Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu İle Koruma Kurulları Yönetmeliği

12.01.2005 tarih ve 25698 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu Ve Koruma Bölge Kurulları Çalışmaları İle Koruma Yüksek Kuruluna Yapılacak İtirazlara Dair Yönetmelik’in 19.maddesi uyarınca yürürlükten kaldırılmıştır.

Resmi Gazetenin
Tarihi: 30.01.1989
Sayısı: 20065

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Yasal Dayanak ve Kısaltmalar

Amaç
Madde 1- Amaç, yurt içinde bulunan korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili hizmetlerin, bilimsel esaslara göre yürütülmesini sağlamak üzere kurulmuş olan Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ile koruma kurullarının çalışma kurallarını belirlemektedir.

Yasal Dayanak
Madde 2- Bu yönetmelik 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 3386 sayılı Kanun ile değişik 51 inci ve 57 inci maddeleri uyarınca düzenlenmiştir.

Kısaltmalar
Madde 3- (8.2.1996 gün ve 22548 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yönetmelik ile değişik) Bu yönetmelikte geçen;

"Bakanlık", "Kültür Bakanlığı"nı,
"Genel Müdürlük"; "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü"nü,
"Koruma Yüksek Kurulu"; "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu"nu,
"Koruma Kurulu": "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulları"nı ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
Koruma Yüksek Kurulu ile Koruma Kurullarının Kuruluşu ve Çalışma İlkeleri

Kuruluş
Madde 4- Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları ile ilgili olarak, 2863 sayılı Kanunun 8, 10, 20 nci maddeleri ile 3386 sayılı Kanunun 2, 3, 4, 5, 6, 7 nci maddelerinde değinilen görevlerin bilimsel esaslara göre yürütülmesini sağlamak üzere Bakanlığa bağlı Ankara'da "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu" ile sorumluluk bölgeleri ve merkezleri Bakanlıkça tespit edilecek "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulları" kurulur.

Koruma Yüksek Kurulunun Oluşumu, Üyelik Süresi, Üyeliğin Sona Ermesi

Madde 5- (8.2.1996 gün ve 22548 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Koruma Yüksek Kurulu 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Koruma Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen sekiz tabii üye ile altı seçilmiş üyeden oluşur.

Koruma Yüksek Kurulunun tabii üyeler dışındaki altı üyesi koruma kurulu başkanları arasından Kültür Bakanı tarafından belirlenir. Bu üyelerin üyelikleri Bakanlıkça belirlenen süre içinde geçerlidir.

Koruma Yüksek Kurulunun tabii üyelerinin üyelikleri, kurumlarındaki görevleri süresince devam eder. Tabii üyelerin kanuni izin, geçici görev, görevden uzaklaştırma vs. nedenleriyle kurumlarındaki görevlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine vekalet edenler katılırlar.

Koruma Yüksek Kurulunun Görevleri
Madde 6- (9.5.2000 gün ve 24044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Koruma ve Yüksek Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır.

a) Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunması ve restorasyonuyla ilgili işlerde uygulanacak ilkeleri belirlemek,

b) Koruma kurulları arasında gerekli koordinasyonu sağlamak,

c) Uygulamada doğan genel sorunları değerlendirerek görüş vermek suretiyle Bakanlığa yardımcı olmak;

1- Koruma kurullarınca alınan kararlar nedeniyle uygulamada doğan genel sorunları değerlendirerek görüş vermek,
2- 21/7/1983 tarih ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve diğer mevzuatla koruma altına alınan alanlardaki uygulamada doğan veya doğabilecek genel sorunları değerlendirerek görüş vermek,

Koruma Yüksek Kurulunun Çalışma Şekli
Madde 7- (8.2.1996 gün ve 22548 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Koruma Yüksek Kurulu yılda en az iki defa toplanır. Bakanlık gerekli gördüğünde kurulu olağanüstü toplantıya çağırır.

Koruma Yüksek Kurulunun toplantı gündemi Genel Müdürlükçe hazırlanır.

Koruma Yüksek Kurulu salt çoğunlukla toplanır, toplantıya katılan üyelerin en az dörtte üçünün oyları ile karar verilir.

Gündemdeki konu ile kişisel veya birinci derecede hısımları açısından ilişkisi veya çıkarı olan üye, bu konunun değerlendirilmesi sırasında Koruma Yüksek Kurulu toplantısına katılamaz ve oy kullanamaz.

Koruma Kurullarının Oluşumu, Başkanlık Seçimi, Üyelik Süresi, Üyeliğin Sona Ermesi
Madde 8- (9.5.2000 gün ve 24044 sayılı,

03.10.2002 gün ve 24895 sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanan yönetmelikler ile değişik) Koruma kurulları aşağıda belirtilen üyelerden oluşur.

a) Arkeoloji, sanat tarihi, müzecilik, mimari ve şehir plancılığı konularında uzmanlaşmış kişiler arasından Bakanlıkça seçilecek üç temsilci.

Bakanlıkda fiilen çalışmakta olan personel üye seçilemez. Seçilecek üyenin, halen Yükseköğretim Kurumlarının arkeoloji, sanat tarihi, mimari ve şehircilik dallarında öğretim üyesi veya emekli olmuş öğretim üyesi olması tercih edilir.

b) Yükseköğretim Kurulunca kurumlarının arkeoloji, sanat tarihi, mimarlık, şehircilik bilim dallarında, aynı daldan olmamak üzere seçilecek iki öğretim üyesi.

c) Görüşülecek konu, belediye sınırları içinde ise ilgili belediye başkanı veya teknik temsilcisi, dışında ise; ilgili valilikçe seçilecek teknik temsilci.

d) Görüşülecek konu, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile ilgili ise Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden iki teknik temsilci.

e) Görüşülecek konu, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile ilgili ise, Vakıflar Bölge Müdürü veya teknik temsilci.

f) Görüşülecek konu, Orman Genel Müdürlüğü ile ilgili ise konuyla ilgili teknik temsilci.

Koruma kurullarındaki tabii üyelerin üyelikleri kurumlarındaki görevleri süresince devam eder.

Koruma kurullarının Yükseköğretim Kurulunca seçilen üyelerinin üyelikleri beş yıl sürelidir. Bu üyeler iki dönemi aşmamak şartıyla yeniden seçilebilirler.

Koruma kurullarının Bakanlıkça seçilen üyelerin üyelikleri Yükseköğretim Kurulunca seçilen üyeler gibi beş yıl sürelidir. Bu üyeler iki dönemi aşmamak şartıyla yeniden seçilebilirler.

Koruma Yüksek Kurulu ve koruma kurulları üyeleri Bakanın lüzum görmesi halinde kurumlarınca değiştirilebilir.

Üyelikleri sona eren, ölüm ve istifa nedenleri yanısıra ilgili kurumlarca onaylı belgelerle kanıtlanan görev ve hastalık nedeniyle toplantıya katılamama durumları hariç, bir yıl içinde koruma kurulunun dört toplantısına katılmayan veya bir yıldan fazla süreyle yurt dışına giden koruma kurulu üyelerinin yerine yeni üye seçilir.

Üyelikleri süresince koruma kurulunun görev ve yetki alanına giren konularda koruma kurulu üyeleri, doğrudan veya dolayısıyla taraf olamazlar, bu konularda hiçbir menfaat sağlayamazlar, aksine davranan üyelerin yerine yeni üye seçilir.

Koruma kurulu başkanı ve başkan yardımcısı birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen beş temsilci üyenin katıldığı bir toplantıda, üyeler arasından kurulca seçilir. Koruma kurulundaki temsilci üyelerin yarıdan fazlasının değişmesi halinde başkan ve başkan yardımcısı seçimi yenilenir. Başkanın yokluğunda, kurula başkan yardımcısı başkanlık yapar.

Yukarıdaki fıkra uyarınca başkan ve başkan yardımcısının seçilemediği hallerde en az üç tabii üye olmak koşulu ile yapılan ilk toplantıda, başkan ve başkan yardımcısı katılanlar arasından geçici olarak seçilir. Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen beş temsilci üye ile yapacağı ilk toplantıda geçici olarak seçilen başkan ve başkan yardımcılığı kalkar.

Koruma Kurullarının Görevleri
Madde 9- Koruma Kurullarının, Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları doğrultusunda olmak kaydıyla görevleri aşağıda gösterilmiştir;

a) Bakanlıkça tespit edilen veya ettirilen, korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ile Vakıflar Genel Müdürlüğünce tespit edilen korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının tescilini yapmak;

b) Korunması gerekli kültür varlıklarını gruplandırılmasını yapmak;

c) Sit alanlarının, tescilinden itibaren bir ay içinde geçiş dönemi yapı şartlarını belirlemek,

d) Koruma amaçlı imar planları ile bunların her türlü değişikliklerini inceleyip onamak,

e) Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının koruma alanlarının tespiti yapmak,

f) Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarından özelliklerini kaybetmiş olanların tescil kaydını kaldırmak,

g) Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve bunların koruma alanlarının kullanılmaları, kullanma şeklinin değiştirilmeleri ile bu alanlar içinde inşaat ve tesisat yapılıp yapılmayacağı konusunda karar almak,

h) Naklinde zorunluluk bulunan korunması gerekli kültür varlıklarının uygulamaya yönelik işlemleri hakkında görüş vermek,

i) Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı parsellerinde, taşınmaz kültür varlıklarının mahiyetlerine tesir etmeyecek şekilde ayrılma ve birleştirilmelerine ilişkin karar almak.

Koruma Kurullarının Çalışma Şekli
Madde 10- (9.5.2000 gün ve 24044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Ankara, İstanbul, İzmir Koruma Kurulları ayda 8 kez toplanır.

Bunların dışındaki koruma kurulları ayda 4 kez toplanır. Görüşülecek dosya sayısı gözönüne alınarak birikime neden olmayacak şekilde toplantı sayısı 6 ya çıkarılır. Gerektiğinde olağanüstü toplantılar da yapılır. Toplantı günleri ve gündemleri koruma kurulu büro müdürlüğünce belirlenir. Kurul üyelerine toplantı çağrısı yapılır.

Koruma kurulları salt çoğunlukla toplanır. Kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır. Alınan kararlar gerekçeli olarak yazılır.

Koruma kurulunca alınmakta olan kararın mevzuatla çelişmesi halinde koruma kurulu büro müdürü kurula gerekli uyarıları yapar. Uyarılar dikkate alınmadan karar oluşturulursa, koruma kurulu büro müdürlüğünce karar dağıtımı yapılmadan, durum belgeleriyle birlikte Genel Müdürlüğe iletilerek görüş istenir.

Koruma kurulu kararları karşı İdari Yargıda açılan davalarda gerek görülmesi halinde savunmalara esas olacak ayrıntılı görüş ve gerekçe kurul üyelerince hazırlanır.

Koruma kurulları toplantılarına ilgili müze müdürü veya uzmanı, rölöve ve anıtlar müdürlüğünü ilgilendiren konularda ise ilgili rölöve ve anıtlar müdürü oy hakkı olmamak kaydıyla danışman olarak çağrılır.

Gerek görülmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarından oy hakkı olmaksızın görüş alınmak üzere uzman çağrılabilir.

Gündemdeki konu ile kişisel ve birince derece hısımları açısından ilişkisi veya çıkarı olan üye, bu konunun değerlendirilmesi sırasında koruma kurulunun toplantısına katılamaz ve oy kullanamaz.

Koruma Yüksek Kurulu ve Koruma Kurullarında Komisyon Kurulması
Madde 11- (8.2.1996 gün ve 22548 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Koruma Yüksek Kurulu veya Koruma Kurulları çalışmalarını kolaylaştırmak için, gündemindeki konuları aralarında seçecekleri komisyonlara verip, Kurula aydınlatıcı bilgilerin toplanmasına ve gerektiğinde bazı konuları bunlar aracılığı ile yerinde incelemeye karar verebilir.

Komisyonun görüşleri rapor halinde hazırlanır. Kurul toplantısında görüşülerek karara bağlanır. Komisyon raporu koruma kurulu büro müdürlüğü arşivinde saklanır.

Müzakerenin Tekrarlanması
Madde 12- Koruma kurullarının toplantılarında konular gündeme uygun şekilde görüşülür ve karara bağlanır. Ancak aynı toplantıda konunun 2 inci defa görüşülmesi müzakerenin tekrarlanması yolu ile yapılır. Müzakerenin tekrarlanması önerisi, toplantı süresi sonuna kadar üyelerden birinin isteği ve kurulun kararı ile gündeme alınabilir ve görüşme tekrarlanabilir.

Koruma Yüksek Kurulu ve Koruma Kurullarınca Alınan Kararlar ve Dağıtımı
Madde 13- Gündem gereği konularla ilgili Koruma Yüksek Kurulu ve koruma kurulları tarafından alınacak kararlar toplantı sonunda başkan ve üyelerce imzalanır.

Alınan kararlar yazışma usullerine göre ilgili yerlere dağıtılırlar.

Kararlara Uymaz Zorunluluğu
Madde 14- (9.5.2000 gün ve 24044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Koruma Yüksek Kurulu ve koruma kurulları kararları kesindir.

Koruma kurum ve kuruluşları (belediyeler dahil) ile gerçek ve tüzel kişiler, Koruma Yüksek Kurulu ve koruma kurullarının kararlarına uymak zorundadırlar.

Koruma Yüksek Kurulu ve koruma kurulları kararlarına karşı İdari Yargıya süresi içinde itiraz edilebilir.

Bu tür kararlara karşı açılan davalarda, İdari Yargı mercilerince iptal veya yürütmenin durdurulması kararı verilmedikçe koruma kurulları başvuruları değerlendirebilir.

Kurul Üyelerinin Yolluk, Gündelikleri ve Huzur Hakkı

Madde 15- (9.5.2000 gün ve 24044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Koruma kurulu üyelerinin kurul toplantıları için yapacakları seyahatlerin yol giderleri ve gündelikleri; üyelerden, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 3386 sayılı Kanunla değişik 58 inci maddesinin (a) ve (b) fıkrasında belirtilenlerinin Bakanlıkça, (c), (d), (e) ve (f) fıkralarında belirtilenlerinki ise mensup oldukları kurumlarınca ödenir.

Koruma Yüksek Kurulu üyeleri ile koruma kurulu üyelerine Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak, Bakanlıkça tespit edilecek miktarda huzur hakkı ödenir.
Kurullarda değerlendirilecek konuların incelenmesi amacıyla mahallinde çalışma gerçekleştirecek Bakanlık uzmanları ile incelenmesine ihtiyaç duyulan kurul üyeleri ve diğer uzmanlarına gündelikleri ve yollukları 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında başvuru sahipleri tarafından ödenir.

Sözlü veya Yazılı Açıklamada Bulunma
Madde 16- Kurulların görevleri ile ilgili konularda Kültür Bakanının yetkili kılacağı görevli hariç, üyeler kurul çalışmaları ve kararları hakkında basına veya başka kişi ve kuruluşlara sözlü ve yazılı açıklamada bulunamaz.

Koruma Yüksek Kurulu ve Koruma Kurullarının Büro ve Raportörlük Hizmetleri
Madde 17- (8.2.1996 gün ve 22548 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Koruma ve Yüksek Kurulunun büro ve raportörlük hizmetleri Genel Müdürlükçe yürütülür.

Koruma Kurullarının büro ve raportörlük hizmetleri Genel Müdürlüğe bağlı koruma kurulu büro müdürlüklerince yürütülür.

Koruma Kurullarında değerlendirilecek konular için, başvurular ilgili koruma kurulu büro müdürlüklerine yapılır.

Koruma kurullarına yapılan bu başvurular üzerine; konunun kapsamında giren en az iki uzmandan oluşan komisyonlarca konular mahallinde incelenir.

Yapılan bu inceleme sonucu hazırlanan rapor ve diğer belgeler değerlendirilmek üzere koruma kurullarına sunulur.

Konuların koruma kurullarında değerlendirilmesi sonucu alınan kararlar, yazışma usulüne göre Koruma Kurulu Büro Müdürlüklerince dağıtılır.

Koruma Kurullarına verilen, kurullarca incelenip karara bağlanan proje belgeler mühürlerin, imzalanır.

Dosyalar konu, kültür varlığı, semt vs. hususlar dikkate alınarak hazırlanacak arşiv yönergesine göre tasnif edilir ve arşivlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler, Yürürlük ve Yürütme

Kaldırılan Hükümler

Madde 18- 16 Şubat 1984 gün ve 18314 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu ile Bölge Kurulları Yönetmeliği" yürürlükten kaldırılmıştır.

Madde 19- (8.2.1996 gün ve 22548 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1- (03.10.2002 gün ve 24895 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile değişik) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Bakanlıkça seçilmiş olup, görevini sürdürmekte olan koruma kurulu üyelerinden; bu Yönetmelik kapsamında görev süreleri dolan üyeler ile ilgili işlemler üç ay içinde, görev süreleri dolmayan koruma kurulu üyelerinin ise görev süreleri dolduğunda bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Yürürlük
Madde 20- Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 21- Yönetmelik hükümlerini Kültür Bakanı yürütür.