir yıl görevlendirilen üye, diğer yıllarda da görevlendirilebilir.
Kurul Kararları
Madde 13- (değişik:01/06/2001-24419) Kurul her yılın Eylül ayı sonuna kadar Bakanlıkça saptanan tarihte ve yerde toplanır. Çalışma esasını belirler, toplantılara 11’inci maddenin (a, b, c, d) bentlerinde sayılan kamu görevlilerinin çoğunluğunun katılmaları zorunludur. Toplantılar üye sayısının salt çoğunluğu ile yapılır. Kurulun sekreterya hizmetleri Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce yürütülür.
Kurul, ödeneğin tamamını veya bir kısmını tiyatro salonu olabilecek nitelikteki mekanları kiralama ve bu mekanların onarımı, donanımı amacıyla kullanma kararı alabilir.
Kararlar toplantıda bulunanların salt çoğunluğu ile ve açık oyla alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Alınan kararlar gerekçeli olarak tutanağa geçirilir ve kurul üyelerince imzalanır.
Her sanat sezonu Eylül-Haziran aylarını kapsar. Gerekli hallerde sanat sezonunun ikinci bölümünde (Ocak-Haziran ayları arası) tiyatrolara ek yardım yapılabilir. Bakanlık bu durumda kurulu toplantıya çağırır ve sağlanan ek ödenek yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen esaslar çerçevesinde dağıtılır.
Kurul, değerlendirmesini sanat sezonu başında yapılan yardımları dikkate almak suretiyle yapar.
Değerlendirme Kurulu’nca uygun görüldüğü takdirde, Türk yazarlarından Türk dili ile eser oynayan, yurtdışındaki yabancı tiyatrolara da yardım yapılabilir.
Bakan Onayı
Madde 14- Kurulca alınan destek kararı Bakanın onayından sonra uygulanır. Destek isteğinde bulunan tiyatroların desteklenip desteklenemeyeceği onay tarihini izleyen 15 gün içinde bir yazı ile bildirilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Denetim, Masrafların Belgelendirilmesi
BİRİNCİ BÖLÜM
Denetim
Madde 15- Yurt içinde faaliyet gösteren tiyatrolara Devletçe yapılan desteğin yerinde ve amaçlarına uygun kullanıldığı o İldeki Kültür Müdürlüklerinden bir temsilci, Kurul üyeleri veya görevlendireceği kişilerce izlenir ve denetlenir. Yurt dışında faaliyet gösteren ve Bakanlıkça projeleri desteklenen tiyatrolar da Büyükelçiliklerce görevlendirilecek yetkililerce izlenir ve denetlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Masrafların Belgelendirilmesi
Belgelendirme
Madde 16- Destek alan tiyatrolar, paranın kullanım alanlarını belirterek yaptıkları giderleri belgeleri ile birlikte en geç yardım aldıkları yılı izleyen yılın Temmuz ayı sonuna kadar Bakanlığa göndermek zorundadır.
Gider belgeleri (Vergi Usül Kanunu’ndaki fatura ve fatura yerine geçen vesikalarla ilgili maddelere uygun olarak düzenlenen belgeler) Kültür Bakanlığı’nın görevlendireceği konu ile ilgili ki eleman ile Bakanlık Merkez Saymanlık Müdürlüğü’nce görevlendirilecek bir elemanın katılımıyla oluşturulacak üç kişilik komisyonca incelenerek, rapora bağlanır.
Oyunun sahneye konulmasından sonra en az 25 kez oynanması zorunludur. Aksi takdirde destek alan topluluk Bakanlığa karşı yükümlülüklerini yerine getirmemiş sayılır ve gerekli yasal işlem yapılır.
Proje gerçekleştirilmediği taktirde, yapılan yardımlar yasal faizi ile birlikte geri alınır. Geçerli mazereti olmadan bu duruma düşen, gider belgelerini (yapım giderlerini) göndermeyen veya bu belgelere ait raporu olumsuz sonuçlanan tiyatrolar iki yıl geçmedikçe devlet desteğinden yararlanmaz.
BEŞİNCİ KISIM
Diğer Hükümler, Yürürlük, Yürütme
BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Ödeme Usulü
Madde 17- Desteklenmesi uygun görülen projenin, uygulanmasına başlanırken verilecek ödeneğin tümü tiyatroya peşin olarak ödenir. Bu ödeme sırasında toplulukla Bakanlık arasında gerekli anlaşma imzalanır.
Madde 18- Bir mali yıl içinde aynı tiyatronun birden fazla projesine parasal destek yapılabilir.
Destek Miktarı
Madde 19- Bir tiyatroya yapılacak destek miktarı, 7’nci madde uyarınca belgelenen giderler ile o tiyatronun daha önceki yıllarda aldığı yardım tutarları ve 10’uncu maddedeki değerlendirme kıstasları dikkate alınarak kurulca saptanır. En az 5 İl’e turne düzenleyen ve turnelerinde yerli oyun oynayan özel tiyatrolara daha fazla destek yapılır.
Bakanlıkça tiyatrolara yapılacak destekler ödeneklerin serbest bırakma tarihleri dikkate alınarak taksitler halinde ödenebilir.
Madde 20- İptal edilen destekler Genel Hükümlere göre tahsil edilir.
Yolluk ve Gündelik
Madde 21- Kurul üyelerinin yolluk ve gündelikleri, Harcırah Kanunu hükümleri çerçevesinde ödenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlükten Kaldırma
Madde 22- 15 Şubat 1985 gün ve 18667 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Tiyatrolara Yapılacak Yardımlara Ait Yönetmelik” ile 26 Mart 1986 gün ve 19059 sayılı, 19 Ağustos 1987 gün ve 19549 sayılı, 4 Ekim 1988 gün ve 19949 sayılı, 26 Ekim 1989 gün ve 20324 sayılı, 25 Aralık 1990 gün ve 20736 sayılı, 8 Kasım 1991 gün ve 21045 sayılı Özel Tiyatrolara Yapılacak Yardımlara Ait Yönetmeliklerin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Yönetmelikler yürürlükten kaldırılmıştır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük
Madde 23- Maliye Bakanlığı ve Sayıştay’ın görüşü alınarak hazırlanan bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 24- Bu yönetmelik hükümlerini Kültür Bakanı yürütür.