2863 Sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü Maddeleri Gereğince Yürütülen İşlemlere İlişkin Yönerge

*Bakanlık Makamının 24/07/2012 tarih ve 163781 sayılı Olurları ile yürürlüğe girmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Amaç

MADDE 1- (1) Bu yönerge, 21.07.1983 tarih ve 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri gereğince yürütülen, hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup, korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı ile bunlara ait koruma sınırları dahilindeki taşınmaz mallarla ilgili satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisi vb. konularda yürütülen işlemlere ilişkin kuralları belirler.

Kapsam

MADDE 2- (1) Hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup; 2863 sayılı Kanun kapsamında olan tescilli korunması gerekli kültür varlıkları, korunma alanları ile arkeolojik, tarihi, kentsel ve kentsel arkeolojik sit alanlarındaki satış, hibe, kiralama, tahsis, devir, terk, irtifak ve intifa hakkı ile ilgili işlemleri bu yönerge kapsamındadır.

Yasal dayanak

MADDE 3- (1) Bu yönerge 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri, 16.04.2003 tarih ve 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevlen Hakkında Kanun'un 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu yönergede geçen kısaltma ve tanımlar şunlardır;

a) "Bakanlık";"Kültür ve Turizm Bakanlığı" nı,

b) "Genel Müdürlük"; "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü"nü,

c) "Koruma Yüksek Kurulu"; "Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nu,

d) "Koruma Bölge Kurulu"; "Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları"nı,

e) "Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü"; "Kültür Varlıklarım Koruma Bölge Kurulu Müdürlükleri"ni,

f) "Müze Müdürlüğü": "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı Müze Müdürlüklerini,

g) ''Kültür ve Turizm Müdürlüğü": İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerini,

h) "Taşınmaz kültür varlıkları": Tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan, o eseri meydana getiren toplumun toplumsal, kültürel, ekonomik, siyasal bilimsel ya da estetik niteliklerinin belgesi olan yer üstünde, yer altında veya su altındaki korunması gerekli taşınmaz varlıkları,

i) "Korunma alanı"; taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının muhafazaları veya tarihi çevre içinde korunmalarında etkinlik taşıyan korunması zorunlu olan alanları,

j) "Kentsel sit"; Mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan ve bir arada bulunmaları ve bir bütün olarak o yerleşmenin ait oldukları dönemin yaşam biçimini gelecek nesillere aktarmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha fazla kıymeti olan, kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler, bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar, sokak ve meydanlar, v.b.) birlikte bulundukları alanları,

k) "Tarihi sit": İnsanlık tarihi, milli tarihimiz veya askeri harp tarihi açısından çok önemli tarihi olayların cereyan ettiği ve bu sebeple korunması gerekli yerleri,

l) "Arkeolojik sit"; İnsanlığın varoluşundan günümüze kadar ulaşan eski uygarlıkların yer altında, yer üstünde ve su altındaki ürünlerini, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan her türlü kültür varlığının yer aldığı yerleşmeler ve alanları,

m) "Kentsel Arkeolojik sit"; 2863 sayılı Kanun kapsamına giren arkeolojik sitlerle birlikte korunması gerekli kentsel dokuları içeren ve bu özellikleri ile bütünlük arz eden alanları,

n) "ören yeri" Tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli uygarlıkların ürünü olup, topoğrafik olarak tanımlanabilecek derecede yeterince belirgin ve mütecanis özelliklere sahip, aynı zamanda tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal veya teknik bakımlardan dikkate değer, kısmen inşa edilmiş, insan emeği kültür varlıkları ile tabiat varlıklarının birleştiği alanları,

o) "İnşai ve fiziki uygulama"; Esaslı onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işleri

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Esas Hükümler

Başvuru

MADDE 5- (1) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında Bakanlıkça izin verilecek taşınmazlarla İlgili; kültür varlıklarım koruma bölge kurulu müdürlüklerinin bulunduğu illerde koruma bölge kurulu müdürlüklerine, kültür varlıklarım koruma bölge kurulu müdürlüğü bulunmayan illerde Kültür ve Turizm Müdürlüklerine başvuruda bulunulur.

Taşınmazlarla ilgili yapılacak müracaatlarda satış, hibe. kiralama, devir, terk. tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisinin gerekçesi ve varsa kullanım amacına ilişkin bilgilere yer verilir.

Başvuruya taşınmazın çaplı tasarruf vesikası ve tapu senedi örneği veya yeni tarihli tapu kavdı, taşınmazın konumunu gösterir harita, taşınmazın üzerinde herhangi bir yapı bulunuyor ise yapıya ilişkin ruhsat belgesi ya da binanın yasal durumu, imar durumuna ilişkin belediye veya ilgili kurumdan alınacak belge ile taşınmazın herhangi bir kuruma tahsisli olması halinde buna dair belge eklenir.

Başvuruların incelenmesi

MADDE 6- (1) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında Kültür ve Turizm Müdürlükleri veya Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine yapılan müracaatlarda;

Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine yapılan müracaatlarda taşınmaz. Müze Müdürlükleri veya Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince incelenir. Kültür ve Turizm Müdürlüklerine yapılan müracaatlarda inceleme müze müdürlüklerince yapılarak Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine iletilir.

İnceleme sonucu hazırlanacak belgeler

MADDE 7- (1) Müracaatlarla ilgili yapılan incelemeler sonucunda hazırlanacak belgeler şunlardır;

a. Rapor (en az iki uzman tarafından hazırlanarak imzalanmış)

b. Taşınmaz bir plan kapsamında ise, taşınmazın yerini ve kullanımını gösterir plan örneği ve plan notu, plan yoksa üzerinde taşınmazın işaretli olduğu, taşınmazın konumunu gösteren harita

c. Taşınmaz ve çevresine ilişkin detaylı fotoğraflar

d. Taşınmaza ilişkin alınmış Koruma Bölge Kurulu Kararlan varsa, ihtiyaç duyulması halinde bu kararlar

İnceleme sonucu hazırlanacak rapora ilişkin esaslar

MADDE 8- (1) Koruma Bölge Kurulu Müdürlükleri ve Müze Müdürlüklerince yerinde inceleme sonucu hazırlanacak raporlarda aşağıdaki bilgilere yer verilir.

a) İlgi.

b) Adres (İl, İlçe, Mahalle. Cadde, Sokak, Kapı no. pafta, ada, parsel no) (varsa),

c) İnceleme nedeninin belirtilmesi ve inceleme tarihi.

d) Taşınmazın genel tanımı (bulunduğu konum, çevresiyle ilişkisi, kullanım durumu vb.).

e) Taşınmazın tescilli olup olmadığı, herhangi bir sit alanında veya koruma alanında bulunup bulunmadığı, sit alanında ise sitin türü ve derecesi ile taşınmaza bitişik parsellere ilişkin alman kararlar hakkında bilgi,

f) Taşınmazı içeren yürürlükte bulunan herhangi bir plan bulunup bulunmadığının (Çevre Düzeni Planı, yürürlükteki Nazım ve Uygulama İmar Planı) bilgisi, plan mevcutsa taşınmaza getirilen kullanım kararı.

g) Taşınmazın bulunduğu alana ilişkin sürmekte olan bir plan çalışmasının bulunup bulunmadığı.

h) Taşınmazın üzerinde herhangi bir inşai ve fiziki uygulama tespit edilmesi halinde, bu uygulamanın tescil tarihinden/sit ilanından önce mi. sonra mı yapıldığı, tescil tarihinden/sit ilanından sonra yapılan uygulamalarda Koruma Bölge Kurulundan izin alınıp alınmadığı.

i) Taşınmazın herhangi bir kuruma tahsisli olup olmadığına dair belge.

j) Taşınmazın korumaya yönelik diğer mevzuatlarla olan ilişkisi,

k) Uzman görüşü ve görüşe esas gerekçeler,

l) Raporun hazırlanma tarihi, isim, imza,

m) Rapora eklenen ve raporu destekleyen belgelerin dökümü.

Başvuruları değerlendirme kriterleri

MADDE 9- (1) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında konularla ilgili yapılan başvuruların değerlendirilmesinde aşağıdaki kriterler göz önüne alınır.

a) Arkeolojik, kentsel, tarihi, kentsel arkeolojik sit alanı ve koruma alanlarında bulunan taşınmazlar ile münferit olarak tescilli korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarına ilişkin satış, hibe, kiralama, devir, terk, tahsis, irtifak ve intifa hakkı tesisi vb. taleplere, yapılacak incelemeler doğrultusunda; Koruma Yüksek Kurulu ilke kararlan kapsamında değerlendirilerek:

I) I. ve II. derece arkeolojik sit alanları bilimsel kazı çalışmaları yapılacak rezerv alanlar olarak değerlendirilip. Bakanlığımıza tahsisi esas olduğundan satış ve kiralama talepleri reddedilir.

II) Talebin Koruma Yüksek Kurul ilke kararlan. Koruma Bölge Kurulu kararları ve plan hükümleri ile örtüşmesi halinde her türlü uygulama öncesinde 2863 sayılı Kanım doğrultusunda izin alınması hususu belirtilerek izin Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince verilir.

III) Talebin Koruma Yüksek Kurul ilke kararları. Koruma Bölge Kurulu kararları ve plan hükümleri ile çelişmesi halinde talep, çelişkiler belirtilerek Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince reddedilir.

b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca ören yeri olarak düzenlenmesi talep edilen taşınmazlar (Ek Hüküm: Müsteşarlık Makamının 11/12/2015 tarih ve 232541 sayılı Oluru) ile kültürel amaçla değerlendirilmek üzere tahsisi, kiralanması talep edilen, I., II. veya III. derece arkeolojik sit alanında bulunan ve korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli taşınmazlara ilişkin konular Genel Müdürlüğe iletilir.(Ek hüküm: Bakanlık Makamının 14/05/2014 tarih ve 93924 sayılı Oluru)I.,II. ve III. derece arkeolojik sit alanlarında ilke kararları hükümleri göz önüne alınarak hazırlanacak ve Koruma Bölge Kurulunca uygun bulunacak çevre düzenleme projesinin uygulanmasını sağlamak amacıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının tahsis talepleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetlerinde olan alanlarda çevre düzenleme projesinin uygulanması amacıyla kiralanması (Ek Hüküm: Müsteşarlık Makamının 11/12/2015 tarih ve 232541 sayılı Oluru) ilekamu kurum ve kuruluşlarının devir talepleri Bakanlıkça değerlendirilir.

Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescilli ve I., II. veya III. derece arkeolojik sit alanında bulunan taşınmazların, varsa kazı başkanlığının görüşleri doğrultusunda hazırlanacak ve Koruma Bölge Kurulunca uygun bulunacak işlev doğrultusunda restorasyon projelerinin uygulanması amacıyla tahsisi, kiralanması talepleri Bakanlıkça değerlendirilir.

Kamu kurum ve kuruluşlarının ören yeri olarak düzenleme ve kültürel amaçla değerlendirme taleplerine, Koruma Yüksek Kurulu İlke Kararları, Koruma Bölge Kurulu kararları ve plan hükümleri ile örtüşmesi halinde her türlü uygulama öncesi 2863 sayılı Kanun doğrultusunda, Koruma Bölge Kurulundan izin alınması hususu belirtilerek Genel Müdürlükçe izin verilebilir.

c) Taşınmaza ilişkin hazırlanan bilgi-belgelerin değerlendirilmesi sonrasında, taşınmazın özelliği göz önünde bulundurularak koruma bölge kurulunun görüşlerine ihtiyaç duyulması halinde izin vermeden önce koruma bölge kurulunun görüşü alınır.

d) Genel Müdürlükçe kullanılan veya ihtiyaç duyulan taşınmazlarla (Kazı alanları, yatırım programlarında yer alan proje ve uygulama işleri olan taşınmazlar, hizmet binaları vb.), Bakanlığın diğer birimlerince kullanılan veya ihtiyaç duyulan hizmet binalarının tahsisi veya tahsislerinin kaldırılmasına ilişkin işlemler Genel Müdürlükçe yürütülür.

e) Genel Müdürlükçe gerek görülmesi halinde konu Gene! Müdürlük tarafından değerlendirilir.

Taşınmazlarla ilgili iznin verilmesi

MADDE 10- (1) 2863 Sayılı Kanun kapsamında arkeolojik, kentsel, tarihi, kentsel arkeolojik sit alanı ve koruma alanlarında bulunan taşınmazlar ile münferit olarak tescilli korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarına ilişkin satış. hibe. kiralama, devir, terk. tahsis, irtifak, intifa hakkı tesisi vb. talepler; bu yönerge uyarınca incelenip. 9.maddede belirtilen kriterler göz önüne alınarak Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince değerlendirilir. Bakanlık adına görüş ve izin Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince mülkiyet sahibi kuruma ve gerek görülmesi halinde ilgili kurum-kuruluşa bildirilir.

b) Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine yapılan müracaatlar üzerine gerçekleştirilen incelemelerde, 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sorumluluğunda olan doğal sit alanı ile arkeolojik, kentsel, tarihi, kentsel arkeolojik sit alanı ve koruma alanının çakışması veya alanda münferit olarak tescilli korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı bulunması halinde Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince oluşturulan görüş, doğal sit alanları açısından da değerlendirilmek üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ile konunun, içeriği açısından gerekmesi halinde ilgili Genel Müdürlüğüne iletilir.

c) Kültür ve Turizm Müdürlükleri ile Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerine yapılan müracaatlar üzerine gerçekleştirilen incelemelerde, taşınmazın 2863 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığının tespit edilmesi halinde, taşınmazın 2863 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığı Kültür ve Turizm Müdürlükleri veya Koruma Bölge Kurulu Müdürlüklerince ilgili idareye bildirilir. Taşınmazlarda yapılacak uygulamalar sırasında kültür varlığına rastlanması halinde 2863 sayılı Kanunun 4. maddesi uyarınca ilgili birimlere haber verilmesi gerektiği hususu ilgili kurum-kuruluşa bildirilir.

d) Taşınmazın Bakanlığımıza tahsisli olduğunun belirlenmesi halinde konu koruma bölge kurulu müdürlüğünce Genel Müdürlüğe iletilir.

e) 2863 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddeleri kapsamında izin verilen taşınmazlarda yapılacak her türlü uygulama için 2863 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda işlem yapılacağı ilgili kurum ve kuruluşa bildirilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yürürlük ve Yürütme

MADDE 11- Bu yönerge onaylandığı tarihte yürürlüğe girer.

MADDE 12- Bu yönergeyi Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.