Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği (R.G. Tarihi: 02.07.1986 R.G. Sayısı: 19152)
(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.)
Resmi Gazete Tarihi: 02.07.1986 Resmi Gazete Sayısı: 19152
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Kanuni Dayanak ve Tanımlar
Amaç:
MADDE 1- Bu yönetmeliğin amacı, Türkiye’yi yerli ve yabancı turistlere en iyi şekilde tanıtacak ve onlara gezileri süresince yardımcı olacak ve doğru bilgiler verebilecek profesyonel turist rehberlerinin seçimi, eğitimi, çalışma esasları ve denetlenmesini düzenlemektir.
Kapsam:
MADDE 2- Bu yönetmelik profesyonel turist rehberlerinin seçimi, eğitimi amacıyla açılacak kursların yürütülmesi, rehberlerin çalışma esaslarının tesbiti ile denetlenmesi ve meslek kuruluşları ile yapılacak işbirliği esaslarını kapsar.
Kanuni Dayanak:
MADDE 3- (Değişik: RG 09.08.1995-22369) Bu yönetmelik 355 sayılı Turizm Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye 411 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen 11/A maddesinin (d) bendi gereğince hazırlanmıştır.
Kısaltmalar:
MADDE 4- Bu yönetmelikte geçen:
a) (Değişik: RG 25.09.1989-20293) ‘‘Bakanlık’’ Turizm Bakanlığını,
b) (Değişik: RG 25.09.1989-20293) ‘‘İl Müdürlüğü’’ İl Turizm Müdürlüğünü,
c) (Değişik: RG 09.08.1995-22369) ‘‘Genel Müdürlük’’ Turizm Eğitimi Genel Müdürlüğünü,
d) ‘‘Aday’’ Profesyonel Turist Rehberliği giriş imtihanına katılan kişileri
e) ‘‘Kurs’’ Profesyonel Turist Rehberliği Kursunu
f) ‘‘Kursiyer’’ Profesyonel Turist Rehberlik Kursiyerini,
g) (Ek: RG 11.02.1998-23255)‘‘Meslek Kuruluşları’’ 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu’na göre kurulmuş rehber odalarını,
h) (Ek: RG 11.02.1998-23255) ‘‘Rehber’’ Profesyonel Turist Rehberlerini,
ı) (Ek: RG 14.12.2001-24318) “KPDS” 27/6/1989 tarihli 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 2 nci maddesine göre, 21/9/1990 tarihli ve 20642 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviyesinin Tespitine Dair Esaslar uyarınca Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan yabancı dil sınavını, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
KURSLARIN UYGULANMASI
Kursların Özellikleri:
MADDE 5- Kurslar ‘‘Ülke çapında’’ ve ‘‘Bölge çapında’’ olmak üzere 2 türde açılır.
Ülke çapında ve Bölge çapında kurslar:
MADDE 6- Ülke çapındaki kurslarda, Türkiye’nin tüm bölgelerinde rehberlik yapabilecek özellikte eleman yetiştirilir.
Bölge çapındaki kurslarda, kursun açıldığı İl Müdürlüğü Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinin hangisinin içine giriyorsa, o coğrafi bölge için rehber yetiştirilir.
Kursiyer Sayısı:
MADDE 7- (Değişik: RG 14.02.2001-24318) Ülke çapındaki kurslar, kazanan aday sayısının en az 75, bölge çapındaki kurslar ise kazanan aday sayısının en az 35 kişi olması halinde açılır.
Sayının yeterli olmaması halinde, kazananların hakları bir defaya mahsus olmak üzere daha sonra açılacak aynı özellikteki ilk kurs için saklı tutulur.
Kursların Süresi:
MADDE 8- Ülke çapındaki kursların süresi en az 6 ay, Bölge çapındaki kursların süresi en az 3 aydır.
Ülke çapındaki kurslarda ders saati toplamı 240, Bölge çapındaki kurslarda ise 120’den daha az olamaz.
(Ek:RG 15.07.1987 - 19518) Kurs süreleri gerektiği hallerde kurs saatlerinin yoğunlaştırılması kaydıyla, rehberleri gerek sezona yetiştirmek, gerekse sektörün ihtiyacını karşılamak amacıyla bundan böyle açılacak ülke çapındaki kurslarda 6 aydan, bölge çapındaki kurslarda ise 3 aydan önce tamamlanabilir.
Kurs Süreleri:
MADDE 9- Kurslar resmi tatil günleri dışında, o ilde uygulanan mesai saatlerinden sonra en az 45’er dakikalık iki ders saati olarak düzenlenir.
Devam Mecburiyeti:
MADDE 10- (Değişik: RG 25.09.1989-20293) Kursiyerlerin derslere devam etmeleri mecburidir. Ülke çapındaki kurslarda 24, bölge çapındaki kurslarda ise 12 ders saatinden fazla devamsızlığı görülen kursiyerlerin kursla ilgileri kesilir.
Ancak, sağlık nedeniyle tam teşekküllü Devlet hastanesinden alacakları belge ile belgelendirilmesi kaydı ile ülke çapındaki kurslarda 48, bölge çapındaki kurslarda ise 24 ders saati devamsızlık hakkı tanınır.
Tatbikat Gezisi:
MADDE 11- Kurs programındaki teorik derslerin bitiminden sonra veya kurs süresince yapılacak yurtiçi tatbikat gezilerinin süresi; ülke çapındaki kurslarda en az 30 takvim günü, bölge çapındaki kurslarda ise en az 10 takvim günüdür.
Tatbikat gezilerinin tarihleri, güzergahı ve programı kursun açıldığı İl Müdürlüğünün Valilikçe uygun görülen teklifi ve Bakanlığın onayı ile belirlenir.
Tatbikat Gezisine Katılma Mecburiyeti:
MADDE 12- Hazırlanacak programda yer alan gezilerin tamamına katılmak şarttır. Mazeretlerinden dolayı gezilere katılamayan kursiyerler, bir defaya mahsus olmak üzere aynı özellikteki ilk kursun gezilerine katılmalarından sonra bitirme imtihanına kabul edilirler. Mazeretleri belgelerle teşvik edilir.
(Ek: RG 25.09.1989 - 20293) Sağlık raporu dışındaki belgelerin kabulüne veya reddine İl Müdürlüğü yetkilidir.
Adaylarda Aranacak Özellikler ve Müracaat:
MADDE 13- Kursun Giriş İmtihanına katılabilmek için;
a) İmtihan tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş olmak,
b) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
c) En az lise ya da dengi bir okulu bitirmiş olmak,
d) Bakanlıkça belirlenen yabancı dil veya dilleri bilmek gerekir.
Müracaat Dilekçesi:
MADDE 14- (Değişik: RG 14.02.2001-24318) Müracaatlarda ilgilinin beyanı esas olup, Profesyonel Turist Rehberliği imtihanına girmek isteyenlerin, duyuruyu yapan İl Müdürlüğünden temin edecekleri (Ek-1’deki örneğe uygun olarak düzenlenmiş) imtihan giriş formunu gerçeğe uygun olarak doldurup en son müracaat tarihi mesai bitimine kadar vesikalık 2 adet fotoğraf ve onaylı öğrenim belgesi ile imtihanın yapılacağı İl Müdürlüklerine vermeleri yeterlidir.
MADDE 15- İmtihan talep formları, müracaat süresinin bitiminden itibaren 15 gün içinde, gerekli şartların mevcut olup olmadığı açısından incelenir. Şartları taşıyanlara fotoğraflı imtihana giriş belgesi verilir. İmtihan talep formlarındaki soruların bir veya birkaçını cevapsız bırakanlar ile şartları taşımadığı tesbit edilenlerin durumları adreslerine bildirilir ve bunlara giriş belgesi verilmez.
Aykırı Beyanda Bulunduğu Anlaşılanlar:
MADDE 16- İmtihana giriş belgesi verilmek suretiyle imtihana alınan ve yapılan imtihanlar sonucunda kazananlardan; imtihan giriş formunda gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tesbit edilenlerin imtihanları geçersiz sayılır. Kursla ilişkileri kesilir. Bunlar hiçbir hak talebinde bulunamazlar.
Ayrıca gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tesbit edilenler hakkında Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanmak üzere ilgililerce o yer Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
Seçme İmtihanları:
MADDE 17- ‘‘Seçme İmtihanları’’ kursun açılacağı İl Müdürlüklerinde yapılır. İmtihan günleri ve süreleri Bakanlıkça tesbit edilerek, imtihanın yapılacağı tarihten en az 15 gün önce basın yolu ile gerekli ilan yapılır.
Gerektiği hallerde seçme imtihanının yeri Bakanlıkça değiştirilebilir.
Seçme İmtihan Komisyonları:
MADDE 18- (Değişik: RG 14.02.2001-24318) Seçme imtihanı komisyonları aşağıda belirtilen başkan ve üyelerden teşekkül eder.
a- Genel Kültür İmtihan Komisyonu: Turizm Eğitimi Genel Müdürü veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında, Genel Müdürlükten 2 görevli, kursun açılacağı yerin İl Turizm Müdürü veya aynı bölgedeki bir İl Turizm Müdüründen teşekkül eder.
b- Yabancı Dil İmtihan Komisyonu : Bakanlıkça her yabancı dil için bir komisyon kurulur. Bu komisyonlar en az 2 üyeden teşekkül eder.
Komisyon üyeleri; Kamu Personeli Dil Sınavından en az (B) seviyesinde başarı göstermiş olan Bakanlık personelinden veya Bakanlıkça uygun görülecek kamu kurum ve kuruluşlarından alınacak aynı şartları taşıyan üyelerden seçilir.
Ancak, İngilizce, Almanca, Fransızca dışındaki diğer dillerde komisyonların teşekkülünde güçlükle karşılaşıldığı durumlarda iki üye şartı aranmaksızın imtihan yapılabilir. Bu durumda imtihanı yapanlarda yukarıdaki şartlar aranmaz.
c- Mülakat Komisyonu: Turizm Eğitimi Genel Müdürü veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında, Genel Müdürlükten 2 görevli, kursun açılacağı yerin İl Turizm Müdürü veya aynı bölgedeki bir İl Turizm Müdürü ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği ile Turist Rehberleri Meslek Kuruluşundan alınacak birer temsilciden oluşur. Sektör temsilcilerinde sınavın yapılacağı il dışında ikamet etme ve yüksekokul mezunu olma şartları aranır.
Mülakat komisyonunda kararlar oy çokluğu ile alınır. Oyların eşit olması halinde başkanın bulunduğu tarafın kararı geçerlidir. Karar mülakat formuna yazılır ve formun altı imzalanır.
Bütün Komisyonlar Bakanlık Onayı ile kurulur.
MADDE 19- (Değişik: RG 14.02.2001-24318) Seçme imtihanları sırasıyla Genel Kültür, Yabancı Dil ve Mülakat şeklinde yapılır.
a- Genel Kültür imtihanı; tarih, coğrafya,edebiyat ve aktüel konular ağırlıklı
olmak üzere test şeklinde yapılır. Genel Kültür imtihanının toplam puanı 100 olup, en az 60 puan alan başarılı sayılır. Beher sorunun kaç puan olduğu 100 bölü soru sayısı esas alınarak hesap edilir. Bu imtihanda başarılı olamayanlar yabancı dil imtihanlarına giremezler.
b- Yabancı Dil imtihanı önce sözlü, sonra yazılı olarak yapılır. Kamu
Personeli Yabancı Dil Sınavından en az C düzeyinde başarı belgesi olanlar Yabancı Dil yazılı sınavından muaf tutulur. Sözlü imtihandan 100 üzerinden en az 70 puan alan adaylar yazılı imtihana alınırlar. Yazılı imtihanda başarılı olabilmek için 100 üzerinden en az 60 puan almak gerekir. Bu imtihanda başarılı olamayanlar mülakat imtihanına giremezler.
c- Mülakat Komisyonunca, Bakanlık tarafından hazırlanan “Mülakat
Formu”na göre adayın rehberlik yapıp yapamayacağı konusundaki yeterliliğine karar verilir.
d- Bakanlık, gerektiğinde seçme sınavlarını, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme
Merkezine yaptırabilir.
Sınavın Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezince yapılması halinde bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde yer alan müracaat dilekçesi 15 inci maddesinde yer alan imtihan talep formlarının incelenmesi, 17 nci maddesinde yer alan seçme imtihanlarının duyurusu, 18 inci maddesinde yer alan seçme imtihan komisyonlarının oluşturulması ve bu maddede yer alan seçme imtihanlarının uygulama esasları Bakanlık ve Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi arasında yapılacak protokolle belirlenir.
İmtihan soruları ilgili komisyonlarca hazırlanır ve değerlendirilir.’’
Giriş İmtihanını Kazananlardan İstenen Belgeler:
MADDE 20- a) Nüfus hüviyet cüzdanı veya onaylı örneği (Nüfus cüzdanında herhangi bir tashih yapılmış ise tashihe ait mahkeme kararı)
b) Öğrenim belgesi veya onaylı örneği, diplomalarının düzenlenmemiş olması halinde, öğrenim durumlarını belirtmek üzere ilgili kurumlarca daha sonra diploma veya örnekleriyle değiştirilmek üzere verilen belgeler,
Öğrenimini yabancı ülkelerde yapmış olanların diplomaları veya örnekleriyle birlikte denkliğinin kabul edildiğine dair Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca verilecek belge,
c) Bakanlık Doktoru veya ilgili İl Müdürlüğünün anlaşmalı olduğu doktordan alınacak sağlık raporu,
d) 2 adet vesikalık fotoğraf
Kursiyer Sayısının Tesbiti:
MADDE 21- İl Müdürlüklerince hangi dilden ne kadar rehbere ihtiyaç duyulduğu, meslekteki kuruluşlarla yapılan temas sonucu Valilikçe de onaylanan teklif Bakanlığa iletilir. Bakanlık bu teklifler ışığında hangi dilden ne kadar kursiyerin alınacağını tesbit eder.
Başarılı Olan Adayların Kursa Kabulü ve Kursiyer Nakli:
MADDE 22- Seçme imtihanını başaran aday, kursa alınacağı önceden belirlenen kursiyer sayısından fazla ise, puan sıralamasına göre kursa kabul edilirler. Puan sıralamasında yabancı dil puanı (sözlü-yazılı) esas alınarak belirlenir. Yabancı dil puanı eşit olması halinde genel kültür puanı esas alınır.
(Ek: RG 19.4.1999-23671) Profesyonel Turist Rehberliği kursu seçme sınavlarında başarılı olup, kursa katılmaya hak kazanan kursiyerler kazandıkları İl’de kursa devam ederler. Ancak, aynı dönemde birden fazla İl’de aynı nitelikte kurs açılması halinde Bakanlıkça kabul edilebilir mazereti olanların nakil işlemleri Bakanlık onayı ile yapılabilir.
Kurslarda Okutulacak Dersler:
MADDE 23- Kurslarda okutulacak ders grupları şunlardır:
I- Genel Turizm ve Turizm Mevzuatı
II- Turist Rehberliği Meslek Dersi
III- Türkiye’nin Turizm Coğrafyası
IV- Arkeolojik Bilgiler
V- Sanat Tarihi
VI- Mitoloji
VII- Din, Folklor, Sosyoloji
VIII- Türk tarihi
IX- Edebiyat
X- İlk Yardım
Ülke çapında ve bölge çapındaki kurslarda ders grupları aynıdır. Bu derslerin ülke çapında ve bölge çapındaki kurslarda kaçar saat okutulacağı, hangi konuları kapsayacağı ve hangi konularda (bu derslere ek olarak) kaçar saat konferans verileceği bir talimat ile tesbit edilir.
Bitirme İmtihanı Komisyonu ve Bitirme İmtihanları:
MADDE 24- a) Bitirme İmtihan Komisyonu;(Değişik: 14.02.2001-24318)
18 inci maddenin (a) bendinde belirtilen Genel Kültür İmtihan Komisyonu ile aynı maddenin (b) bendinde belirtilen Yabancı Dil İmtihan Komisyonu üyelerinden Bakanlık Onayı ile teşekkül eder.
b) Bitirme imtihanları;Bitirme imtihanları Yönetmeliğin 23.maddesinde
belirtilen ders gruplarından ayrı ayrı test şeklinde yazılı olarak yapılır. Yazılı imtihan soruları Bakanlıkça teşekkül ettirilen bir komisyonca hazırlanır. Her ders grubundan 100 üzerinden en az 70 puan alan kursiyer geçerli not almış sayılır.
Yabancı dil bitirme imtihanı sözlü ve yazılı olarak yapılır. Sözlü imtihan 23.maddede belirtilen ders gruplarından, yazılı imtihan ise tatbikat gezisinde gezi programında bulunan yerler hakkında kompozisyon şeklinde yapılır.(Yazılı imtihanda kursiyerlere ayrı konular verebilir.)
Yazılı ve sözlü imtihan notları ayrı ayrı 100 üzerinden hesaplanır.
Yazılı ve sözlü imtihan notlarının toplamının ortalaması 100 üzerinden en az 70 olan kursiyer başarılı sayılır.
Bütünleme İmtihanları:
MADDE 25- Bitirme imtihanlarında başarılı olamayanlar Bakanlıkça belirlenecek tarih ve yerde başarısız oldukları derslerden bütünleme imtihanına alınırlar. (İmtihanın yer ve tarihi ilgili İl Müdürlüğünce ilan edilir.) Bunda da başarılı olamayanlara başarısız oldukları derslerden son bir imtihan hakkı daha tanınır. Bu haklarını, aynı özellikteki açılacak ilk kursun bitirme imtihanına katılarak kullanırlar.
Kimlik Kartı:
MADDE 26- (Değişik:RG 19.04.1999-23671) Bitirme veya bütünleme sınavlarında başarılı olan kursiyerlere, Bakanlıkça rehberlik kimlik kartı verilir.
Rehberlik Kartına Yeni Bir Dil Eklenmesi
MADDE 27- (Değişik: RG 14.02.2001-24318) Rehber olup da rehberlik kartına yeni bir dil ekletmek isteyenler, istedikleri yabancı dilden bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin (b) bendinde belirtilen imtihana girerler. Bu konudaki talep sayısı 50 kişiyi aşan dillerden müstakilen yabancı dil imtihanı yapılabilir. Başarılı olmaları halinde bu dil kimlik kartlarına ve sicillerine işlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KURSLARIN YÖNETİMİ
Kurs Yöneticisi ve Görevleri:
MADDE 28- Kurs yöneticisi Valiliğin olumlu görüşüne dayalı İl Müdürünün teklifi ve Bakanlığın onayı ile görevlendirilir.
Görevleri:
a) Kurs öncesinde;
- Kurs yerini sağlamak,
- Kurs için gerekli eğitim araç ve gereçlerini sağlamak,
- Öğretim görevlilerini sağlamak ve İl Müdürlüğü aracılığı ile Bakanlığa teklif etmek,
- Ders dağılım çizelgesini yapmak,
- Kursiyer ve öğretmen devam cetvellerini hazırlamak.
b) Kurs süresince;
- Kursiyer ve öğretmen devam cetvellerini tutmak,
- Kurs giderleri ile ilgili işlemleri yürütmek
- Tatbikat gezisi programını ve gezi için gerekli hazırlıkları yapmak.
c) Kurs bitiminden sonra;
- Bitirme imtihanlarının yer ve tarihini kursiyere duyurmak,
- Bitirme imtihanına girmeye hak kazananların dil gruplarına göre listesini Bakanlığa bildirmek üzere hazırlamak.
d) Bitirme imtihanlarından sonra;
- İmtihan sonuçlarını duyurmak,
- Bitirme imtihanında başarılı olanlara ait sicil fişleri, kimlik kartlarını düzenleyip imtihan tutanağı ile birlikte bitirme imtihanlarından sonra en geç 15 gün içinde Bakanlığa göndermek üzere hazırlamak,
- Kurs süresindeki müsbet veya menfi kanaatlerini belirleyen ve tekliflerini kapsayan kurs raporunu Bakanlığa sunulmak üzere İl Müdürüne göndermek.
İl Müdürünün Görev ve Yetkisi:
MADDE 29- İl Müdürleri, kursların bu yönetmelik ve Bakanlık talimatları çerçevesinde yürütülmesinde Valiliğe karşı sorumludur. İl Müdürleri kursu en az 2 ayda bir denetler ve neticeyi bir raporla Bakanlığa bildirmek üzere Valiliğe verir. Gerektiğinde Bakanlıkça görevlendirilecek yetkililerce de kurslar denetlenebilir.
İl Müdürlerinin Ceza Verme Yetkisi
MADDE 30- Kurs süresince kursun genel havasını bozan, aksatan, kesintiye uğratan ya da engelleyen kursiyer ihtar cezası ile cezalandırılır. İhtar cezası kurs yöneticisinin teklifi üzerine İl Müdürünce verilir. Verilen ceza kursiyere yazı ile duyurulur. Kurs süresince toplam iki ihtar cezası alan kursiyerin kursla ilgisi kesilir.
Ders Verecek Kişilerin Seçimi:
MADDE 31- Kurs öğretmenleri ders verecekleri konuda ihtisası bulunan veya en az lise ve dengi okullarda ders verebilecek özellikleri taşıyan kişiler arasında İl Müdürlüğünün Valilikçe uygun görülen teklifiyle ve Bakanlığın Onayı ile seçilir.
Meslek Dersi Öğretmeninin Seçimi:
MADDE 32- (Değişik: RG 11.02.1998-23255) Turist Rehberliği meslek dersi öğretmeni meslek kuruluşu tarafından önerilen ve Bakanlık tarafından uygun görülen rehberlik belgesine sahip ve en az 5 yıl meslek tecrübesi olan birden fazla aday arasından seçilir.
Konferans Verecek Kişilerin Seçimi:
MADDE 33- Bu Yönetmeliğin 23.maddesinde belirtilen ders grupları dışında, kurslar müfredatın takviyesi amacıyla ve yine 23. maddede sözü edilen talimatta belirtilen konularda, konularında ihtisas sahibi kişiler konferansçı olarak İl Müdürlüğünün Valilikçe uygun görülen teklifi ve Bakanlık onayı ile seçilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MALİ HÜKÜMLER
Ders ve Konferans Ücretleri:
MADDE 34- Kurslarda konferans vermek üzere görevlendirileceklere Bütçe Kanununda belirtilen esas ve miktarlar üzerinden ödeme yapılır.
Ek Ders Ücreti:
MADDE 35- Kurslarda görevlendirilen kurs öğretmenleri ile seçme ve bitirme imtihan komisyonlarında üye olarak görevlendirilenlere ek ders ücreti olarak saat başına Bütçe Kanunlarında kurs ve seminerler için öngörülen miktarlar üzerinden ödeme yapılır.
Tatbikat Gezisi-Zorunlu Hizmetiçi Eğitim Seminer Giderleri
MADDE 36- (Değişik : RG 15.03.2003 - 25049) Tatbikat gezilerinin araç ücretleri, yeme-içme ve konaklama giderleri kursiyerler tarafından, zorunlu hizmetiçi eğitim seminerlerinin bütün organizasyon giderleri ise seminerlere katılan rehberler tarafından karşılanır.
Tatbikat Gezisinde Rehber Görevlendirme:
MADDE 37- Yönetmeliğin 11.maddesinde belirtilen tatbikat gezisi yine bu Yönetmeliğin 32.maddesinde belirtilen özelliklere sahip rehber öğretmen refakatinde yapılır.
(Ek:RG 11.02.1998-23255) Meslek kuruluşu tarafından önerilecek ve gezide görevlendirilecek rehber öğretmene tatbikat gezisi sırasında ödenecek ücret, yemek ve konaklama giderlerine ilişkin hususlar, ilgili İl Turizm Müdürlüğü ile rehber öğretmen arasında önceden tesbit edilir. Buna ilişkin giderler kursiyerler arasında eşit olarak paylaştırılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
PROFESYONEL TURİST REHBERLERİNİN ÇALIŞMALARI
Rehberlik Belgesi Almak Mecburiyeti:
MADDE 38- Bakanlıkça kendilerine rehberlik belgesi verilmemiş kişiler Turist Rehberliğini yapamazlar. Yapanlar hakkında genel hükümlere göre Savcılıklarca kovuşturma açılır. Belgesiz turist rehberi çalıştıran Bakanlık denetimindeki kuruluşlar hakkında Bakanlıkça idari işlem yapılır.
Vize Mecburiyeti:
MADDE 39-(Değişik:RG 21.11.2000-24237) Turist rehberleri her yıl 1 Ocak-30 Nisan tarihleri arasında rehberlik belgelerini bağlı oldukları İl Müdürlüklerine vize ettirmek mecburiyetindedirler. Vize için yapılan başvurularda vize talebinde bulunan rehberler, savcılıktan alınmış o yılın tarihini taşıyan sabıka kaydı belgesini İl Müdürlüklerine ibraz etmek mecburiyetindedirler. İl Müdürlükleri her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar vize işlemleri yapılan rehberlerin isim, adres, bildiği yabancı dil veya diller, sicil numarası, bitirdiği kursun dönemini kapsayan listeleri Bakanlığa gönderirler. Ayrıca vize işlemleri yapılan rehberlerin isim ve adreslerini gösterir listeler İl Müdürlüklerince, ilgili kuruluşlara gönderilir.
Belge İptali:
MADDE 40- (Değişik:RG 22.12.1999-23914) 2 yıl üst üste vizesini yaptırmayan rehberler meslekten men edilirler. Bunlar tekrar rehberlik mesleğini yapmak istediklerinde, bölge çapındaki rehberler bölge çapındaki bir kursun, ülke çapındaki rehberler ise ülke çapındaki bir kursun sonunda yapılacak olan bitirme imtihanlarına doğrudan katılarak başarılı olmaları gerekir.
Lisan Kullanımı:
MADDE 41- Turist Rehberleri kimlik kartlarında belirtilen yabancı dil ya da dillerden başka bir dilde rehberlik yapamazlar.
Kimlik kartı taşıma Mecburiyeti:
MADDE 42- (Değişik: RG 22.12.1999-23914) Turist rehberleri Bakanlıktan aldıkları kimlik kartını görev sırasında, denetim elemanlarının göreceği biçimde üzerlerinde taşımak mecburiyetindedirler.
Seyahat Acentalarının Rehber Çalıştırması:
MADDE 43- Seyahat Acentaları ancak bu Yönetmeliğin 38.madde esaslarına uygun rehberleri çalıştırabilirler.
Rehber Ücretleri:
MADDE 44- (Değişik:RG 22.12.1999-23914) Türkiye Seyahat Acentaları Birliği ve meslek kuruluşlarının yazılı görüşleri alınarak rehber taban ve tavan ücretleri Bakanlıkça yılda iki kez belirlenir. Bu kuruluşlar tarafından Ocak ayında uygulanacak rehber taban ve tavan ücretleri konusundaki teklifler Aralık ayı içerisinde, Temmuz ayında uygulanacak ücretlerle ilgili teklifler ise Haziran ayı içerisinde Bakanlığa bildirilir.
Bakanlık Ocak ve Temmuz aylarında uygulanacak rehber taban ve tavan ücretlerinin tespitine ilişkin kararını Aralık ve Haziran ayı sonuna kadar ilgili kurum ve kuruluşlara bildirir.
ALTINCI BÖLÜM
PROFESYONEL TURİST REHBERLERİNİN
DENETİMİ VE DİSİPLİN CEZALARI
Rehberlerin Denetimi:
MADDE 45- (Değişik: RG 14.02.2001-24318) Valilik, Bakanlık Müfettişleri, Turizm Eğitimi Genel Müdürü ve görevlendireceği yetkililer, Bakanlık Kontrolörleri, İl Turizm Müdürleri ve görevlendirecekleri yetkililer ile Turizm Danışma Müdürleri rehberleri denetleme yetkisine sahiptir. Ayrıca, mevcut meslek kuruluşlarının görevlendireceği yetkili kişiler de denetleme yetkisine sahip elemanlarla birlikte denetleme yapabilirler.
Disiplin Kurulunun Teşekkülü ve Çalışması:
MADDE 46- (Değişik: RG 11.02.1998-23255) Bakanlık I.Hukuk Müşavirinin başkanlığında, İşletmeler Genel Müdür Yardımcısı, Turizm Eğitimi Genel Müdürü veya görevlendireceği bir Genel Müdür Yardımcısı, Rehberlik Dairesi Başkanı, bir müfettiş ve ilgili meslek kuruluşlarının kendi aralarında görüşerek tesbit edecekleri meslek kuruluşu ye tkilisinden teşekkül eden Disiplin Kurulu; en az beş kişinin katılımıyla toplanır. Kararlar oy çokluğu ile alınır.Kurul, Turizm Eğitimi Genel Müdürlüğünce rehberler hakkında Disiplin Kuruluna intikal ettirilen şikayet ve denetim raporlarını inceler ve gerekli kararı alır. Oyların eşit olması halinde Başkanın bulunduğu tarafın kararı geçerlidir.
Disiplin Kurulu tarafından verilen ceza Turizm Bakanının onayı ile kesinleşir. Keşinleşen ceza rehberin bağlı bulunduğu İl Turizm Müdürlüğünce, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği ve öteki meslek kuruluşlarına bildirilir. Turizm Eğitimi Genel Müdürlüğü, Disiplin Kurulunun raportörlüğünü yürütür ve verilen ceza rehberin sicil fişine işlenir.
İhtar Cezası:
MADDE 47- Görev sırasında rehberlik kimlik kartı ve kokartını üzerinde bulundurmayan turist rehberlerine, denetleme görevlisinin verdiği rapor üzerine rehberin bağlı bulunduğu bölgenin İl Müdürünce ihtar cezası verilir. Bu ceza Bakanlığa bildirilir.
Disiplin Cezaları:
MADDE 48- a) Aşağıda belirtilen suçlardan herhangi birini işleyen rehberin, Disiplin Kurulu kararıyla rehberlik belgesi, kimlik kartı ve kokartı bir aydan bir yıla kadar geri alınır.
- Turistlere karşı gösterilmesi gereken saygı ve nezaketi göstermemek,
- Turistlerin hakaret veya benzeri davranışlarla karşılaşmalarına veya gülünç duruma düşmelerine ilgisiz kalmak,
- Vizesiz kimlik kartı ile çalışmak,
- Kendisi ya da üçüncü kişiler yararına gezinin daha önceden belirlenen süre ve güzergahını bir mecburiyet olmadıkça değiştirmek,
- Mesleğin güven ve itibarını zedeleyici davranışlarda bulunmak,
- Turistlere ve turistik kuruluşlara kasıtlı olarak zarar vermek,
- Yetkililerce yapılan denetimlerde onlara bilgi vermekten kaçınmak, gerçeği gizlemek ve saygısızca davranmak,
- Bir yıl içinde iki ihtar cezası almak,
- Turizme zarar verecek söz ve davranışlarda bulunmak,
- Rehberlik belgesinde belirtilen dilden başka bir dilde rehberlik yapmak,
- Turistlerin yaptıkları alışverişten komisyon almak veya diğer yollardan kendisine veya üçüncü kişilere haksız yere yarar sağlamak,
- Bölge çapındaki bir kurstan mezun olan turist rehberlerinin bölgeleri dışında çalışmaları.
b) Aşağıda belirtilen suçlardan birini işleyen rehberin Disiplin Kurulu kararıyla belgesi iptal edilir. Kimlik kartı ve kokartı geri alınır. Suçun özelliğine göre adli makamlara suç duyurusunda bulunulur.
- Ülke yararına ve milli onura aykırı hareket, söz ve davranışlarda bulunmak,
- Eski eser özelliğindeki eşyanın yurtdışına kaçırılmasına yardımcı olmak,
- Yüz kızartıcı bir suçtan hüküm giymek,
- Rehberlik belgesinin geri alınması cezasından sonra; 2 yıl içinde ikinci defa ‘‘Rehberlik belgesinin geri alınması’’ cezasını işlemek.
YEDİNCİ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Rehberlik Kursu Açma Yetkisi:
MADDE 49- (Değişik.RG 15.05.1990-20519) Bakanlık dışında hiçbir kuruluş, hangi isim altında olursa olsun turist rehberlik kursları açamaz, belge ve kimlik kartı veremez, 45.maddede belirtilen kişiler dışında kimse turist rehberlerini denetleyemez.
Rehberlik Belgesi:
MADDE 50- (Değişik:RG 14.02.2001-24318) Bakanlıkta 10 yıl çalışmış olanlardan Kamu Personeli Yabancı Dil Sınavında en az ( C) seviyesinde başarı göstermiş olanlara açılan kursların uygulama gezilerine katılmak şartıyla rehberlik belgesi verilir.
Bu belgeler memuriyetleri devam ettiği sürece vize işlemine tabi tutulmaz. Ancak, bu şekilde rehberlik belgesi alanlar Devlet Memuriyetinden ayrılmadan rehber olarak çalışamazlar.
Ülke Çapında Rehberlik:
MADDE 51: (Değişik: RG 14.02.2001-24318) Bölge çapında turist rehberliği kartına sahip olup da ülke çapında rehber olmak isteyenler, 2 yıl bölge çapında rehber olarak çalıştıklarına dair bağlı bulunduğu İl Müdürlüğünden alacakları belge ile ülke çapındaki kursların tatbikat gezilerine katıldıklarını belirtir belgeyi, Bakanlığa verecekleri dilekçeye eklemek suretiyle ülke çapındaki kursun bitirme imtihanlarına katılabilirler. Başardıkları takdirde kendilerine ülke çapında turist rehberliği kimlik kartı verilir. Bunlar yabancı dil imtihanına tabi tutulmazlar.
Ek Madde 1- (Değişiklik RG 09.08.1995-22369) Fakülte ve yüksekokullar bünyesinde açılan rehberlik bölümlerinden mezun olanlara Bakanlıkça yapılacak yabancı dil sözlü ve yazılı sınavında başarılı olmaları veya ÖSYM’ce yapılacak yabancı dil bilgisi seviye tesbit sınavına katılarak en az (c) düzeyinde başarı sağlamaları halinde, tatbikat gezilerine katıldıklarını da belgelendirmeleri koşulu ile Bakanlıkça belge ve kimlik kartı verilir.
Hizmet İçi Eğitim Zorunluluğu
Ek Madde 1- ( RG 14.12.2000-24260) Profesyonel turist rehberleri her yıl, Zorunlu Hizmet İçi Eğitim Seminerlerinden en az üç tanesine katılmak zorundadır. Ancak rehberler, istedikleri kadar seminere katılabilirler. Bakanlıkça takdir olunacak ve resmi belgeye dayanan mücbir sebepler dışında herhangi bir nedenle düzenlenen seminerlere katılmayan rehberlerin yıllık vizesi yapılmaz.
Bakanlık, en geç Aralık ayı sonuna kadar meslek kuruluşlarının da görüşlerini alarak, bir sonraki yılın Kasım ve Aralık aylarında düzenlenecek en az 12 seminerin konusunu, zamanını ve hangi illerde yapılacaklarını tesbit eder. Bakanlık Zorunlu Hizmet İçi Eğitim Seminerlerini, gerekli gördüğü hallerde meslek kuruluşlarına yaptırabilir. Seminerleri düzenleyen kuruluşlar, katılımcı sayılarına göre uygun mekanları tesbit ve ilan eder.
Rehberler, seminer düzenlemeye yetkili mercilerden alacakları, en az üç seminere katılacaklarına dair belgeyi ibraz ederek İl Turizm Müdürlüklerinde vizelerini yaptırır. Vizeyi izleyen yıldan itibaren, bir önceki yıldaki seminerlere katıldıklarına dair belge ile o yıl katılacakları en az üç seminere ilişkin katılım belgesini ibraz eden rehberlerin vize işlemleri yapılır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
GEÇİCİ HÜKÜMLER
Geçici Madde 1- Rehberlik belgesine sahip olup, vizesini yaptırmama sebebiyle meslekle alakaları kesilen rehberler, bu yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren en geç 2 yıl içinde bağlı bulundukları Valilik İl Müdürlüklerine müracaat ederek vizelerini yaptırmaları halinde mesleklerine dönebilirler.
Geçici Madde 2 – 05-09 Mart 1984 tarihlerinde Ankara’da ve 27-30 Mart 1984 tarihlerinde İstanbul’da açılan ülke çapındaki Profesyonel Turist Rehberliği Kurslarının bütünleme imtihanlarında başarılı olamayan kursiyerlere ve 08 Eylül 1983 gün ve 18159 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 39.maddesi gereğince imtihanlara girmiş olan kişilere de bu Yönetmeliğin 25.maddesi uygulanır.
Geçici Madde 3- Daha önce yayımlanan Turist Rehberliği kursları ve Turist Rehberliği Yönetmeliklerinin ilgili hükümlerine göre bölge çapında ve ülke çapında kimlik kartı ve kokartı verilmiş olanlar ile Bakanlık Onayıyla rehberlik kartı almış kişiler bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 2 yıl içinde bağlı bulundukları Valilik İl Müdürlüklerine müracaat ederek mevcut kimlik kartlarını ve kokartlarını yeni kimlik kartları ve kokartları ile değiştirmek mecburiyetindedirler.
Geçici Madde 1- (Ek: RG 25.9.1989-20293) 9 Aralık 1988 tarih ve 20014 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği’nin bazı maddelerinde değişiklik yapılmasına dair Yönetmeliğin 3.maddesine göre açılan kurslar;
a) Bu Yönetmelikte gösterilen kurs süresinin bitimine kadar devam edecektir.
b) Bu kurslara katılmaya hak kazanarak kursu tamamlayan ve bitirme sınavlarında başarılı olanlar Profesyonel Turist Rehberliği belgesi alırlar.
c) Bu Yönetmeliğe göre açılan kursların bitirme ve bütünleme sınavları Bakanlıkça yapılır.
d) Bu kursların giriş sınavlarını kazanan, ancak mazeretlerinden dolayı kurslara devam edemeyenler ile kursu tamamlayıp yurtiçi uygulama gezisine katılamayanların da hakları bir defaya mahsus olmak üzere Bakanlıkça açılacak aynı nitelikli ilk kurslara katılmak koşuluyla saklıdır.
Geçici Madde 2- (Ek:RG 25.09.1989-20293) 02 Temmuz 1986 tarih ve 19152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Profesyonel Turist Rehberliği Yönetmeliği’nin 10.maddesi uyarınca devamsızlık nedeniyle kursla ilişkisi kesilip sonraki ilk kursa katılmaya hak kazananların bu hakları saklıdır.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme Hükümleri:
MADDE 52- Bu Yönetmelikle 08 Eylül 1983 gün ve 18159 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘‘Profesyonel Tercüman – Rehberlik Yönetmeliği’’ yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 53- Maliye Bakanlığı ile Sayıştay’ın görüşleri alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 54- Yönetmelik hükümlerini Turizm Bakanı yürütür.