Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 13 Ve 14 Üncü Maddeleri Gereğince Yürütülen İşlemlere İlişkin Yönerge
(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.)
Bakanlık Makamının 12.04.2006 tarih ve 25932 sayılı olurları ile yürürlüğe girmiştir.)
BİRİNCİ BOLÜM
Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1- Bu yönerge, 21.07.1983 tarih ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 13 ve 14 üncü maddeleri gereğince yürütülen, hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlığı ile bunlara ait koruma sınırları dahilindeki taşınmaz mallarla ilgili satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisi vb. konularda yürütülen işlemlere ilişkin kuralları belirler.
Kapsam
MADDE 2- Hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup;
a) 2863 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi kapsamında satış ve hibe ile ilgili işlemleri yapılacak taşınmaz mallardan;
1) Münferit taşınmaz kültür ve tabiat varlığı olarak tescil kararı bulunan,
2) Tescilli taşınmaz kültür ve tabiat varlığının koruma alanında kalan,
3) Sit alanı olarak tescil edilen alan içinde yer alan,
b) 2863 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi kapsamında kiralama, tahsis, devir, terk, irtifa ve intifa hakkı verilmesi ile ilgili işlemleri yapılacak taşınmaz mallardan;
1) Münferit taşınmaz kültür ve tabiat varlığı olarak tescil kararı bulunan,
2) Sit alanı olarak tescil edilen alan içinde yer alan taşınmazlar,
bu yönerge kapsamındadır.
Yasal dayanak
MADDE 3- Bu yönerge 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 13 ve 14 üncü maddeleri, 16.04.2003 tarih ve 4848 sayılı "Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun"un 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltmalar ve tanımlar
MADDE 4- Bu yönergede geçen kısaltma ve tanımlar şunlardır;
a) Kısaltmalar
"Bakanlık"; "Kültür ve Turizm Bakanlığını,
"Genel Müdürlük"; "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü"nü,
"Koruma Bölge Kurulu"; "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları"nı,
"Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü"; "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerini,
"Müze Müdürlüğü"; "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne Bağlı Müze Müdürlüklerini
ifade eder.
b) Tanımlar
"Taşınmaz kültür varlıkları"; Tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi ya da tarihi devirlerde sosyal yaşama konu olmuş bilimsel ve kültürel açıdan özgün değer taşıyan yer üstünde, yer altında veya su altındaki bütün taşınmaz varlıkları,
"Taşınmaz Tabiat Varlıkları"; jeolojik devirlerle, tarih öncesi ve tarihi devirlere ait olup ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri bakımından korunması gerekli, yer üstünde, yer altında veya su altında bulunan değerleri,
"Kentsel sit"; mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan ve birarada bulunmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha fazla kıymeti olan, kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler, bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar) birlikte bulundukları alanları,
"Tarihi sit"; önemli tarihi olayların cereyan ettiği ve bu sebeple korunması gerekli yerleri,
"Arkeolojik sit"; antik bir yerleşmenin veya eski bir medeniyetin kalıntılarının bulunduğu yer veya su altında bilinen veya meydana çıkarılan korunması gerekli alanları,
"Kentsel arkeolojik sit"; Arkeolojik sitterle, 2863 sayılı Kanunun 6. maddesinde tanımlanan korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarını içeren ve aynı Kanun maddesi gereği korunması gerekli kentsel dokuların birlikte bulunduğu alanları,
"Tabii sit, doğal sit"; ilginç özellik ve güzelliklere sahip olan ve ender bulunan korunması gerekli alanları ve taşınmaz tabiat varlıklarını,
"İnşai ve fiziki uygulama"; Esaslı onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Esas Hükümler
Başvuru
MADDE 5- 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında Bakanlıkça izin verilecek taşınmaz mallarla ilgili;
a) Milli Emlak Genel Müdürlüğü 'nce veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca Genel Müdürlüğe,
b) Mahallinde Defterdarlık veya Malmüdürlükleri ile yetkileri kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarının taşra teşkilatları,
Belediyeler ve İl Özel İdarelerince ilgili Kültür ve Turizm Müdürlükleri veya Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine, başvuruda bulunulur.
Başvuruya; taşınmaz malın çaplı tasarruf vesikası ve tapu senedi örneği ile taşınmaz malın çevresi ile birlikte konumunu gösterir harita eklenir.
Taşınmaz malın üzerinde tescilsiz herhangi bir yapı bulunuyor ise söz konusu yapıya ilişkin ruhsat belgesi ya da binanın hangi tarihte yapıldığına dair Belediye veya ilgili kurumdan alınacak resmi belge eklenir.
Taşınmaz mallarla ilgili yapılacak müracaatlarda satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisinin gerekçesi ve varsa kullanım amacına ilişkin bilgilere yer verilir.
Başvuruların incelenmesi
MADDE 6- 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında;
a) Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlar, taşınmaz malın bulunduğu alanın özelliği, konumu gözönüne alınarak Genel Müdürlükçe Koruma Bölge Kurulu Müdürlükleri veya Müze Müdürlüklerine incelettirilir.
b) Kültür ve Turizm Müdürlüklerine ve Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine yapılan müracaatlarda, taşınmaz mal ilgili Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü veya Müze Müdürlüğünce resen incelenir.
Mahallinde yapılan incelemeler sonucunda hazırlanan rapor, bilgi ve belgeler Genel Müdürlüğe gönderilir.
İnceleme sonucu hazırlanacak belgeler
MADDE 7- Müracaatlarla ilgili yapılan incelemeler sonucunda hazırlanacak belgeler şunlardır;
a) Başvuru mahalline yapılmışsa, taşınmaz mallarla ilgili talebin iletildiği yazı
Rapor
Taşınmaz mal bir plan kapsamında ise, taşınmaz malın yerini ve kullanımını gösterir plan örneği ve plan notu, plan yoksa üzerinde taşınmaz malın işaretli olduğu, taşınmazın konumunu gösteren harita
Taşınmaz mala ilişkin özel alınmış kurul kararları varsa, ihtiyaç duyulması halinde bu kararlar İhtiyaç duyulacak diğer belgeler
İnceleme sonucu hazırlanacak rapora ilişkin esaslar
MADDE 8- Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince ve Müze Müdürlüklerince inceleme sonucu hazırlanacak raporlarda aşağıdaki bilgilere yer verilir.
İlgi
Adres (İl, İlçe, Mahalle, Cadde, Sokak, Kapı no, pafta, ada, parsel no) (varsa)
İnceleme nedeninin belirtilmesi ve inceleme tarihi
Taşınmazın genel tanımı (bulunduğu konum, çevresiyle ilişkisi, kullanım durumu vb.)
Taşınmazın tescilli olup olmadığı, herhangi bir sit alanında veya koruma alanında bulunup bulunmadığı, sit alanında ise sitin türü ve derecesi ile taşınmaza bitişik parsellere ilişkin alman kararlar hakkında bilgi
Taşınmaz malı içeren yürürlükte bulunan herhangi bir plan bulunup bulunmadığının (Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı, Koruma Amaçlı İmar Planı) bilgisi, plan mevcutsa taşınmaz mala getirilen kullanım kararı,
Taşınmaz malın bulunduğu alana ilişkin sürmekte olan bir plan çalışmasının bulunup bulunmadığı,
h) Taşınmaz malın üzerinde herhangi bir inşai ve fiziki uygulama tespit edilmesi halinde, bu uygulamanın tescil tarihinden/sit tescilinden önce mi, sonra mı yapıldığı, tescil tarihinden/sit tescilinden sonra yapılan uygulamalarda Koruma Bölge Kurulundan izin alınıp alınmadığı
ı) Taşınmaz malın korumaya yönelik diğer mevzuatlarla olan ilişkisi
j) Uzman görüşü ve görüşe esas gerekçeler
k) Raporun hazırlanma tarihi, isim, imza
l) Rapora eklenen ve raporu destekleyen belgelerin dökümü
Başvuruları değerlendirme kriterleri
MADDE 9- (değişik: Bakanlık Makamının 17/11/2006 tarih ve 185442 sayılı onayı ile) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında konularla ilgili yapılan başvuruların değerlendirilmesinde aşağıdaki kriterler göz önüne alınır.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun 5.11.1999 gün ve 658 sayılı ilke kararının 1/a maddesi kapsamında yapılacak uygulamalar dışında, I. ve II. derece arkeolojik sit alanlarında kalan taşınmaz mallarla ilgili satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak, intifa hakkı tesisi vb. izin verilmez.
Ancak, resmi ve özel kuruluşlarca zorunlu durumlarda yapılacak altyapı uygulamalarına ilişkin taleplerde koruma bölge kurullarınca alınacak kararlar doğrultusunda Bakanlık görüşü verilir.
I. ve II. derece arkeolojik sit alanlarında ilgili ilke kararları hükümleri göz önüne alınarak hazırlanacak çevre düzenleme projelerinin koruma bölge kurullarınca uygun görülmesi koşuluyla, projelerin uygulanmasını sağlamak amacıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının tahsis taleplerine Bakanlıkça izin verilir.
“Arkeolojik Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları” na ilişkin 05.11.1999 gün, 658 sayılı ilke kararının I. ve II. derece arkeolojik sitlerle ilgili 1. maddesi (d) fıkrası ve 03.05.2006 gün, 714 sayılı ilke kararı uyarınca ören yerlerinde gerçekleştirilecek üniteler Bakanlıkça kiraya verilebilir.
Özel çevre koruma bölgelerinde ve bu bölgeler dışındaki kıyılarda yer alan ve koruma bölge kurullarınca onaylı koruma amaçlı imar planları bulunan I. ve II. derece arkeolojik sit alanlarında 03.05.2006 gün, 715 sayılı ilke kararı uyarınca gerçekleştirilecek üniteler Bakanlık izni alınarak kiraya verilebilir.
Taşınmaz inallarla ilgili iznin verilmesi
MADDE 10- Bu yönerge kapsamında incelenen ve yukarıda belirtilen kriterler göz önüne alınarak Bakanlığın görüşü ve izni, müracaat şekli göz önüne alınarak ilgili kurum-kuruluşa bildirilir.
2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında izin verilen taşınmaz mallarda yapılacak her türlü inşai ve fiziki müdahale ile 2863 sayılı Kanunun diğer maddeleri uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalar için koruma bölge kurulu kararı alınmasının zorunlu olduğu hususu izin verilirken ilgili kurum-kuruluşa bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
MADDE 11- Bakanlık Makamının 18.10.2004 tarih ve 25932 sayılı Olurları ile yürürlüğe giren "2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun 13 ve 14 Üncü Maddeleri Gereğince Yürütülen İşlemlere İlişkin Yönerge" yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 12- Bu yönerge onaylandığı tarihte yürürlüğe girer.
MADDE 13- Bu yönergeyi Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.