b) Yapılan ve yapılacak işlemin nelerden ibaret olduğunun bildirilerek hangi amaç ve sonuç için görüş istendiğinin, tereddüt edilen hususların neler olduğu, tereddüt edilen hususların çözümüne dair birim görüşleri mutlaka bildirilerek,c) Hukuki sorunun çözümlenmesinde esas olan bilgi ve belgelerin onaylı örneklerinin bir sıra dahilinde numaralandırılarak dizi pusulası ile ekte sunularak,
Müsteşarlık Makamına arz edilecektir.
Bakanlığımız birimlerinden, kendi görev alanlarına giren ilgili yasa, yönetmelik hükümleri içinde çok kolaylıkla çözümlenecek konularda görüş sorulmaktadır. Yasa, tüzük, yönetmelik ve yönergelerin hükümlerine göre işlem kurmak, işin gereğini ve Kamu Yararını gözeterek mevzuat hükümlerine mutlaka uyarak hizmet üretmek konularında görevli birimlerin duraksamamaları için;
Görevin yerine getirilmesi sırasında mevzuatta açık hüküm bulunmadığı veya tereddüt olduğu hallerde, konuya ilişkin bütün bilgi-belgelerin eklenerek, görüşlerinin mutlaka belirtildiği ve bu görüşlerinin hukuka uygun olup olmadığı hususunun Makam Onayına bağlanarak Müşavirlikten sorulması gerekir.
2- 08/02/2012 tarih ve 571 sayılı Bakan Onayının 3/(b) maddesinde söz konusu hukuki görüşlerin Makam Onayına sunulmadan doğrudan ilgili birime gönderilmesi uygun bulunmuştur.
Bu kapsamda idari işlem niteliğinde veya uygulamanın nasıl yapılacağı biçiminde, idarenin takdir yetkisini bağlayıcı olmayan ve talep eden birimin, tereddüde düşülen konuda mevzuata, kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun surette işlem tesis etme sorumluluğunu ortadan kaldırmayan, hukukî çerçevenin değerlendirilmesi niteliğinde istişari görüşümüz doğrudan gönderilecektir.
3- 02/11/2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname ile, Genel Bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde ve özel bütçeli idarelerde hukuk hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin esaslar belirlenmiştir. Bu KHK'nin 18/(2) maddesi ile, 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı, Maliye Vekaleti Başhukuk Müşavirliğinin ve Muhakemat Umum Müdürlüğünün Vazifelerine, Devlet Davalarının Takibi Usullerine; ve Merkez ve Vilayetler Kadrolarında Bazı Değişiklikler Yapılmasına Dair Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.659 sayılı KHK'nin 4 üncü maddesine göre hukuk birimleri, idarelerde muhakemat hizmetleri ile hukuk danışmanlığına ilişkin, iş ve işlemleri yürütmekle görevli ve sorumlu bulunmaktadır. Bu cümleden olarak hukuk birimleri, muhakemat hizmetleri kapsamında; idarenin; taraf olduğu adli ve idari davalarda, iç ve dış tahkim yargılamasında, icra işlemlerinde ve yargıya intikal eden diğer her türlü hüküm uyuşmazlıklarında idareyi temsil ile dava ve icra işlemlerini vekil sıfatıyla takip etmekle görevlidir. Aynı KHK'nin 5 inci maddesiyle de idarelerin muhakemat hizmetleri ihtiyaçlarını, hukuk birimlerinde istihdam edecekleri hukuk müşavirleri ve avukatlardan; ihtiyaç duyulması halinde Maliye Bakanlığından talep etmek suretiyle sağlayabilecekleri hükme bağlanmıştır.659 sayılı KHK ile kasdolunan hukuk birimi, Bakanlığımız bakımından Hukuk Müşavirliği olup; Bakanlığımızın her türlü muhakemat hizmetleri Hukuk Müşavirliğinin koordinasyonunda, Hukuk Müşavirliğinde görev yapan Hukuk Müşavirleri, ihdas olunacak kadrolara atanacak avukatlar ve Bakanlığımız taşra teşkilatına atanacak avukatlar tarafından yerine getirilecektir.4- 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 12/01/2011 tarihinde yayınlanmış ve 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, halihazırda Mahkemelerce uygulanmaktadır ki adli yargıda uyuşmazlık, sulh, uzlaşma ve vazgeçme yetkileri yeni yasayla detaylı olarak düzenlenmiştir.
Genel Bütçe kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile; izah edildiği üzere hukuk birimlerinin görevleri ve sorumlulukları arttırılmış olup, 4 üncü madde ile bu görev ve sorumlulukların sınırı belirlenmiştir. Bu kapsamda idari davaların yürütülmesinin yanı sıra adli yargıyla ilgili davaların açılması ve yürütülmesi, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirlerin alınması, uyuşmazlıkların sulh yoluyla çözümü konusunda mütalaa verilmesi, Hukuki Uyuşmazlık Değerlendirme Komisyonunun kurulması ve sekreterya hizmetlerinin yürütülmesi, idarenin amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programa uygun çalışmalarını temin etmek amacıyla gerekli hukuki tekliflerin hazırlanması Müşavirliğimizin görev alanına girmiştir.
Söz konusu 659 sayılı KHK’nin 8, 9, 10, 11 ve 12 nci maddeleri ile adli ve idari davalarda uyuşmazlıkların sulh yoluyla halli, kabul ve feragat ile vazgeçme yetkilerine ilişkin düzenleme yapılmıştır. 16 ncı maddeyle ise; KHK kapsamındaki hukuki uyuşmazlık değerlendirme komisyonunun çalışma usul ve esasları ile bunların takip ve denetimine ilişkin hususların Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirleneceği hükme bağlanmıştır. Bu aşamada işbu yönetmelik çalışmaları Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğünce yürütülmekte olup, yönetmeliğin yürürlüğe girmesi halinde buna uygun düzenleme yapılacaktır.
659 sayılı K.H.K. 02/11/2011 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiş olup, dosyaların devrine ilişkin geçici madde 1 ile; K.H.K.’nin yayımı tarihinde diğer dairelere ait olan ve Maliye Bakanlığınca takip edilen davaların Bakanlık Hukuk Müşavirliklerine devredileceğine ve bu devir işlemlerinin 1 yıl içinde tamamlanacağına dair hüküm içermektedir. Bu kapsamda bazı illerdeki dosyalar Muhakemat Müdürlüklerinden teslim alınmaya başlanmıştır. Bu madde uyarınca Bakanlığımızın açtığı ve Bakanlığımız aleyhine açılan tüm adli (ceza ve icra da dahil olmak üzere) ve idari dosyaların Hukuk Müşavirliğimizce yürütülmesi gerekmektedir. Bilgi alınmasını ve gereğini rica ederim.
Ertuğrul GÜNAY
Bakan