(534 nolu İlke Kararı) Camii, Mescit, Türbe vb. Kültür Varlıklarının Müdahele Biçimleri Uygulama ve Denetimi (20.12.2005 tarih, 711 sayılı İlke Kararı ile iptal edilmiştir.)

(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.)

(Yüksek Kurulun 20/12/2005 tarih ve 711 nolu ilke kararı ile iptal edilmiştir)

T.C.
 KÜLTÜR BAKANLIĞI
 KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU

Toplantı No. ve Tarihi : 42 12.3.1997                                                         Toplantı Yeri
Karar No. ve Tarihi : 534 12.3.1997                                                            ANKARA

İLKE KARARI

CAMİİ, MESCİT, TÜRBE VB. KÜLTÜR VARLIKLARININ MÜDAHALE BİÇİMLERİ UYGULAMA VE DENETİMİ

"Cami, Mescit, Türbe vb. Kültür Varlıklarının Müdahale Biçimleri Uygulama ve Denetimi" ne ilişkin Koruma Yüksek Kurulunun 19.4.1996 gün ve 429 sayılı ilke kararı kapsamına giren konularda koruma kurallarınca farklı uygulamada bulunması nedeniyle, ortak bir uygulamanın sağlanması ve konuya açıklık getirilmesi amacıyla, koruma kurulu müdürlükleri ile Vakıf Genel Müdürlüğünün bu konudaki görüşleri de alınarak sözkonusu ilke kararının aşağıda belirtildiği şekilde yeniden düzenlenmesi gerekli görülmüştür.

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 3386 sayılı Kanun ve değişik 10. maddesinde "Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde ve denetiminde bulunan mazbut ve mülhak vakıflara ait taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan cami, türbe, kervansaray, medrese, han, hamam, mescit, zaviye, mevlevihane, çeşme ve benzeri kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesinin koruma kurulları kararı alındıktan sonra Vakıflar Genel Müdürlüğünce yürütülür" hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm çerçevesinde;

1) Vakıf kökenli anıtsal yapıların fonksiyon değişikliklerinde varsa vakfiye veya vakfiye yerine geçen hüccet, berat, ferman gibi belgeler veya vakıf senetlerinde yazılı fonksiyonlara uyulmasına özen gösterilmesine,

2) Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ve denetiminde bulunan cami ve mescitler gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan cami ve mescitlerde (köy cami ve mescitleri dahil) yapılacak uygulamaların koruma kurullarında görüşülerek;

a- Koruma Kurulunca, tesciline gerek görülmeyen cami ve mescitler, (köy cami ve mescitleri dahil) 2863 sayılı Kanun kapsamına dahil olmadıkları için haklarında uygulamaya yönelik herhangi bir kurul kararı alınmayacağına,

b- Tesciline gerek görülen cami ve mescitlerde (köy cami ve mescitleri dahil) yapılacak basit onarım dışındaki müdahalelerin koruma kurullarınca değerlendirilerek, koruma kurulu kararı doğrultusunda uygulama yapılabileceğine,

c- Tescili yapıların cami ve mescitlerin (köy cami ve mescitleri dahil);

• Harimlerinde meşruta, dükkan ve kulübe gibi eklemeler yapılamayacağına,

• Son cemaat mahallerinin camekanlı kapatılamayacağına,

• Abdest alma yeri vb. yerlerde geleneksel dokuyu tahrip edecek seramik, fayans, gibi yeni malzemelerin kullanılmayacağına,

• Minarelere ve kubbe çevrelerine özellikle yapıyı tahrip eden elektronik malzeme (hoparlör ve modern aydınlatma armatürleri gibi) elemanların konulamayacağına, ancak paratoner, kandillik ve mahya gibi geleneksel tesisin yapılabileceğine,

• Minarelerde fiziksel tahribata neden olan ses düzeni yapılmamasına, eskiden var olanların yeni onarımlar sırasında kaldırılarak yapının orijinal durumuna getirilmesine,

• 2863 sayılı Kanun gereğince tescilli cami ve mescitlerde ısıtma sisteminin yapılıp yapılamayacağına ilgili koruma kurulunca karar verilebileceğine, bunlarda sulu veya kuru sistemli yerden ısıtmalı kalorifer tesisatının, yapının özgün döşemesi ve ısınmadan dolayı olumsuz etkilenebilecek iç süsleme elemanları (çini, kalem işi vb) dikkate alınarak koruma kurulunca değerlendirilmesine, ısıtma tesisatı projesinin koruma kurulunca onaylanmasından sonra uygulamaya geçilebileceğine,

• Anıtsal yapılarda gerçekleştirilen proje ve ruhsat gerektiren esaslı onarımları belirtmek amacıyla yapılara onarım kitabesi konulmasına, bu kitabelerin malzeme, şekil, yazı ölçüsü, yazı stilinin ve kitabenin kapsamındaki metni gösteren bilgilerin onarım projesi ile birlikte ilgili koruma kurulunun onayına sunulmasına, karar verildi.