Tek Yapı Ölçeğinde Rölöve, Restitüsyon Ve Restorasyon Projeleri Yaklaşık Maliyet Hazırlama Yöntemi

MADDE 1.TANIMLAR

1.1.            Yapı Yaklaşık Maliyetine Esas Alan (YYMEA)

Yapının metrekare cinsinden toplam alanıdır. Yapı Yaklaşık Maliyetine Esas Alan

hesaplanırken;

            Belgeleme yapılacak yapılarda (Dördüncü Gruptaki Yapılar hariç) kat yüksekliği 4.50 metreden fazla olan mahallerde o bölümün alanı 1.50 katsayısı ile, 9 metre ve fazla olan mahallerde o bölümün alanı 2,25 katsayısı ile;

            Açık alanlarda (Avlu, açık teras, topografik ölçüm gerektiren açık alanlar, vb) alanın 0.25 katsayısı ile

            Üzeri kapalı teraslarda alanın 0.50 katsayısı ile çarpılacaktır.

1.2.      Birim Maliyet (BM)

Yapının veya projelendirilen birim alanının Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca mimarlık ve mühendisli hizmet bedellerinin hesabında kullanılacak olan yapı yaklaşık birim maliyeti olarak tebliğ edilen değerlerdir. Yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfı 5-D olarak alınacaktır.

1.3        Yapı Yaklaşık Maliyeti (YYM)

Yapı Yaklaşık Maliyetine Esas Alan (YYMEA) ile Birim Maliyet (BM) çarpımı sonucu bulunan miktardır.

1.4.       PİD-Proje ve İhale Dosyası Düzenlenmesi için Ücret Oranı

1.5.      Proje Yaklaşık Maliyeti (PYM)

Yapı Yaklaşık Maliyetinin YYM nin PİD ile çarpımı sonunda elde edilen miktardır.

1.6.     Hizmet Dalı Oranı (HDO)

olarak alınmıştır.

1.7.            YAPININ MİMARİ PROGRAMININ DÜZEYİ KATSAYISI (MPDK)

Bu unsur, yapının korunması gerekli değerlerine ilişkin tanım ve kavramlar (anı, tarih, izlenim, ekonomi vb) ve belgeme sürecindeki hizmet güçlüğü ile ilgili katsayıdır.

1.8.            Hizmet Dalı Oranı (HDO):

Her hizmet dalının (Mimarlık veya Mühendislik) kendi içinde çalışmaların içeriğine göre tanımlanan oranlardır.

YAPININ MİMARİ PROGRAMININ DÜZEYİ (MPDK) AÇIKLAMASI

a)      Birinci Grup Yapılar;

Tarihi niteliği bulunmayan yapılar: Kategori: Basit

Anıtsal olmayan, basit mimari özellikler taşıyan, tarihi çevre içerisinde yer alan ve belgeme çalışmalarının bir parçası olan yeni veya niteliksiz yapılar. (Katsayısı:0,75)

b)      İkinci Grup Yapılar;

Basit Tarihi, Tescilli yapılar, Kategori: Sade

Basit ve küçük programlı, basit taşıyıcı sistem ve oldukça sade mimari elemanlara sahip sivil mimarlık örnekleri. (Katsayısı:1.00)

c)      Üçüncü Grup Yapılar;

c1) Tarihi, Tescilli yapılar, Kategori: Zengin

Her tür sivil mimarlık örnekleri ile her tür anıtsal yapılar bu grupta değerlendirilir.

(Katsayısı:1.50)

c2)Tarihi, Tescilli yapıların özel örnekleri: Kategori: Çok Zengin

Mimari kompozisyonu ve elemanları açısından nitelikli özellikler taşıyan, özgün tasarım ürünü mimari eleman ve bezemeler ile eğrisel açıklık ve örtü sistemleri, almaşık duvar örtüsüne sahip yapılar. Örnek: köşk, kasır, konak, anıtsal çeşmeler, külliyeler ve külliye yapıları, camii, medrese, hamam, arkeolojik alanda bulunan yapı ve yapı kalıntıları, kaleler, kilise, manastır, kervansaray, han, erken Cumhuriyet dönemi yapılar (1.Milli, II.Milli, Enternasyonal), vb.

(Katsayısı:1.75)

c3)Tarihi, Tescilli yapıların çok özel örnekleri: Kategori: Çok Çok Zengin

Mimari kompozisyonu ve elemanları açısından çok nitelikli özellikler taşıyan, süsleme, mukamas, heykelsi taşıyıcılar içeren, özgün tasarım ürünü, sanatsal mimari eleman ve bezemeler ile eğrisel açıklık ve örtü sistemlerine sahip, mimarlık ve sanat tarihi açısından emsalsiz yada çok az örneği bulunan, olan tarihi yapılar. Örnek: Dolmabahçe Sarayı, Topkapı Sarayı, Yıldız Sarayı, İshakpaşa Sarayı, Sümela Manastırı ve benzeri kültür varlıklarımız

(Katsayı: 2.00)

d)      Dördüncü Grup Yapılar; Kategori: Özel örnekler

d1) Oturum alanına göre yüksekliği fazla olan yapılar (Kuleler, saat kulesi, anıtsal kolonlar, minare, vb.) veya çeşmeler, mezar taşları vb. gibi küçük YYMEA sahip mimari örneklerde; belgelemeye esas yüzeylerin alanları toplamı üzerinden (Katsayısı:10.00)

d2) Su yolları, yüksek duvarlar, sur duvarları, köprü gibi özel örneklerde Yapı Yaklaşık Maliyetine Esas Alan belgelemeye esas yüzeylerin alanları toplamıdır (Tavan, Duvar ve Döşeme Yüzeyleri toplamı).

f)       Rekonstrüksiyon

Orijinaline uygun olarak yeniden yapılacak yapılarda Mimarlık Hizmet Dalı Oranı %65 olarak alınır ve Mühendislik Hizmetleri Gruplarına göre tam olarak yapılır.

Ayrıca;

Yukarıdaki grupların içine dahil edilemeyip, parasal değerleri belirlenemeyen yapılar Proje yaklaşık maliyeti hesaplanamayan yapıların proje hizmetlerine ait yaklaşık maliyet Yönetmeliğin 25c maddesine göre yapılır.

MADDE 2.TEK YAPI ÖLÇEĞİNDE RÖLÖVE, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON PROJELERİ YAKLAŞIK MALİYET HESAPLAMA YÖNTEMİ

            Mimarlık-Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi; Madde 4 ve 11’den yararlanılarak proje hizmet bedeli aşağıdaki şekilde hazırlanmıştır.

YYMEA: Yapı Yaklaşık Maliyetine Esas Alan

BM     : Birim Maliyet

YYM   : Yapı Yaklaşık Maliyeti

PİD     : Proje İhale Dosyası Düzenlenmesi (PİD) için Ücret Oranı

PYM   : Proje Yaklaşık Maliyeti

HDO   : Hizmet Dalı Oranı

MPDK           : Mimari Program Düzeyi Katsayısı

Proje Yaklaşık Maliyeti (5.D)=YYMEAxBMxPİD=PYM

A)    Rölöve Hizmet Bedeli= RLV

                      PYMxHDO(%45)x MPDK =RLV

Hizmetler                                                                  Oranı

Analiz Raporu                                                             %20

Analitik Proje                                                              %60

            Belgeleme Çizimleri                            

            Sorunlar

            Malzeme, Yapım Teknikleri

Detaylar ve orijinal teslimi                                            %20

Toplam                                                                                   %100

Zorunlu nedenlerle uygulama projesi hazırlanması için yeterli süre bulunmadığından rölöve çizimlerine göre uygulama yapılması gerektiği durumlarda restorasyon projesi kısmında tanımlanan ihale dosyası düzenleme hizmetleri için rölöve hizmetleri bedelinin %5 i ödenir.

B)    Restitüsyon projesi hizmet bedeli=RSTT

PYMxHDO (%20)XMPDK=RSTT

            Hizmetler                                                                   Oranı

Kaynak Araştırması (Sanat Tarihi Raporu),     

Karşılaştırmalı Çalışma ve Restitüsyon Raporu             %45

Restitüsyon Projesi ve orijinallerin teslimi                      %55

            Toplam                                                                                   %100

C)    Restorasyon Projesi Hizmet Bedeli=RSTR

                      PYMxHDO (%35)XMPDK=RSTR

            Hizmetler                                                                  Oranı

            Restorasyon Raporu ve Müdahale Kararları                %20

            Restorasyon Projesi                                                    %40

            Detaylar                                                                      %20

            Orijinallerin Teslimi                                                      %10

            İhale dosyası                                                               %10

            Toplam                                                                                   %100

Yapıda revizyon gerekmesi halinde, revizyonu yapılacak alanın restorasyon projesi bedeli üzerinde %20’si ödenir.

Teşhir-tanzim, dekorasyon tasarımları restorasyon projeleri kapsamındadır. Ancak restorasyon projesi mevcut olup teşhir tanzim projesi olmayan veya revizyon nedeniyle teşhir-tanzim, dekorasyon projelerinin çizimi gerektiği hallerde projelendirilecek alan üzerinden restorasyon projesi bedelinin %20’si ödenir.

İhale Dosyası Düzenleme Hizmetleri

• Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak her türlü mahal listesi çerçevesinde metrajların yapılması,
• Uygulamaya esas olacak her türlü “Analiz” ve “Teknik Şartname” taslaklarının düzenlenmesi,
• Yaklaşık Maliyetin hesaplanması.

MADDE 3.İNŞAAT, MAKİNE VE ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ PROJELERİ YAKLAŞIK MALİYETLERİNİN HESAPLANMASI

3.1 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ

İnşaat Mühendisliği hizmetlerinin yaklaşık maliyetleri hesaplanırken yapı yaklaşık birim maliyeti Restorasyon aşamasındaki sınıftan ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanır.

C)    Restorasyon Projesi Hizmet Bedeli =PYMxHDO(%35)x MPDK=RSTR

     İnşaat Mühendisliği Hizmeti Yaklaşık Maliyeti= RSTRx%75

Bu hizmetin bölümleri aşağıda sıralanmıştır:

Proje Düzenleme Hizmetleri

Öneri Raporu; Yapıya ait strüktürü belirten etüt, şema ve açıklamaları, seçilen sistemlerin emniyet, ekonomi, ve benzeri faktörler yönünden karşılaştırılmalarını kapsayan raporu, mevcut strüktürün durumunun araştırılması, güncel deprem yönetmeliği açısından değerlendirilmesi, taşıyıcı sistem sorunlarının irdelenmesi.

Ön proje: İdarece onaylanan öneri raporundaki esaslar dahilinde yapının statik ön projesinin hazırlanması, yapı tesislerinin genel hatlarla belirtilmesi, yaklaşık metraj ve maliyet hesaplarının hazırlanması, gerekli hallerde fenni izah namelerin düzenlenmesi hizmetleridir.

Uygulama Projesi: Onanmış Ön projesine göre yapının Statik hesaplarını, mevcudun iyileştirilmesi veya betonarme, çelik ve ahşap hesaplarını kapsayan 1/50 ölçekli projedir.

Detaylar: Uygulama projesinin tatbiki için gerekli ölçekte kiriş, kolon, bağlantı ve ek yerleri ile kalıp ve iskele gibi yardımcı inşaat elemanları ve benzeri yerlerin detay resimlerinin yapılması, demir listelerinin hazırlanması bölümüdür.

Proje Orijinallerinin İdareye Teslimi: Projelerin idarece onanması sırasında yapılan değişikliklerinde işlendiği proje orijinallerinin idareye teslimidir. Orijinal projeler şartnamede idarece belirtilecek muhafazalar içinde idareye teslim edilir.

İhale Dosyası Düzenleme Hizmetleri

• Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak metrajın yapılması
• Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak mahal listelerinin hazırlanması
• Uygulamaya esas “Özel Teknik Şartname” Taslağının düzenlenmesi

Projeler ve Kopyaları: Proje düzenlenmesinin her safhasında, mühendis idareye orijinalle birlikte üç kopya proje ve dosya verecektir.

İnşaat Mühendisliği Hizmet Oranları

İnşaat Mühendisliği hizmetlerinin bu şartnamede bulunan ücret toplamları, hizmetin bölümleri için aşağıda gösterilen oranlarda ödenir.

Not: Zeminle ilgili iyileştirme yapılması gereken hallerde yada taşıyıcı sistemin takviyesi, güçlendirilmesini gerektiren durumda proje yapılması gerektiği hallerde İnşaat Mühendisliği Hizmeti Yaklaşık Maliyeti %10 artırılır.

3.2. MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ

Makine Mühendisliği hizmetlerinin yaklaşık maliyetleri hesaplanırken dikkate alınacak yapı sınıfı Restorasyon aşamasındaki sınıftan ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanır.

C) Restorasyon Projesi Hizmet Bedeli=PYMxHDO(%35)XMPDK=RSTR

     Makine Mühendisliği Hizmeti Yaklaşık Maliyeti = RSTR x %50

Makine mühendisliği hizmetleri; bina ile ilgili;

-          Bina dışı rögara kadar soğuk su, pis su şebekeleri ve tesisatını, WC. Ve yıkama yerlerini,

-          Mutfak, havagazı ve ısıtma tesislerini, sıcak su şebekesi ve tesisatı ile çamaşırlık boyler ve santralleri,

-          Su depoları ve hidroforları,

-          Su, tasfiye tesisatı, havalandırma, vantilasyon, büyük mutfak ve çamaşırlıkları,

-          Klimatizasyon tesisatı, merkezi özel tesisat ile sterilizasyon, dezenfeksiyon ve diğer hastane tesislerini ve çeşitli mekanik tesisleri içine alır.

Bu hizmetlerin bölümleri aşağıda gösterilmiştir.

Proje Düzenleme Hizmetleri

Öneri Raporu; Muhtelif çözüm tekillerini ve tesisat tekillerini, işletme ve amortisman masrafları nazara alınarak yapılacak mukayese ve rantabilite hesaplarına dayanan ekonomik ve teknik etüdleri, tesislerin prensip ve sistemleri üzerindeki önerileri, kroki, şema ve hesaplarla belirten rapordur.

Ön Proje; Öneri raporundaki kabul edilen tesisatın, boru ve kanallarının geçiş yerlerini, yaklaşık boru ve kanat ölçülerini gösteren, makine ve cihazların yerleşme şekillerini belirten 1/100 ölçekli projedir.

Uygulama Projesi; Onaylı ön projeye tesisatın uygulama safhası için gerekli bütün hesaplarla birlikte, dönem ve çalışan parça veya ünitelerin titreşim, ses emme ve genleşme hesaplarını ve giderilme tedbirlerini, kapasite ve güç ölçülerini de içine alan, tesislerin bütünü ile yerleşme ve kolon şemalarını kapsayan, uygulamanın tamamına yararlı kolon projesidir.

İdarece kabul edilen özel hallerde 1/100 ölçekte çizilebilen uygulama projesi genellikle 1/50 ölçekte düzenlenir.

Detaylar; Tesisatın yoğun olduğu hacimlerin 1/20 (gerekirse 1/10) ölçekli, plan, kesit ve görünüşleri ile, tecrit detayları, kanal kesitleri, boru askı ve genleşme detayları ve  benzeri kısımların uygulama için gerekli (ve 1/10, 1/5, 1/2, 1/1, gibi uygun ölçekli) detay projeleri ile, özel imalat için daha detaylı imalat resimleridir.

Proje Orijinallerinin İdareye Teslimi: Projelerin idarece onanması sırasında yapılan değişikliklerin de işlendiği proje orijinallerinin idareye teslimi işlemidir. Orijinal projeler şartnamede idarece belirtilecek muhafazalar içinde idareye teslim edilir.

İhale Dosyası Düzenleme Hizmetleri

• Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak metrajın yapılması
• Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak mahal listelerinin hazırlanması
• Uygulamaya esas “Özel Teknik Şartname” Taslağının düzenlenmesi

Projeler ve Kopyaları: Proje düzenlenmesinin her safhasında, makine mühendisi idareye orijinalle birlikte üç kopya proje ve dosya verecektir.

Makine Mühendisliği Hizmet Oranları

Makine mühendisliği (PİD) hizmetlerinin bu şartnameden bulunan ücret toplamı, hizmetin bölümleri için aşağıda gösterilen oranlarda ödenir.

3.3. ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ

Elektrik Mühendisliği hizmetlerinin yaklaşık maliyetleri hesaplanırken dikkate alınacak yapı sınıfı Restorasyon aşamasındaki sınıftan ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanır.

C)Restorasyon Projesi Hizmet Bedeli=PYM x HDO (%35)x MPDK=RSTR

 Elektrik Mühendisliği Hizmeti Yaklaşık Maliyeti = RSTR x %38,5

Elektrik mühendisliği hizmetleri, bina ile ilgili;

• Normal aydınlatma ve priz tesisatını, zil tesisatı ve benzerlerini,
• Anten, basit donanma, sinyal, alarm ve ihbar, merkezi saat, paratoner tesisatını, telefon şebekelerini ve santrallerini,
• Asansörleri, kuvvet tesisatını, dış ışıklandırma ve donanma tesislerini, bahçe ve çevre aydınlatmasını, yedek elektrojen gruplarını, trafo postalarını, besleme hatlarını,
• Yürüyen merdivenleri 2m/sn. ve daha yüksek, hızlı ve kombine asansörleri, sanayi kuvvet tesislerini, otomatik kumanda ve kontrol tesislerini, emniyet, özel ihbar ve kayıt tesislerini spor sahaları ile büyük meydanların aydınlatma tesislerini, skor tesislerini,
• Değişken renkli ışıklandırma tesisatını, programlı elektro akustik tesisatı, her nevi elektronik kumanda, kayıt ve yayın tesislerini, sinyalizasyon, beslenme şebekeleri ve benzeri özel tesisleri, içine alır.

Proje Düzenleme Hizmetleri

Öneri Raporu; Muhtelif çözüm tekilleri ve tesisatı çeşitlerini, işletme ve amortisman masrafları nazara alınarak yapılacak mukayese ve rantabilite hesaplarına dayanan ekonomik ve teknik etütleri, tesislerin prensip ve sistemleri üzerindeki önerileri, kroki, şema ve hesaplarla belirten rapordur.

Ön Proje; İdarece onaylanan öneri raporundaki esaslara göre tesislerin ana hat ve kolonlarının geçtiği yerleri tabloları aparey ve kumanda noktalarının yerlerini, cins ve özelliklerini, santral ve cihazların yerleştirişlerini belirten 1/100 ölçekli projedir.

Uygulama Projesi; Onanmış ön projesine göre tesislerin uygulama safhası için gerekli bütün bilgileri hesapları veren ve genellikle 1/50 (İdarece kabul edilecek özel hallerde 1/100) ölçekli olan tesislerin bütününün şemalarını ihtiva eden uygulamanın tamamına yararlı projedir.

Detaylar: Santral, kumanda ve tablo ünitelerinin bulunduğu mahallerin, yerleştirmelerin ve özel bağlantıların tespit ve askı sistemlerinin 1/20 (gerekirse 1/10) ölçekli plan kesit ve görünüşleri ile, gerekli detayların uygulama için (1/10, 1/5, 1/2 gibi) uygun ölçekli detay projeleri, özel imalat için ayrıntılı imalat resimleridir.

Proje Orijinallerinin İdareye Teslimi:Projelerin idarece onanması sırasında yapılan değişikliklerin de işlendiği proje orijinallerinin idareye teslimi işlemidir. Orijinal projeler şartnamede idarece belirtilecek muhafazalar içinde idareye teslim edilir.

İhale Dosyası Düzenleme Hizmetleri

·        Yapı yaklaşık maliyetine esas olacak metrajın yapılması

·        Yapı yaklaşık maliyetine esas olacak mahal listelerinin hazırlanması

·        Uygulamaya esas özel teknik şartname taslağının düzenlenmesi

Projeler ve Kopyalar: Proje düzenlenmesinin her safhasında, elektrik mühendisi idareye orijinalle birlikte üç kopya proje ve dosya verecektir.

Elektrik Mühendisliği Hizmet Oranları

Elektrik mühendisliği (PİD) hizmetlerinin şartnamede bulunan ücret toplamı, hizmetin bölümleri için aşağıda gösterilen oranlarla ödenir.

3.4.PEYZAJ MİMARLIĞI HİZMETLERİ

Proje Düzenleme Hizmetleri

Etüd (Sörvey Projesi): Proje yapılacak yapının bulunduğu alana ilişkin coğrafik, topografik, mikroklimatik ve iklimsel verilerin, alanı olumsuz yada olumlu etkileyen kriterlerin, potansiyel değerlerin, saptanması yönünde bir rapor halinde teknik sunumlar içeren çalışmalardır.

Ön Proje: Proje alanı ile ilgili işlem ve önerileri, muhtemel maliyetleri, kesin ihtiyaçların belirlenip alan verilerine dayalı olarak, her ölçekte çizilebilecek şema, grafik, açıklama raporları ile bu verilere göre düzenlenmiş plan, kesit, görünüş ve perspektifler içeren projedir.

Kesin Proje: Bitki örtüsünün genel karakterini, yapısal yerleşimin belirli özelliklerini gösteren, gerekli kesitler, görünüşler ve perspektifler içeren ön projesine uygun hazırlanan projedir.

Uygulama Projeleri:  Yapısal ve Bitkisel uygulama özelliklerini, çevresinde yer alan tüm donanım sistemlerinin projeyi etkileyen bütün elemanların alt yapıya ilişkin verileri, sistem detaylarının üretim ve uygulamaya yönelik bilgileri ve referansları, kullanılan malzemelerin özelliklerini içeren, büro ve şantiyelerde uygulama aşamasında kullanılabilecek nitelik ve yeterlilikte, anlaşılabilir çizim tekniği ile hazırlanan yapısal uygulama projesi, bitkisel uygulama projesi ve teknik rapordan oluşan projelerdir.

Detaylar: Peyzaj uygulama projelerinde tanımlanan her türlü donatılara ve kent mobilyalarına ilişkin yapım ve üretim tekniklerine yönelik, değişik ölçeklerde projelerdir.

İhale Dosyası Düzenleme Hizmetleri

Yapısal ve bitkisel düzenlemeye ait

• Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak metrajın yapılması
• Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas olacak mahal listesi hazırlanması
• Uygulamaya esas özel teknik şartname taslağının düzenlenmesi

Projeler ve Kopyaları: Proje düzenlenmesinin her safhasında, peyzaj mimarı tarafından düzenlenen orijinalle birlikte üç kopya proje ve dosya idareye verilecektir

Peyzaj Mimarlığı Hizmet Oranları

Peyzaj Mimarlığı hizmetlerinin şartnamede bulunan ücret toplamı, hizmetin bölümleri için aşağıda gösterilen oranlarla ödenir. (Hizmet Oranları)

Hesaplama Yöntemi

Peyzaj Projesi Yaklaşık Maliyeti: DAxPPSBMxSÜOxHO

Düzenleme alanı (DA)……..;          Yapının çevresinde parsele ait olan veya olmayan, yapı ile  ilişkili, projesi yapılacak alan

Peyzaj Projesi Sınıfı Birim Maliyeti (PPSBM) ………..:  Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca  yayınlanan yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfı, yapının fonksiyonu dikkate alınarak tespit edilir. Bu sınıfın %5 i peyzaj projesi sınıfı birim maliyetidir.

Sınıf Ücret Oranı (SÜO)……:           Bayındırlık ve İskan Bakanlığı “Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi” ndeki proje ve ihale dosyası düzenlemesi (PİD) için ücret oranları cetveli baz alınarak projelendirilecek alan için sınıf ücret oranı hesaplanır.

Hizmet Oranı (HO)…………..:         Şartnamede tanımlanan çalışmaların içeriğine göre Hizmet Oranları projelendirilecek alan için uygulanır.

Altyapı Projesi Yaklaşık Maliyeti =Peyzaj Projesi Yaklaşık Maliyeti x%25