|
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verilebilirlik ve tekdüzenin sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerinin ve işlemlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak, sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, malî tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri çerçevesinde Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde belirtilen standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanmasına ve yayımlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe kayıt ve işlemlerini kapsar. MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 49 uncu maddesi, 13/12/1983 tarihli ve 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesi ve 3/5/2005 tarihli ve 2005/8844 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır. MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Aynı Bütçeli Kamu İdaresi: 50l8 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin tamamını, (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler ile (III) sayılı cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumların her birini, b) Bakanlık: Maliye Bakanlığını (Muhasebat Genel Müdürlüğü), c) Bütçe Geliri: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, bütçeleri ve diğer mevzuatta gelir olarak tanımlanan her türlü işlemi, ç) Bütçe Gideri: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, bütçeleri ve diğer mevzuatta gider olarak tanımlanan her türlü işlemi, d) Ekonomik Sınıflandırma: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, gelir, gider ve finansmanının türleri itibarıyla sınıflandırılmasını, e) Faaliyet Dönemi: Bakanlıkça aksi kararlaştırılmadıkça malî yılı, f) Gelir: İlk defa hesaplara alınacak varlıklar ile yeniden değerleme farkları dışında, öz kaynakta artışa neden olan her türlü işlemi, g) Genel Bütçe Dışı İdare veya Kuruluş: 50l8 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde sayılan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri dışında kalan idare, kurum veya kuruluşları, ğ) Gider: İlk defa hesaplara alınacak yükümlülükler ile yeniden değerleme farkları dışında, öz kaynakta azalışa neden olan her türlü işlemi, h) Hesap Dönemi: Bakanlıkça aksi kararlaştırılmadıkça malî yılı, ı) Kamu İdaresi: 50l8 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde sayılan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, (II) sayılı cetvelde sayılan özel bütçeli idareleri ve (III) sayılı cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumları, i) Kullanıcı İdare veya Kuruluş: Hazine Müsteşarlığınca herhangi bir dış finansman kaynağından sağlanan dış finansman imkânlarını tahsis veya ikraz yoluyla kullanan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerini veya kapsama dâhil diğer kamu idare, kurum veya kuruluşları, j) Malî yıl: Takvim yılını, k) Maliyet Dönemi: Hesap dönemini geçmemek üzere ilgili kamu idaresince belirlenecek maliyet çıkarma dönemlerini, l) Muhasebe Birimi: Kapsama dâhil kamu idarelerine ait, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin ve borçların hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanmasına ilişkin muhasebe hizmetlerinin yapıldığı birimi, m) Muhasebe Yetkilisi: Muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu, usulüne göre atanmış yöneticiyi, n) Ön Ödeme: İlgili mevzuatında öngörülen hâllerde kesin ödeme öncesi avans verilmesi veya kredi açılması şeklinde yapılan ödemeyi, o) Öz Kaynak: Kapsama dâhil kamu idarelerinin, varlıkları ile yabancı kaynakları arasındaki farkı, ö) Tahakkuk Esası: Bir ekonomik değerin; yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilmesini, ifade eder. MADDE 5- (1) Muhasebe işlemleri, yevmiye tarihi ve müteselsil sıra numarasına göre maddeler hâlinde önce yevmiye defterine kaydedilir, buradan da usulüne göre büyük defter ve yardımcı hesap defterlerine sistemli bir şekilde dağıtılır. (2) Gerçekleşen işlemler muhasebeleştirme belgeleriyle kaydedilir. Belge olmadan kayıt yapılmaz. Muhasebeleştirme belgelerinin yevmiye tarih ve numarası sütunlarına, gerçekleşen işlemlerin kayda geçirildikleri tarih ile hesap döneminin başında “1” den başlayıp, hesap döneminin sonuna kadar devam eden birer numara verilir. Yevmiye defteri, büyük defter ve yardımcı hesap defterleri kayıtlarında bu yevmiye tarih ve numaraları esas alınır. (3) Gerçekleşen işlemler, hesaplara ilişkin “Hesabın İşleyişi” maddelerinde belirtildiği şekilde hesaplara kaydedilir. Hesabın işleyişi bölümlerinde yer almayan işlemler ise bu Yönetmelikte belirtilen hesapların niteliğine uygun bir biçimde kaydedilmekle birlikte Bakanlığa bilgi verilir. Bir hesabın borcuna kaydedilen tutar mutlaka başka bir hesap ya da hesapların alacağına kaydedilir. Yevmiye defterinde her zaman borç ve alacak eşitliği bulunur. (4) Bütçeden nakden veya mahsuben yapılan harcamalar ile okul pansiyonları hesabına ilişkin işlemler “Ödeme Emri Belgesi” (Örnek: 1/A), diğer işlemler ise “Muhasebe İşlem Fişi” (Örnek: 2) ile muhasebeleştirilir. Hazine Müsteşarlığı Devlet Borçları Muhasebe Birimince bütçeden nakden veya mahsuben yapılan harcamalarda muhasebeleştirme belgesi olarak “Ödeme Emri Belgesi” (Örnek: 1/B)kullanılır. (5) Malî yılın başında, bir önceki hesap dönemi kapanış bilançosu ve dipnotları esas alınarak açılış bilançosu düzenlenir. Açılış bilançosuna dayanılarak, açılış yevmiyesinin kayıtlarını sağlamak üzere bilançodaki tutarlar, düzenlenecek “1” yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle ilgili hesaplara borç ve alacak kaydedilir. Açılış kaydına ilişkin muhasebe işlem fişine, açılış bilançosunun bir nüshası eklenir. Açılış kaydına esas tutarlar, ilgili hesaplar için açılacak büyük defter ve yardımcı hesap defterlerine aktarıldıktan sonra yılı işlemlerinin kaydına başlanır. MADDE 6- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında aşağıdaki defterler kullanılır: a) Yevmiye defteri (Örnek: 3); kayda geçirilmesi gereken işlemlerin, yevmiye tarih ve müteselsil numara sırasıyla, maddeler hâlinde düzenli olarak kaydedildiği defterdir. Açılış kaydı yapıldıktan sonra, günlük işlemler muhasebeleştirme belgelerine dayanılarak bu deftere kaydedilir. b) Büyük defter (Örnek: 4); yevmiye defterinde kayda geçirilmiş olan işlemleri usulüne göre ilgili hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir. İşlemler yevmiye tarih ve numara sırasına göre yevmiye defterine kaydedildikten sonra, aynı yevmiye tarih ve numarası ile her bir hesap için açılan büyük defterin ilgili sayfalarına tasnifli olarak kaydedilir. c) Kasa defteri (Örnek: 5); büyük defterin kasa işlemlerine ait bölümünde, yer alan bilgilere ilaveten günlük kasa sayımına ilişkin bilgiler ile muhasebe yetkilisi ve veznedar tarafından durumun tespitine ilişkin açıklamaları ihtiva edecek şekilde düzenlendiği defterdir. ç) Yardımcı hesap defterleri; hesap planını oluşturan hesaplara ait bilgilerin ayrıntı bazında kaydına mahsus olarak tutulan defterlerdir. (2) Kullanılacak defterlerle ilgili olarak düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir. MADDE 7- (1) Muhasebe birimlerince yapılacak tahsilat ve veznelere teslim edilen değerler karşılığında aşağıda belirtilen alındılar kullanılır: a) Alındı belgesi (Örnek: 6); vergi daireleri dışında kalan muhasebe birimlerince nakden, çekle veya POS cihazı kullanılarak yapılan her türlü tahsilat, veznelere teslim edilen tahvil, hisse senedi ve bono gibi menkul kıymet ve varlıklar ve kıymetli ayniyat, banka teminat ve garanti mektubu ile şahsi kefalete ilişkin belgeler karşılığında düzenlenir. İki nüsha olarak düzenlenen alındı belgesinin asıl nüshası para, çek veya diğer değerleri teslim edene verilir. İkinci nüshası ise veznede muhafaza edilir. Menkul kıymetler, banka teminat ve garanti mektubu ile şahsi kefalete ilişkin belgeler ilgilisine geri verildiğinde, teslim alındığında verilmiş olan alındı belgesi geri alınarakmuhasebe işlem fişinebağlanır. b) Vergi dairesi alındısı (Örnek: 7); vergi dairelerinin kendi adlarına veya başka muhasebe birimleri adına yaptıkları tahsilat karşılığında düzenlenir. Vergi dairesi alındıları; bilgisayar ortamında iki nüsha, ciltli alındı kullanılması hâlinde üç nüsha olarak düzenlenir. Alındılar, düzenleyen ve yetkili memur tarafından imzalandıktan sonra tahsil için tahakkuk belgesi ile birlikte vezneye verilir. Bilgisayar ortamında düzenlenen alındının aslı, “tahsil edilmiştir” kaşesi basılarak parayı teslim eden kişiye verilir. Ciltli alındı kullanılması hâlinde, paranın tahsil edilmesinden sonra alındının “mükellef” ve “dosya” yazılı örnekleri veznedar tarafından imzalanır ve “tahsil edilmiştir” kaşesi basılır. Alındının “mükellef” yazılı aslı, parayı teslim eden kişiye, “dosya” yazılı ikinci nüshası ise tahsilat bordrosunu işleyen memura verilir. Tahsilat başka saymanlık adına yapılmış ise “dosya” yazılı ikinci nüsha muhasebe işlem fişi ekinde adına tahsilat yapılan muhasebe birimine gönderilir. Vergi dairesi alındısının düzenlenmesi sırasında; 1) Borçlunun adı, soyadı ve vergi veya Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası ile takibe alınan alacaklardan yapılan tahsilatta, takip numarasının doğru olarak yazılmasına, 2) Borcun türü, vergilendirme dönemi, vergi kanunlarındaki ödeme süresine göre yılı ve taksidi ile tahakkuk belgesinin seri ve sıra numarasının belirtilmesine, 3) Posta havalesi ve çeki ile yapılan ödemeler üzerine düzenlenen vergi dairesi alındılarına "PTT ile gönderilmiştir", banka çeki ile yapılan tahsilat için düzenlenen alındılara ise "Çekle tahsil edilmiştir" kaşesinin basılmasına, 4) Başka muhasebe birimleri adına yapılan tahsilatta, adına tahsilat yapılan muhasebe biriminin kodu ve adının yazılmasına, 5) Haczedilen malların satış bedelinin alıcı tarafından yatırılması hâlinde, hesap pusulasına dayanılarak takip masrafları, takip edilen amme alacağı ile bu tutarlar düşüldükten sonra emanet olarak tahsil edilmesi gereken tutarın ayrı ayrı gösterilmesine, 6) Damga vergisi ile harçların tahsilinde, yapılan tahsilatın kanunlarında gösterilen tablo veya tarifelere göre hangi işlemlerle ilgili olduğunun belirtilmesine, dikkat edilir. c) Mahsup alındısı (Örnek: 8); vergi dairelerinde mükellefler adına emanete alınmış tutarlardan vergi veya diğer borçlarına mahsubu gerekenler ve mahsuben yapılan diğer tahsilat için düzenlenir. Vergi daireleri dışındaki muhasebe birimlerince bütçe emanetleri hesabına alınan paralar ile yüklenici istihkaklarından yapılan vergi, fon, icra, teminat ve diğer kesintiler karşılığında, hak sahibinin istemesi hâlinde, mahsup alındısı yerine geçmek üzere muhasebeleştirme belgesinin onaylı bir nüshası verilir. (2) Muhasebe yetkilisi adına tahsilat yapmaya yetkili mutemetlerce yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler için ilgisine göre aşağıda belirtilen alındılar kullanılır: a) Trafik para cezası muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı (Örnek: 9); trafik para cezası tahsil etmeye yetkili muhasebe yetkilisi mutemetlerince kullanılır. Alındı, birisi dip koçanı olmak üzere üç nüshalıdır. Bir nüshası parayı yatırana, bir nüshası ise alındıyı düzenleyen yetkilinin bağlı bulunduğu birime verilir. b) Yurt dışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı (Örnek: 10); yurt dışındaki muhasebe yetkilisi mutemetlerince yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler için kullanılır. Alındı, birisi dip koçanı olmak üzere iki nüshalı olup bir nüshası para veya değerleri teslim edene verilir. Bu alındıların dip koçanları mahallinde saklanır. c) Tahsildar alındısı (Örnek: 11); tahsildar ve icra memurları tarafından yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler için kullanılır. Alındı, birisi dip koçanı olmak üzere üç nüshalı olup bir nüshası para veya değerleri teslim edene, diğer nüshası ise ilgili servise verilir. Tahsildar ve icra memurlarınca aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimleri adına yapılan tahsilatta alındının bir nüshası muhasebe işlem fişi ekinde adına tahsilat yapılan muhasebe birimine gönderilir. ç) Muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı (Örnek: 12); yukarıda belirtilen mutemet alındıları ile yapılan tahsilat ve teslim alınan değerler dışındaki muhasebe yetkilisi mutemedi tahsilat ve teslim alma işlemlerinde kullanılır. Alındı, birisi dip koçanı olmak üzere üç nüshalı olup bir nüshası parayı teslim edene, diğer nüshası ise alındıyı düzenleyen yetkilinin bağlı bulunduğu birime verilir. (3) Muhasebe yetkilisi mutemetlerine, paranın yatırılacağı muhasebe birimi tarafından, kullanıldıkça kullanılmış olanlar geri alınmak suretiyle yenisi verilmek üzere, yeterli sayıda muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı cildi verilir. (4) Alındıların şekli, basımı, dağıtımı, iptali ve kullanılmasına ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir. MADDE 8- (1) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait hesap planı aşağıdaki ana hesap grupları, hesap grupları ve hesaplardan oluşur: Aktif Hesaplar 1-Dönen Varlıklar 10 Hazır Değerler 100 Kasa Hesabı 101 Alınan Çekler Hesabı 102 Banka Hesabı 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-) 104 Proje Özel Hesabı 105 Döviz Hesabı 106 Döviz Gönderme Emirleri Hesabı (-) 107 Elçilik ve Konsolosluk Nezdindeki Paralar Hesabı 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı 11 Menkul Kıymet ve Varlıklar 110 Hisse Senetleri Hesabı 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 117 Menkul Varlıklar Hesabı 12 Faaliyet Alacakları 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı 122 Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı 127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı 13 Kurum Alacakları 130 Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabı 131 Para Piyasası Nakit İşlemleri Alacakları Hesabı 132 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı 137 Takipteki Kurum Alacakları Hesabı 138 Takipteki Kurum Alacakları Karşılığı Hesabı (-) 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabı 14 Diğer Alacaklar 140 Kişilerden Alacaklar Hesabı 15 Stoklar 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 151 Yarı Mamuller-Üretim Hesabı 152 Mamuller Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı 155 Atölyeler Hesabı 157 Diğer Stoklar Hesabı 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) 16 Ön Ödemeler 160 İş Avans ve Kredileri Hesabı 161 Personel Avansları Hesabı 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabı 164 Akreditifler Hesabı 165 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabı 166 Proje Özel Hesabından Verilen Avans ve Akreditifler Hesabı 167 Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Avans ve Akreditifleri Hesabı 18 Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı 181 Gelir Tahakkukları Hesabı 19 Diğer Dönen Varlıklar 190 Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı 194 Teyitsiz Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Hesabı 197 Sayım Noksanları Hesabı 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hesabı 2 Duran Varlıklar 21 Menkul Kıymet ve Varlıklar 217 Menkul Varlıklar Hesabı 22 Faaliyet Alacakları 220 Gelirlerden Alacaklar Hesabı 222 Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı 227 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı 23 Kurum Alacakları 230 Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabı 232 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı 239 Diğer Kurum Alacakları Hesabı 24 Malî Duran Varlıklar 240 Malî Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 242 Döner Sermayeli Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 247 Sermaye Taahhütleri Hesabı (-) 248 Diğer Malî Duran Varlıklar Hesabı 25 Maddi Duran Varlıklar 250 Arazi ve Arsalar Hesabı 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 252 Binalar Hesabı 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı 254 Taşıtlar Hesabı 255 Demirbaşlar Hesabı 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-) 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 259 Yatırım Avansları Hesabı 26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 260 Haklar Hesabı 263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı 264 Özel Maliyetler Hesabı 267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-) 28 Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı 281 Gelir Tahakkukları Hesabı 29 Diğer Duran Varlıklar 293 Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Hesabı 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı 297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Hesabı 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-) Pasif Hesaplar 3 Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 30 Kısa Vadeli İç Malî Borçlar 302 Para Piyasası Nakit İşlemleri Borçları Hesabı 303 Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı 304 Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı 305 Bonolar Hesabı 309 Kısa Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabı 31 Kısa Vadeli Dış Malî Borçlar 310 Cari Yılda Ödenecek Dış Malî Borçlar Hesabı 32 Faaliyet Borçları 320 Bütçe Emanetleri Hesabı 322 Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı 323 Bütçeleştirilmiş Borçlar Hesabı 329 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 33 Emanet Yabancı Kaynaklar 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 332 Okul Pansiyonları Hesabı 333 Emanetler Hesabı 337 Mutemetlikler Cari Hesabı 338 Konsolosluk Cari Hesabı 339 Risk Hesabı 34 Alınan Avanslar 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı 349 Alınan Diğer Avanslar Hesabı 36 Ödenecek Diğer Yükümlülükler 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı 362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı 363 Kamu İdareleri Payları Hesabı 368 Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı 37 Borç ve Gider Karşılıkları 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı 379 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı 38 Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı 381 Gider Tahakkukları Hesabı 39 Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı 397 Sayım Fazlaları Hesabı 399 Diğer Çeşitli Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı 4 Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 40 Uzun Vadeli İç Malî Borçlar 403 Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı 404 Tahviller Hesabı 409 Uzun Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabı 41 Uzun Vadeli Dış Malî Borçlar 410 Dış Malî Borçlar Hesabı 42 Faaliyet Borçları 429 Diğer Faaliyet Borçları Hesabı 43 Diğer Borçlar 430 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı 439 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 44 Alınan Avanslar 440 Alınan Sipariş Avansları Hesabı 449 Alınan Diğer Avanslar Hesabı 47 Borç ve Gider Karşılıkları 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı 479 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı 48 Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı 481 Gider Tahakkukları Hesabı 49 Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 499 Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı 5 Öz Kaynaklar 50 Net Değer 500 Net Değer Hesabı 51 Değer Hareketleri 510 Nakit Hareketleri Hesabı 511 Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı 512 Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabı 513 Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabı 519 Değer Hareketleri Sonuç Hesabı 52 Yeniden Değerleme Farkları 522 Yeniden Değerleme Farkları Hesabı 54 Yedekler 540 Yasal Yedekler Hesabı 549 Özel Fonlar Hesabı 57 Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları 570 Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 58 Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları 580 Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı (-) 59 Dönem Faaliyet Sonuçları 590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonucu Hesabı 591 Dönem Olumsuz Faaliyet Sonucu Hesabı (-) 6 Faaliyet Hesapları 60 Gelir Hesapları 600 Gelirler Hesabı 61 İndirim, İade ve İskonto Hesapları 610 İndirim, İade ve İskontolar Hesabı 63 Gider Hesapları 630 Giderler Hesabı 69 Faaliyet Sonuçları 690 Faaliyet Sonuçları Hesabı 7 Maliyet Hesapları 8 Bütçe Hesapları 80 Bütçe Gelir Hesapları 800 Bütçe Gelirleri Hesabı 805 Gelir Yansıtma Hesabı 81 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İade Hesapları 810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabı 83 Bütçe Gider Hesapları 830 Bütçe Giderleri Hesabı 831 Ödeneğine Mahsup Edilecek Harcamalar Hesabı 833 Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı 834 Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı 835 Gider Yansıtma Hesabı 89 Bütçe Uygulama Sonuçları 895 Bütçe Uygulama Sonuçları Hesabı 9 Nazım Hesaplar 90 Ödenek Hesapları 900 Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı 901 Bütçe Ödenekleri Hesabı 902 Bütçe Ödenek Hareketleri Hesabı 903 Kullanılacak Ödenekler Hesabı 904 Ödenekler Hesabı 905 Ödenekli Giderler Hesabı 906 Mahsup Dönemine Aktarılan Kullanılacak Ödenekler Hesabı 907 Mahsup Dönemine Aktarılan Ödenekler Hesabı 91 Nakit Dışı Teminat ve Kişilere Ait Menkul Kıymet Hesapları 910 Teminat Mektupları Hesabı 911 Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 912 Kişilere Ait Menkul Kıymetler Hesabı 913 Kişilere Ait Menkul Kıymet Emanetleri Hesabı 92 Taahhüt Hesapları 920 Gider Taahhütleri Hesabı 921 Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı 93 Verilen Garantiler Hesapları 930 Verilen Garantiler Hesabı 931 Verilen Garantiler Karşılığı Hesabı 94 Değerli Kâğıt ve Özel Tahakkuk Hesapları 940 Değerli Kâğıt Ambarları Hesabı 942 Zimmetle Verilen Değerli Kâğıtlar Hesabı 944 Yoldaki Değerli Kâğıtlar Hesabı 945 Değerli Kâğıt İşlemleri Hesabı 946 Özel Tahakkuklardan Alacaklar Hesabı 947 Özel Tahakkuklar Hesabı 948 Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabı 949 Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabı 95 Dış Borçlanma ile İlgili Hesaplar 950 Kullanılacak Dış Krediler Hesabı 951 Kredi Anlaşmaları Hesabı 954 Risk Hesabı Alacakları Hesabı 955 Risk Hesabı Alacakları Karşılığı Hesabı 956 Genel Bütçe Dışı İdareler Teyitsiz Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Hesabı 957 Genel Bütçe Dışı İdareler Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabı 958 Doğrudan Dış Proje Kredilerinden Açılan Akreditifler Hesabı 959 Doğrudan Dış Proje Kredilerinden Açılan Akreditifler Karşılığı Hesabı (2) İhtiyaç duyulduğunda Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğine aykırı olmamak üzere, yeni hesaplar açmaya Bakanlık yetkilidir. MADDE9- (1) Dönen varlıklar ana hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada tutulan değerler ile normal koşullarda en fazla bir yıl veya faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi, tüketilmesi veya tahsil edilmesi öngörülen varlık ve alacak unsurlarını kapsar. (2) Dönen varlıklar ana hesap grubu; hazır değerler, menkul kıymet ve varlıklar, faaliyet alacakları, kurum alacakları, diğer alacaklar, stoklar, ön ödemeler, gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer dönen varlıklar hesap gruplarından oluşur. MADDE 10- (1) Hazır değerler hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada bulunan değerler ile istenildiği zaman değer kaybına uğramadan paraya çevrilme imkânı bulunan varlıkları kapsar. (2) Hazır değerler, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 100 Kasa Hesabı 101 Alınan Çekler Hesabı 102 Banka Hesabı 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-) 104 Proje Özel Hesabı 105 Döviz Hesabı 106 Döviz Gönderme Emirleri Hesabı (-) 107 Elçilik ve Konsolosluk Nezdindeki Paralar Hesabı 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı 100 Kasa hesabıMADDE11- (1) Kasa hesabı; muhasebe birimi veznelerince, kanuni dolaşım niteliğine sahip ulusal paraların alınması, verilmesi ve saklanmasına ilişkin işlemlerin izlenmesi için kullanılır. (2) Muhasebe birimlerine döviz olarak intikal eden tutarlar bu hesapla ilişkilendirilmez. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 12- (1) Bütün ödemelerin ilgilinin banka hesabına aktarma suretiyle yapılması esastır. Ancak, ilgililerin talepleri hâlinde aşağıdaki ödemeler muhasebe birimlerince, kasadan veya çek düzenlenmek suretiyle bankadan yapılabilir: a) Alındığı gün iade edilen teminat ve depozito niteliğindeki ödemelerden Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bankadan ödenmesi zorunlu olan tutara kadar olan ödemeler, b) Bakanlıkça belirlenen limit dâhilindeki ön ödemeler ve emanet yabancı kaynaklar hesap grubundaki hesaplardan yapılacak ödemeler ile elektrik ve su bedeli ödemeleri, c) Er ve erbaşlara yapılacak münferit ödemeler ile banka şubesi bulunmayan yerlerde kasa limiti dâhilindeki ödemeler, ç) Bakanlıkça kasadan yapılması bildirilen diğer ödemeler. (2) Kasadan yapılacak ödemeler konusunda kapsama dâhil kamu idareleri veya muhasebe birimleri itibarıyla farklı düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir. (3) Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Bakanlıkça tespit edilerek duyurulan tutarlar alıkonularak fazlası, düzenlenecek “Teslimat Müzekkeresi” (Örnek: 13) ile bankaya yatırılır. (4) Teslimat müzekkeresi dört nüshalı olup, dördüncü nüsha dip koçandır. Teslimat müzekkeresinin ilk üç nüshası para ile birlikte muhasebe biriminin hesabının bulunduğu bankaya gönderilir. Birinci nüsha alıkonulduktan sonra, ikinci ve üçüncü nüshalar onaylanarak alındıyı teşkil eden üçüncü nüsha veznedarla, ikinci nüsha ise izleyen iş günü banka hesap özet cetveli ile birlikte muhasebe birimine gönderilir. Bankaya yatırılan kasa fazlası paraların belgesi olan ikinci nüsha, düzenlenecek muhasebe işlem fişinin birinci nüshasına bağlanır. Alındıyı teşkil eden üçüncü nüsha ise veznedarca tarih ve sıra numarasına göre bir dosyada saklanır. Kasa fazlası tutarın, kasa varlığından çıkarılarak teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırıldığı, yatırılma belgesinden veya banka hesap özet cetvelinden anlaşıldığında ilgili hesaplara kaydedilir. (5) Kasa mevcudunun yapılacak ödemeleri karşılayamayacağı anlaşıldığı takdirde, o günkü ödemeye yetecek tutarda para, veznedar adına düzenlenecek çekle bankadan alınarak kasaya konulur ve veznedar adına alındı belgesi düzenlenir. Hem veznedar adına çek düzenlendiğinde hem de bankadan alınan para kasaya konulduğunda ilgili hesaplara kayıt yapılır. Muhasebe yetkilileri de dâhil olmak üzere, veznedarlardan başka hiçbir kimse bankadan para alamayacağı gibi, muhasebe yetkilileri kefalete tabi olmadıklarından fiilen tahsilat ve ödeme yapamazlar ve veznedarlara vekâlet edemezler. (6) Kasaların kapanması, sayımı ve mevcudunun müşterek muhafaza altına alınmasına ilişkin işlemler, aşağıda belirtildiği şekilde gerçekleştirilir: a) Kasa, günlük resmî çalışma süresinin bitiminden bir saat önce kapatılır. Ancak, kapsama dâhil kamu idarelerinin muhasebe yetkililerinin gerekli gördüğü hâllerde mesai saati bitimine kadar tahsilata devam edilir. b) Genel bütçe gelirlerinin tahsilatına ilişkin olarak Bakanlıkça (Gelir İdaresi Başkanlığı) belirtilen saatin bitimine kadar tahsilata devam edilir. c) Kasa defteri günü gününe işlenerek, o günkü kasa mevcudunun tamam olup olmadığı veznedar tarafından sayılır ve defterin “Açıklama” bölümüne “Borç” ve “Alacak” genel toplamları ile kasa mevcudunu gösteren aradaki fark yazılarak muhasebe yetkilisi ve sorumlu veznedar tarafından imzalanır. ç) Çeşitli nedenlerle aynı gün paranın bankaya yatırılmasının mümkün olmaması veya banka veznelerinin kapanmasından sonra yapılan tahsilat dolayısıyla kasada biriken para, Bakanlıkça tespit edilip duyurulan tutarı aştığı takdirde, ertesi gün kasa fazlası bankaya yatırılmak üzere, muhasebe yetkilisi ve sorumlu veznedar tarafından müşterek muhafaza altına alınır. d) Müşterek muhafaza işlemi, 31/12/2005 tarihli ve 26040 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yapılır. (7) Tahsilat ve ödemelere ait belgeler veznedar tarafından günlük olarak veya muhasebe yetkilisi tarafından belirlenen zamanlarda muhasebe servisine verilir. (8) Tahsilat/Tahakkuk Bordrosu (Örnek: 14); muhasebe birimlerince bir gün içinde, nakden tahsil olunan her türlü gelir ve diğer tahsilat için düzenlenir. Bu bordro, gereğine göre “Tahsilat Bordrosu” veya “Tahakkuk Bordrosu” olarak aşağıdaki açıklamalara göre kullanılır; a) Bakanlıkça belirlenen idare veya muhasebe birimlerinde ve her tahsilat veya tahakkuk işlemi için ayrı bir muhasebe işlem fişi düzenlendiği durumlarda bu bordro kullanılmaz. b) Bir gün içinde nakden tahsil olunan her türlü gelir ile diğer tahsilat yardımcı hesaplar itibarıyla tahsilat bordrosuna kaydedilir. c) Tahsilat bordrosu, bağlı vergi dairelerinde muhasebe ve gelir servisleri ya da bağlı ve bağımsız vergi daireleri ile diğer muhasebe birimlerinin normal, takipli, tecilli ve tehirli alacak tahsilatı itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Birden fazla veznesi olan muhasebe birimlerinde her vezne için bu bordrolar ayrı ayrı düzenlenir. Mahsuben yapılan tahsilat için de ayrı tahsilat bordrosu düzenlenir. Vergi daireleri adına bankalarca yapılan tahsilat için vergi tahsil alındıları günlük icmal cetvelleri esas alınarak ayrı tahsilat bordrosu düzenlenir. ç) Vezne sayısı birden fazla olan muhasebe birimlerinde, tahsilat bordrolarının alındılarla uygunluğu sağlandıktan sonra günlük tahsilat tutarı, diğer veznedarlarca, muhasebe yetkilisi tarafından görevlendirilen sorumlu veznedara teslim edilir. d) Bir gün içinde aynı bütçeli kamu idarelerinin başka muhasebe birimleri adına tahsil edilen tutarlar, kişi bazında her bir tahsilat için ayrı bir muhasebe işlem fişi düzenlenmek ve yevmiye numarası verilmek suretiyle hesaplara kaydedilir. Ancak, bir gün içinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin başka muhasebe birimleri adına tahsil edilen tutarlardan aynı muhasebe birimi adına yapılan vergi ve benzeri tahsilat bir muhasebe işlem fişi ile hesaplara kaydedilebilir. e) İki nüsha olarak düzenlenen tahsilat bordrolarının birinci nüshası veznede saklanır, ikinci nüshası ise muhasebe işlem fişine eklenir. f) Tahakkuk servislerince günlük olarak düzenlenip tahakkuk kaydının yapılması için muhasebe servisine verilen tahakkuk bordroları iki nüsha düzenlenir. Birinci nüshası muhasebe işlem fişine eklenir, ikinci nüshası ilgili tahakkuk servisinde saklanır. Hesabın işleyişiMADDE 13- (1) Kasa hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kasaya yatırılan tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 2) Kasa ihtiyacı için veznedarca bankadan çekilip kasaya konulan tutarlar bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Basımı yapılarak Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine teslim edilen madeni paralar bir taraftan bu hesaba borç, 409-Uzun Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Kasa sayımı sonucunda fazla çıkan tutarlar bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Kasadan yapılan ödemeler bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. 2) Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimince, dolaşımdan kaldırılması nedeniyle kasa varlığından ayrılan madeni paralar bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir. 3) Kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlar bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir. 4) Kasa sayımı sonucunda noksan çıkan tutarlar bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. 101 Alınan çekler hesabıHesabın niteliğiMADDE 14- (1) Alınan çekler hesabı, muhasebe birimlerinin yapacakları her türlü tahsilat karşılığında muhasebe birimine hitaben düzenlenmiş banka ve katılım bankalarının çekleri ile muhasebe yetkilisi mutemetleri tarafından muhasebe birimine teslim edilen aynı nitelikteki çeklerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 15- (1) Muhasebe birimlerinin ve muhasebe yetkilisi mutemetlerinin yapacakları her türlü tahsilat karşılığında, muhasebe birimine hitaben düzenlenmiş banka ve katılım bankalarının çekleri kabul edilir. Alınan çek, sol alt köşesinden sağ üst köşesine çizilen iki kalın paralel çizgi arasına muhasebe biriminin hesabının bulunduğu bankanın adı yazılarak, çizgili çek haline getirilir. Bloke edilen çekler hariç olmak üzere, çeklerin muhasebe birimine verildiği ya da bundan en çok bir gün önceki tarihte düzenlenmiş olması gerekir. (2) Gümrük işlemlerinden dolayı alınan çeklerin karşılığının bloke edildiğinin muhatap banka tarafından onaylanmış olması gerekir. Muhatap banka başka yerde ise bloke işlemi muhasebe biriminin bulunduğu yerdeki şubesince de yapılabilir. Devlet sermayesiyle kurulmuş veya sermayesinde Devletin iştiraki bulunan idare ve kurumlar ile genel yönetim kapsamındaki idarelerin verecekleri çeklerde bloke onayı aranmaz. Hesap sahiplerinin nam ve hesabına bizzat ilgili banka ya da katılım bankası tarafından düzenlenerek, muhasebe birimlerine verilmiş olan çekler de blokeli çekler gibi kabul edilir. Bankalarca bastırılacak çeklerin arkasında; matbu olarak bloke şerhine yer verilmiş ve bu şerhlerin şube yetkililerince imzalanmış olması durumunda söz konusu çekler de muhasebe birimlerince blokeli çek olarak kabul edilir. Bloke şerhinde gösterilen tutarın üzerinde keşide edilen çekler kabul edilmez. (3) Bu şekilde alınan çekler karşılığında alındı verilir ve alındının üzerine “Çekle tahsil edilmiştir” kaşesi basılır. Muhasebe birimlerine veya muhasebe yetkilisi mutemetlerine verilen çekler düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile tahsil için bankaya gönderilir. Tahsil için bankaya gönderilen çekler, bu hesabın yardımcı hesaplarına kaydedilerek izlenir. (4) Karşılıksız çıkan çeklerle ilgili olarak gerekli hesap düzeltmeleri yapılmakla birlikte, ilgililer hakkında 19/3/1985 tarihli ve 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem yapılması sağlanır. (5) Çekle yapılacak tahsilatla ilgili gerekli diğer düzenlemeleri yapmaya Bakanlık yetkilidir. MADDE 16- (1) Alınan çekler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Alınan çekler bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedilir. 2) Alınan çeklerden tahsile gönderilenler bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 3) Sayım sonucu fazla çıkan çek tutarları bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Tahsile gönderilen çekler bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 2) Tahsil edilmek üzere bankaya gönderilen çeklerden, tahsil işlemi tamamlanarak karşılığı banka hesabına aktarılan çek tutarları bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinden tek hazine hesabı sistemi dışında bulunan muhasebe birimlerince tahsil için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına gönderilen çeklerden, tahsil edildiği bildirilen çek tutarları bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir. 4) Bütçe geliri karşılığı alınan çeklerden karşılıksız çıkması nedeniyle bankaca iade edilenler bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak, yılı içinde 800-Bütçe Gelirleri Hesabına, yılı geçtikten sonra 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç kaydedilir. 5) Bütçe geliri dışında yapılan diğer tahsilat karşılığında alınan çeklerden karşılıksız çıkması nedeniyle bankaca iade edilenler bu hesaba alacak, ilgili hesap ya da hesaplara borç kaydedilir. 6) Herhangi bir nedenle ilgilisine iadesi gereken çekler bu hesaba alacak, ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir. 7) Sayım sonucu noksan çıkan çek tutarları bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. 102 Banka hesabıHesabın niteliğiMADDE 17- (1) Banka hesabı, muhasebe birimleri adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya tahsil için verilen çeklerden tahsil işlemi tamamlananlar ile muhasebe birimlerince düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme emri tutarlarının izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 18- (1) Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen paralardan, ertesi gün kasadan yapılacak ödemeler için Bakanlıkça tespit edilerek duyurulan tutarlar alıkonularak, fazlası düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya yatırılır. (2) Bankalarca muhasebe birimleri adına yapılan diğer tahsilat için, teslimat müzekkeresi düzenlenmez. Bu tür tutarlar bankadan alınacak hesap özet cetveline göre kayıtlara alınır. (3) Muhasebe birimlerince, hesaplarının bulunduğu bankalardan nakden yapılacak ödemeler için bu bankaların kendi çekleri; ödeme yapılacak kişilerin hesaplarına aktarılacak tutarlar ile bankalarda açtırılacak krediler için “Gönderme Emri” (Örnek: 15) düzenlenir. Muhasebe birimlerince, bankalar nezdindeki döviz hesabından yapılacak ödemelerde ise “Döviz Gönderme Emri” (Örnek: 16) kullanılır. (4) Gönderme emri ve döviz gönderme emrinin elektronik ortamda düzenlenmesi ve ilgili bankaya gönderilmesi hususunda düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir. (5) Tek hazine hesabı sistemi ve bu sisteme dâhil muhasebe birimlerince nakit ihtiyacı veya nakit fazlası işlemleri, 524 üncü maddedeki açıklamalara göre yapılır. (6) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin tek hazine hesabı sistemi dışındaki muhasebe birimlerince nakit ihtiyacı veya nakit fazlası hakkında yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır: a) Muhasebe birimlerine İç Ödemeler Muhasebe Biriminden nakit ihtiyacı ve muhasebe birimlerinden İç Ödemeler Muhasebe Birimine nakit fazlası olarak gelen paralar, banka hesap özet cetveli ile bildirildiğinde hesaba alınır. b) Muhasebe birimlerince İç Ödemeler Muhasebe Birimine nakit fazlası ya da İç Ödemeler Muhasebe Birimince sözü edilen muhasebe birimlerine gönderilecek nakit ihtiyacı paralar için gönderme emri düzenlenir. c) İç Ödemeler Muhasebe Birimince birden fazla muhasebe birimine nakit ihtiyacı olarak para gönderildiği takdirde, gönderilecek paranın tamamı için bir gönderme emri düzenlenerek buna hangi muhasebe birimine ne tutarda para gönderileceğini gösteren bir liste eklenir. (7) Genel bütçe dışında kapsama dâhil aynı bütçeli kamu idarelerinin muhasebe birimleri arasında nakit ihtiyacı veya nakit fazlası olarak hesaplarının bulunduğu bankalara gelen paralar, banka hesap özet cetveli ile bildirildiğinde hesaplara alınır. Muhasebe birimleri arasında nakit fazlasının aktarılması ya da karşı muhasebe biriminin nakit ihtiyacının karşılanmasına yönelik para gönderilmesi işlemi gönderme emri düzenlenmek sureti ile gerçekleştirilir. (8) Muhasebe birimlerinin hesabı bulunan bankalarca, bir gün içinde muhasebe birimi adına tahsil edilen tutarlar ile karşılığında onaylanan veya düzenlenen alındıların tarih ve numaralarını; muhasebe birimi adına ödenen veya gönderilen tutarlar ile bunlara ait çek ve gönderme emirlerinin tarih ve numaralarını gösteren iki nüsha banka hesap özet cetveli düzenlenerek ertesi gün muhasebe birimine gönderilir. Banka hesap özet cetvelinin bir nüshası muhasebe işlem fişine bağlanır, diğer nüshası ise açılacak bir dosyada muhafaza edilir. Tahsilat ve ödemeleri ayrıntılı olarak gösteren cetvelin, bankaca, en geç ertesi gün düzenlenerek onaylandıktan sonra teslimat müzekkeresi ve gönderme emirlerinin ikinci nüshalarıyla birlikte muhasebe birimine gönderilmesi ve muhasebe birimlerinin de bu cetveli araması, gecikme ile verildiği takdirde ise durumun genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Bakanlığa, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinde üst yöneticiye bildirilmesi gerekir. MADDE 19- (1) Banka hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kasa mevcudundan bankaya yatırıldığı anlaşılan paralar bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Muhasebe birimlerince çekle tahsil edilen tutarlardan bankaca tahsil işleminin gerçekleştirildiği bildirilenler bu hesaba borç, 101-Alınan Çekler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Muhasebe birimlerinin banka hesabına yatırılan veya gelen paralar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 4) İç Ödemeler Muhasebe Biriminden, il nakit ihtiyacı olarak il muhabir bankasına aktarılan paralar, il muhasebe birimlerince bu hesaba (il hazine cari hesabı) borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) İl muhasebe birimlerinin nakit fazlası tutarları bu hesaba (il hazine cari hesabı) borç ve (muhasebe birimi banka hesabı) alacak kaydedilir. 6) Tek hazine hesabı sistemine dâhil muhasebe birimlerine nakit ihtiyacı olarak gelen paralar, alan muhasebe birimince bu hesaba (muhasebe birimi banka hesabı) borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir. 7) Tek hazine hesabı sistemine dâhil muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalardan nakit fazlası olarak aktarılan paralar, il muhasebe birimlerince bu hesaba (il hazine cari hesabı) borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir. 8) İl muhasebe birimlerince dönemler itibarıyla il nakit fazlası olarak İç Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılan paralar İç Ödemeler Muhasebe Birimince bu hesaba (genel hazine cari hesabı) borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir. 9) Tek hazine hesabı sistemi dışında kalan muhasebe birimlerine nakit ihtiyacı olarak gönderilen ya da bu muhasebe birimleri tarafından nakit fazlası olarak aktarılan paralar, alan muhasebe birimince bu hesaba borç, 510-Nakit Hareketleri Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Banka hesap özet cetvelleri ile ödendiği veya ilgili hesaplara aktarıldığı bildirilen çek veya gönderme emri tutarları bu hesaba alacak, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Tek hazine hesabı sistemine dâhil muhasebe birimlerince il hazine cari hesabına gönderilen tutarlar, verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı ile ilgilendirilmeksizin bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir. 3) İl muhasebe birimlerince, il nakit fazlası olarak İç Ödemeler Muhasebe Birimi hesabına aktarılan paralar bu hesaba (il hazine cari hesabı) alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir. 4) İl muhasebe birimi banka hesabına, il muhabir bankasınca nakit ihtiyacı olarak aktarılan paralar bu hesaba (il hazine cari hesabı) alacak ve (muhasebe birimi banka hesabı) borç kaydedilir. 5) Tek hazine hesabı sistemine dâhil muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalara, il muhabir bankasınca nakit ihtiyacı olarak aktarılan paralar, il muhasebe birimlerince bu hesaba (il hazine cari hesabı) alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 20- (1) Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı,muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalardan çekle veya gönderme emri düzenlemek suretiyle yaptıracakları ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır. (2) Tek hazine hesabı sistemine dâhil muhasebe birimleri adına, dönem sonunda bankaca il hazine cari hesabına ya da genel hazine cari hesabına gönderilen nakit fazlaları için bu hesap kullanılmaz. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 21- (1) Muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalardan yaptırılacak ödemeler için bu bankaların kendi çekleri düzenlenir. Çek, muhasebe birimlerince düzenlendikten sonra dipkoçanı, çeki alana imzalattırılarak ilgiliye verilir. (2) Çeklerin rakam ve yazı ile okunaklı bir şekilde doldurulması gerekir. Düzenlenen çekin numarası muhasebeleştirme belgelerinin ilgili sütununa yazılır. (3) Muhasebe birimlerinin banka hesabından, ilgililerin hesaplarına gönderilecek olan tutarlar ile bankalarda açtırılan krediler için gönderme emri düzenlenir. (4) Gönderme emri, muhasebe yetkilisince görevlendirilecek bir memur tarafından günlük olarak, banka yetkililerine zimmetle teslim edilir. Muhasebe yetkilisi tarafından bu konuda görevlendirilecek memurun adı, soyadı ve imza örneği daha önce bankaya yazılı olarak bildirilir. Teslim işlemi, muhasebe birimince iki nüsha olarak “Döviz gönderme emri” ifadesinin üzeri çizilerek düzenlenen “Gönderme Emri/Döviz Gönderme Emri Teslim Tutanağı”nın (Örnek: 17) banka yetkilisine imzalatılması suretiyle gerçekleştirilir. Tutanağın ilk nüshası bankada alıkonulur, ikinci nüshası ise görevli memura geri verilir ve bu nüsha muhasebe biriminde açılacak ayrı bir dosyada tarih sırasına göre saklanır. Bankaca, gönderme emrinin bir nüshası alıkonulup, bir nüshası paranın gönderilmesi veya istenilen hesaba aktarılmasından sonra onaylanarak muhasebeleştirme belgesine bağlanmak üzere banka hesap özet cetveli ile birlikte muhasebe birimine iade edilir. MADDE 22- (1) Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Muhasebe birimlerince düzenlenen çek veya gönderme emri tutarları bu hesaba alacak, ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir. 2) Tek hazine hesabı sistemi dışında kalan muhasebe birimlerine, nakit ihtiyacı ya da bu muhasebe birimlerince nakit fazlası olarak gönderilen paralar, gönderen muhasebe birimince bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Kasa ihtiyacı için veznedar adına düzenlenen çek tutarları bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden, bankaca hak sahiplerine ödendiği veya ilgili hesaplara aktarıldığı banka hesap özet cetveliyle bildirilen paralar bu hesaba borç, 102-Banka Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 23- (1) Proje özel hesabı; dış finansman kaynağından, kamu idareleri adına dış proje kredisi olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen diğer bankalar nezdinde açılan özel hesaplara aktarılan tutarlar, bu tutarlardan yapılan giderler, verilen avanslar, açtırılan akreditifler ile avans ve akreditiflerden nakden geri alınanların ve hesap bakiyesinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farklarının Devlet Borçları Muhasebe Birimi veya genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı kamu idareleri muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 24- (1) Dış finansman kaynağından, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri adına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen bankalar nezdindeki proje özel hesaplarına yapılan aktarım üzerine Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba ve dış malî borçlar hesabına kayıt yapılır. (2) Hazine Müsteşarlığı ile yapılan ikraz anlaşmaları gereği genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri adına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen bankalar nezdindeki proje özel hesaplarına dış finansman kaynağından yapılan aktarımlar, kullanıcı idare muhasebe birimlerince bu hesaba ve kamu idarelerine malî borçlar hesabına kaydedilir. Söz konusu tutarlara ilişkin olarak, Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesapla ilişkilendirilmeksizin kullanıcı idare veya kuruluş hazineye karşı borçlandırılmak suretiyle dış borç kaydı yapılır. Kullanıcı idare veya kuruluşların hazineye karşı yükümlülükleri, dış finansman imkânının dış finansman kaynağı tarafından özel hesaplara aktarıldığı tarihte başlar. (3) Genel bütçe kapsamı dışındaki idare veya kuruluşlar adına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen bankalardaki özel hesaplara, ikraz anlaşmaları ile devredilen tutarlar dışındaki dış proje kredisi aktarımları kullanıcı idare veya kuruluş muhasebe birimince bu hesaba ve dış malî borçlar hesabına kaydedilir. (4) Dış finansman kaynağıyla yapılan anlaşma gereği özel hesaplara yapılan aktarım tutarları, aktarım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplara kaydedilir. (5) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince proje özel hesabından yapılan kullanımların Devlet Borçları Muhasebe Birimince muhasebeleştirilmesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ay sonu döviz satış kuru esas alınır. Kapsama dâhil diğer kamu idarelerince proje özel hesabından yapılan kullanımların kullanıcı idare muhasebe birimince muhasebeleştirilmesinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınır. (6) Dış proje kredilerinin genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı idarelerce, kullanımından önce 11/7/2002 tarihli ve 24812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Proje Kredilerinin Dış Borç Kaydı, Bütçeleştirilmesi ve Muhasebeleştirilmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre bütçeleştirilme işleminin yapılması zorunludur. Hesabın işleyişiMADDE 25- (1) Proje özel hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Dış proje kredisi olarak genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri adına, özel hesaplara yapılan aktarmalar, aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, Devlet Borçları Muhasebe Birimince bir taraftan bu hesaba borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan 951-Kredi Anlaşmaları Hesabına borç, 950-Kullanılacak Dış Krediler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Hazine Müsteşarlığınca ikraz anlaşmalarıyla devredilen dış proje kredilerinden genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri adına, özel hesaplara yapılan aktarmalar, aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 303-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı veya 403-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri tarafından bizzat temin edilen dış proje kredilerinden idare adına, özel hesaplara yapılan aktarmalar, aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. 4) Genel bütçe kapsamındaki kullanıcı idarelerin gerçekleştirdiği kullanımlardan ödeneğine dayanılarak verilen avans ve çekilen akreditifler dâhil proje özel hesabına yapılan iadeler, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba borç, 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına alacak kaydedilir. 5) Genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı idarelerin gerçekleştirdiği kullanımlardan ödeneğine dayanılarak verilen avans ve çekilen akreditifler dâhil proje özel hesabına yapılan iadeler, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba, avans veya akreditifin iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumsuz fark tutarı 630-Giderler Hesabına borç, avans veya akreditifin, iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumlu fark tutarı 600-Gelirler Hesabına, avansın verildiği veya akreditifin açıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 166-Proje Özel Hesabından Verilen Avans ve Akreditifler hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 6) Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince yapılan proje özel hesabı kullanımlarına ilişkin banka bilgisi Devlet Borçları Muhasebe Birimine geldiğinde, toplam kullanım tutarı ödeneğine dayanılarak verilen avanslar ve çekilen akreditifler dâhil ait olduğu ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba alacak, 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına borç kaydedilir. 2) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince yapılan proje özel hesabı kullanımları, kullanıcı idare muhasebe birimince bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir kullanım ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince proje özel hesabından avans verilmesi veya akreditif açılması şeklinde yapılan kullanımlar, muhasebeleştirme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 166-Proje Özel Hesabından Verilen Avans ve Akreditifler Hesabına borç kaydedilir. 4) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince özel hesaptan dış finansman kaynağına iade edilen tutarlar, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba alacak, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir. 5) Hazine Müsteşarlığı ile yapılan ikraz anlaşmaları çerçevesinde bu hesaba kaydedilen tutarlardan, genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince dış finansman kaynağına iade edilen tutarlar, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba alacak, 303-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı veya 403-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir. 6) Hazine Müsteşarlığı ile yapılan ikraz anlaşmaları dışında bu hesaba kaydedilen tutarlardan, genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince dış finansman kaynağına iade edilen tutarlar, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba alacak, ilgisine göre 310-Cari Yılda Ödenecek Dış Malî Borçlar Hesabı veya 410-Dış Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir. 7) Proje özel hesabında yer alan tutarlardan Hazine Müsteşarlığınca kendi hesaplarına aktarılarak yapılan kullanım tutarları aktarım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 8) Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınarak yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 105 Döviz hesabıHesabın niteliği MADDE 26- (1) Döviz hesabı, muhasebe birimi veznelerince tahsil edilen veya muhasebe birimlerinin banka hesaplarına intikal eden konvertibl döviz tutarları ile bunlardan yapılan ödeme, iade ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 27- (1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerine hazine malı olarak teslim edilen ya da kişi malı olarak teslim edildiği hâlde sonradan hazine malı olan konvertibl yabancı paralarla, mevzuatı gereği döviz cinsinden tahsili gereken hazine malı yabancı paralardan konvertibl olanlar Dış Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılır. (2) Konvertibl olmayan hazine malı yabancı paralar döviz hesabı yerine dönen varlıklar ana hesap grubundaki menkul varlıklar hesabına kaydedilir. (3) Döviz hesabına ilişkin diğer işlemler aşağıda gösterilmiştir: a) Hazine malı veya kamu idaresine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen konvertibl yabancı paralarla, mevzuatı gereği bütçeye gelir kaydedilmek üzere döviz cinsinden tahsil edilen konvertibl yabancı paralar, tahsil edildiği veya teslim alındığı günkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak bütçeye gelir kaydedilir. b) Muhasebe birimlerince kişilere ait olarak teslim alınan konvertibl yabancı paralar işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak ilgili hesaplara kaydedilir. c) Muhasebe birimlerince, mevzuatı gereği ihale teminatı olarak kabul edilen konvertibl yabancı paralar alındığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba kaydedilerek emanete alınır. Teminat olarak teslim edilen kişi malı dövizlerden herhangi bir nedenle gelir kaydedilmesi gerekenler kayıtlı değerleri üzerinden, Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyetini sürdüren muhasebe birimlerinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplardan çıkarılır ve işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak bütçeye gelir kaydedilir. ç) Kişilere ait olduğu hâlde sonradan kamu idaresine ait olan konvertibl yabancı paralar kayıtlı değerleri üzerinden, Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyetini sürdüren muhasebe birimlerinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden ilgili hesaplardan çıkarılır ve işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alınarak bütçeye gelir kaydedilir. d) Yurt içinde döviz cinsinden ihraç olunan iç borçlanma senetleri karşılığı tahsil edilen dövizler ile para piyasası nakit işlemlerinde döviz cinsinden yapılan borçlanmalara ilişkin tutarlar; 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak belirlenen borçlanma şartlarına göre Hazine Müsteşarlığınca tespit edilen kur veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kaydedilir. e) Tahsil edilen kamu idaresine ait dövizler ve genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimleri için Bakanlıkça belirlenen tutarı aşan kişilere ait dövizler, muhasebe birimi hesabının bulunduğu banka şubesi nezdinde açtırılacak döviz tevdiat hesabına gün sonlarında yatırılır. Muhasebe birimlerince bir gün içinde tahsil edilen dövizlerden bankaya yatırılması gerekenler düzenlenecek teslimat müzekkeresi ile bankaya gönderilir. f) Muhasebe yetkilisi mutemetlerince; 1) İlgili mevzuatına ve Bakanlıkça yapılan düzenlemelere göre, döviz cinsinden tahsil edilen tutarlar için ayrı muhasebe yetkilisi mutemetleri kasa defteri tutulur. 2) Tahsil edilen tutarlar, tahsil edildikleri tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınmak suretiyle ve gelir türleri itibarıyla muhasebe yetkilisi mutemetleri kasa defterine ayrı ayrı kaydedilir. Ayrıca, “Kimden tahsil edildiği” sütununda isimden hemen sonra parantez içerisinde döviz cinsinden tutarı belirtilir. 3) Döviz cinsinden yapılan tahsilata ilişkin belge ve kayıtlar ulusal para birimi cinsinden düzenlenmekle birlikte, tahsilat tutarı ulusal para birimine çevrilmeksizin döviz olarak muhasebe biriminin banka hesabına aktarılır. Bu husus muhasebe yetkilileri tarafından kontrol edilir. 4) Muhasebe biriminin bulunduğu yer dışında, muhasebe birimine bağlı olarak görev yapan muhasebe yetkilisi mutemetlerince tahsil edilen dövizler; genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerin muhasebe birimleri için bulunulan yerdeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya Türkiye Cumhuriyet Ziraat Bankası şubeleri, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinin muhasebe birimleri için ilgili kamu idaresince belirlenen banka şubeleri aracılığıyla muhasebe biriminin döviz tevdiat hesabına aktarılır. Mutemet hesabının muhasebe yetkilisine verilmesinde, aktarılan döviz karşılığında alınan banka dekontunda gösterilen kur ve döviz tutarı esas alınır. g) Konvertibl dövizlere ilişkin olarak, Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyet gösteren muhasebe birimlerinde gün sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerleme yapılır. Bunların dışındaki genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerin muhasebe birimlerinde Bakanlıkça aksi bildirilmedikçe değerleme yapılmaz. Kapsama dâhil diğer kamu idarelerinin muhasebe birimlerinde ise kuruma ait konvertibl dövizler, gün sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemeye tabi tutulur. (4) Genel bütçe kapsamındaki idarelerin muhasebe birimi hesaplarında toplanan dövizler, aşağıda açıklanan esaslara göre Dış Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir: a) Döviz hesabına kaydedilen hazine malı döviz tutarları; haftalık dönemler itibarıyla topluca Cuma günleri, Cuma günü tatile rastladığında bir önceki iş günü ve her durumda malî yılın son iş günü; her bir döviz cinsi için ayrı ayrı düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile dövizin cinsi ve tutarı belirtilerek döviz gönderme emri düzenlenmek suretiyle Dış Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılır ve muhasebe işlem fişinin bir nüshası Dış Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir. b) Dövizlerin gönderilmesinde kayıtlı değerleri esas alınır ve gönderme emrinin tarih ve numarası ile gönderilen paraların döviz cinsinden tutarları ve döviz kuru muhasebe işlem fişine ayrıca yazılır. c) Tahsil edilen dövizlerin Dış Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılmasında, Bakanlıkça gerek görülmesi hâlinde muhasebe birimleri itibarıyla farklı dönemler tespit edilebilir. (5) Dış Ödemeler Muhasebe Birimince, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerin muhasebe birimlerinden gönderilen dövizlerle ilgili muhasebe işlem fişleri alındığında, gelen dövizler fişlerde gösterilen değer üzerinden kayıtlara alınır ve göndermeyle ilgili fişin aslı geldiğinde banka dekontunda gösterilen döviz tutarı da dikkate alınarak, yapılan kaydın doğruluğu ayrıca kontrol edilir. Hesabın işleyişiMADDE 28- (1) Döviz hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kamu idaresine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen konvertibl dövizlerle, mevzuatı gereği bütçeye gelir kaydedilmek üzere döviz cinsinden tahsil edilen tutarlar, teslim alındığı veya tahsil edildiği günkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Muhasebe biriminin banka hesabına muhasebe birimi adına intikal eden dövizlerden gelir kaydedilmesi gereken tutarlar teslim tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kişilere ait olarak teslim alınan veya muhasebe biriminin banka hesabına intikal eden dövizlerden gelir kaydedilmeyecek döviz tutarları teslim tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı, 333-Emanetler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 4) Kişilere ait olarak teslim alındığı hâlde sonradan kamu idaresi adına gelir kaydedilecek olan dövizler kayıtlı değerleri üzerinden, Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyetini sürdüren muhasebe birimlerinde işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı veya 333-Emanetler Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, bu hesaba alacak; diğer taraftan işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Gelirler hesabına kaydedilen tutarlar aynı zamanda 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Yurt içinde döviz cinsinden ihraç olunan iç borçlanma senetleri karşılığı tahsil edilen dövizler ile para piyasası nakit işlemlerinde döviz cinsinden yapılan borçlanmalara ilişkin tutarlar Hazine Müsteşarlığınca tespit edilen kur veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 302-Para Piyasası Nakit İşlemleri Borçları Hesabı veya 305-Bonolar Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 6) Genel bütçe kamu muhasebe birimlerinden gelen dövizler Dış Ödemeler Muhasebe Birimince, muhasebe işlem fişindeki kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 7) Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Biriminin banka hesabına muhasebe birimi adına intikal eden dövizler işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, bu hesaba borç; söz konusu dövizlerden konsolosluklardan getirtilmiş olanlar 107-Elçilik ve Konsolosluk Nezrindeki Paralar Hesabına, diğerleri ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 8) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki müşterek fon hesabından döviz olarak hazineye aktarılan tutarlar aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 9) Dış kredi geri ödemelerinden çeşitli nedenlerle hazineye iadesi gereken döviz tutarları bir taraftan iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, anapara ödemelerine ilişkin olanlar ilgili dış borç hesabı veya ilgili diğer hesaplara, faiz giderlerine ilişkin olanlar ise 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan faiz giderlerine ilişkin olan tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 10) Yurt dışında ihraç olunan dış borçlanma senetleri karşılığı dövizler, bir taraftan hesaplara aktarıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba, varsa masraf olarak kesinti yapılmış olan tutar 630-Giderler Hesabına borç, tamamı 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan masraf olarak kesinti yapılmış olan tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 11) Risk hesabına döviz cinsinden yapılan ödemeler, tahsilat tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 339-Risk Hesabına alacak kaydedilir. 12) Bankadan gelen hesap özetinden, muhasebe birimleri veznelerinden bankaya gönderilen dövizlerin döviz tevdiat hesabına yattığı anlaşıldığı takdirde tutarı bu hesaba borç, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydedilir. 13) Sayım sonucunda fazla çıkan döviz tutarları sayım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. 14) Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyet gösteren muhasebe birimlerince gün sonlarında, bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre tespit edilecek konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, risk hesabına ait olanlar 339-Risk Hesabına, emanet niteliğinde olanlar ilgili hesaba, diğerleri ise 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 15) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerine ait muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre kamu idaresine ait konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Muhasebe birimleri veznelerinden bankaya yatırılmak üzere gönderilen döviz tutarları bu hesaba alacak, 108-Diğer Hazır Değerler Hesabına borç kaydedilir. 2) Muhasebe birimlerince düzenlenen döviz gönderme emirlerinden, bankaca ödendiği ya da gönderildiği bildirilen tutarlar bu hesaba alacak, 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Muhasebe birimleri veznelerinde bulunan emanet niteliğindeki dövizlerden ilgilisine iade edilen tutarlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı, 333-Emanetler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 4) Sayım sonucunda noksan çıkan döviz tutarları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. 5) Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyet gösteren muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre tespit edilecek konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, risk hesabına ait olanlar 339-Risk Hesabına, emanet niteliğinde olanlar ilgili hesaba, diğerleri ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerine ait muhasebe birimlerince gün sonlarında bu hesaba ilişkin yardımcı hesap kayıtlarından elde edilen bilgilere göre kamu idaresine ait konvertibl yabancı paralar mevcudunun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 106 Döviz gönderme emirleri hesabı (-)Hesabın niteliği MADDE 29- (1) Döviz gönderme emirleri hesabı, muhasebe birimlerinin nezdinde döviz hesabı bulunan bankalardaki döviz hesaplarından yapacakları ödeme ve göndermeler için düzenledikleri döviz gönderme emirleri ile bunlardan bankaca ödendiği veya gönderildiği bildirilenlerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 30- (1) Muhasebe biriminin, nezdinde döviz hesabı bulunan bankalardaki döviz hesaplarından ilgililere ödenecek veya hesaben gönderilecek olan döviz tutarları için döviz gönderme emri düzenlenir. (2) Döviz hesabında yer alan tutarlardan ulusal para birimine çevrilmesine ilişkin bankaya verilen talimatlar hesaplara kaydedilmeden önce, Hazine Müsteşarlığı muhasebe birimleri dışındaki genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince söz konusu dövizlerin günlük değerlemesi yapılıp varsa oluşan kur farkları muhasebeleştirilir. (3) Döviz gönderme emri, muhasebe yetkilisi tarafından görevlendirilecek bir memur tarafından banka yetkililerine zimmetle teslim edilir. Muhasebe yetkilisi tarafından bu konuda görevlendirilecek memurun adı, soyadı ve imza örneği daha önce bankaya yazılı olarak bildirilir. Teslim işlemi, muhasebe birimince iki nüsha olarak “Gönderme emri” ifadesinin üzeri çizilerek düzenlenen “Gönderme emri/Döviz gönderme emri teslim tutanağı”nın banka yetkilisine imzalatılması suretiyle gerçekleştirilir. Tutanağın ilk nüshası bankada alıkonulur, ikinci nüshası ise görevli memura geri verilir ve bu nüsha muhasebe biriminde açılacak ayrı bir dosyada tarih sırasına göre saklanır. Bankaca, döviz gönderme emrinin bir nüshası alıkonulup, bir nüshası paranın gönderilmesi veya istenilen hesaba aktarılmasından sonra onaylanarak döviz hesabına ilişkin banka hesap özet cetveli ile birlikte muhasebe birimine iade edilir. Hesabın işleyişiMADDE 31- (1) Döviz gönderme emirleri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Muhasebe birimlerince, bankalardaki döviz hesaplarından yapılacak ödeme ve göndermeler için düzenlenen döviz gönderme emri tutarları gönderme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. 2) Döviz hesabında yer alan tutarlardan ulusal para birimine çevrilmesine ilişkin bankaya verilen talimatlar, Hazine Müsteşarlığı muhasebe birimleri dışındaki genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince söz konusu dövizlerin günlük değerlemesi yapılıp varsa oluşan kur farkları muhasebeleştirildikten sonra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, döviz alış kuru üzerinden ulusal para birimine çevrilen tutarlar 102-Banka Hesabına, satış kuru ile alış kuru arasında ortaya çıkan olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince, Dış Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilen konvertibl yabancı paralar, gönderen muhasebe birimince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 4) Muhasebe birimlerinin bankalarda açtırdıkları döviz tevdiat hesaplarında yer alan kişilere ait konvertibl yabancı paralardan yapılan iadeler kayıtlı değerleri üzerinden, Hazine Müsteşarlığı bünyesinde faaliyet gösteren muhasebe birimlerince işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir. b) Borç 1) Düzenlenen döviz gönderme emirlerinden, bankaca, ödendiği veya ilgili hesaba aktarıldığı bildirilen tutarlar bu hesaba borç, 105-Döviz Hesabına alacak kaydedilir. 107 Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabıHesabın niteliğiMADDE 32- (1) Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabı, Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Biriminin elçilik ve konsolosluklar nezdindeki paraları ile bu paralardan yapılan ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 33- (1) Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabı kullanılarak yapılan ödemeler ile merkezden gönderilen avans işlemlerine ilişkin esas ve usuller aşağıda gösterilmiştir: a) Elçilik ve konsolosluklarca Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimi adına tahsil edilen değerli kâğıt satış bedelleri, bütçe geliri ve emanet tahsilatı ile diğer tahsilat karşılığında yurt dışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı düzenlenir. b) Dışişleri Bakanlığının yabancı ülkelerde tahakkuk eden aylıklar hariç bütçe giderleri ve mahalli hizmetlilerin ücretleri, harcama yetkilisi mutemedi olarak görevlendirilmiş olan memurlara gönderilen avanslarla veya açılacak kredilerle ödenir. c) Dışişleri Bakanlığı merkez memurları ile yabancı ülkelerde bulunan memurların aylıkları ve merkezin çeşitli gider ve gelirleri, doğrudan Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimince ödenir veya tahsil edilir. ç) Bu görevlerden dolayı elçilik ve konsolosluklar; tahsilat açısından “Muhasebe yetkilisi mutemetliği”, gider açısından elçiler ve konsoloslar veya bu işle görevlendirilmiş olan memurlar “Harcama yetkilisi mutemedi” sayılırlar. (2) Elçilik ve konsolosluklarca yapılan tahsilat ve ödemeler ile merkezden gönderilen avanslar için, aşağıda belirtilen defterler tutulur ve cetveller düzenlenir: a) Konsolosluklar kasa defteri (Örnek: 18); konsolosluklarca tahsil edilen, ödenen, geri verilen veya muhasebe birimine gönderilen mahalli paraların kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Defterin sol sayfasına tahsil edilen veya muhasebe biriminden alınan paralar, sağ sayfasına da ödenen, geri verilen veya muhasebe birimine gönderilen paralar yazılır. Geçici olarak mahalli bankalara yatırılan paralar bu deftere kaydedilmez. Bunlar bankadan alınan cüzdan üzerinden izlenir. Bankada bulunan paralar kasa mevcudu içerisinde sayılır. 2) Defterin “Tahsilat” sayfasındaki sütunlardan, “Harç tahsilatı ve değerli kâğıt satış hasılatı” sütununa; konsolosluklar gelir defterinin “Günlük toplam” tutarı bir kalemde yazılır ve söz konusu defterin o güne ait başlangıç ve bitiş sıra numaraları “Verilen belgenin veya alındının numarası” sütununa kaydedilir. 3) Defterin “Tahsilat” sayfasındaki sütunlardan, “Diğer tahsilat” sütununa; harç tahsilatı, değerli kâğıt satış hasılatı, emanet tahsilatı ve merkezden alınan avanslar dışında yapılan her türlü tahsilat, “Emanet tahsilatı” sütununa; konsolosluklarca yapılan her türlü emanet tahsilatı, “Alınan avanslar” sütununa; muhasebe biriminden gönderilerek kasada veya bankada saklanan avans tutarları, “Toplam” sütununa; yukarıda belirtilen sütunların yatay toplamı, mahalli para cinsinden kaydedilir. 4) Defterin “Ödemeler” sayfasındaki sütunlardan, “Hasılattan muhasebe birimine gönderilen” sütununa, Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimine gönderilmek üzere mahalli bankalara teslim edilen, fahri konsolosluk keseneğine verilen tutarlar ile mahalli bankalara yapılan komisyon, ücret ve benzeri ödemeler, “Diğer tahsilattan muhasebe birimine gönderilen” sütununa,; Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimine gönderilmek üzere mahalli bankaya teslim edilen tutarlar, “Emanet ödemeleri” sütununa, emanet olarak alınan paralardan geri verilen tutarlar ile diğer tahsilat olarak hasılata aktarılması muhasebe birimince bildirilen paralar, “Avanstan yapılan ödemeler” sütununa; alınan avanstan harcanan tutarlar, “Toplam” sütununa ödenen veya gönderilen paraların toplamı, mahalli para cinsinden kaydedilir. 5) Harç tahsilatı ve değerli kâğıt satış hasılatı ile diğer tahsilattan mahalli giderlere ödenmesine muhasebe birimince izin verilen tutarlar, defterin ödemeler sayfasında “Hasılattan muhasebe birimine gönderilen” veya “Diğer tahsilattan muhasebe birimine gönderilen” sütunlarına ve tahsilat sayfasında “Alınan avanslar” sütununa yazılır. 6) Alınan avanslardan artan tutarlar, defterin ödemeler sayfasına yazılarak muhasebe birimine gönderilir. Muhasebe birimine gönderilmesine imkân veya lüzum bulunmayan hâllerde bu paralar, muhasebe birimince daha sonra gönderilecek avanslardan tutulmak veya aylıklardan kesilmek suretiyle mahsup edileceğinden, bu şekilde işlem yapıldığı takdirde; aylıktan kesilmiş ise defterin sağ sayfasında “Avanstan yapılan ödemeler” sütununa yazılarak ilgilisine verilir. Gönderilen avanstan tutulmuş ise avansın tamamı sol sayfadaki “Alınan avanslar” sütununa ve tutulan tutar ise sağ sayfadaki “Avanstan yapılan ödemeler” sütununa kaydedilir. 7) Defterdeki sütunların günlük toplamları alınmak suretiyle malî yıl başından sonuna kadar devam ettirilir. 8) Malî yıl sonunda, defterin “Tahsilat” sayfasında kayıtlı tutardan “Ödemeler” sayfasındaki tutarlar düşülerek aradaki fark, ertesi malî yıl için tutulan defterin “tahsilat” sayfasına sütun başlıklarına göre aktarılır. b) Konsolosluklar gelir defteri (Örnek: 19); konsolosluklarca yapılan harç tahsilatı ile değerli kâğıt satış bedellerinin kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Defterin “Sıra numarası” başlıklı sütununa, bu deftere kaydı gereken işlemler için malî yıl başında birden başlamak üzere verilen sıra numarası yazılır. İşlemin yapıldığı tarih, ilgilinin adı-soyadı ve uyruğu, işlemin çeşidi, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince Bakanlıkça belirlenen tarife sayısı ve yurt dışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındısının numarası, sütun başlıklarına göre sırasıyla yazılır. 2) Tahsil olunan harç tutarı mahalli para cinsinden yazıldıktan sonra, kullanılan pasaport ve diğer değerli kâğıt adetleri, bunların çeşitlerine göre ilgili sütunlara ve bedelleri mahalli para cinsinden “Alınan değerli kâğıtlar bedeli” başlığı altındaki sütunlara kaydedilir. 3) “Alınan harç tutarı” ve “Alınan değerli kâğıtlar bedeli” sütunlarının toplamları, “İşlem toplamı” başlıklı sütunlara yine mahalli para cinsinden kaydedilir. 4) İşlem toplamı başlığı altındaki sütunların günlük toplamı bir kalemde “Günlük toplam” başlığı altındaki sütuna yazılır. 5) Defterdeki “Tutar” ve “Adet” sütunlarının ay sonlarında toplamları alınarak, bu rakamın altına “Geçen aylar toplamı” yazılmak suretiyle ilgili ay sonu itibarıyla genel toplam gösterilir. c) Elçilik ve konsolosluklar harcamalar defteri (Örnek: 20); elçilik ve konsolosluklarca alınan avanslarla bu avanslardan yapılan harcamaların kaydedildiği defterdir. Bu defter, bütçe tertibi itibarıyla sayfalara ayrılmak suretiyle tutulur. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Mahalli para olarak alınan avanslar “Alınan avanslar” tablosundaki; bunlardan yapılan harcamalar ise “Yapılan harcamalar” tablosundaki “Mahalli para” sütunlarına yazılır. 2) Alınan avans yabancı para cinsinden ise defterin birinci tablosunda “Yabancı para” sütununa yazılır. Harcamalar mahalli para üzerinden yapılacağından, defterin ikinci tablosunda “Mahalli para” sütununa yazılır. Ay sonlarında yabancı para harcamaları toplamı ilgili kura göre bir kalemde ikinci tablodaki “Yabancı para” sütununa kaydedilir. 3) Alınan avanslardan nakden geri gönderilen, aylıklardan veya gönderilen avanslardan kesilen tutarlar, yeni yıla ait ise yeni yıl defterinde, eski yıla ait ise eski yıl defterinde birinci tablodan düşülür. ç) Değerli kâğıtlar defteri (Örnek: 21); muhasebe birimi tarafından konsolosluklara gönderilen değerli kâğıtların kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Karşılıklı iki sayfası tek sayfa hâlinde düzenlenen bu defter, her sayfası yatay olarak “Giren” ve “Çıkan” olmak üzere iki tabloya ayrılmıştır. Giren tablosuna, alınan; çıkan tablosuna ise verilen veya gönderilen değerli kâğıtlar kaydedilir. 2) Deftere değerli kâğıtların çeşitleri ve adetleri, değer itibarıyla büyüğünden başlayarak sütun başlıklarına göre sıra ile yazılır. Adetlerinin yatay toplamları ile bunların toplam değerleri toplam sütununa kaydedilir. 3) Seri numarası taşıyan değerli kâğıtların başlangıç ve bitiş numaraları, defterin “giren” ve “çıkan” tablolarının ilgili açıklama kısımlarında gösterilir. 4) Yıl sonunda her bir değerin “Giren” tablosu toplamından, “Çıkan” tablosu toplamı düşülerek mevcutlar, ertesi yıl için tutulacak defterin “Giren” tablosuna “.... yılından devredilen” olarak bölümler itibarıyla ayrıntılarıyla aktarılır. d) Emanetler defteri (Örnek: 22); konsolosluklarca emanet olarak alınan ve iade edilen paraların çeşitlerine göre bölümlere ayrılmak suretiyle kaydedildiği defterdir. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Defterin, alacak sayfasına emanet olarak nakden veya mahsuben yapılan tahsilat; borç sayfasına ise bu tutarlardan ilgili kişi veya dairelere ödenen, gönderilen veya başka hesaplara aktarılan tutarlar sütun başlıklarına göre kaydedilir. 2) Geri verilen, gönderilen veya mahsup olunan tutarlara ilişkin borç sayfası sıra numarası, defterin alacak sayfasındaki “Borç sayfası sıra numarası” sütununa, alacak sayfası sıra numarası ise borç sayfasındaki “Alacak sayfası sıra numarası” sütununa yazılır. 3) Defterin alacak ve borç sayfaları toplamı malî yıl sonuna kadar devam ettirilir. 4) Malî yıl sonunda, defterin her bölümünün alacak sayfası “Geri verilen veya mahsup olunan paraların ayrıntısı” sütunu toplamının, borç sayfası “Verilen veya gönderilen tutarlar” sütunu toplamlarına eşitliği sağlanarak, yıl sonuna kadar tamamen veya kısmen geri verilmemiş olan paralar, ertesi malî yıl için tutulacak deftere bölümlere göre ayrıntılı olarak aktarılır. 5) Malî yıl sonu itibarıyla devir olunan tutarlar toplamının, konsolosluklar kasa defterindeki tahsilat sayfası “Emanet tahsilatı” sütunu artığı olarak ertesi malî yıla devredilen tutara uygun olması gerekir. e) Menkul kıymetler defteri (Örnek: 23); konsolosluklara teslim edilen, menkul kıymetler, sütun başlıklarına göre kaydedildiği defterdir. Hazine malı ve kişi malı kıymetler için ayrı ayrı defter tutulur. Menkul kıymetler defterinde kayıtlı hazine malı menkul kıymetler, aylık dönemler itibarıyla muhasebe birimine bildirilir. Söz konusu menkul kıymetler, muhasebe biriminden alınacak talimata göre işleme tabi tutulur. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Defterin borç sayfasına, elçilik veya konsolosluğa teslim edilen menkul kıymetler, alacak sayfasına ise bunlardan ilgilisine geri verilen, başka bir yere gönderilen veya paraya çevrilenler sütun başlıklarına göre kaydedilir. 2) Teslim alınan kıymetler defterin borç sayfasına, hesaplara alındığı malî yılın son iki rakamı ile bu rakamlardan sonra gelen ve malî yılbaşında birden başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan sıra numarası verilerek kaydedilir. Bu sıra numaraları, değerlerin tamamı hesaplardan çıkarılıncaya kadar kullanılır. Alacak sayfasına ise ilgilisine geri verilen, muhasebe birimine gönderilen veya paraya çevrilen menkul kıymetler, her malî yıl başında birden başlamak üzere verilen sıra numarasına göre kaydedilir. 3) Defterin giriş ve çıkış kayıtları arasında bağlantı kurmak için borç sayfası sıra numarası, alacak sayfasındaki ilgili sütuna; alacak sayfasındaki sıra numarası ise borç sayfasındaki ilgili sütuna yazılır. 4) Defterin borç ve alacak sayfaları “Toplam” sütunlarının her ay sonu toplamı alınarak bu ay toplamı bulunur. Bu tutarın altına, ocak ayında önceki yıldan, diğer aylarda ise önceki aydan gelen genel toplam, “Geçen aylar toplamı” olarak yazıldıktan sonra her iki tutar toplamı “Genel toplam” olarak yazılır. 5) Malî yıl sonunda, defterin borç sayfasındaki kıymetlerden kaydı kapanmamış olanlar yeni malî yıl içinde tutulan defterlere aynı sıra numarası ile aktarılır. f) Alındı kayıt defteri (Örnek: 24); muhasebe birimi tarafından elçilik ve konsolosluklara gönderilen yurt dışı muhasebe yetkilisi mutemedi alındılarının kaydedildiği defterdir. Bu defterde kayıtlı alındılar, kullanacak olan görevlilere imza karşılığında verilir. g) Konsolosluk hasılat cetveli (Örnek: 25); dört sayfadan oluşur ve her ay sonunda örneğindeki açıklamalara göre üç nüsha olarak düzenlenir. Cetvelin iki nüshası, izleyen ayın on beşine kadar muhasebe birimine gönderilir. ğ) Konsolosluklar hasılatı döküm cetveli (Örnek: 26); Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimince, elçilik ve konsolosluklardan gelen konsolosluk hasılat cetvelinin “Harç ve değerli kâğıt hasılatı” tablosunda yer alan tahsilat ile aynı cetvelin “Diğer tahsilat” tablosunda yer alıp bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların kaydedildiği cetveldir. Cetvel, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Konsolosluk hasılat cetvelinin “Harç ve değerli kâğıt hasılatı” tablosunda yer alan tahsilat ile aynı cetvelin “Diğer tahsilat” tablosunda yer alıp bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların tamamının cibayet kuruna göre ulusal para birimine çevrildikten sonra bu cetvelin “Muhasebe birimi” tablosuna çeşitleri itibarıyla aktarılır. 2) Bütün elçilik ve konsoloslukların hasılat cetveli aynı işleme tabi tutulduktan sonra, “Muhasebe birimi” tablosundaki tutarlar, gelir türleri ve konsolosluklar itibarıyla bu cetvele aktarılır. Konsolosluklar hasılatı döküm cetveli ve hasılat cetvelinin birer örneği muhasebe işlem fişine bağlanarak elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabına borç, bütçe gelirleri hesabına alacak kaydedilir. 3) Konsolosluk hasılat cetvelinin “Diğer tahsilat” tablosunda yer alan tutarlardan Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimi, başka muhasebe birimleri, kişi, kurum veya kuruluşlar adına tahsil edilenler elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabına borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. (3) Elçilik ve konsolosluklarca düzenlenecek defter ve cetvellerin yurt dışı teşkilatı bulunan diğer kamu idarelerinde kullanılmasına Bakanlık yetkilidir. Hesabın işleyişiMADDE 34- (1) Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Muhasebe birimince, elçilik ve konsolosluklara gönderilen paralar bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hasılat cetvelinin “muhasebe birimi” tablosunun toplamı, cibayet kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hasılat cetvelinin “diğer tahsilat” tablosunda yer alan tutarlardan bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarların dışında kalanlar, cibayet kuru üzerinden bu hesaba borç, 333-Emanetler Hesabı veya 140-Kişilerden Alacaklar Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 4) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgeleriyle, muhasebe birimince nakit fazlası olan elçilik ve konsolosluk hasılatından, nakit ihtiyacı olan elçilik ve konsolosluğa gönderilmesi talimatı verilen tutarlardan gönderildiği bildirilenler, en son değerleme yapılan kur üzerinden alan elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba borç, gönderen elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba alacak kaydedilir. 5) Elçilik ve konsolosluklara verilen ön ödemelerden iade edildiği bildirilenler, verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba borç, 160-İş Avans ve Kredileri Hesabına alacak kaydedilir. 6) Malî yıl sonunda yardımcı hesap defterleri kayıtlarına göre her konsolosluğa ait hesapta bulunan mahalli para artıklarının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgelerine göre, elçilik ve konsolosluklarca yapılan bütçe gideri ve avans ödemeleri bu yönde talimat verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba alacak, 338-Konsolosluk Cari Hesabına borç kaydedilir. 2) Bankadan gelen dekontlara göre, muhasebe birimince, elçilik ve konsolosluklara gönderilen paralar nedeniyle, mahalli bankalar veya muhabir bankalarca masraf ve komisyon olarak tutulan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgeleriyle iade edildiği veya ödendiği bildirilen emanetler bu hesaba alacak, ilgili emanet hesabına borç kaydedilir. 4) Elçilik ve konsolosluklardan dönemler itibarıyla ve her hâlde yıl sonunda alınan hesap belgeleriyle, muhasebe birimince nakit fazlası olan elçilik ve konsolosluk hasılatından, nakit ihtiyacı olan elçilik ve konsolosluğa gönderilmesi talimatı verilen tutarlardan gönderildiği bildirilenler, en son değerleme yapılan kur üzerinden gönderen elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba alacak, alan elçilik ve konsolosluk adına bu hesaba borç kaydedilir. 5) Malî yıl sonunda yardımcı hesap defterleri kayıtlarına göre, her konsolosluğa ait hesapta bulunan mahalli para artıklarının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 35- (1) Diğer hazır değerler hesabı, hazır değerler hesap grubunda sayılan hesaplar içerisinde tanımlanmayan ve niteliği itibarıyla bu grupta izlenmesi gereken diğer hazır değerler için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 36- (1) Kasa ihtiyacı için veznedar adına düzenlenen çekler ile bunlardan tahsil edilip, kasa varlığına dâhil edilenler bu hesaba kaydedilir. (2) Kasa fazlası paraların bankaya gönderilmesi ve bu tutarların bankaca tahsil edildiğinin anlaşılması üzerine bu hesap kullanılır. (3) Tahsil edilen kamu idaresine ait dövizler ve Bakanlıkça belirlenen tutarı aşan kişilere ait dövizler, muhasebe biriminin hesabının bulunduğu banka şubesi nezdinde açtırılacak döviz tevdiat hesabına gün sonlarında yatırılır. Dövizler teslimat müzekkeresi ile vezneden çıkarıldığı ve söz konusu tutarın bankaya yatırıldığının anlaşılması hâlinde bu hesaba kaydedilir. (4) Dolaşımdan kaldırılması nedeniyle değiştirilmesi gereken madeni paraların Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine teslim edilmesi hâlinde, bunların karşılığı olarak dolaşımda bulunan paralardan verilir. Gerek bankalarca teslim edilerek kasaya girişi yapılan, gerekse çeşitli nedenlerle kasada toplanan dolaşımdan kaldırılan madeni paralar bu hesaba kaydedilir ve döner sermayeye devredilerek hesaplardan çıkarılır. (5) Niteliği itibarıyla bu grupta izlenmesi gereken diğer hazır değerler bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 37- (1) Diğer hazır değerlerhesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bankadaki döviz tevdiat hesabına yatırılmak üzere gönderilen döviz tutarları bu hesaba borç, 105-Döviz Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kasa ihtiyacı için veznedar adına düzenlenen çek tutarları bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Dolaşımdan çekilmesi nedeniyle Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine gelen madeni paralar, itibari kıymetleri üzerinden bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 5) Muhasebe birimlerince alınan diğer hazır değerler bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Kasa ihtiyacı için veznedar tarafından bankadan tahsil edilen çek tutarları kasa varlığına dâhil edildiğinde bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabına borç kaydedilir. 2) Kasa varlığından bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlardan, bankaya yatırıldığı anlaşılanlar bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 3) Bankaya yatırılmak üzere gönderilen döviz tutarlarından, bankaya yatırıldığı anlaşılanlar bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir. 4) Diğer hazır değerler hesabında kayıtlı dolaşımdan kaldırılan madeni paralar, Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimince, döner sermayeye verildikçe itibari kıymetleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak; 409-Uzun Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabına borç, diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, döner sermayeden tahsil edilen satış tutarları bir taraftan 100-Kasa Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 5) Verilen veya elden çıkarılan diğer hazır değerler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 38- (1) Banka kredi kartlarından alacaklarhesabı, muhasebe birimince banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilat ve bunlara ilişkin olarak yapılan mahsup ve iade işlemlerinin izlenmesi için kullanılır. (2) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Hesabın işleyişiMADDE 39- (1) Banka kredi kartlarından alacaklarhesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlar bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Ayrıca, bütçe gelirlerini ilgilendiren tahsilat tutarları 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlar nedeniyle muhasebe biriminin banka hesabına aktarılan tutarlar bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 2) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlar nedeniyle doğrudan İç Ödemeler Muhasebe Biriminin hesaplarına aktarılan tutarlar bu hesaba alacak, 510-Nakit Hareketleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatlardan iptal edilenlere ilişkin tutarlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. MADDE40- (1) Menkul kıymet ve varlıklar hesap grubu; kamu idarelerince geçici olarak elde tutulan hisse senetleri, kamu ve özel kesim tahvil, senet ve bonoları, yatırım fonları, altın, gümüş ve benzeri kıymetli madenler ile antika niteliğindeki eşya, para ve pul gibi diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır. (2) Menkul kıymet ve varlıklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 110 Hisse Senetleri Hesabı 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 117 Menkul Varlıklar Hesabı Hesap grubuna ilişkin işlemlerMADDE 41- (1) Menkul kıymet ve varlıklar; kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine, mahkeme ve diğer daire veya kişilerce teslim edilen ya da kamu idaresi alacaklarına karşılık olarak alınan özel ve kamu kesimi tahvil, hisse senedi ve bonosu, yabancı tahvil ve hisse senetleri ile konvertibl olmayan yabancı paralar, kamu idarelerinin kasa veya veznelerinde saklanması gereken her türlü kıymetli madenden yapılmış eşya ve antik değeri olan eşyalar ile her türlü antika para ve pullardan oluşur. (2) Kamu idarelerine veya doğrudan muhasebe birimlerine teslim edilen ve kıymeti bilinmeyen menkul kıymet ve varlıklardan muhasebe birimlerince muhafaza edilmesi gerekenler, ilgili mevzuatına göre kıymet takdiri yapıldıktan sonra kaydedilir. (3) Yukarıda sayılanlar dışında kalan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine ait menkul kıymet ve varlıklar, 16/5/1984 tarihli ve 3007 sayılı Gümrük Mevzuatına Göre Tasfiye Edilecek Eşya Hakkında Döner Sermaye Kanununun 7 nci maddesine göre işleme tabi tutulur. (4) Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimi ile İç Ödemeler Muhasebe Birimine intikal eden menkul kıymet ve varlıklar, duran varlıklar ana hesap grubu içindeki menkul varlıklar hesabına kaydedilir. (5) Menkul kıymet ve varlıkların alınması, saklanması veya verilmesi işlemleri aşağıdaki açıklamalara göre yapılır: a) Menkul kıymet ve varlıklar, muhasebe birimlerince teslim alındığında alındı belgesi düzenlenerek birinci nüshası menkul kıymeti teslim edene verilir. Alındı belgesinde, menkul kıymetin cinsi, adedi, numarası, varsa ayarı, kupon adedi ve tutarı gibi nitelikleri ayrıntılı olarak gösterilir. b) Menkul kıymet ve varlıklar, veznedarlarca üzerlerinde yardımcı hesap defteri sıra numarası taşıyan torba veya zarflar içerisinde kasada veya vezne odasında uygun bir bölümde saklanır. c) Menkul kıymet ve varlıklar teslim alındığında nominal değeri üzerinden, paraya çevrildiğinde, başka bir muhasebe birimine gönderildiğinde veya kişi malı haline geldiğinde kayıtlı değeri üzerinden muhasebe işlem fişi düzenlenerek hesaplara kaydedilir. Menkul kıymetlerin edinilmesi sırasında ödenen komisyon ve benzeri giderler ilgili menkul kıymet ve varlık hesaplarıyla ilişkilendirilmeden giderler hesabına kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirilir. ç) Kapsama dâhil kamu idarelerince borçlanma amacıyla çıkarılan tahvil, senet ve bonolar ile bunlardan geri ödenenler bu grupta yer alan hesaplarla ilişkilendirilmez. d) Kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen yabancı paralardan konvertibl olmayanların hesaplara kaydı, işlem tarihinde hesaplarda yer verilen en düşük tutar üzerinden ihtiva ettikleri kupür değerleri ile yapılır. Konvertibl olmayan yabancı paraların başka muhasebe birimlerine gönderilmesi ya da sahiplerine iadesine karar verilmesi hâlinde gönderme ve iade işlemine ilişkin kayıtlar da kayda esas bedeli üzerinden yapılır. e) Muhasebe birimlerince teslim alınan tahvil veya bonoların, teslim tarihinde üzerlerinde bulunması gereken vadesi gelmemiş kuponlarının tamam olup olmadığı kontrol edilir. Kuponlar noksan olduğu takdirde bu noksanlık verilen alındı belgesi ve defter kayıtlarında belirtilir. (6) Muhasebe birimlerine teslim edilen menkul varlıkların, muhasebe birimlerinden müzelere gönderilmesi durumunda, göndermeler menkul varlıklar hesabının yardımcı hesaplarında izlenir. Menkul varlığın gönderildiği yerden alındı bilgisinin gelmesi ile birlikte söz konusu menkul varlık, hesaplardan çıkarılır. (7) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerine, tahvil, senet ve bonolar dışında hazine malı olarak teslim edilen veya kişilere ait olarak teslim edildiği hâlde sonradan hazine malı olan menkul varlıklar, muhasebe birimlerine teslimini izleyen günden başlamak üzere en geç bir ay içinde Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine; konvertibl olmayan yabancı paralar ise haftalık dönemler itibarıyla Cuma günleri İç Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir. (8) Hazine malı tahvil, senet ve bonolar mahallindeki bankalar aracılığıyla paraya çevrilir. Mahallinde paraya çevrilemeyenler ise muhasebe birimine teslimini izleyen günden başlamak üzere, en geç bir ay içinde İç Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir. (9) Bakanlıkça, gerek görülmesi hâlinde, muhasebe birimlerine teslim edilen menkul varlıkların İç Ödemeler Muhasebe Birimine veya Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine aktarılmasında muhasebe birimleri itibarıyla farklı dönemler tespit edilebilir. Hesabın niteliğiMADDE 42- (1) Hisse senetleri hesabı, geçici olarak elde tutulan hisse senetlerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 43- (1) Hisse senetleri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Alacaklara karşılık olarak intikal eden hisse senetleri bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan bütçe ile ilişkilendirilmesi gereken tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kişi, kurum ve kuruluşlardan bedelsiz olarak intikal eden hisse senetleri bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen hisse senetlerinden kamu idaresi adına kaydedilmesi gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan hisse senetleri bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 5) Sayım sonucunda fazla çıkan hisse senetleri nominal değerleri üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Hisse senetlerinin herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve bu işlem dolayısıyla ödenen komisyon ve benzeri giderler 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, komisyon ve benzeri giderler 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka bir muhasebe birimine gönderilen hisse senetleri bu hesaba alacak, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 3) Kamu idareleri adına kayıtlı hisse senetlerinden, daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir. 4) Sayım sonucunda noksan çıkan hisse senetleri kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 44- (1) Özel kesim tahvil, senet ve bonoları hesabı, özel sektör tarafından çıkarılan ve muhasebe birimine intikal eden tahvil, senet ve bonoların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 45- (1) Özel kesim tahvil, senet ve bonoları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Alacaklara karşılık olarak intikal eden özel kesim tahvil, senet ve bonoları bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan bütçe ile ilişkilendirilmesi gereken tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kişi, kurum ve kuruluşlardan bedelsiz olarak intikal eden özel kesim tahvil, senet ve bonoları bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen özel kesim tahvil, senet ve bonolarından kamu idaresi adına kaydedilmesi gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan özel kesim tahvil, senet ve bonoları bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 5) Sayım sonucunda fazla çıkan özel kesim tahvil, senet ve bonoları nominal değerleri üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Özel kesim tahvil, senet ve bonolarının herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve bu işlem dolayısıyla ödenen komisyon ve benzeri giderler 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, komisyon ve benzeri giderler 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka bir muhasebe birimine gönderilen özel kesim tahvil, senet ve bonoları bu hesaba alacak, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 3) Kamu idareleri adına kayıtlı özel kesim tahvil, senet ve bonolarından, daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir. 4) Sayım sonucunda noksan çıkan özel kesim tahvil, senet ve bonoları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 46- (1) Kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabı, diğer kamu idarelerince çıkarılan ve muhasebe birimine intikal eden tahvil, senet ve bonoların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 47- (1) Kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Alacaklara karşılık olarak intikal eden kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan bütçe ile ilişkilendirilmesi gereken tutarlar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kişi, kurum ve kuruluşlardan bedelsiz olarak intikal eden kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları bir taraftan nominal değerleri ile bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen kamu kesimi tahvil, senet ve bonolarından kamu idaresi adına kaydedilmesi gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 5) Sayım sonucunda fazla çıkan kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları nominal değerleri üzerinden bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Kamu kesimi tahvil, senet ve bonolarının herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve bu işlem dolayısıyla ödenen komisyon ve benzeri giderler 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, komisyon ve benzeri giderler 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka bir muhasebe birimine gönderilen kamu kesimi tahvil, senet ve bonolar bu hesaba alacak, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 3) Kamu idareleri adına kayıtlı kamu kesimi tahvil, senet ve bonolarından, daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir. 4) Sayım sonucunda noksan çıkan kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. MADDE 48- (1) Menkul varlıklar hesabı; her ne şekilde olursa olsun kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine intikal eden altın, gümüş, pırlanta ve benzeri kıymetli madenler, antika niteliğindeki eşya, para, pul gibi menkul varlıklar ve konvertibl olmayan yabancı paralar ile diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 49- (1) Menkul varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine intikal eden menkul varlıklar bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen menkul varlıklardan, sonradan kamu idarelerine ait olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak rayiç değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerinden alınan kamu idaresine ait menkul varlıklar bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Sayım sonucunda fazla çıkan menkul varlıklar tutarı bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. 5) Menkul varlıklardan müzeye gönderilenler bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinde kayıtlı menkul varlıklardan Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimi veya İç Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilenler bu hesaba alacak, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 2) Kamu idarelerine ait olarak teslim alınan menkul varlıklardan daha sonra kişi malı olduğu anlaşılanlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan ilgili nazım hesaplara borç ve alacak kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerinde kayıtlı menkul varlıklardan Bakanlıkça müzelere gönderilmesi bildirilenlerden gönderilenler bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. Gönderildiği yerden alındı bilgisinin gelmesi üzerine, bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Menkul varlıkların herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 5) Sayım sonucunda noksan çıkan menkul varlık tutarları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. 12 Faaliyet alacaklarıMADDE 50- (1) Faaliyet alacakları hesap grubu; kamu idarelerince gelir olarak tahakkuk ettirilen ve faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen her türlü vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar, diğer gelirler ile sermaye gelirlerinden kaynaklanan alacakların ve verilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır. (2) Faaliyet alacakları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı 122 Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı 127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı MADDE51- (1) Gelirlerden alacaklar hesabı; mevzuatı gereğince gelir olarak tahakkuk ettirilen vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirler, duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ile bunlardan yapılan tahsilat veya terkinlerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 52- (1) Gelirlerden alacaklar hesabına ilişkin tahakkuk işlemleri aşağıda açıklandığı şekilde yapılır: a) İlgili servislerce tahakkuk bordroları ile ya da tahakkuk fişleri ile muhasebe servisine bildirilen gelirlerden alacak tutarları, düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle ilgili hesaplara alınarak tahakkuk kayıtları yapılır. b) Gelirlerden alacaklara ait tahakkuklar aynı gün sonuna kadar muhasebe servisine bildirilir. c) Faaliyet dönemi içinde tahsili gereken tutarlar bu hesaba, içinde bulunulan dönemi takip eden dönemlerde tahsili gereken tutarlar ise duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan gelirlerden alacaklar hesabına kaydedilerek izlenir. ç) Duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan, dönem sonlarında vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba aktarılır. d) Nitelikleri itibarıyla tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak yapılan tahsilatlar, bu hesapla ilişkilendirilmez. (2) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı alacakların terkinine ilişkin düzeltme fişleri muhasebe servisine gönderildiğinde, her bir düzeltme fişine veya düzeltme fişlerinin ekli olduğu günlük icmal listesine göre düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle giderler hesabına kaydedilerek terkin edilen tutarlar kayıtlardan çıkarılır. Hesabın işleyişiMADDE 53- (1) Gelirlerden alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Vergi dairelerinde vergilendirme bölümünden, diğer muhasebe birimlerinde ise ilgili servislerinden verilen gelir tahakkuku tutarları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bankaca, karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarlarından bu hesabı ilgilendirenler bir taraftan bu hesaba borç, 101-Alınan Çekler Hesabına alacak; diğer taraftan yılı içinde 800-Bütçe Gelirleri Hesabına, yılı geçtikten sonra 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Tahakkuktan fazla tahsilatın iadesi gerektiği takdirde, iade edilecek tutar bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 4) Tecil ve tehiri kaldırılan alacaklardan bu hesabı ilgilendiren tutarlar bu hesaba borç, vadesine göre 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı veya 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. 5) Yanlışlıkla takibe alınmış olan alacaklar bu hesaba borç, 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. 6) Bütçe gelirleri hesabına kaydedilmiş tutarlardan başka bir hesaba alacak kaydedilmesi gerekirken, yanlışlıkla bu hesaba alacak kaydedilen tutarlar düzeltme işlemini teminen bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan yılı içinde 800-Bütçe Gelirleri Hesabına, yılı geçtikten sonra 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 7) Duran varlıklar ana hesap grubu içerisindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan faaliyet dönemi sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba borç, 220-Gelirlerden Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan, nakden veya mahsuben yapılan tahsilat tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı kamu idarelerinin asli faaliyetlerinden kaynaklananmal veya hizmet satışlarından yapılan iskonto ve diğer indirimler ile iade edilen mal veya hizmetin satış bedeli, bir taraftan bu hesaba alacak, 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç; diğer taraftan iade edilen mallar maliyet bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabına borç kaydedilir. 3) Kamu idarelerinin asli faaliyetlerinden kaynaklananmal veya hizmet satışlarından yapılan iskonto ve diğer indirimler ile iade edilen mal veya hizmetin satış bedeli,dışında bu hesapta kayıtlı alacaklardan yapılan terkin ve indirim tutarları, bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan iade edilen mallar maliyet bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabına borç kaydedilir. 4) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan tecil ve tehir edilenler bu hesaba alacak, vadesine göre 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı veya 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 5) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan ilgili servislerce, takibe sevk edilen alacak tutarları bu hesaba alacak, 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 121 Gelirlerden takipli alacaklar hesabıMADDE 54- (1) Gelirlerden takipli alacaklar hesabı; mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, diğer gelirler ve sermaye gelirlerinden ortaya çıkan alacaklardan takibe alınan tutarlar ile bunlardan yapılan tahsilat, tecil ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 55- (1) Gelirlerden takipli alacaklar hesabına ilişkin takibe alma işlemleri aşağıdaki açıklamalara göre yapılır: a) İlgili servislerce muhasebe servisine bildirilen takibe alınmış olan alacakların takip kayıtları, düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile ilgili hesaplara kaydedilerek yapılır. b) İlgili servislerce takibe alma işlemi gün sonuna kadar muhasebe servisine bildirilir. c) Yanlışlıkla takibe alınan alacaklar, muhasebe servisine bildirildiğinde ilgili hesaplara kaydedilerek takip kaydından düşülür. (2) Gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan, terkin edilenlere ilişkin olarak düzenlenen düzeltme fişleri muhasebe servisine gönderildiğinde, her bir düzeltme fişine veya düzeltme fişlerinin ekli olduğu günlük icmal listesine göre düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle giderler hesabına kaydedilerek terkin edilen tutarlar kayıtlardan çıkarılır. Hesabın işleyişiMADDE56- (1) Gelirlerden takipli alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Takibe alınan alacaklar bu hesaba borç, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı, 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı, 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bankaca, karşılığı olmadığı için iade edilen çek tutarlarından gelirlerden takipli alacaklar hesabını ilgilendirenler, bir taraftan bu hesaba borç, 101-Alınan Çekler Hesabına alacak; diğer taraftan yılı içinde 800-Bütçe Gelirleri Hesabına, yılı geçtikten sonra 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Tahakkuktan fazla tahsilatın iadesi gerektiği takdirde, iade edilecek tutarlardan bu hesabı ilgilendirenler, bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 4) Bütçe gelirleri hesabına kaydedilmiş tutarlardan başka bir hesaba alacak kaydedilmesi gerekirken, yanlışlıkla bu hesaba alacak kaydedilen tutarlar, düzeltme işlemini teminen; bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan yılı içinde 800-Bütçe Gelirleri Hesabına, yılı geçtikten sonra 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan, nakden veya mahsuben yapılan tahsilat tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan yapılan terkin ve indirimler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan, tecil ve tehir edilen tutarlar bu hesaba alacak, vadesine göre 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı veya 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. MADDE 57- (1) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabı; gelirlerden alacaklar veya gelirlerden takipli alacaklar ya da diğer faaliyet alacakları hesaplarında kayıtlı tutarlardan mevzuatı gereğince, içinde bulunulan faaliyet dönemi sonunu geçmeyen bir süreyle tecil veya tehir edilen tutarlar ile duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan, dönem sonunda tecil ve tehir süresi bir yılın altına inen tutarlar ve bunlardan tahsil edilen, tecil veya tehiri kaldırılanların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 58- (1) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabına ilişkin tecil ve tecilin kaldırılması işlemleri aşağıdaki açıklamalara göre yapılır: a) Mevzuatı gereğince yapılan tecil ve tecilleri kaldırma işlemlerini izlemek ve bunlara ilişkin muhasebe kayıtlarının yapılmasını sağlamak amacıyla, muhasebe bölümünde servisler itibarıyla ayrı ayrı “Tecil Defteri” (Örnek: 27) düzenlenir. Tecil defteri; önce genel bölüme, genel bölümden geriye kalan kısım da vergi ve gelir türlerine göre alt bölümlere ayrılarak tutulur. b) İlgili servislerden gönderilen tecil fişi ve tecili kaldırma yazıları, tecil defterinin önce genel bölümüne, daha sonra da vergi ve gelir türleri itibarıyla ilgili alt bölümlere, cilt ve sıra numaraları birbirini izleyecek şekilde kaydedilir. Bu kayıt sırasında tecil fişi ve tecili kaldırma yazılarından; takipsiz alacakları ilgilendirenler takipsiz bölüme; takipli alacakları ilgilendirenler takipli bölüme kaydedilir. c) Tecil fişi ve tecili kaldırma yazılarının işlenmesinden sonra defterin genel bölümünden alınan sıra numarası ilgili alt bölümlere, alt bölümlerdeki sıra numarası ise genel bölüme ilinti numarası olarak yazılır. ç) Tecil defterinin genel bölümü ile vergi ve gelir türlerine ilişkin bölümlerinin ayrı ayrı toplamları alınır. Bu toplamlardan, tecil bölümü “Takipsiz” ve “Takipli” sütun toplamlarının gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabının borç toplamına; tecili kaldırma bölümü “Takipsiz” ve “Takipli” sütun toplamlarının ise aynı hesabın alacak toplamına eşit olması gerekir. d) Faaliyet dönemi ile sınırlı olarak tecil ve tehir edilen veya bunlardan tecil ve tehiri kaldırılan tutarlar bu hesaba, içinde bulunulan faaliyet dönemini aşan süreyle tecil ve tehir edilen veya bunlardan tecil ve tehiri kaldırılan tutarlar ise duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabına kaydedilerek izlenir. e) Duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan, dönem sonlarında tecil süresi bir yılın altına inenler bu hesaba aktarılır. (2) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan terkin edilenlere ilişkin belgeler muhasebe servisine gönderildiğinde, düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle giderler hesabına kaydedilerek kayıtlardan çıkarılır. Hesabın işleyişiMADDE 59- (1) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Gelirlerden alacaklar hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan içinde bulunulan faaliyet dönemini geçmeyen bir süre ile tecil ve tehir edilen tutarlar bu hesaba borç, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı veya 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. 2) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı alacaklar için tahakkuk ettirilen tecil faizi tutarı bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda tecil süresi bir yılın altına inenler bu hesaba borç, 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan tecil vadesinde nakden veya mahsuben yapılan tahsilat tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan, tecil ve tehiri kaldırılanlar bu hesaba alacak, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı veya 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 60- (1) Verilen depozito ve teminatlar hesabı, kamu idarelerince bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak diğer kamu idarelerine veya kişilere verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE 61- (1) Verilen depozito ve teminatlar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen depozito ve teminatlar bir taraftan bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Verilen diğer depozito ve teminatlar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Bütçeye gider kaydı suretiyle verilen depozito ve teminatlardan geri alınanlar veya mahsup edilenler bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan geri alınan tutarlar 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Verilen depozito ve teminatlar hesabında kayıtlı diğer tutarlardan geri alınanlar veya mahsup edilenler bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Hesabınniteliği MADDE 62- (1) Diğer faaliyet alacakları hesabı, kamu idarelerine ait maddi duran varlıkların taksitli satılması durumunda ortaya çıkan alacaklar ile yukarıdaki hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli faaliyet alacaklarının izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 63- (1) Maddi duran varlıkların taksitli satılması durumunda ortaya çıkan alacaklar ile diğer faaliyet alacaklarından faaliyet dönemi içinde tahsili gereken tutarlar bu hesaba, içinde bulunulan dönemi takip eden dönemlerde tahsili gereken tutarlar ise duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan diğer faaliyet alacakları hesabına kaydedilerek izlenir. (2) Duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan, dönem sonlarında vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba aktarılır. Hesabın işleyişi MADDE 64- (1) Diğer faaliyet alacakları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Maddi duran varlıkların taksitli satılması durumunda; bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarlardan faaliyet dönemi içinde tahsili gerekenler bu hesaba, faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsili gerekenler 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark ve mevzuatı gereğince diğer kamu idarelerine ayrılması gereken paylar 630-Giderler Hesabına, ayrılmış olan birikmiş amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç, maddi duran varlığın kayıtlı değeri ilgili maddi duran varlık hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. 2) Diğer faaliyet alacakları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 3) Duran varlıklar ana hesap grubu içerisindeki diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan faaliyet dönemi sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba borç, 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. 4) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı alacaklar için tahakkuk ettirilen faiz tutarı bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Taksitle satılan maddi duran varlık satış bedelinden yapılan tahsilattan bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutar bu hesaba, mevzuatı gereği diğer kamu idareleri için ayrılması gereken paylar 363-Kamu İdareleri Payları Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak, tahsilat tutarı 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; ayrıca bu hesaba kaydedilen tutar 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı diğer faaliyet alacaklarından nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan yapılan terkin ve indirimler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı alacaklardan tecil ve tehir edilenler bu hesaba alacak, vadesine göre 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı veya 222-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 5) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan, ilgili servislerce takibe sevk edilen alacak tutarları bu hesaba alacak, 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. MADDE 65- (1) Kurum alacakları hesap grubu; kamu idarelerine, hane halkına, yabancı devlet veya uluslararası kuruluşlara verilen borçlardan, yapılan borçlanmalardan ikraz anlaşmaları ile diğer kamu idarelerine kullandırılan tutarlardan, diğer kamu idarelerine ait borçların üstlenilmesinden ve benzeri işlemlerden kaynaklanan ve faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen alacakların izlenmesi için kullanılır. (2) Kurum alacakları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 130 Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabı 131 Para Piyasası Nakit İşlemleri Alacakları Hesabı 132 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı 137 Takipteki Kurum Alacakları Hesabı 138 Takipteki Kurum Alacakları Karşılığı Hesabı (-) 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabı Hesabın niteliğiMADDE66- (1) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabı; Devlet nam ve hesabına dış finansman kaynaklarından sağlanıp vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olmak üzere, dış borcun ikrazı suretiyle genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara kullandırılan tutarlardan doğan alacaklar, hazine garantileri kapsamında 1/1/2003 tarihinden önce Hazine Müsteşarlığınca üstlenilen tutarlardan kaynaklanan hazine alacakları dolayısıyla bu hesaba kaydedilen tutarlar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur farkları, alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar ile alacağı etkileyen diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar, duran varlıklar ana hesap grubu içindeki dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı olan tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ile bu alacaklara karşılık nakden veya mahsuben yapılan tahsilatlar, terkin veya tecil edilen tutarlar ve terkin veya tecilin iptalinden doğan tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 67- (1) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan vadesinde tahsil edilemeyenler, takipteki kurum alacakları hesabına aktarılarak takibe alınır. (2) Yıl sonlarında, bu hesapta kayıtlı tutarlarla ilgili olarak hesaplanan ve takip eden yılda tahsil edilebilir duruma gelecek olan işlemiş faiz geliri alacakları, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabına kaydedilir. (3) Dış borcun ikrazı suretiyle kullandırılan kredilerle ilgili olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen faiz, masraf ve cezalar bu hesapla ilişkilendirilmeden doğrudan bütçeye gelir kaydedilir. (4) Hazine alacaklarının takip ve tahsili 18/10/2005 tarihli ve 25970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Alacaklarının Yönetimi, Takip ve Tahsiline Dair Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir. (5) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabı, sadece Hazine Müsteşarlığına bağlı muhasebe birimlerinde kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE68- (1) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Genel bütçe dışı idare veya kuruluşlardan olan alacaklardan bu hesaba kaydı gereken vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı alacaklar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 2) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlara ilişkin olarak işlemiş faizlerden alacağın aslına ilave edilen ve faaliyet döneminde tahsili gerekenler bu hesaba borç, faiz alacağının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. 3) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı yabancı para cinsinden alacaklara ait bakiyelerin ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Duran varlıklar ana hesap grubundaki dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inmiş olanlar bu hesaba borç, 230-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklara karşılık tahsil edilen anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş olan faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tahsilatın tamamı 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç; tahsil edilen faiz gelirlerinin tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan kanunların verdiği yetkiye dayanılarak silinenler ve varsa anaparaya eklenmiş olan faiz toplamı bir taraftan bu hesaba, anaparaya eklenmemiş olan faizin, içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan giderler hesabına kaydedilen tutar aynı zamanda 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlara ilişkin dış borçlardan, ilgili dış finansman kaynağı tarafından bağış veya hibe haline dönüştürülenler bu hesaba, işlemiş faiz alacağının, içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Söz konusu tutar aynı zamanda 600-Gelirler Hesabına alacak, dış borcun anaparası 310-Cari Yılda Ödenecek Dış Malî Borçlar Hesabına, işlemiş faiz borcunun, içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir. 4) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenenler ile varsa anaparaya eklenmiş olan faizi bu hesaba, anaparaya eklenmemiş olan işlemiş faiz alacağının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 230-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 5) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan vadesinde tahsil edilemeyenler ile varsa anaparaya eklenmiş olan faizi bu hesaba, herhangi bir şekilde anaparaya eklenmemiş olan işlemiş faiz alacaklarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına borç kaydedilir. 6) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı yabancı para cinsinden alacaklara ait bakiyelerin ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 69- (1) Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabı, kısa vadeli nakit fazlasını değerlendirmek üzere azami otuz gün vadeli borç vermelerden doğan alacakların izlenmesi için kullanılır. (2) Bu işlemlerden elde edilen faiz gelirleri bu hesapla ilişkilendirilmeden doğrudan bütçeye gelir kaydedilir. (3) Hazine alacaklarının takip ve tahsili 18/10/2005 tarihli ve 25970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Alacaklarının Yönetimi, Takip ve Tahsiline Dair Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir. (4) Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabı, sadece Hazine Müsteşarlığına bağlı muhasebe birimlerinde kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE70- (1) Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kısa vadeli nakit fazlasının değerlendirilmesi amacıyla yapılan azami otuz gün süreli borç verme işlemlerinden kaynaklanan alacaklar bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabında kayıtlı döviz cinsinden alacakların her tahsil tarihinde, tahsile esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabında kayıtlı alacaklardan tahsil edilen anapara tutarı bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıla ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Tahsil edilen faiz gelirinin tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabında kayıtlı alacaklardan vadesinde tahsil edilemeyenler bu hesaba, işlemiş faiz alacağı 600-Gelirler Hesabı veya 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına borç kaydedilir. 3) Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabında kayıtlı döviz cinsinden alacakların her tahsil tarihinde, tahsile esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucu oluşankur azalışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 132 Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabıHesabın niteliğiMADDE71- (1) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı; yılı bütçe kanunu veya ilgili mevzuatına dayanılarak vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olmak üzere, nakit olarak veya özel tertip iç borçlanma senedi ihracı suretiyle ikrazen verilen borçlardan kaynaklanan alacaklar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur farkları, ikraz anlaşmasına dayanmayan teşvik uygulamaları çerçevesinde verilen krediler, duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inmiş olanlar, alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar, alacağı etkileyen diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar ile bu alacaklara karşılık nakden veya mahsuben yapılan tahsilatlar, terkin veya tecil edilen tutarlar ve terkin veya tecilin iptalinden doğan tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 72- (1) Mevzuatı gereği ikraz anlaşmalarıyla yapılan borç verme işlemleri ile teşvik amaçlı kredi verilmesi işlemleri bütçedeki ödeneğine dayanılarak gerçekleştirilir. Bunlardan yapılan anapara ve faiz tahsilatları bütçeye gelir kaydedilir. İkraz anlaşmaları gereği özel tertip iç borçlanma senedi ihracı yoluyla yapılan borç verme işlemleri ise bütçeleştirilmeden gerçekleştirilir ve anapara tahsilatı bütçe ile ilişkilendirilmez. İkrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan hazine alacaklarının ilgili mevzuat çerçevesinde silinmesi hâlinde bu tutarlar yılı bütçesindeki ödeneğine dayanılarak bütçeye gider olarak kaydedilir. (2) Özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olmayan kurumca verilen borçlardan doğan alacaklara ilişkin olarak hesaplanan işlemiş faizlerden alacağın aslına ilave edilenler bütçe ödenekleriyle ilişkilendirilmek suretiyle hesaplara kaydedilir. Ancak, alacağın aslına ilave edilen faizlerden yılı bütçe olanaklarıyla karşılanma imkânı olmadığı anlaşılan tutarlar, ödeneği temin edildiğinde bütçe ve ödenek hesapları ile ilişkilendirilmek üzere hesaplara alınır. Bütçe ödenekleriyle ilişkilendirilmeden hesaplara alınan tutarlardan ödeneği temin edilenler, ödeneğinin temin edildiği yılın bütçesine gider kaydedilir. (3) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan, vadesinde tahsil edilemeyenler takipteki kurum alacakları hesabına aktarılarak takibe alınır. (4) Yıl sonlarında bu hesapta kayıtlı alacaklara ilişkin olarak ikraz anlaşmaları ve teşvik mevzuatı çerçevesinde hesaplanan ve takip eden yılda tahsili gereken işlemiş faizler, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabına kaydedilir. (5) Hazine alacaklarının takip ve tahsili 18/10/2005 tarihli ve 25970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Alacaklarının Yönetimi, Takip ve Tahsiline Dair Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir. Hesabın işleyişiMADDE73- (1) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçedeki ödeneğine dayanılarak yapılan ve vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olan borç verme işlemlerinden doğan alacaklar bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) İlgili kanunlar çerçevesinde, özel tertip iç borçlanma senedi ihraç edilmesi suretiyle vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olmak üzere ikrazen verilen tutarlar bu hesaba borç, 305-Bonolar Hesabı veya 404-Tahviller Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı, ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan alacaklara ilişkin olarak yapılan kupon ödemeleri ve kuponsuz senetler için vade sonu faiz ödemelerinden alacağın aslına ilave edilmesi ve faaliyet döneminde tahsili gereken tutarlar, ödeme tarihinde bu hesaba borç, faiz tutarının, ödemenin yapıldığı yıla ait kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda söz konusu faiz giderinin içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Faiz giderinin tamamı, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 4) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olmayan alacaklara ilişkin olarak hesaplanan işlemiş faizlerden, alacağın aslına ilave edilen ve faaliyet döneminde tahsili gerekenler bu hesaba borç, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 5) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı alacaklardan, vadesi faaliyet dönemi ile sınırlı olarak senet değişimi yapılanlara ilişkin işlemiş faiz tutarı bu hesaba borç, söz konusu faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Geri alınan ikrazen verilmiş özel tertip iç borçlanma senedinin anapara tutarı 305-Bonolar Hesabı veya 304-Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabına, işlemiş faiz giderinin içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, anapara ve faiz karşılığı ihraç edilen özel tertip iç borçlanma senedi tutarı 305-Bonolar Hesabı veya 404-Tahviller Hesabına alacak kaydedilir. Faiz giderinin tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 6) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan; ikrazen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olanların düzenlenecek ikraz anlaşmalarıyla faaliyet dönemi ile sınırlı olarak ertelenmesi hâlinde, anapara ve işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba borç; anapara tutarı ile varsa anaparaya eklenmiş olan faiz toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz gelirinin içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. 7) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilmiş olanların, düzenlenecek ikraz anlaşmalarıyla veya teşvik mevzuatı çerçevesinde faaliyet dönemi ile sınırlı olarak ertelenmesi hâlinde, anapara ve işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba borç, anapara tutarı ile varsa anaparaya eklenmiş olan faiz toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz gelirinin içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu faiz tutarı, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 8) Dönem sonunda, duran varlıklar ana hesap grubundaki kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba borç, 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. 9) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların, kupon ödeme tarihlerinde Hazine Müsteşarlığınca belirlenen kur üzerinden değerlemesi ile ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen borçların anapara ve faizleri karşılığı yapılan tahsilat, bir taraftan 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak; diğer taraftan tahsilatın tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) İlgili kanunlar çerçevesinde ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan alacakların vadesinde nakden tahsil edilmesi hâlinde, bir taraftan anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabı, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan faiz gelirinin tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) İlgili kanunlar çerçevesinde ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan alacakların vadesinde kurum ve kuruluşların görev zararı alacaklarına mahsup edilmesi hâlinde, bir taraftan anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, anapara ve faiz tutarı 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan faiz tutarının tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde anapara ve faiz tutarı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 4) İlgili kanunlar çerçevesinde ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan alacakların vadesinde kurum ve kuruluşların ödenmemiş sermayesine mahsubu hâlinde, bir taraftan anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, anapara ve faiz tutarı ilgili malî duran varlık hesabına borç; diğer taraftan faiz tutarının tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde anapara ve faiz tutarı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 5) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan, herhangi bir nedenle tenzil veya terkini gereken tutarlar 630-Giderler Hesabına borç, anapara tutarı ve varsa anaparaya eklenmiş faiz toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faizlerin içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde anapara ve faiz tutarı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 6) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan ikrazen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olanların, senetlerin iade edilmesi şeklinde tahsil edilmesi durumunda, senedin anapara tutarı ve varsa anaparaya eklenmiş faiz toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faizleri 181-Gelir Tahakkukları Hesabı veya 600-Gelirler Hesabına alacak; senedin anapara tutarı ilgisine göre 305-Bonolar Hesabı veya 304-Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabına, senedin işlemiş faiz borcu tutarı ise ilgisine göre 630-Giderler Hesabı veya 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir. 7) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilmiş olanların, düzenlenecek ikraz anlaşmaları ile faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenmesi hâlinde, anapara tutarı ve varsa anaparaya eklenmiş faizi bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faizin içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, anapara ve işlemiş faiz tutarı toplamı 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu faiz tutarı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 8) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan ikrazen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olanların, düzenlenecek ikraz anlaşmaları ile faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenmesi hâlinde, anapara tutarı ve varsa anaparaya eklenmiş faiz toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faizin içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, anapara ve işlemiş faiz tutarı toplamı 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 9) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan vadesinde tahsil edilemeyenler ile varsa anaparaya eklenmiş faiz tutarı bu hesaba, herhangi bir şekilde anaparaya eklenmemiş işlemiş faiz alacakları ilgisine göre 181-Gelir Tahakkukları Hesabı veya 600-Gelirler Hesabına alacak, tamamı 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına borç kaydedilir. 10) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların, kupon ödeme tarihlerinde Hazine Müsteşarlığınca belirlenen kur üzerinden değerlemesi ile ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 74- (1) Takipteki kurum alacakları hesabı; dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabı, para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabı, kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı ve diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan vadesinde tahsil edilemeyenler ile bu tutarlara ilişkin olarak hesaplanan faiz alacaklarından, anaparaya ilave edilmemiş olanların takibe alınarak izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 75- (1) Dönen varlıklar ana hesap grubu içinde yer alandış borcun ikrazından doğanalacaklar hesabı, para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabı, kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı veya diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan vade sonunda tahsil edilemeyenler ile çeşitli nedenlerle muaccel hale gelen kısa ve/veya uzun vadeli kurum alacaklarının anapara tutarları ve bu tutarlara ilişkin olarak hesaplanan işlemiş faiz alacakları bu hesaba aktarılarak takibe alınır. (2) Yıl sonlarında, bu hesapta yer alan tutarlar için hesaplanan işlemiş faiz alacakları bu hesapta izlenir. (3) Hazine alacaklarının takip ve tahsili 18/10/2005 tarihli ve 25970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Alacaklarının Yönetimi, Takip ve Tahsiline Dair Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir. Hesabın işleyişiMADDE 76- (1) Takipteki kurum alacakları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıdaki gibidir: a) Borç 1) Dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki kurum alacaklarından vadesinde tahsil edilemeyen tutarlar ile bunlara ilişkin işlemiş faiz geliri alacakları toplamı bu hesaba borç; anaparaya eklenmemiş olan işlemiş faiz alacağı ilgisine göre 181-Gelir Tahakkukları Hesabı veya 600-Gelirler Hesabına, kalanı ilgisine göre 130-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabı, 131-Para Piyasası Nakit İşlemleri Alacakları Hesabı, 132-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı veya 139-Diğer Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. 2) Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurum alacaklarından çeşitli nedenlerle muaccel hale gelen tutarlar ile bunlara ilişkin işlemiş faiz geliri alacakları toplamı bu hesaba borç; anaparaya eklenmemiş olan işlemiş faiz alacağı ilgisine göre 181-Gelir Tahakkukları Hesabı veya 281-Gelir Tahakkukları Hesabı ya da 600-Gelirler Hesabına, kalanı ilgisine göre 230-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabı veya 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı ya da 239-Diğer Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. 3) Takipteki kurum alacakları hesabında yer alan tutarlarla ilgili olarak yıl sonlarında veya tahsilat durumunda tahsil tarihinde hesap edilen işlemiş faiz tutarı bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların, ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı olan ve tahsilinde anaparası bütçe ile ilişkilendirilmeyen tutarlardan tahsil edilenlerin anapara ve faiz tutarı bu hesaba alacak; tamamı 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Faiz tutarı aynı zamanda 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı olan ve tahsilinde anapara ve faiz toplamı bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarlardan tahsil edilenler bir taraftan bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı dış borcun ikrazından doğan alacaklar veya diğer kurum alacaklarından, kanunların verdiği yetkiye dayanılarak faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenenlerin anaparası ile işlemiş faiz alacağı bu hesaba alacak, tamamı ilgisine göre 230-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabı veya 239-Diğer Kurum Alacakları Hesabına borç kaydedilir. 4) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı kurumca verilen borçlardan alacaklardan bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilmiş olanların, kanunların verdiği yetkiye dayanılarak faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenmesi hâlinde, anapara tutarı ile işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba alacak, 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu faiz tutarı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 5) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı alacaklardan ikrazen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olanların, kanunların verdiği yetkiye dayanılarak faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenmesi hâlinde, anapara tutarı ile işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba alacak, 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 6) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan kanunların verdiği yetkiye dayanılarak bütçe hesapları ile ilişkilendirilmek suretiyle silinenler bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 7) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan kanunların verdiği yetkiye dayanılarak bütçe hesapları ile ilişkilendirilmeksizin silinenler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 8) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların, ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 77- (1) Takipteki kurum alacakları karşılığı hesabı, takipteki kurum alacakları için ayrılan karşılıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE 78- (1) Takipteki kurum alacakları karşılığı hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Takipteki kurum alacakları için ayrılan karşılık tutarları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Karşılık ayrılmış takipteki kurum alacaklardan tahsili imkânsız hale gelenler bir taraftan bu hesaba borç, 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. 2) Karşılık ayrılmış takipteki kurum alacağına karşılık yapılan tahsilat tutarları bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan tahsilatın şekline göre ilgili hesaplara borç, 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 79- (1) Diğer kurum alacakları hesabı, yukarıdaki hesaplar kapsamına girmeyen diğer kurum alacaklarının izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE 80- (1) Diğer kurum alacakları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Diğer kurum alacaklarından vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı alacak tutarları bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 2) Duran varlıklar ana hesap grubu içerisindeki diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan faaliyet dönemi sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba borç, 239-Diğer Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. 3) Diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı döviz cinsinden alacakların her tahsil tarihinde, tahsile esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı alacaklardan tahsil edilen anapara tutarı bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıla ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Tahsil edilen faiz gelirinin tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı alacaklardan vadesinde tahsil edilemeyenler bu hesaba, işlemiş faiz alacağı ilgisine göre 600-Gelirler Hesabı veya 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına borç kaydedilir. 3) Diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı döviz cinsinden alacakların her tahsil tarihinde, tahsile esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucu oluşankur azalışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. MADDE 81- (1) Diğer alacaklar hesap grubu, faaliyet alacakları ve kurum alacakları dışında kalan alacakların izlenmesi için kullanılır. (2) Diğer alacaklar, niteliğine göre bu grup içinde açılacak 140-Kişilerden Alacaklar Hesabından oluşur. Hesabın niteliği MADDE 82- (1) Kişilerden alacaklar hesabı, kamu idarelerinin faaliyet alacakları ve kurum alacakları dışında kalan ve kamu idarelerince tespit edilenkamu zararından doğan alacaklar ile diğer alacakların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemler MADDE 83- (1) Kişilerden alacaklar hesabına alınarak takibi gereken alacaklar; kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda ortaya çıkar. (2) Kişilerden alacaklar hesabına kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal kodlar da kullanılır. (3) Kişilerden alacaklar hesabına; düzenleyici ve denetleyici kurumların kendi özel düzenlemeleri saklı kalmak üzere, 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikhükümlerine göre belirlenen kamu zararları ile diğer mevzuat çerçevesinde ortaya çıkan ve aşağıda sayılan alacak tutarları kaydedilir: a) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 13 üncü maddesi uyarınca 27/6/1983 tarihli ve 83/6510 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Devlete ve Kişilere Memurlarca Verilen Zararların Nevi ve Miktarlarının Tespiti, Takibi, Amirlerinin Sorumlulukları, Yapılacak Diğer İşlemler Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre alınması gereken tutarlar. b) Mecburi hizmet kaydı ile çeşitli okullarda okutturulan veya staj için gönderilen memur, öğretmen, öğrenci ve benzerlerinden başarılı olamayan veya herhangi bir şekilde akdi ihlal edenlerden alınması gereken tutarlar. c) 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri gereğince, ödenen aylıklardan yersiz ödendiği anlaşılarak geri alınması gereken tutarlar. ç) Veznedarların muhafazası altında bulunan para, menkul kıymet ve değerli kâğıtlardan noksan çıkan veya zimmete geçirilen tutarlardan bu hesaba kaydedilmesine karar verilenler. d) Bütçe giderleri hesabı dışındaki diğer hesaplara borç veya alacak kaydı suretiyle verildiği, alındığı veya gönderildiği hâlde çalınan, zayi olan, fazla veya yersiz verilen veya noksan çıkan tutarlar. e) Bütçe içi veya bütçe dışı olarak verilen veya gönderilen ön ödemelerden süresinde mahsup edilmeyen veya zimmete geçirilen tutarlar. f) Tahsildar, veznedar veya bu işlerle görevlendirilmiş bulunan memur ve mutemetler tarafından alındı veya diğer resmî belgeler karşılığında tahsil edildikten sonra zimmete geçirilen veya kaybedilen tutarlar. g) Bakanlıkça bu hesaba kaydedilmesi bildirilen tutarlar. ğ) Hesapta kayıtlı tutarlar için tahakkuk ettirilecek faizler. (4) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlar, Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri ve aşağıdaki açıklamalara göre takip ve tahsil edilir: a) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacakların tahsili muhasebe birimlerince yapılır. b) Muhasebe birimlerince, kişilerden alacaklar hesabına kaydedilen alacakların her biri için ayrı bir tahsilat izleme dosyası açılır. Bu dosyalara, alacağın hesaplara alındığı malî yıl ile bu rakamlardan sonra gelmek üzere malî yıl başında “1” den başlayarak verilen rakamlardan oluşan bir alacak sıra numarası verilir. Bu numaralar aynı zamanda kişilerden alacaklar hesabı defterinin alacak sıra numarasını da oluşturur. Alacakların izlenmesi bu dosyalardan yapılır. c) Kişilerden alacaklar hesabına alınan tutarlar için (b) bendinde belirtildiği şekilde verilen alacak sıra numaraları, alacağın tamamı tahsil edilinceye kadar kullanılır. Bu alacaklar için tahakkuk ettirilerek faiz bölümüne kaydedilen tutarlara da alacağın aslına ait alacak sıra numarası verilir ve faiz tutarlarının tahsili de aynı dosyadan izlenir. ç) Aynı bütçeli kamu idarelerince, kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarların borçlularının başka bir yerde olduğu anlaşıldığında, alacak tutarı bir yazı ile borçlunun bulunduğu yerdeki aynı idarenin birimine bildirilir. Borçlunun bulunduğu yerdeki idare, tahsilatın yapılması için alacak tutarını, bağlı bulunduğu muhasebe birimine bildirir. (5) Kamu idarelerince muhasebe birimlerine bildirilen Sayıştay ilamlarına ait tutarların kaydı ve tahsili aşağıdaki açıklamalara göre yapılır: a) Sayıştayca tazmin hükmedilen paralara ait ilamlar kamu idaresince muhasebe birimlerine gönderildiğinde; muhasebe birimlerince ilamda yazılı tutarlardan kısmen veya tamamen daha önceden kişilerden alacaklar hesabına kaydedilmiş tutarlar bulunduğu takdirde, tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın bu paraların hesaplara alınış kaydına ilişkin yevmiye tarih ve numarası ile tutarlarını gösteren bir liste düzenlenerek kamu idaresine gönderilir. İlam tutarından listedeki tutar düşüldükten sonra arta kalan tutarlar yevmiye ve yardımcı hesap defterlerine kaydedilir. Daha önce hesaplara alınan ve listede gösterilen alacakların yardımcı hesap defteri kayıtlarında; ilamın tarihi, numarası, yılı ve adına tazmin hükmolunan sorumluların kimlikleri belirtilir. İlam kesinleşinceye kadar, sorumlulardan icraya müracaat edilmeksizin tahsilat yapılır. b) Sayıştayca temyiz, yargılamanın iadesi veya karar düzeltilmesi yoluyla alacaklardan bir kısmının veya tamamının kaldırılmasına karar verildiği takdirde, buna ait kararlar da kamu idaresince muhasebe birimlerine gönderildiğinde kaldırılan tutar hesaplardan çıkartılır. c) Muhasebe birimlerince, Sayıştay ilamına dayanılarak kişilerden alacaklar hesabına kaydedilmiş bulunan alacaklarla ilgili olarak, bir ay içinde nakden veya mahsuben yapılan tahsilat ile terkin, tenzil ve kaldırma işlemlerini gösteren üç nüsha “Alacak Bilgi Fişi” (Örnek: 28) düzenlenir. Ay sonlarında birer nüshası ilgili kamu idaresine, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde ise ayrıca Bakanlığa gönderilir. Alacak bilgi fişleri, her yılın ilamı için ayrı ayrı düzenlenir. Bir ay içinde, herhangi bir yılın ilamı kapsamındaki alacakların durumunda tahsil, terkin, tenzil ve kaldırma gibi nedenlerle bir değişiklik yoksa o yılın ilamı ile ilgili o ay için fiş düzenlenmez. ç) Tebliğ olunan ilamların kayda geçirilmesi sırasında, daha önce kişilerden alacaklar hesabına kaydedilmesinden dolayı ilam toplamından düşülecek paralardan, tahsil edilmiş tutarlar varsa bunlar için de ayrı bir alacak bilgi fişi düzenlenerek, ilamın kayda geçirildiğini bildiren yazı ile birlikte gönderilir. (6) Kanunlarında tahsil şekli hakkında özel hükümler bulunan alacaklar bu hükümlere göre takip ve tahsil edilir. (7) Muhasebe birimlerince kişilerden alacaklar hesabına kaydedilmesi gereken ve üçüncü fıkrada çeşitleri sayılan tutarlardan; a) Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belirlenenler, anılan Yönetmelikte belirtilen tarihten, b) Bütçe giderleri hesabı dışındaki hesaplardan fazla ve yersiz ödemeler, geri isteme iradesinin borçluya ulaştığı tarihten, c) Harcama yetkilisi mutemetlerine verilen avanslardan bu hesaba aktarılanlar, ön ödemenin mahsup veya iade edilmesi gerektiği tarihten, ç) Geçici ve sürekli görev yolluğu avanslarından bu hesaba aktarılanlar, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 59 ncu maddesinde belirtilen tarihlerden, d) Sözleşmeye dayanan alacaklar, kanun veya taahhütnamelerinde başka bir süre öngörülmemişse sözleşmenin ihlal edildiği tarihten, e) Taksitli alacaklar, ödenmeyen taksidin vadesinin geldiği tarihten, f) Bakanlıkça kişilerden alacaklar hesabına kaydettirilerek izlenmesi istenen paralar, özel kanunlarında bir hüküm yoksa ve Bakanlıkça da bir tarih belirtilmemişse kayda geçirildiği tarihten, itibaren faize tabidir. (8) Harcama yetkilisi mutemetlerine verilen avansları süresinde mahsup etmeyenlerden, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca gecikme zammı alınır. (9) Sürekli ve geçici görev yolluğu avanslarını süresinde mahsup veya iade etmeyenler ile taahhütnamelerinde ayrıca bir faiz oranı belirtilmeyen borçlulardan genel hükümlere göre faiz alınır. (10) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacakların zamanaşımının başlangıcı, süresi, kesilmesi ve durması aşağıda açıklanmıştır: a) Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen alacaklar hakkında anılan Yönetmelikte belirtilen hükümlere göre işlem yapılır. b) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsil edilmesi gereken alacaklar, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar. Zamanaşımı, söz konusu Kanunda belirtilen hâllerde kesilir. Zamanaşımının kesildiği durumlarda, kesilmenin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılı başından itibaren zamanaşımı yeniden işlemeye başlar. Zamanaşımının bir bozma kararı ile kesilmesi hâlinde, zamanaşımı başlangıcı yeni vade gününün rastladığı; alacağın teminata bağlanması veya icranın adlî makamlarca durdurulması hâllerinde, teminatın kalktığı ve durma süresinin sona erdiği tarihin rastladığı takvim yılını izleyen takvim yılının ilk günüdür. Ayrıca söz konusu Kanunda belirtilen hâllerde zamanaşımı durur. Bu durum ortadan kalktığında zamanaşımı, kaldığı yerden işlemeye devam eder. c) 22/4/1926 tarihli ve 818 sayılı Borçlar Kanununa göre tahsil edilmesi gereken alacaklar, haksız suretle mal ediniminden dolayı açılacak dava, zarar görenin verdiğini geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde bu hakkın doğduğu tarihten başlayarak 10 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Zamanaşımı söz konusu Kanunda belirtilen hâllerde kesilir. Zamanaşımının kesildiği durumlarda, kesilme tarihinden itibaren yeni bir zamanaşımı süresi işlemeye başlar. Ayrıca söz konusu Kanunda belirtilen hâllerde zamanaşımı durur. Bu durum ortadan kalktığında zamanaşımı, kaldığı yerden işlemeye devam eder. ç) Özel kanunlarındaki hükümlere tabi olan alacaklar, kanunlarında belirtilen özel hükümlere göre takip ve tahsil edilir. d) Yukarıda açıklanan esaslara göre vezne, mutemet, tahsildar ve ambar açıklarında açığın meydana geldiği, bu tarihin bilinmediği durumlarda olayın tespit edildiği, yersiz ödemelerde dairesinin bildirmesi üzerine muhasebe biriminin öğrendiği, öğrenim giderleri gibi sözleşmeye bağlı alacaklarda taahhüdün bozulduğu, harcama yetkilisi mutemedi avanslarından doğan alacaklarda ilgili kanunda belirtilen mahsup süresinin bittiği, yolluk avanslarından doğan alacaklarda 6245 sayılı Harcırah Kanununda belirtilen mahsup sürelerinin dolduğu tarih zamanaşımının başlangıcıdır. e) Taşınır hesaplarının denetimi sonucunda görülen açıklarda, fiil cezai nitelikte değilse zamanaşımının başlangıcı, düzenlenen raporun ilgili Bakanlığa verildiği tarihtir. f) Hesaplarda kayıtlı alacakların zamanaşımının başlangıcı, süresi, kesilmesi ve durması hususlarında tereddüde düşülmesi hâlinde, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Bakanlığa, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinde ise yetkili hukuk birimine başvurulması gerekir. g) Borç aslı zamanaşımına uğramış olan alacakların faizleri de zamanaşımına uğrar. ğ) Zamanaşımına uğramış olsa dahi borçlular tarafından rızaen yapılan ödemeler kabul edilir. (11) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacakların terkin ve af işlemleri aşağıda açıklanmıştır: a) Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belirlenen alacaklar hakkında, anılan Yönetmelikte belirtilen esaslara göre işlem yapılır. b) Af kanunları kapsamına girenlerin terkin işlemleri, ilgili af kanunu hükümlerine göre gerçekleştirilir. c) Alacakların af veya terkini, ilgili kanunlarındaki hükümlere göre idarelerince düzenlenecek “Kişilerden Alacaklar Terkin Talepnamesi” (Örnek: 29) ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Bakanlıktan, kapsama dâhil diğer idarelerde üst yöneticiden istenir. ç) Zorunlu veya mücbir sebeplerle takip ve tahsil imkânı kalmayan kamu alacaklarından merkezi yönetim bütçe kanununda gösterilen tutara kadar olanların kayıtlardan çıkarılmasına, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanı, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinde üst yöneticiler yetkilidir. Bu tutarı aşan kamu alacaklarından silinmesi öngörülenler merkezi yönetim bütçe kanununa ekli cetvelde gösterilir. d) Zorunlu veya mücbir sebeplerle takip ve tahsil imkânı kalmayan kişilerden alacakların, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 79 uncu maddesi uyarınca terkin edilebilmesi için düzenlenecek terkin talepnamesine; 1) İlgisine göre sorumlu, ahiz veya mirası kabul eden mirasçıların bilinen adreslerine posta, mahalli zabıta veya jandarma vasıtasıyla yaptırılan tebligat ve kovuşturmaya ilişkin belgeler, 2) Mal varlığının tespiti amacıyla tapu ve/veya vergi dairesinden yapılacak araştırmaya ilişkin belgeler ile adres veya mal varlığının tespiti amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumu nezdinde yapılacak araştırmaya ilişkin belgeler, 3) Yukarıda belirtilen araştırmalar sonucu öldüğü tespit edilen sorumlu veya ahizin mirasçılarının bulunmadığına dair vukuatlı nüfus kaydı belgesi ve mal varlığı bırakmadığına ilişkin belge, 4) Mirasçıları tarafından mirası reddedilenler için mirasın reddedildiğini kanıtlayan belge, borcunu ödeyemeyecek durumda olan sorumlu, ahiz veya mirasçılara ait usulüne göre alınmış aciz belgesi, 5) Kamu idarelerine ait olup, mahkemeye veya icraya intikal etmiş bir alacağın terkininde, 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Maliye Vekâleti Baş Hukuk Müşavirliğinin ve Muhakemat Umum Müdürlüğünün Vazifelerine, Devlet Davalarının Takibi Usullerine ve Merkez ve Vilayetler Kadrolarında Bazı Değişiklikler Yapılmasına Dair Kanun hükümlerine göre yetkili merci tarafından verilen takipten vazgeçme onayı, bağlanır. e) İhalenin feshi ve istihkak iddialarına ilişkin olanlar dışındaki icra mahkemesi kararları Yargıtay tarafından onaylanmış olsa dahi bunlara dayanılarak alacağın terkini yoluna gidilemez. Bu tür alacaklar için mahkemeye başvurulması gerekir. Mahkemeye başvurmada hazine için yarar görülmediği takdirde, 4353 sayılı Kanun gereğince alınacak vazgeçme kararı ile terkini istenilebilir. Bu takdirde, icra tetkik mercii ve Yargıtay icra ve iflas dairesi kararları ile mahkemeye başvurmadan vazgeçme kararının tasdikli örnekleri terkin talepnamesine bağlanır. f) Bu belgelerin dışında terkin talepnamesine gerektiğinde bağlanacak diğer belgeler Bakanlıkça belirlenir. g) Alacağın tahsili için açılan davada kamu idaresi aleyhine karar verildiği ve Yargıtay tarafından da onanmak suretiyle hüküm kesinleştiği veya kamu idaresi için bir yarar görülmediğinden temyizden yetkili mercinin onayı alınarak vazgeçildiği hâllerde, Yargıtay ilâmı veya temyizden vazgeçme onayı ile buna ilişkin aleyhteki mahkeme kararı, hukuk birimince strateji geliştirme birimi veya ilgili taşra birimine gönderilir. Bu birimlerce de, söz konusu belgelerin onaylı birer örnekleri ilgili muhasebe birimine intikal ettirilerek alacağın kayıtlardan çıkarılması sağlanır. (12) Yabancı para cinsinden alacaklar, sözleşmelerinde “aynen” tahsil edileceğine dair hükümlerin yer alması hâlinde aynen veya vade ya da fiili ödeme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası efektif satış kuru üzerinden ulusal para olarak; sözleşmelerinde böyle bir hüküm yok ise alacağın vade veya fiili ödeme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası efektif satış kuru üzerinden ulusal para olarak tahsil edilir. Hesabının işleyişiMADDE 84- (1)Kişilerden alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçe giderleri hesabına borç kaydedilmek suretiyle fazla ve yersiz verildiği, gerek yılı içinde, gerekse yılı geçtikten sonra tespit edilenler; Sayıştay, adlî, idarî ve askerî mahkemelerce tazmin hükmedilenler ile zamanaşımına uğratılan alacaklardan dolayı Sayıştay tarafından sorumluları adına tazmin hükmedilen tutarlar bu hesaba borç, tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Aylık ve ücretlerden fazla ve yersiz kesilerek ilgili sosyal güvenlik kurumuna gönderilen paraların tamamı bu hesaba borç; kamu idaresi payını teşkil eden tutar ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde noksan kesilen gelir vergisi tutarı, tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinde noksan kesilen gelir vergisi tutarı 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına, kişiye ödenmesi gereken tutar ise 333-Emanetler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Taşınırın çalınmasından, kaybedilmesinden, kanunsuz veya yersiz harcanmasından doğan zararlara ait olmak üzere dairelerce bildirilen tutarlar ile Sayıştay, adlî, idarî ve askerî mahkemelerce hüküm altına alınan tutarlar bu hesaba borç, tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Sayım sonucu, noksanlığı tespit edilip sayım noksanları hesabına alınan tutarlardan bu hesaba kaydedilmesi gerekenler sorumluları adına rayiç değeri ile bu hesaba, kayıtlı tutarı ile rayiç bedeli arasındaki olumsuz fark tutarı 630-Giderler Hesabına borç; kayıtlı değeri 197-Sayım Noksanları Hesabına, kayıtlı değeri ile rayiç bedeli arasındaki olumlu fark tutarı tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 5) Avans ve kredi hesaplarında kayıtlı tutarlardan süresi içinde mahsup edilmeyen tutarlarla, avans alan şahsın zimmetine geçirdiği tutarlar bu hesaba borç, ilgili avans ve kredi hesaplarına alacak kaydedilir. 6) Değerli kâğıt ambarlarının sayımı sonucunda noksan çıkan tutarlar ile değerli kâğıt satmaya yetkili memurlar tarafından zimmete geçirilen değerli kâğıtlar bir taraftan sorumluları adına bu hesaba borç, tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Diğer taraftan değerli kâğıtlarla ilgili nazım hesaplardan çıkarılır. 7) Kurum gelirlerini tahsil etmeye yetkili bulunan memurların tahakkuklu tahsilatlardan zimmetlerine geçirdikleri tutarlar, bir taraftan sorumluları adına bu hesaba borç, ilgisine göre 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı veya 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı ya da 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 8) Emanet niteliğindeki hesaplarda herhangi bir şahıs veya daire adına kayıtlı bulunan tutarlardan, fazla verilenler ile söz konusu hesaplardan karşılığı olmaksızın yapılan ödemeler bu hesaba borç, ilgili emanet hesabına alacak kaydedilir. 9) Yılı içinde bütçeden fazla veya yersiz ödendiğinin anlaşılması üzerine, genel bütçe kapsamındaki idarelerde için Bakanlık, kapsama dâhil diğer idarelerde için üst yönetici tarafından tahakkukun iptali nedeniyle ödeneğine iade edilmesi gerektiği bildirilen tutarlar bir taraftan bu hesaba borç, 630-Giderler Hesabına veya ilgili varlık hesabına alacak; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına borç, 830-Bütçe Giderleri Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutarlar aynı zamanda 903-Kullanılacak Ödenekler Hesabına borç, 905-Ödenekli Giderler Hesabına alacak kaydedilir. Ödeneğine iade işlemine ilişkin Bakanlık veya üst yöneticiden talimat gelmeden önce bu tür tutarların 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç, 600-Gelirler Hesabı veya ilgili varlık hesabına alacak kaydı yapılmış olduğu takdirde, bu işlem ters kayıtla kapatılır. 10) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacak tutarından yapılan fazla tahsilattan bütçeye gelir kaydedilmeyenler bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir. 11) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacak tutarından yapılan fazla tahsilattan bütçeye gelir kaydedilenler bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 12) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan takipsizlik nedeniyle zamanaşımına uğratıldığı Sayıştay ilamı veya idarî makamlarca karar altına alınan tutarlar, zamanaşımına uğratan sorumluları borçlandırmak ve eski borç kayıtlarını kapatmak üzere bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 13) Geçici kabulü yapılarak yapılmakta olan yatırımlar hesabından ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılan işlere ilişkin olarak, yapılan kesin kabul işlemi sırasında yükleniciden alacaklı olunduğunun tespiti durumunda, alacak tutarı tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak kaydedilir. 14) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacaklar için tahakkuk ettirilen faiz tutarı bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Kişilerden alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarlar bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarlar 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Yönetim dönemi hesabına ait Sayıştay tarafından tebliğ edilen ilam içerisinde daha önce kişilerden alacaklar hesabına alınarak takipsizlik nedeniyle zamanaşımına uğratılmış paraların bulunduğu anlaşıldığı takdirde bu tutarlar, zamanaşımına uğratan sorumluları borçlandırmak ve eski borç kayıtlarını kapatmak üzere bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 3) Fazla veya yersiz ödenmesinden dolayı muhasebe birimlerince doğrudan kişilerden alacaklar hesabına alınan ana para veya faiz tutarlarından, kısmen veya tamamen yersiz veya yanlışlıkla alındığı anlaşılanlar, kayıtlardan çıkarılmak üzere bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 4) Herhangi bir hesaba alacak kaydı suretiyle kişilerden alacaklar hesabına kaydedilen tutarların tamamının veya bir kısmının bu hesaba yersiz kaydedildiği anlaşıldığı takdirde, yersiz kaydedilen tutar bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir. 5) Herhangi bir kanun veya kararla bu hesapta kayıtlı alacaklardan kısmen veya tamamen silinmesi gerekenler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 15 StoklarMADDE 85- (1) Stoklar hesap grubu; kamu idarelerince satılmak, üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi faaliyet dönemi içinde kullanılacak veya paraya çevrilecek varlıkların izlenmesi için kullanılır. (2) Stoklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 151 Yarı Mamuller-Üretim Hesabı 152 Mamuller Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı 155 Atölyeler Hesabı 157 Diğer Stoklar Hesabı 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) Hesap grubuna ilişkin işlemlerMADDE 86-(1) Stoklar hakkında, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 44 ve 45 inci maddelerinde belirtilen yönetmeliğin ilgili hükümlerine ve aşağıdaki açıklamalara göre işlem yapılır: (2) Stoklar, maliyet bedeliyle hesaplara alınır. Maliyet bedeline, stokların elde edilmesi ve depolanacağı yere kadar getirilmesi için faiz hariç yapılan her türlü giderler ilave edilir. Bağış veya hibe olarak edinilen stoklar varsa bilinen değeri, yoksa ilgili mevzuatına göre değerlemesi yapıldıktan sonra tespit edilen değeri üzerinden hesaplara alınır. Stoklar, kullanıldıklarında veya tüketildiklerinde giderler hesabına kaydedilerek ilgili hesaplardan çıkarılır. (3) Satın alma suretiyle edinilen stokların giriş işlemleri için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin bir nüshası ödeme emri belgesi ekinde muhasebe birimine gönderilir. Diğer şekillerde edinilen stokların girişleri için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin birer nüshasının, düzenleme tarihini takip eden on gün içinde ve her durumda malî yıl sona ermeden önce muhasebe birimine gönderilmesi ve muhasebeleştirilmesi zorunludur. (4) Stokların çıkışı ve muhtelif harcama birimlerinin ambarları arasındaki devir işlemleri, ilgili harcama birimince düzenlenen taşınır işlem fişleri ile muhasebe birimine bildirilir ve hesaplara kaydedilir. Ancak, “150-İlk Madde ve Malzeme Hesabı”nda izlenen tüketim malzemelerinden kullanılmış olanların, muhasebeleştirme işlemleri kullanıma ilişkin taşınır işlem fişleri yerine genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerde üç aylık dönemler itibarıyla, diğer idarelerde ise üç ayı geçmemek üzere üst yöneticiler tarafından belirlenen sürede taşınır işlem fişlerindeki çıkışları gösteren onaylı bir liste ile en geç ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebeleştirilmesi zorunludur. (5) Stokların çıkış kayıtları, ambarlara girişlerindeki öncelik sırası dikkate alınarak “ilk giren-ilk çıkar” esasına göre ve giriş bedelleri üzerinden yapılır. (6) Kamu idarelerince üretilen mamullerin kendi tüketimlerinde kullanılması hâlinde, rayiç bedelleri üzerinden bütçelerine gelir ve gider kaydedilir. (7) Kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen stoklar, diğer stoklar hesabına aktarılır. Stokların miktar ve değerlerinde, kaybolma, çalınma, yanma, kırılma, bozulma gibi nedenlerle ortaya çıkan eksilmeler ilgili harcama biriminin mal sorumlusu ve harcama yetkilisince muhasebe birimine bildirilir. Bunun üzerine muhasebe birimlerince kayıtlar güncellenir. (8) Stoklar hesap grubunda yer alan hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (9) Aynı bütçeli kamu idaresinin harcama birimleri arasındaki stok aktarmaları, muhasebe işlem fişi düzenlenmek suretiyle muhasebe kaydı ile yapılır. Aynı muhasebe birimine bağlı harcama birimleri arasındaki stok aktarmaları ilgili stok hesabına borç ve alacak, başka muhasebe birimlerine bağlı harcama birimleri arasındaki stok aktarmaları, muhasebe birimleri arası işlemler hesabına kaydedilmek suretiyle yapılır. Hesabın niteliğiMADDE 87-(1) İlk madde ve malzeme hesabı; kamu idarelerince üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen tüketim malzemeleri ile hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve diğer malzemelerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 88-(1) İlk madde ve malzeme hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla edinilen ilk madde ve malzeme tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bağış ve yardım şeklinde bedelsiz olarak edinilen ilk madde ve malzemeler tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) İlk madde ve malzeme hesabında kayıtlı stoklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 4) İlk madde ve malzeme hesabında kayıtlı stoklardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 5) Kamu idarelerinin asli faaliyetleri çerçevesinde satılan mallardan iade edilen tutarlar, bir taraftan satış bedeli üzerinden 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda maliyet bedeli üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 6) Yukarıdaki (5) numaralı alt bentte belirtilenler dışında satılan mallardan iade edilen tutarlar, bir taraftan 630-Giderler Hesabına borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda maliyet bedeli üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 7) Sayım sonucunda fazla çıkan ilk madde ve malzemeler bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Kullanılan veya tüketilen ilk madde ve malzeme tutarları, belirlenen dönem sonlarında kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Yapılmakta olan yatırımlara ilişkin olarak kullanıma verilen ilk madde ve malzeme tutarları bu hesaba alacak, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına borç kaydedilir. 3) Üretime verilen ilk madde ve malzeme tutarları bu hesaba alacak, ilgili stok ya da maliyet hesaplarına borç kaydedilir. 4) Satış suretiyle elden çıkarılan ilk madde ve malzemeler bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Satış bedeli aynı zamanda 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 5) Bağış ve yardım şeklinde edinilen ilk madde ve malzeme tutarlarından kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, kayıtlı değeri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 6) Kişisel kusurlardan dolayı yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen ilk madde ve malzemelerden, kayıtlardan çıkarılması gerekenler, bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan rayiç değeri üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 7) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen ilk madde ve malzemelerden hurdaya ayrılması gerekenler, bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 8) Kişisel kusur olmaksızın yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen ilk madde ve malzemelerden kayıtlardan çıkarılması gerekenler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 9) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen ilk madde ve malzemelerden hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri üzerinden 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 10) Satın alınan ilk madde ve malzemelerden yapılan iade tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 11) İlk madde ve malzeme hesabında kayıtlı stoklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 12) İlk madde ve malzeme hesabında kayıtlı stoklardan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 13) Sayım sonucunda noksan çıkan ilk madde ve malzemeler kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 89-(1) Yarı mamuller-üretim hesabı, henüz mamul hale gelmemiş ancak ilk madde ve malzeme ile işçilik ve genel üretim giderlerinden belli oranlarda pay almış üretim aşamasındaki mamullerin izlenmesi için kullanılır. (2) Yarı mamuller-üretim hesabı, üretim yapan kamu idarelerinde ilgili stok ya da maliyet hesapları ana hesap grubundaki gider hesapları ile birlikte kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 90-(1) Yarı mamuller-üretim hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Maliyet hesaplarını kullanmayan kamu idarelerinde yarı mamul üretimiyle ilgili olarak kullanılan stoklar ile işçilik ve diğer giderler tutarı bu hesaba borç, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Maliyet hesaplarını kullanan kamu idarelerinde maliyet dönemi sonlarında yarı mamul üretimiyle ilgili olarak maliyet hesapları ana hesap grubundaki ilgili gider hesaplarının borcunda toplanan giderler bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 3) Yapılan sayım sonucunda tespit edilen fazlalıklar bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Üretimi tamamlanan yarı mamuller maliyet bedeli üzerinden bu hesaba alacak, 152-Mamuller Hesabına borç kaydedilir. 2) Satış suretiyle elden çıkarılan yarı mamuller, bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Satış bedeli aynı zamanda 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Kişisel kusurlardan dolayı yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen yarı mamullerden, kayıtlardan çıkarılması gerekenler, bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan rayiç değeri üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 4) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen yarı mamullerden hurdaya ayrılması gerekenler, bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 5) Kişisel kusur olmaksızın yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen yarı mamullerden kayıtlardan çıkarılması gerekenler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen ilk madde ve malzemelerden hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri üzerinden 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 7) Yarı mamuller-üretim hesabında kayıtlı stoklardan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 8) Sayım sonucunda noksan çıkan yarı mamuller kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. 9) Dönem sonunda bu hesabın borç kalanı, devam eden üretimi ifade ettiğinden maliyet hesaplarını kullanan kamu idarelerince takip eden dönemin başında tekrar üretime verilmek üzere bu hesaba alacak, maliyet hesapları ana hesap grubunda açılmış olan ilgili gider hesaplarına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 91-(1) Mamuller hesabı, üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hale gelmiş bulunan mamullerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 92- (1) Mamuller hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Üretimi tamamlanan yarı mamuller maliyet bedelleri ile bu hesaba borç, 151-Yarı Mamuller-Üretim Hesabına alacak kaydedilir. 2) Maliyet dönemi sonlarında yarı mamul hesabına alınmadan doğrudan mamule dönüştürülen giderler bu hesaba borç, maliyet hesapları ana hesap grubundaki ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 3) Yapılan sayım sonucunda tespit edilen fazlalıklar bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satış suretiyle elden çıkarılan mamuller, bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Satış bedeli aynı zamanda 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Mamuller hesabında kayıtlı mamullerden kamu idaresince faaliyetlerinde kullanılanlar, bir taraftan kayıtlı bedeli ile bu hesaba, kayıtlı bedel ile rayiç bedel arasındaki olumlu fark tutarı 600-Gelirler Hesabına alacak, rayiç bedel üzerinden 630-Giderler Hesabı veya ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan rayiç bedel üzerinden 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. Aynı zamanda rayiç bedel üzerinden 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Kişisel kusurlardan dolayı yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen mamul tutarlarından, kayıtlardan çıkarılması gerekenler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; rayiç değeri üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 4) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen mamul tutarlarından hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 5) Kişisel kusur olmaksızın yok olma, kırılma, bozulma, eskime veya artık gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen mamul tutarlarından, kayıtlardan çıkarılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma, eskime veya artık gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen mamul tutarlarından hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri üzerinden 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 7) Mamuller hesabında kayıtlı stoklardan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 8) Sayım sonucunda noksan çıkan mamuller kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 93-(1) Ticari mallar hesabı, kamu idarelerince herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacıyla alınan ticari mallar ve benzeri kalemlerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 94-(1) Ticari mallar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Satın alınan ticari mallar bir taraftan maliyet bedeli ile bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Satılan ticari mallardan iade edilen tutarlar, bir taraftan satış bedeli üzerinden 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda maliyet bedeli üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Yapılan sayım sonucunda tespit edilen fazlalıklar bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan ticari mallar bir taraftan kayıtlı değeri ile bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Satış bedeli aynı zamanda 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Ticari mallar hesabında kayıtlı ticari mallardan kamu idaresince faaliyetlerinde kullanılanlar, bir taraftan kayıtlı bedeli ile bu hesaba, kayıtlı bedel ile rayiç bedel arasındaki olumlu fark tutarı 600-Gelirler Hesabına alacak, rayiç bedel üzerinden 630-Giderler Hesabı veya ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan rayiç bedel üzerinden 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. Aynı zamanda rayiç bedel üzerinden 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Kişisel kusurlardan dolayı yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan, kayıtlardan çıkarılması gerekenler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; rayiç değeri üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 4) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 5) Kişisel kusur olmaksızın yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan kayıtlardan çıkarılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri üzerinden 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 7) Satın alınan ticari mallardan yapılan iade tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı, 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 8) Ticari mallar hesabında kayıtlı stoklardan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 9) Ticari mallar hesabında kayıtlı stokların sayımı sonucunda tespit edilen noksanlıklar kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 95-(1) Atölyeler hesabı, üretim yerlerine verilen stokların izlenmesi için kullanılır. (2) Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu muhasebe birimlerinde kullanılan bu hesabın, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinde kullandırılmasına Bakanlık yetkilidir. Hesabın işleyişiMADDE 96-(1) Atölyeler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Üretim yerlerine verilen stoklar bu hesaba borç, ilgili stok hesabına alacak kaydedilir. 2) Atölyeler hesabında kayıtlı stokların sayımı sonucunda tespit edilen fazlalık bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Maliyet dönemi sonlarında bu hesapta kayıtlı stoklardan üretimde kullanılanlar bu hesaba alacak, maliyet hesapları ana hesap grubundaki ilgili hesaplara borç kaydedilir. 2) Kişisel kusurlardan dolayı yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan kayıtlardan çıkarılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; rayiç değeri üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 3) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 4) Kişisel kusur olmaksızın yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan kayıtlardan çıkarılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 5) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen bu hesapta kayıtlı stoklardan hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri üzerinden 157-Diğer Stoklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Atölyeler hesabında kayıtlı stokların sayımı sonucunda tespit edilen noksanlıklar kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 97- (1) Diğer stoklar hesabı, yukarıdaki stok hesaplarından bu hesaba aktarılmasına karar verilen ürün, artık ve hurda gibi kalemlerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 98-(1) Diğer stoklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen stoklardan hurdaya ayrılması gerekenler, hurda hâlindeki değeri bu hesaba, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; kayıtlı değeri ilgili stok hesabına alacak; rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen stoklardan hurdaya ayrılması gerekenler, hurda hâlindeki değeri üzerinden bu hesaba, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç, kayıtlı değeri üzerinden ilgili stok hesabına alacak kaydedilir. 3) Diğer stoklar hesabında kayıtlı stoklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 4) Diğer stoklar hesabında kayıtlı stoklardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Diğer stoklar hesabında kayıtlı stoklardan satılanlar bir taraftan kayıtlı değeri ile bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Diğer stoklar hesabında kayıtlı stoklardan herhangi bir şekilde elden çıkarılanlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Diğer stoklar hesabında kayıtlı stoklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 4) Diğer stoklar hesabında kayıtlı stoklardan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 5) Diğer stoklar hesabında kayıtlı stokların sayımı sonucunda tespit edilen noksanlıklar kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 99- (1) Stok değer düşüklüğü karşılığı hesabı; yangın, deprem, su basması gibi doğal afetler ile bozulma, çürüme, kırılma, çatlama, paslanma, teknolojik gelişmeler ve benzeri değişiklikler nedeniyle stokların fiziki ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıkması veya bunların dışında diğer nedenlerle stokların piyasa fiyatlarında meydana gelen kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 100-(1) Stok değer düşüklüğü karşılığı hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Stok değer düşüklüğü için ayrılan karşılık tutarları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Karşılık ayrılan stokların satılması hâlinde bir taraftan ayrılan karşılık tutarı bu hesaba, satış tutarı 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, bu işlemden doğan olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç, kayıtlı değeri ilgili stok hesabına, bu işlemden doğan olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan satış bedeli 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Karşılık ayrılan stokların değer düşüklüğünün gerçekleşmemesi hâlinde ayrılan karşılık tutarı bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Değersiz hale gelen stoklar için ayrılan karşılık tutarı bu hesaba, ayrılan karşılık tutarı stokun kayıtlı değerinden az ise aradaki fark 630-Giderler Hesabına borç, kayıtlı değerleri ile ilgili stok hesabına alacak kaydedilir. 16 Ön ödemelerMADDE 101- (1) Ön ödemeler hesap grubu; muhasebe birimlerince bütçe içi veya bütçe dışı olarak ya da okul pansiyonları dâhil emanet niteliğindeki hesaplardan verilecek ön ödemelerden; iş avans veya kredileri, personel avansları, bütçe dışı avans ve kredileri, akreditifler, mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler ile dış proje kredilerinden verilen avans ve açılan akreditiflerin izlenmesi için kullanılır. (2) Ön ödemeler, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 160 İş Avans ve Kredileri Hesabı 161 Personel Avansları Hesabı 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabı 164 Akreditifler Hesabı 165 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabı 166 Proje Özel Hesabından Verilen Avans ve Akreditifler Hesabı 167 Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Avans ve Akreditifleri Hesabı Hesap grubuna ilişkin işlemlerMADDE 102- (1) Kamu idarelerince yapılacak ön ödeme şekilleri, devir ve mahsup işlemleri, idareler ve gider türleri itibarıyla tutar ve oranlarının tespiti, mutemetlerin görevlendirilmesi ve ön ödemelere ilişkin diğer hususlarda düzenleyici ve denetleyici kurumların kendi özel düzenlemeleri saklı kalmak üzere 30/12/2005 tarihli ve 2005/9913 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır. (2) Ön ödemeler hesap grubunda yer alan bütçe dışı avans ve krediler hesabı hariç diğer hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (3) Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı gemi mutemetlerince alınan paralar ve bu paralardan yapılan aylık ve diğer ödemelerle ilgili olarak ayrıca aşağıdaki açıklamalara göre işlem yapılır: a) Gemi mutemetlerince alınan paralar ve bu paralardan yapılan aylık ve diğer ödemeler ile iadeler için, “Gemi Mutemedi Kredi Cüzdanı (Örnek: 30), “Gemi Mutemedi Alındısı (Örnek: 31)” ve “Gemi Mutemetleri Kasa Defteri (Örnek: 32)” kullanılır. Askerî gemilerin nakit ihtiyaçlarının, bağlı bulundukları muhasebe birimi ya da başka muhasebe birimlerince bu muhasebe birimi adına ödenebilmesi için, gemi mutemedinin; gemi mutemedi kredi cüzdanı, gemi mutemedi alındısı ve gemi mutemetleri kasa defteri ile ödemeyi yapacak muhasebe birimine başvurması gerekir. b) Gemi mutemedi kredi cüzdanı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Ana Ast Komutanlığı ile ilgili muhasebe yetkilisi tarafından birlikte tespit edilen ve her geminin bir ayda alabileceği kredi limitini gösterir. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından bastırılan cüzdandaki kredi limiti; 1) Yalnız bir aya ait olduğundan, bir önceki aya ait çekilmemiş olan kredi artığı ertesi ayda istenilemez. 2) Gemi harcama yetkilisinin veya geminin bağlı bulunduğu Komodorluk/Filo Komutanlığı harcama yetkilisinin gerekçeli yazısı üzerine % 15 oranında artırılabilir. Bunun üzerindeki artırmalar geminin bağlı bulunduğu ana ast komutanının donanma komutanının yazılı emri ile mümkündür. c) Her gemi harcama yetkililiği veya geminin bağlı bulunduğu Komodorluk/Filo Komutanlığı harcama yetkililiği için bir gemi mutemedi kredi cüzdanı verilir. Bu cüzdanlar ilgisine göre gemi kasasında veya geminin bağlı olduğu Komodorluk/Filo Komutanlığında müşterek muhafaza altına alınır. Harcama yetkililiği kaldırılmış olan geminin gemi mutemedi kredi cüzdanı, geminin bağlı olduğu ana ast komutanı tarafından iptal edilerek gemi arşivinde saklanır. ç) Seri ve sıra numaralı gemi mutemedi alındısı, birisi dip koçan olmak üzere yan yana zımbalı üç parçalı yapraklardan oluşur. Gemi mutemetleri alındısı aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Gemi mutemedi alındı tutarları, gemi mutemetleri kasa defterine işlendikten sonra, gemi harcama yetkilisi veya geminin bağlı bulunduğu Komodorluk/Filo Komutanlığı harcama yetkilisi ile gemi mutemedi tarafından birlikte imzalanır ve komutanlık mührü ile onaylanır. 2) Gemi mutemedi alındısının dipkoçanı gemi mutemetlerinde kalır. Diğer iki parçası ise ödemeyi yapacak olan muhasebe birimine verilir. 3) Ödeme, ilgili komutanlığın bağlı olduğu muhasebe birimince yapıldığı takdirde, gemi mutemedi alındısının bir parçası muhasebe işlem fişinin aslına, diğer parçası ise muhasebe biriminde kalan nüshasına bağlanır. Ödeme başka muhasebe birimince yapıldığı takdirde, gemi mutemedi alındısının bir parçası, muhasebe işlem fişinin aslına eklenir, diğer parçası ise muhasebe işlem fişi ekinde adına ödeme yapılan muhasebe birimine gönderilir. 4) Komutanlığın bağlı olduğu muhasebe birimi kendisine gelen gemi mutemedi alındısını muhasebe işlem fişinin Sayıştay’a gönderilecek nüshasına bağlar. 5) Yeniden gemi mutemedi alındısı alınabilmesi için tamamen kullanılmış olan alındı dipkoçanlarına ait cildin, bağlı olunan muhasebe birimine teslim edilmesi gerekir. Sefere çıkılması hâlinde, mevcut alındı yapraklarının seferden dönüşe kadar yetmeyeceği gemi harcama yetkilisi veya geminin bağlı bulunduğu Komodorluk/Filo Komutanlığı harcama yetkilisince yazılı olarak bildirildiği takdirde, kullanılan cildin seferden dönüşte teslim edilmesi koşuluyla, yeteri kadar gemi mutemedi alındısı cildi verilir. d) Gemi mutemetleri kasa defteri, gemi mutemetlerince, bağlı olunan muhasebe biriminden veya diğer muhasebe birimlerinden alınan paralar ve bu paralardan yapılan aylık ve diğer ödemeler ile iadelerin kaydedildiği defterdir. Bu defter, biri sabit diğeri zımbalı iki sayfadan oluşur. Defter, aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir: 1) Gemi mutemetlerince muhasebe birimlerinden alınan paralar defterin “Tahsilat” sütununa, yapılan ödemeler ve iadeler ise “Ödemeler” sütununa her ay başında birden başlamak üzere verilecek sıra numarasına göre kaydedilir. 2) Ay sonlarında, tahsilat ve ödemeler sütunlarının toplamları alınıp kasa mevcudu tespit edilerek defterde gösterildikten ve kayıtlara uygunluğu gemi mutemedince onaylandıktan sonra, zımbalı sayfaları aylık belgelerle birlikte harcama yetkilisinin onayını müteakip zorunlu hâller dışında en geç ertesi ayın ikinci günü sonuna kadar bağlı olunan muhasebe birimine gönderilir. Hesabın niteliğiMADDE 103- (1) İş avans ve kredileri hesabı; mevzuatı gereğince harcama yetkilisi mutemetlerine ön ödeme şeklinde verilen avanslar ile adlarına açılan krediler, mahalli giderlere harcanmak üzere kamu idarelerinin yurtdışı teşkilatlarına gönderilen avanslar, madeni para basımı için darphane döner sermayesine verilen avanslar ve jandarma mutemetlerine yiyecek ve yem bedelleri için verilen avanslar ile gemi mutemetlerine aylık ve diğer giderler için verilen avans ve kredilerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 104- (1) İş avans ve kredileri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kanunları uyarınca harcama yetkilisi mutemetlerine verilen avanslar bu hesaba borç, ödenmesi gereken tutar 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kanunları uyarınca harcama yetkilisi mutemetleri adına muhasebe birimi veya banka nezdinde açılan krediler bu hesaba borç, ilgisine göre 333-Emanetler Hesabına veya 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı ya da 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Harcama yetkilisi mutemetlerine verilen avans veya açılan kredilerin tamamı ya da bir kısmı harcama yetkilisinin izniyle başka bir mutemede devredildiği takdirde, devredilen avans ya da kredi tutarı, yeni mutemet adına bu hesaba borç ve eski mutemet adına bu hesaba alacak kaydedilir. 4) Yılı bütçesinden karşılanmak üzere deniz filoları muhasebe birimince veya başka muhasebe birimlerince, bu muhasebe birimi adına, gemi mutemetlerine verilen avanslar deniz filoları muhasebe birimince bu hesaba borç, ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 5) Cari yıl bütçesinden karşılanmak üzere daha önceki yılda bütçe dışı avans ve krediler hesabına borç kaydedilerek yapılan ön ödemeler, malî yıl başında bu hesaba borç, 162-Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabına alacak kaydedilir. 6) Yurtdışı teşkilatı bulunan kamu idarelerince mahalli giderlere harcanmak üzere yurtdışı teşkilatlarına gönderilen ön ödemeler verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba borç, ilgisine göre 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 7) Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimince mahalli giderlere harcanmak üzere elçilik ve konsolosluklar hasılatından avans olarak ödenmesi bildirilen tutarlar, işlem tarihindeki kur üzerinden bu hesaba borç, 338-Konsolosluk Cari Hesabına alacak kaydedilir. 8) Yurtdışı teşkilatlarına gönderilen avanslardan harcanmayan kısmın başka bir gider kalemi için avansa dönüştürülmesi hâlinde; avans tutarı bu yönde talimat verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba, varsa kur azalışından doğan fark 630-Giderler Hesabına borç, avansın gönderildiği tarihteki kur üzerinden hesaplanan tutarı bu hesaba, varsa kur artışından doğan fark 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 9) Madeni para basımı işlerinde kullanılmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimince, döner sermayeye verilen avanslar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 10) Yılı bütçesinden karşılanmak üzere jandarma mutemetlerine yiyecek ve yem bedelleri karşılığı verilen avanslar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Kanunları uyarınca ön ödeme olarak verilen iş avans ve kredilerinden yapılan giderlere ilişkin kanıtlayıcı belgeler muhasebe birimine geldiğinde harcama tutarı bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Kamu idarelerinin yurtdışı teşkilatlarına gönderilen ön ödemelere ilişkin olarak muhasebe birimine gelen harcama belgeleri tutarı verildiği tarihteki kur üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Elçilik ve konsolosluklara gönderilen ön ödemelerden iade edildiği bildirilenler, verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba alacak, 107-Elçilik ve Konsolosluk Nezdindeki Paralar Hesabına borç kaydedilir. 4) Kamu idarelerinin yurtdışı teşkilatlarına gönderilen ön ödemelerden harcanmayan kısmın başka bir gider kalemi için avansa dönüştürülmesi hâlinde; avansın verildiği tarihteki kur üzerinden hesaplanan tutarı bu hesaba, varsa olumlu kur farkı 600-Gelirler Hesabına alacak, avans tutarı bu yönde talimat verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba, varsa olumsuz kur farkı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 5) Verilen avanslar ile banka veya aynı bütçeli başka muhasebe birimi nezdinde açtırılan kredilerden nakden iade edilenler bu hesaba alacak, ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 6) İş avans ve kredileri hesabında kayıtlı bulunan avans ve kredi tutarlarından süresi içinde mahsup veya iade edilmeyenler bu hesaba alacak, sorumluları adına 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 7) İş avans ve kredileri hesabında kayıtlı bulunan avans ve kredi tutarlarından mahsup dönemine aktarılanlar bu hesaba alacak, 165-Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 105- (1) Personel avansları hesabı; mevzuatı uyarınca ön ödeme şeklinde verilen sürekli ve geçici görev yolluğu avansları, denetmen yollukları ve er ve erbaş harçlıkları karşılığı verilen avanslar ile ödeme gününden önce ödenmesine karar verilen maaş ve ücret ödemelerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 106- (1) Personel avansları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) 6245 sayılı Harcırah Kanunu uyarınca verilen sürekli ve geçici görev yolluğu avansları bu hesaba borç, ödenmesi gereken tutar 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Denetim elemanlarına ödeme yönünden bağlı bulundukları muhasebe birimince yapılan ön ödemeler bu hesaba borç, ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Yılı bütçesinden karşılanmak üzere, er ve erbaş harçlıkları ve bunlarla birlikte ödenen diğer istihkaklar için verilen avanslar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Yılı bütçesinden karşılanmak üzere ödeme gününden önce yapılan maaş ve ücret ödemeleri bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Yılı bütçesinden karşılanmak üzere daha önceki yılda bütçe dışı avans ve krediler hesabına borç kaydedilerek verilen personel avansları malî yıl başında bu hesaba borç, 162-Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Verilen avanslardan harcanan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Verilen avanslardan nakden iade edilenler bu hesaba alacak, ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili hesaplara borç kaydedilir. 3) Verilen avanslardan süresi içinde kapatılmayanlar bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 4) Personel avansları hesabında kayıtlı bulunan avans tutarlarından mahsup dönemine aktarılanlar bu hesaba alacak, 165-Mahsup Dönemine Aktarılan Avans ve Krediler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 107- (1) Bütçe dışı avans ve krediler hesabı; kamu idarelerince mal ve hizmet alımı karşılığı olmak üzere, maddi duran varlık hesapları ile ilgilendirilmeksizin yüklenicilere verilen avanslar, okul pansiyonlarına ait paralardan verilen avanslar, özel kanunlarındaki hükümler uyarınca iş ve talep sahiplerince muhasebe birimlerine yatırılarak emanetler hesabına alınan paralardan ilgililerine avans olarak ödenen tutarlar, ertesi yıl bütçesinden karşılanmak üzere verilen personel avansları, jandarma er aylıkları ve diğer istihkaklar ile gemi mutemetlerine ödenen paralar ve Bakanlıkça bu hesaba kaydedilmesi bildirilen tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 108- (1) Bütçe dışı avans ve krediler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Mevzuatı uyarınca mal ve hizmet alımı karşılığı olmak üzere maddi duran varlık hesapları ile ilgilendirilmeksizin yüklenicilere yapılan ön ödemeler bu hesaba borç, ödenmesi gereken tutar 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Pansiyon paralarından, pansiyon mutemetlerine verilen avanslar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) İlgililer tarafından memur yolluğu olarak muhasebe birimlerine yatırılarak emanete alınan paralardan, görevli memurlar veya mutemetlerine ödenen avanslar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Ertesi yıl bütçesinden karşılanmak üzere verilen ön ödemeler bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Ertesi yıl bütçesinden karşılanmak üzere gemi mutemetlerine verilen avanslar avansı açan muhasebe birimince bu hesaba borç, ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 6) Aralık ayının 15 inde yapılan maaş ve ücret ödemelerinin ertesi yıl 1-14 ocak dönemine karşılık gelen tahakkuk tutarları bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Mevzuatı uyarınca yüklenicilere yapılan ön ödemelerden gerçekleştirilen giderlere ilişkin kanıtlayıcı belgeler muhasebe birimine geldiğinde harcama tutarı bir taraftan bu hesaba alacak, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabı veya 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Pansiyon mutemetlerine verilen avanslar ile emanet paralardan verilen avanslardan yapılan harcamalara ait belgeler muhasebe birimine verildiğinde harcama tutarı bu hesaba alacak, ilgisine göre 332-Okul Pansiyonları Hesabı veya ilgili emanet hesabına borç kaydedilir. 3) Verilen avans, banka veya aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimi nezdinde açtırılan kredilerden nakden iade edilenler bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 4) Aralık ayının 15 inde yapılan 1-14 ocak dönemine ait maaş ödemesi hariç ertesi yıl bütçesinden karşılanmak üzere verilmiş bulunan avans ve krediler yeni yıl açılış kaydından sonra bu hesaba alacak, ilgisine göre 160-İş Avans ve Kredileri Hesabı veya 161-Personel Avansları Hesabına borç kaydedilir. 5) Aralık ayının 15 inde yapılan maaş ve ücret ödemelerinden 1-14 ocak dönemine karşılık gelen ve bu hesaba kaydedilen tutarlar, yeni yılın başında düzenlenecek ödeme emri belgesi ile bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 6) Bütçe dışı avans ve krediler hesabında kayıtlı bulunan ön ödemelerden süresi içinde mahsup veya iade edilmeyenler bu hesaba alacak, sorumluları adına 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 109- (1) Akreditifler hesabı, yabancı ülkelerden yapılacak satın almalar için açılan akreditiflerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 110- (1) Akreditifler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Yabancı ülkelerden yapılacak satın almalar için bankalar nezdinde akreditif karşılığı açtırılan krediler bu hesaba borç, ödenmesi gereken tutar ilgisine göre 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Akreditif karşılığı açtırılan kredilerden yapılan mahsuplar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Akreditif karşılığı ulusal para cinsinden açtırılan kredilerden nakden yapılan iadeler bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 3) Akreditif karşılığı döviz cinsinden açtırılan kredilerden nakden yapılan iadeler akreditifin açıldığı tarihteki kur üzerinden bu hesaba, akreditifin açıldığı tarihteki kur ile iade alındığı tarihteki kur arasında olumlu fark varsa tutarı 600-Gelirler Hesabına alacak, akreditifin iade alındığı tarihteki kur üzerinden 105-Döviz Hesabına, akreditifin açıldığı tarihteki kur ile iade alındığı tarihteki kur arasında olumsuz fark varsa tutarı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 111- (1) Mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler hesabı, bütçedeki ödeneğine dayanılarak yapılan ön ödemelerden mahsup dönemine aktarılan tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 112- (1) Mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Yılı bütçesindeki ödeneğine dayanılarak verilen iş avans ve kredileri ile personel avanslarından mahsup dönemine aktarılanlar bu hesaba borç, ilgisine göre 160-İş Avans ve Kredileri Hesabı veya 161-Personel Avansları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Mahsup dönemine aktarılan avans ve kredilerle ilgili harcama belgeleri muhasebe birimine geldiğinde tutarı bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 834-Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabına borç kaydedilir. 2) Mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler hesabında kayıtlı tutarlardan nakden yapılan iadeler bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 3) Mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler hesabında kayıtlı tutarlardan süresi içinde kapatılmayanlar bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 113- (1) Proje özel hesabından verilen avans ve akreditifler hesabı, kamu idarelerince proje özel hesabından verilen avanslar ve açılan akreditifler ile bunlardan yapılan mahsuplar ve nakden iade alınan tutarların muhasebe birimince izlenmesi için kullanılır. (2) Proje özel hesabından verilen avanslardan mahsup edilemeyenler ile açılan akreditiflerden harcanamayanlar yıl sonlarında ertesi yıla devredilir. Devredilen tutarlar karşılığı ödenekler tenkis edilir ve tenkis belgesinde, tenkis edilen ödeneğin devreden avans veya akreditif karşılığı krediye ait olduğu belirtilerek yeni malî yıl içinde ilgili tertipten ödenek gönderilmesi istenir. Hesabın işleyişiMADDE 114- (1) Proje özel hesabından verilen avans ve akreditifler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince proje özel hesabından avans verilmesi veya akreditif açılması şeklinde yapılan kullanımlar, muhasebeleştirme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına alacak; Devlet Borçları Muhasebe Birimince ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına borç, 104-Proje Özel Hesabına alacak kaydedilir. 2) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince proje özel hesabından avans verilmesi veya akreditif açılması şeklinde yapılan kullanımlar, muhasebeleştirme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 104-Proje Özel Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Proje özel hesabından verilen avansların veya açılan akreditiflerin mahsubuna ilişkin kanıtlayıcı belgeler kullanıcı idare muhasebe birimine geldiğinde tutarı, avansın verildiği veya akreditifin açıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince proje özel hesabından verilen avans ve açılan akreditiflerden nakden iade alınanlar, kullanıcı idare muhasebe birimince avansın verildiği veya akreditifin açıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba, avans veya akreditifin iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumlu fark tutarı 600-Gelirler Hesabına alacak, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına, avans veya akreditifin iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumsuz fark tutarı 630-Giderler Hesabına borç; Devlet Borçları Muhasebe Birimince iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 512-Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabına alacak, 104-Proje Özel Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince proje özel hesabından verilen avans ve açılan akreditiflerden nakden iade alınanlar, kullanıcı idare muhasebe birimince avansın verildiği veya akreditifin açıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba, avans veya akreditifin, iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumlu fark tutarı 600-Gelirler Hesabına alacak, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 104-Proje Özel Hesabına, avans veya akreditifin iade tarihinde esas alınan döviz kuru ile verildiği veya açıldığı tarihteki döviz kuru arasında oluşan olumsuz fark tutarı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 115- (1) Doğrudan dış proje kredi kullanımları avans ve akreditifleri hesabı, kamu idarelerince mal ve hizmet teslim alınmadan önce avans verilmesi veya akreditif açılması suretiyle yapılan doğrudan dış proje kredi kullanımları ile bunlardan yapılan mahsuplar ve nakden iade edilen tutarların muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır. (2) Doğrudan dış proje kredisi kullanımı olarak verilen avanslardan mahsup edilemeyenler ile açılan akreditiflerden yapılan çekiş tutarlarından harcanamayanlar yıl sonlarında ertesi yıla devredilir. Devredilen tutarlar karşılığı ödenekler tenkis edilir ve tenkis belgesinde, tenkis edilen ödeneğin devreden avans veya akreditif karşılığı krediye ait olduğu belirtilerek yeni malî yıl içinde ilgili tertipten ödenek gönderilmesi istenir. Hesabın işleyişiMADDE 116- (1) Doğrudan dış proje kredi kullanımları avans ve akreditifleri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince mal ve hizmet tesliminden önce avans verilmek suretiyle yapılan doğrudan dış proje kredi kullanımları, işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden ilgili kurum muhasebe birimince bu hesaba borç, 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına alacak, Devlet Borçları Muhasebe Birimince 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. 2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince doğrudan dış proje kredilerinden açılan akreditiflerden çekilen tutarlar işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına alacak; diğer taraftan Devlet Borçları Muhasebe Birimince 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutar aynı zamanda 959-Doğrudan Dış Proje Kredilerden Açılan Akreditifler Karşılığı Hesabına borç, 958-Doğrudan Dış Proje Kredilerden Açılan Akreditifler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince mal ve hizmet tesliminden önce avans verilmek suretiyle yapılan doğrudan dış proje kredi kullanımları, işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 403-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. 4) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince doğrudan dış proje kredilerinden açılan akreditiflerden çekilen tutarlar işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba borç, 403-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutar aynı zamanda 959-Doğrudan Dış Proje Kredilerden Açılan Akreditifler Karşılığı Hesabına borç, 958-Doğrudan Dış Proje Kredilerden Açılan Akreditifler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Doğrudan dış proje kredi kullanımları avans ve akreditifleri hesabında kayıtlı avans veya akreditiflerin mahsubuna ilişkin kanıtlayıcı belgeler kullanıcı idare muhasebe birimine geldiğinde, tutarı avansın verildiği veya akreditifin çekildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. MADDE 117- (1) Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları hesap grubu; içinde bulunulan dönemde veya daha önceki dönemlerde ortaya çıkan ve tahakkuk ettirilme süresi bir yılın altında olan peşin ödenmiş giderler ile faaliyet dönemine ait olup, gelecek aylarda istenilebilir duruma gelecek olan alacakların izlenmesi amacıyla kullanılır. (2) Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı 181 Gelir Tahakkukları Hesabı Hesabın niteliğiMADDE 118- (1) Gelecek aylara ait giderler hesabı, duran varlıklar ana hesap grubundaki gelecek yıllara ait giderler hesabında kayıtlı tutarlardan takip eden faaliyet döneminde tahakkuk edecek olanların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 119- (1) Dönem sonunda, duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelecek yıllara ait giderler hesabında yer alıp tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalan peşin ödenmiş giderler bu hesaba aktarılır. (2) Gelecek aylara ait giderler hesabına kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (3) Peşin ödenen giderler, ilgili oldukları faaliyet döneminde giderler hesabına kaydedilerek gider tahakkuku gerçekleştirilir. Hesabın işleyişiMADDE 120- (1) Gelecek aylara ait giderler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelecek yıllara ait giderler hesabında kayıtlı tutarlardan takip eden faaliyet dönemi içinde gider hesaplarına yansıtılması gerekenler dönem sonunda bu hesaba borç, 280-Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelecek aylara ait giderler hesabında kayıtlı tutarlardan gider olarak tahakkuk ettirilmesi nedeniyle gider hesaplarına kaydedilenler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 121- (1) Gelir tahakkukları hesabı; faaliyet alacakları, kurum alacakları ve diğer alacaklar hesap gruplarında izlenmeyen ve tahakkuk etmekle birlikte, gelecek aylarda istenebilir duruma gelecek olan alacaklar ile duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi takip eden faaliyet döneminde dolanların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 122- (1) Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabında yer alıp tahsil zamanına bir yıldan az süre kalan alacaklar dönem sonunda bu hesaba aktarılır. (2) Tahakkuk ettirilmiş gelirlerden kaynaklanan ancak içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde istenebilir duruma gelecek olan alacaklar, ilgili oldukları dönemde tahsil edilmek üzere bu hesapta izlenir. (3) Dönen ve duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurum alacakları hesaplarında kayıtlı alacaklara ilişkin olarak, yıl sonlarında geçici mizandan önce hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde tahsil edilecek olan işlemiş faiz gelirleri alacakları bu hesaba kaydedilir. (4) Gelir tahakkukları hesabında takip edilen döviz cinsinden faiz geliri tahakkukları, yıl sonlarında geçici mizandan önce ve tahsil tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru ile değerlenir. (5) Gelir tahakkukları hesabında yer alan tutarlardan vadesinde tahsil edilemeyenler, takipteki kurum alacakları hesabına aktarılarak takibe alınır. Hesabın işleyişiMADDE 123- (1) Gelir tahakkukları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan takip eden faaliyet döneminde tahsili gerekenler dönem sonunda bu hesaba borç, 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. 2) Dönen ve duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurum alacakları hesaplarında yer alan tutarlar için yıl sonlarında geçici mizandan önce tahakkuk ettirilen ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde tahsil edilecek olan işlemiş faizler bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Gelir tahakkukları hesabında yer alan döviz cinsinden tutarların yıl sonlarında geçici mizandan önce ve tahsil tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelir tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben tahsil edilenler bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabına ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Dönen ve duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurum alacakları hesaplarında yer alan alacaklardan özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olanlara ilişkin olarak hesaplanmış bu hesapta kayıtlı faizlerden, alacağın aslına ilave edilenler bu hesaba alacak, ilgili kurum alacakları hesaplarına borç kaydedilir. 3) Dönen ve duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olmayanlara ilişkin olarak hesaplanmış bu hesapta kayıtlı faizlerden anaparaya eklenenler bu hesaba alacak, ilgili kurum alacakları hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu faiz tutarı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 4) Gelir tahakkukları hesabında yer alan tutarlardan kanunların verdiği yetkiye dayanılarak silinenler bu hesaba alacak, ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir. 5) Gelir tahakkukları hesabında yer alan döviz cinsinden tutarların yıl sonlarında geçici mizandan önce ve tahsil tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 19 Diğer dönen varlıklarMADDE 124- (1) Diğer dönen varlıklar hesap grubu, dönen varlık niteliği taşıyan, fakat yukarıdaki hesap gruplarına girmeyen diğer dönen varlıkların izlenmesi için kullanılır. (2) Diğer dönen varlıklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 190 Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı 194 Teyitsiz Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Hesabı 197 Sayım Noksanları Hesabı 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hesabı Hesabın niteliğiMADDE 125- (1) Devreden katma değer vergisi hesabı, katma değer vergisi mükellefi kamu idarelerince bir dönemde indirilemeyen ve izleyen döneme devreden katma değer vergisinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 126- (1) Devreden katma değer vergisi hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Ay sonlarında, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanının hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanından fazla olması hâlinde; aradaki fark bu hesaba, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanı 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına borç, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanı 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Ay sonlarında, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanının, bu hesabın borç kalanı ile indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanları toplamına eşit olması hâlinde; bu hesabın borç kalanı bu hesaba, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanı 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına alacak, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanı 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına borç kaydedilir. 2) Ay sonlarında, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanının, bu hesabın borç kalanı ile indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanları toplamından fazla olması hâlinde; bu hesabın borç kalanı bu hesaba, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanı 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına, fazla olan kısım ödenecek katma değer vergisini göstereceğinden 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına alacak, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanı 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına borç kaydedilir. 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabıHesabın niteliğiMADDE 127- (1) İndirilecek katma değer vergisi hesabı, katma değer vergisi mükellefi kamu idarelerince katma değer vergisi mükellefiyetine konu mal ve hizmet satın alınması sırasında ilgililere ödenen katma değer vergisi ile kamu idarelerince satılan mal veya hizmetlerin iade ve iskontolarına ilişkin katma değer vergilerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 128- (1) İndirilecek katma değer vergisi hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kamu idarelerinin katma değer vergisine tabi mal ve hizmet alımlarına ilişkin olarak bir taraftan ödedikleri katma değer vergisi bu hesaba, mal ve hizmet bedeli 630-Giderler Hesabı veya ilgili bilanço hesaplarına borç, toplam tutar 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan katma değer vergisi dâhil toplam tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Mal ve hizmet satışlarında sonradan yapılan ıskontolara ilişkin olarak lehine iskonto yapılanlarca düzenlenecek faturalara istinaden iskonto tutarı üzerinden hesaplanan katma değer vergisi bu hesaba, iskonto tutarı 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç, toplam tutar 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Aynı zamanda katma değer vergisi dâhil toplam tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Satılan mallardan iade edilen tutarlar, bir taraftan satış iadesi için düzenlenen faturada gösterilen katma değer vergisi bu hesaba, mal bedeli 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan katma değer vergisi dâhil toplam tutar 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda iade edilen mal maliyet bedeli üzerinden ilgili hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Ay sonlarında, bu hesabın borç kalanının hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanından fazla olması hâlinde; bu hesabın borç kalanı bu hesaba alacak, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanı 391- Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına, aradaki fark 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına borç kaydedilir. 2) Ay sonlarında, bu hesabın borç kalanının hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanından az olması hâlinde; bu hesabın borç kalanı bu hesaba, varsa devreden katma değer vergisi hesabının borç kalanı 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına, ödenecek vergi doğması hâlinde 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına alacak, hesaplanan katma değer vergisi hesabının alacak kalanı 391- Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 129- (1) Teyitsiz doğrudan dış proje kredi kullanımları hesabı; dış finansman kaynağından, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından yapılan doğrudan dış proje kredi kullanımlarına ait kullanım bilgisi geldiği hâlde, kullanıcı idare muhasebe biriminden kullanıma ilişkin teyit bilgisi gelmeyen kullanımlar ile bu kullanımlardan ilgili muhasebe birimince teyit edildiği bildirilen tutarların Devlet Borçları Muhasebe Birimince izlenmesi için kullanılır. (2) Teyitsiz doğrudan dış proje kredi kullanımları hesabı, sadece Hazine Müsteşarlığına bağlı muhasebe birimlerince kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 130- (1) Teyitsiz doğrudan dış proje kredi kullanımları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Dış finansman kaynağı kullanım bilgisi gelmesine rağmen kullanım bilgisinin geldiği tarih itibarıyla ilgili kullanıcı idare muhasebe birimince teyit işleminin yapılmadığı anlaşılan doğrudan dış proje kredisi kullanımları, Devlet Borçları Muhasebe Birimince kullanım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak; diğer taraftan 951-Kredi Anlaşmaları Hesabına borç, 950-Kullanılacak Dış Krediler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Doğrudan dış proje kredi kullanımına ilişkin dış finansman kaynağı kullanım bilgisinde yer alan tutarın kullanıcı idare muhasebe birimince teyit edilen kullanım tutarından fazla olması durumunda, muhasebe birimince bildirilen tutar kullanıcı idare muhasebe birimince muhasebeleştirmeye esas alınan kur üzerinden Devlet Borçları Muhasebe Birimince 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına, aradaki fark bu hesaba borç, dış finansman kaynağı kullanım bilgisinin tamamı kullanım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak; kullanıcı idare muhasebe birimince muhasebeleştirmeye esas alınan kur ile kullanım tarihindeki kur arasında oluşan olumlu fark tutarı 600-Gelirler Hesabına alacak, olumsuz fark tutarı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, dış malî borçlar hesabına alacak kaydedilen tutar, 951-Kredi Anlaşmaları Hesabına borç, 950-Kullanılacak Dış Krediler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Dış finansman kaynağı kullanım bilgisi üzerine bu hesabın borcuna, dış malî borçlar hesabının alacağına kaydedilmiş olan tutarlara ilişkin kullanıcı idare teyit bilgisi Devlet Borçları Muhasebe Birimine geldiğinde kullanım tutarı bu hesaba alacak, 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına borç kaydedilir. Teyit edilen kullanım tutarı ile teyitsiz olarak kaydedilen kullanım tutarı arasında uygulanan kurdan kaynaklanan olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Kullanıcı idare muhasebe birimince teyit edilen kullanım tutarının, dış finansman kaynağı tarafından bildirilen kullanım tutarından az olması sebebiyle, Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba kaydedilmiş olan fark, ilgili muhasebe birimince teyit edildiğinde Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba alacak, 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 131- (1) Sayım noksanları hesabı; yapılan sayımlar sonucunda tespit edilen kasa, döviz, alınan çek, menkul kıymet, stok ve benzeri noksanlıklarının, nedenleri belirleninceye kadar geçici olarak kaydedilip izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 132- (1) Sayım noksanları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Sayım sonucunda noksan çıkan değerler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Sayım noksanları hesabında kayıtlı tutarlardan sorumluları belirlenenlerin kayıtlı değeri bu hesaba, kayıtlı tutarı ile rayiç bedeli arasındaki olumlu fark tutarı tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak; rayiç değeri 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına, kayıtlı tutarı ile rayiç bedeli arasındaki olumsuz fark tutarı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Sayım noksanları hesabında kayıtlı tutarlardan bulunan veya aynen tazmin edilenler bu hesaba alacak ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 133- (1) Diğer çeşitli dönen varlıklar hesabı, yukarıda sayılan hesaplarda izlenemeyen diğer çeşitli dönen varlıkların kaydedilip izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 134- (1) Diğer çeşitli dönen varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Alınan diğer dönen varlıklar bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Diğer çeşitli dönen varlıklar hesabında kayıtlı diğer dönen varlıklardan herhangi bir şekilde elden çıkarılanlar bu hesaba alacak, ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir. 2-Duran varlıklarMADDE 135- (1) Duran varlıklar ana hesap grubu; faaliyet döneminden daha uzun sürelerle kamu idaresi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla edinilen ve ilke olarak faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülmeyen varlık ve alacak unsurlarını kapsar. (2) Duran varlıklar ana hesap grubu; menkul kıymet ve varlıklar, faaliyet alacakları, kurum alacakları, malî duran varlıklar, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer duran varlıklar hesap grupları şeklinde bölümlenir. MADDE136- (1) Menkul kıymet ve varlıklar hesap grubu; kamu idarelerince faaliyet dönemini aşan bir süreyle elde tutulacak altın, gümüş ve benzeri kıymetli madenler, antika niteliğindeki eşya, para ve pul gibi menkul varlıklar ve konvertibl olmayan yabancı paralar ile diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır. (2) Menkul kıymet ve varlıklar hesap grubunda yer alan tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler, dönen varlıklar ana hesap grubu içerisindeki ilgili hesaplara aktarılır. (3) Menkul kıymet ve varlıklar, niteliğine göre bu grup içinde açılan 217 Menkul Varlıklar Hesabından oluşur. Hesabın niteliğiMADDE 137- (1) Menkul varlıklar hesabı; genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri muhasebe birimlerinden Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimi veya Hazine Müsteşarlığına bağlı İç Ödemeler Muhasebe Birimine intikal eden altın, gümüş, pırlanta ve benzeri kıymetli madenler, antika niteliğindeki eşya, para, pul gibi menkul varlıklar ve konvertibl olmayan yabancı paralar ile diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 138- (1) Menkul varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine teslim edilen menkul varlıklar bu hesaba borç, 600-Gelirler hesabına alacak kaydedilir. 2) Kişilere ait olarak teslim alınıp nazım hesaplarda izlenen menkul varlıklardan, sonradan Hazineye ait olduğu anlaşılanlar kayıtlı değerleri üzerinden nazım hesaplardan çıkarılarak bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Başka muhasebe birimlerinden alınan hazine malı menkul varlıklar bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 4) Sayım sonucunda fazla çıkan menkul varlıklar tutarı bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. 5) Menkul varlıklardan müzelere gönderilenler bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 6) Menkul varlıklar hesabında kayıtlı bulunan menkul varlıklardan ay sonlarında değerlemeye tabi tutulanların, değerlemesi sonucunda oluşan olumlu fark bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Menkul varlıklardan Bakanlıkça yapılan bildirim üzerine müzelere gönderilenler, bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. Gönderildiği yerden alındı bilgisinin gelmesi üzerine, bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Menkul varlıkların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya Darphane ve Damga Matbaası Döner Sermaye Muhasebe Birimine devredilmesi ya da herhangi bir şekilde elden çıkarılması hâlinde bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Sayım sonucunda noksan çıkan menkul varlık tutarları, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. 4) Menkul varlıklar hesabında kayıtlı bulunan menkul varlıklardan ay sonlarında değerlemeye tabi tutulanların, değerlemesi sonucunda oluşan olumsuz fark bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. MADDE 139- (1) Faaliyet alacakları hesap grubu; kamu idaresince gelir olarak tahakkuk ettirilen ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsili öngörülen her türlü vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar, diğer gelirler, sermaye gelirlerinden kaynaklanan alacaklar ile mevzuatı gereği faaliyet dönemini aşan bir süreyle tecil veya tehir edilen alacakların izlenmesi için kullanılır. (2) Faaliyet alacakları grubunda yer alan tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler, dönen varlıklar ana hesap grubu içerisindeki ilgili hesaplara aktarılır. (3) Faaliyet alacakları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 220 Gelirlerden Alacaklar Hesabı 222 Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı 227 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı Hesabın niteliği MADDE 140- (1) Gelirlerden alacaklar hesabı, mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsili gereken gelirlerden alacakların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 141- (1) Gelirlerden alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Vergi dairelerinde vergilendirme bölümünden, diğer muhasebe birimlerinde ilgili servislerden verilen ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsili öngörülen gelir tahakkuk tutarları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan yapılan terkinler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı kamu idarelerinin asli faaliyetlerinden kaynaklananmal veya hizmet satışlarından yapılan iskonto ve diğer indirimler ile iade edilen mal veya hizmetin satış bedeli, bir taraftan bu hesaba alacak, 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabına borç; diğer taraftan maliyet bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabına borç kaydedilir. 3) Yukarıdaki (2) numaralı alt bentte belirtilenler dışında bu hesapta kayıtlı alacaklardan yapılan terkin ve indirim tutarları, bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan maliyet bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabına borç kaydedilir. 4) Gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inen tutarlar bu hesaba alacak, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 142- (1) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabı, gelirlerden alacaklar veya gelirlerden takipli alacaklar ya da diğer faaliyet alacakları hesaplarında kayıtlı tutarlardan mevzuatı gereğince faaliyet dönemini aşan bir süreyle tecil veya tehir edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 143- (1) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Gelirlerden alacaklar hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan içinde bulunulan faaliyet dönemini aşan bir süreyle tecil ve tehir edilen tutarlardan, takip eden faaliyet dönemlerine ait olanlar bu hesaba borç, ilgisine göre 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı veya 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlar için hesaplanan tecil faizleri bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan tecil ve tehiri kaldırılanlar bu hesaba alacak, ilgisine göre 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı veya 121-Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda tecil süresi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 122-Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 144- (1) Diğer faaliyet alacakları hesabı, kamu idarelerine ait maddi duran varlıkların taksitle satılması durumunda ortaya çıkan alacaklardan içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsili gerekenler ile diğer çeşitli faaliyet alacaklarının izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 145- (1) Diğer faaliyet alacakları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Maddi duran varlıkların taksitli satılması durumunda bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarlardan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsili gerekenler bu hesaba, faaliyet dönemi içinde tahsili gerekenler 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark ve mevzuatı gereğince diğer kamu idarelerine ayrılması gereken paylar 630-Giderler Hesabına, ayrılmış olan birikmiş amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç; maddi duran varlığın kayıtlı değeri ilgili maddi duran varlık hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. 2) Diğer faaliyet alacakları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 3) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı alacaklar için tahakkuk ettirilen faiz tutarı bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Tahakkuktan yapılan terkinler bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı diğer faaliyet alacaklarından henüz tahsil edilmeden mevzuatı gereğince tahakkuktan indirilmesi gereken tutarlar bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Diğer faaliyet alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inen tutarlar bu hesaba alacak, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına borç kaydedilir. MADDE 146- (1) Kurum alacakları hesap grubu; vadesi faaliyet dönemini aşan bir süreyle kamu idarelerine, hane halkına, yabancı devlet veya uluslararası kuruluşlara verilen borçlardan, diğer kamu idarelerine ait borçların üstlenilmesinden ve benzeri işlemlerden kaynaklanan alacakların izlenmesi için kullanılır. (2) Kurum alacakları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 230 Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabı 232 Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı 239 Diğer Kurum Alacakları Hesabı 230 Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabıHesabın niteliği MADDE 147- (1) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabı; Hazine Müsteşarlığınca Devlet nam ve hesabına dış finansman kaynaklarından sağlanıp vadesi faaliyet dönemini aşan dış borcun ikrazı suretiyle genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara kullandırılan tutarlardan doğan alacaklar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur farkları, hazine garantileri kapsamında 1/1/2003 tarihinden önce Hazine Müsteşarlığınca üstlenilen tutarlardan kaynaklanan hazine alacakları dolayısıyla bu hesaba kaydedilen tutarlar, alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar ile alacağı etkileyen diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar ve bu alacaklardan nakden veya mahsuben yapılan tahsilatlar, terkin veya tecil edilen tutarlar ile terkin veya tecilin iptalinden kaynaklanan tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 148- (1) Dış borcun ikrazı suretiyle genel bütçe dışı idare veya kuruluşlar tarafından proje kredisi olarak kullanılacak her türlü imkânın, kullanımdan önce, kendi bütçeleri ve muhasebe sistemleri içinde ödeneği ile ilişkilendirilip muhasebeleştirilmesi esastır. (2) Genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara ikraz anlaşması yapılmadan kullandırılan tutarlar ve ikraz anlaşmalarında karşılıksız kullandırılması öngörülen tutarlar bu hesapla ilişkilendirilmez, doğrudan bütçeye gider kaydedilir. Kuruluşlara karşılıksız tahsis edilen miktar kadar Hazine Müsteşarlığı’na ilgili yıl bütçesinde ödenek tahsis edilir. (3) Dış borcun ikrazı suretiyle kullandırılan kredilerle ilgili olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen faiz, masraf ve cezalar bu hesapla ilişkilendirilmeden doğrudan bütçeye gelir kaydedilir. (4) Yıl sonlarında bu hesapta kayıtlı tutarlarla ilgili olarak hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde tahsili gereken işlemiş faiz geliri alacakları dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsil edilecek olan işlemiş faiz geliri alacakları ise duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabına kaydedilir. (5) Dönem sonunda bu hesapta kayıtlı alacaklardan vadesine bir yıldan az süre kalanlar, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabına aktarılır. (6) Hazine alacaklarının takip ve tahsili 18/10/2005 tarihli ve 25970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Alacaklarının Yönetimi, Takip ve Tahsiline Dair Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir. (7) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabı, sadece Hazine Müsteşarlığına bağlı muhasebe birimlerinde kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 149- (1) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Hazine Müsteşarlığınca Devlet nam ve hesabına sağlanıp ikraz anlaşmaları ile genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara devredilmiş olan dış proje kredilerinden, bu idare veya kuruluşlar adına açılan özel hesaplara aktarılan tutarlar, aktarım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutar ayrıca 951-Kredi Anlaşmaları Hesabına borç, 950-Kullanılacak Dış Krediler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Hazine Müsteşarlığınca Devlet nam ve hesabına sağlanıp ikraz anlaşmaları ile genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara devredilmiş olan dış proje kredilerinden, bu idare veya kuruluşlar tarafından mal ve hizmet teslimi suretiyle doğrudan kullanılanlara ilişkin olarak, dış finansman kaynağından gelen kullanım bilgisi üzerine, kullanım tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanan kullanım tutarı Devlet Borçları Muhasebe Birimince bu hesaba borç, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutar ayrıca 951-Kredi Anlaşmaları Hesabına borç, 950-Kullanılacak Dış Krediler Hesabına alacak kaydedilir. Genel bütçe dışı idare veya kuruluşlardan, doğrudan dış proje kredisi kullanımına ilişkin teyit bilgisi alınıncaya kadar aynı tutar 956-Genel Bütçe Dışı İdare veya Kuruluşlar Teyitsiz Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Hesabına borç, 957-Genel Bütçe Dışı İdare veya Kuruluşlar Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabına alacak kaydedilir. 3) Dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenenlerin anapara ve işlemiş faiz toplamı bu hesaba borç, alacağın anaparası ile varsa anaparaya eklenmiş faiz toplamı 130-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabına, anaparaya eklenmemiş işlemiş faiz alacağının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. 4) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı dış borcun ikrazından doğan alacaklardan kanunların verdiği yetkiye dayanılarak faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenenlerin anaparası ile işlemiş faiz alacağı bu hesaba borç, 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. 5) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı yabancı para cinsinden alacaklara ait bakiyelerin ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklara karşılık vadesinden önce tahsil edilen anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tahsilatın tamamı 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Diğer taraftan faiz gelirinin tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan kanunların verdiği yetkiye dayanılarak silinenlerin anaparası ile anaparaya eklenmiş faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde giderler hesabına kaydedilen tutar 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlara ilişkin dış borçlardan ilgili dış finansman kaynağı tarafından bağış veya hibeye dönüştürülenler bu hesaba, işlemiş faiz alacağı 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Söz konusu tutar aynı zamanda 600-Gelirler Hesabına alacak, dış borcun anapara tutarı 410-Dış Malî Borçlar Hesabına, işlemiş faiz tutarı 481-Gider Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir. 4) Dış proje kredisi kullanıcısı genel bütçe dışı idare veya kuruluşların talebi üzerine özel hesaplardan dış finansman kaynağına iade edilen tutarlar Hazine Müsteşarlığının ilgili muhasebe birimince, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba alacak, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir. 5) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı yabancı para cinsinden alacaklara ait bakiyelerin ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inmiş olanlar bu hesaba alacak, 130-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 150- (1) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı; yılı bütçe kanunu veya ilgili mevzuatına dayanılarak vadesi faaliyet dönemini aşan bir süreyle nakit olarak veya özel tertip iç borçlanma senedi ihracı suretiyle yurt içi veya yurt dışına verilen borçlardan kaynaklanan alacaklar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur farkları, ikraz anlaşmasına dayanmayan teşvik uygulamaları çerçevesinde verilen krediler, alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar, alacağı etkileyen diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar ile bu alacaklardan nakden veya mahsuben yapılan tahsilatlar, terkin veya tecil edilen tutarlar ve terkin veya tecilin iptalinden doğan tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 151- (1) Mevzuatı gereği kamu idarelerince ikraz anlaşmalarıyla yapılan borç verme işlemleri ile teşvik amaçlı kredi verilmesi işlemleri bütçedeki ödeneğine dayanılarak gerçekleştirilir. Bunlardan yapılan anapara ve faiz tahsilatları bütçeye gelir kaydedilir. İkraz anlaşmaları gereği özel tertip iç borçlanma senedi ihracı yoluyla yapılan borç verme işlemleri ise bütçeleştirilmeden gerçekleştirilir ve anapara tahsilatı bütçe ile ilişkilendirilmez. (2) Özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olmayan kurumca verilen borçlardan doğan alacaklara ilişkin olarak hesaplanan işlemiş faizlerden alacağın aslına ilave edilenler bütçe ödenekleriyle ilişkilendirilmek suretiyle kaydedilir. Ancak, alacağın aslına ilave edilen faizlerden yılı bütçe olanaklarıyla karşılanma imkânı olmadığı anlaşılan tutarlar, ödeneği temin edildiğinde bütçe ve ödenek hesapları ile ilişkilendirilmek üzere hesaplara alınır. Bütçe ödenekleriyle ilişkilendirilmeden hesaplara alınan tutarlardan ödeneği temin edilenler, ödeneğinin temin edildiği yılın bütçesine gider kaydedilir. (3) İkrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan idare alacaklarından ilgili mevzuat çerçevesinde silinen tutarlar, yılı bütçesindeki ödeneğine dayanılarak bütçeye gider kaydedilir. (4) Yıl sonlarında bu hesapta kayıtlı tutarlarla ilgili olarak ikraz anlaşmaları ve teşvik mevzuatı çerçevesinde hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde tahsili gereken işlemiş faiz geliri alacakları dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsil edilecek olan işlemiş faiz geliri alacakları ise duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabına kaydedilir. (5) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında yer alan alacaklara ilişkin olarak tahsil edilen faizler, bu hesapla ilişkilendirilmeksizin bütçeye gelir kaydedilir. (6) İkrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan alacaklara ilişkin olarak yapılan kupon ödemeleri ve kuponsuz senetler için vade sonu faiz ödemeleri ikraz anlaşmalarında öngörülmesi hâlinde, iç borçlanma senedinin kupon ödeme veya faiz ödeme tarihinde alacağın aslına ilave edilir. (7) Hazine alacaklarının takip ve tahsili 18/10/2005 tarihli ve 25970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Alacaklarının Yönetimi, Takip ve Tahsiline Dair Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilir. Hesabın işleyişiMADDE152- (1) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçedeki ödeneğine dayanılarak faaliyet dönemini aşan bir süreyle yurt içi ve yurt dışına verilen borçlar bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) İlgili kanunlar çerçevesinde özel tertip iç borçlanma senedi ihraç edilmesi suretiyle faaliyet dönemini aşan bir süreyle ikrazen verilen tutarlar bu hesaba borç, ilgisine göre 305-Bonolar Hesabı veya 404-Tahviller Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı, ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan alacaklara ilişkin olarak yapılan kupon ödemeleri ile kuponsuz senetler için vade sonu faiz ödemelerinden alacağın aslına ilave edilen ve faaliyet döneminden sonra tahsili gereken tutarlar ödeme tarihinde bu hesaba borç, faiz gelirinin ödemenin yapıldığı döneme ait kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda söz konusu faiz tutarının; içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Faiz tutarının tamamı, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 4) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olmayan alacaklara ilişkin olarak hesaplanan işlemiş faizlerden, alacağın aslına ilave edilen ve takip eden dönemlerde tahsili gerekenler bu hesaba borç, faizin içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 5) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı alacaklardan senet değişimi yapılanlara ilişkin faiz tutarı bu hesaba borç, faiz alacağının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise ilgisine göre 181-Gelir Tahakkukları Hesabı veya 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Geri alınan ikrazen özel tertip iç borçlanma senedinin anaparası ilgisine göre 305-Bonolar Hesabı veya 304-Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabına, işlemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise ilgisine göre 381-Gider Tahakkukları Hesabı veya 481-Gider Tahakkukları Hesabına borç, anapara ve faiz karşılığı ihraç edilen özel tertip iç borçlanma senedi tutarı ilgisine göre 305-Bonolar Hesabı veya 404-Tahviller Hesabına alacak kaydedilir. İşlemiş faiz tutarı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 6) Dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı alacaklardan; ikrazen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olanların düzenlenecek ikraz anlaşmaları ile faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenmesi hâlinde, anapara ve işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba borç; anaparası ve varsa anaparaya eklenmiş olan faizi toplamı 132-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına, anaparaya eklenmemiş olan işlemiş faizinin içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. 7) Dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilmiş olanların düzenlenecek ikraz anlaşmalarıyla veya teşvik mevzuatı çerçevesinde faaliyet dönemini aşan bir süre ile ertelenmesi hâlinde anapara ve işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba borç, anaparası ve varsa anaparaya eklenmiş olan faizi toplamı 132-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına, anaparaya eklenmemiş olan faiz gelirinin içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu faiz tutarı, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 8) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı kurumca verilen borçlardan alacaklardan bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilmiş olanların, kanunların verdiği yetkiye dayanılarak faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenmesi hâlinde anapara tutarı ile işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba borç, 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu faiz tutarı, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 9) Takipteki kurum alacakları hesabında kayıtlı alacaklardan ikrazen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı olanların, kanunların verdiği yetkiye dayanılarak faaliyet dönemini aşan bir süreyle ertelenmesi hâlinde, anapara tutarı ile işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba borç, 137-Takipteki Kurum Alacakları Hesabına alacak kaydedilir. 10) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların, kupon ödeme tarihlerinde Hazine Müsteşarlığınca belirlenen kur üzerinden değerlemesi ile ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen borçların anaparası ve faizleri karşılığı vadesinden önce yapılan tahsilatın anapara ve anaparaya eklenen faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; tahsilatın tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) İlgili kanunlar çerçevesinde ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden doğan alacakların faizi ile birlikte vadesinden evvel nakden tahsil edilmesi hâlinde anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; faiz gelirinin tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) İlgili kanunlar çerçevesinde ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden doğan alacakların faizi ile birlikte vadesinden evvel kurum ve kuruluşların görev zararı alacaklarına mahsup edilmesi hâlinde anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, tamamı 630-Giderler Hesabına borç; faiz tutarının tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde giderler hesabına kaydedilen tutar 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 4) İlgili kanunlar çerçevesinde ikrazen verilen özel tertip iç borçlanma senetlerinden doğan alacakların faizi ile birlikte vadesinden evvel kurum ve kuruluşların ödenmemiş sermayesine mahsubu hâlinde anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş olan faizin içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, ilgili malî duran varlık hesabına borç; faiz tutarının tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde anapara ve faiz tutarının toplamı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 5) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan herhangi bir nedenle tenzil veya terkini gereken anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş işlemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak, anapara ve faiz tutarı toplamı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca ödeneği temin edildiğinde anapara ve faiz tutarı tamamı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 6) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı ikrazen özel tertip iç borçlanma senedi karşılığı alacakların, senetlerin iade alınması şeklinde tahsil edilmesi durumunda senedin anapara ve anaparaya eklenmiş faiz tutarı toplamı bu hesaba, anaparaya eklenmemiş faiz tutarı ilgisine göre 181-Gelir Tahakkukları Hesabı veya 281-Gelir Tahakkukları Hesabı ya da 600-Gelirler Hesabına alacak; senedin anapara tutarı ilgisine göre 305-Bonolar Hesabı veya 304-Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabına, senedin işlemiş faiz borcu tutarı ise ilgisine göre 381-Gider Tahakkukları Hesabı veya 481-Gider Tahakkukları Hesabı ya da 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 7) Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların kupon ödeme tarihlerinde Hazine Müsteşarlığınca belirlenen kur üzerinden değerlemesi ile ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 8) Dönem sonunda vadesine bir yıl ve daha az süre kalan tutarlar bu hesaba alacak, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki 132-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 153- (1) Diğer kurum alacakları hesabı, yukarıdaki hesaplar kapsamına girmeyen ve içinde bulunulan faaliyet döneminden sonraki dönemlerde tahsili gereken diğer kurum alacaklarının izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE154- (1) Diğer kurum alacakları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Diğer kurum alacaklarından vadesi içinde bulunulan faaliyet dönemini aşan alacak tutarları bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 2) Diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Diğer kurum alacakları hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inen tutarlar bu hesaba alacak, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki 139-Diğer Kurum Alacakları Hesabına borç kaydedilir. MADDE 155- (1) Malî duran varlıklar hesap grubu; kanuni yetkilere dayanılarak malî kuruluşlar ile mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler ve bu sermayelerin işletilmesinden doğan kâr ve zararlar, bütçeye iade olunan tutarlar ile bu kurumlara ikrazen verilen özeltertip iç borçlanma senetleri bedelinden bu kurumların ödenmemiş sermayelerine mahsup edilenler, kamu idarelerinin bütçelerine konulan ödeneklerine dayanılarak döner sermayeli kuruluşlara yatırılan sermaye tutarları ile kamu idarelerince belirtilen kuruluşlarla ilgili sermaye taahhütlerinden doğan borçlar ve diğer malî duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. (2) Malî duran varlıklar hesap grubunda yer alan hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (3) Malî duran varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 240 Malî Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 241 Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 242 Döner Sermayeli Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 247 Sermaye Taahhütleri Hesabı (-) 248 Diğer Malî Duran Varlıklar Hesabı 240 Malî kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabıHesabın niteliğiMADDE 156- (1) Malî kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı; kanuni yetkilere dayanılarak malî kuruluşların sermayesine iştirak edilen tutarlar ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kâr ve zararlar, bütçeye iade olunan tutarlar ile bu kurumlara ikrazen verilen özeltertip iç borçlanma senetleri bedelinden bu kurumların ödenmemiş sermayelerine mahsup edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 157- (1) Malî kuruluşlara gerek nakdi sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki iştirakler rayiç değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen malî kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımların, ilgili malî kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir. (2) Sermaye iştiraklerinin değerlemesi sonucunda ortaya çıkan değer artış ve azalışları da ilgili malî kuruluşların kayıtlarına uygun olarak bu hesaba kaydedilir. Değerleme artış veya azalışlarının birbirine uygun şekilde hesaplara yansıtılmasında, ilgili malî kuruluşun değerleme işlemi sonucunda ortaya çıkan yeni değerleri esas alınır. Malî kuruluşlarca yapılan yeniden değerleme işlemlerine ilişkin belgeler genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için Hazine Müsteşarlığına, kapsama dâhil diğer kamu idareleri için ilgili kamu idaresine gönderilir. İç Ödemeler Muhasebe Birimi veya ilgili kamu idaresi muhasebe birimi sermaye hareketlerine ilişkin bu belgeleri esas alarak muhasebeleştirme işlemlerini yapar. Sermaye hareketlerine ilişkin belgelerin bir nüshası muhasebeleştirme belgesine eklenir. (3) Malî kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına kayıt yapılmasını gerektiren her bir işlemin belgesi en geç bir ay içinde İç Ödemeler Muhasebe Birimi veya ilgili kamu idaresi muhasebe birimine intikal ettirilir. Muhasebe birimince, söz konusu işlemlerden bütçe gelir ve gider hesaplarını ilgilendirenlere ilişkin kayıtların mahsup dönemi sonuna kadar ilgili hesaplara kaydedilmek suretiyle yapılması zorunludur. (4) Malî kuruluşlara verilen sermayenin işletilmesi sonucunda ortaya çıkan ve özel kanunlarında sermayeye eklenmesine yetki verilen kârlar bütçe ve ödenek hesapları ile ilişkilendirilmek suretiyle hesaplara kaydedilir. Ancak, sermayeye eklenen karlardan yılı bütçe olanaklarıyla karşılanma imkânı olmadığı anlaşılan tutarlar, ödeneği temin edildiğinde bütçe ve ödenek hesaplarıyla ilişkilendirilmek üzere hesaplara alınır. Bütçe ödenekleriyle ilişkilendirilmeden hesaplara alınan tutarlardan ödeneği temin edilenler, ödeneğinin temin edildiği yılın bütçesine gider kaydedilir. (5) Malî kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için sadece Hazine Müsteşarlığının ilgili muhasebe birimlerinde kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 158- (1) Malî kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Malî kuruluşlara taahhüt edilen sermaye tutarları bu hesaba borç, 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermaye tutarları bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan malî kuruluşlara yatırılan sermayelerden envanteri yapılanlar tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Duran varlıklar içinde yer alan taşınır ve taşınmaz mallardan sermayeye eklenmek amacıyla malî kuruluşlara verilenlerin; bir taraftan net değeri bu hesaba, ayrılan amortisman tutarı ilgili amortisman hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç, varlığın kayıtlı değeri ilgili duran varlık hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak; diğer taraftan duran varlığın net tutarı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 5) Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen tutarlardan malî kuruluşlara sermaye olarak verilenlerin kayıtlı değeri bir taraftan bu hesaba borç, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 6) Malî kuruluşlara verilen sermayenin işletilmesi sonucunda ortaya çıkan ve özel kanunlarında sermayeye eklenmesine yetki verilen kârlar, bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Nakden iade alınan sermaye tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Sermaye olarak verilen taşınır veya taşınmaz mallar geri alındığı takdirde tutarı, bir taraftan ilgili varlık hesabına borç, bu hesaba alacak; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Malî kuruluş faaliyet zararlarının ödenmiş sermayesinden mahsup edilmesine karar verilmesi hâlinde tutarı, bu idarelerce düzenlenen ve yetkili organlarınca onaylanan bilanço ve ayrıntılı cetvellere dayanılarak bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 4) Malî kuruluşlarla ilgili yerine getirilemeyen sermaye taahhütlerinden vazgeçilen tutarlar bu hesaba alacak, 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına borç kaydedilir. 241 Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabıHesabın niteliğiMADDE 159- (1) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı; mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ve bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kâr ve zararlar, bütçeye iade olunan sermayeler ile bu kurumlara ikrazen verilen özeltertip iç borçlanma senetleri bedelinden, bu kurumların ödenmemiş sermayelerine mahsup edilenlerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 160- (1) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nakdi sermaye ve gerekse ayni sermaye şeklindeki iştirakler rayiç değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların, kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir. (2) Sermaye iştiraklerinin değerlemesi sonucunda ortaya çıkan artış ve azalışlar da ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların kayıtlarına uygun olarak bu hesaba kaydedilir. Değerleme artış veya azalışlarının birbirine uygun şekilde hesaplara yansıtılmasında, ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların değerleme işlemi sonucunda ortaya çıkan yeni değerleri esas alınır. Mal ve hizmet üreten kuruluşlarca yapılan yeniden değerleme işlemlerine ilişkin belgeler genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için Hazine Müsteşarlığına, kapsama dâhil diğer kamu idareleri için ilgili kamu idaresine gönderilir. İç Ödemeler Muhasebe Birimi veya ilgili kamu idaresi muhasebe birimi sermaye hareketlerine ilişkin bu belgeleri esas alarak muhasebeleştirme işlemlerini yapar. Sermaye hareketlerine ilişkin belgelerin bir nüshası muhasebeleştirme belgesine eklenir. (3) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabında kayıt yapılmasını gerektiren her bir işlemin belgesi en geç bir ay içinde İç Ödemeler Muhasebe Birimi veya ilgili kamu idaresi muhasebe birimine intikal ettirilir. Muhasebe birimince, söz konusu işlemlerden bütçe gelir ve gider hesaplarını ilgilendirenlere ilişkin kayıtların mahsup dönemi sonuna kadar ilgili hesaplara kaydedilmek suretiyle yapılması zorunludur. (4) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara verilen sermayenin işletilmesi sonucunda ortaya çıkan ve özel kanunlarında sermayeye eklenmesine yetki verilen kârlar bütçe ve ödenek hesapları ile ilişkilendirilmek suretiyle hesaplara kaydedilir. Ancak, sermayeye eklenen karlardan yılı bütçe olanaklarıyla karşılanma imkânı olmadığı anlaşılan tutarlar, ödeneği temin edildiğinde bütçe ve ödenek hesaplarıyla ilişkilendirilmek üzere hesaplara alınır. Bütçe ödenekleriyle ilişkilendirilmeden hesaplara alınan tutarlardan ödeneği temin edilenler, ödeneğinin temin edildiği yılın bütçesine gider kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 161- (1) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara taahhüt edilen sermaye tutarları bu hesaba borç, 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermaye tutarları bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayelerden envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Duran varlıklar içinde yer alan taşınır ve taşınmaz mallardan sermayeye eklenmek amacıyla mal ve hizmet üreten kuruluşlara verilenlerin, bir taraftan net değeri bu hesaba, ayrılan amortisman tutarı ilgili amortisman hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç, varlığın kayıtlı değeri ilgili duran varlık hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak; diğer taraftan duran varlığın net değeri 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 5) Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen tutarlardan mal ve hizmet üreten kuruluşlara sermaye olarak verilenlerin kayıtlı değeri bir taraftan bu hesaba borç, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 6) Mal ve hizmet üreten kuruluşlara verilen sermayenin işletilmesi sonucunda ortaya çıkan ve özel kanunlarında sermayeye eklenmesine yetki verilen kârlar, bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Nakden iade olunan sermayeler bir taraftan bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Sermaye olarak verilen taşınır veya taşınmaz mallar geri alındığı takdirde tutarı, bir taraftan bu hesaba alacak, ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Mal ve hizmet üreten kuruluş faaliyet zararlarının ödenmiş sermayesinden mahsup edilmesi hâlinde tutarı, bu idarelerce düzenlenen ve yetkili organlarınca onaylanan bilanço ve ayrıntılı cetvellere dayanılarak bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 4) Mal ve hizmet üreten kuruluşlarla ilgili yerine getirilemeyen sermaye taahhütlerinden vazgeçilen tutarlar bu hesaba alacak, 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 162- (1) Döner sermayeli kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı; kamu idarelerinin bütçelerine konulan ödeneklere dayanarak, döner sermayeli kuruluşlara verdikleri ayni ve nakdi sermayelerin, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde İç Ödemeler Muhasebe Birimince, kapsama dâhil diğer kamu idareleri için muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 163- (1) Döner sermayeli kuruluşlara gerek nakdi ve gerekse ayni sermaye şeklindeki iştirakler rayiç değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermaye katılımı tutarlarının döner sermayeli kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir. (2) Döner sermayeli kuruluşların sermaye hareketleri işlemlerine ilişkin belgeler genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için İç Ödemeler Muhasebe Birimine, kapsama dâhil diğer kamu idareleri için ilgili idarelere gönderilir. Muhasebe birimi, sermaye hareketlerine ilişkin bu belgeleri esas alarak muhasebeleştirme işlemlerini yapar. Sermaye hareketlerine ilişkin belgelerin bir nüshası muhasebeleştirme belgesine eklenir. (3) Döner sermayeli kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına kayıt yapılmasını gerektiren her bir işlemin belgesi en geç bir ay içinde İç Ödemeler Muhasebe Birimi veya ilgili kamu idaresi muhasebe birimine intikal ettirilir. Muhasebe birimince, söz konusu işlemlerden bütçe gelir ve gider hesaplarını ilgilendirenlere ilişkin kayıtların mahsup dönemi sonuna kadar ilgili hesaplara kaydedilmek suretiyle yapılması zorunludur. (4) Döner sermayeli kuruluşlara verilen sermayenin işletilmesi sonucunda ortaya çıkan ve özel kanunlarında sermayeye eklenmesine yetki verilen kârlar bütçe ve ödenek hesapları ile ilişkilendirilmek suretiyle hesaplara kaydedilir. Ancak, sermayeye eklenen karlardan yılı bütçe olanaklarıyla karşılanma imkânı olmadığı anlaşılan tutarlar, ödeneği temin edildiğinde bütçe ve ödenek hesaplarıyla ilişkilendirilmek üzere hesaplara alınır. Bütçe ödenekleriyle ilişkilendirilmeden hesaplara alınan tutarlardan ödeneği temin edilenler, ödeneğinin temin edildiği yılın bütçesine gider kaydedilir. Hesabın işleyişi MADDE 164- (1) Döner sermayeli kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Döner sermayeli kuruluşlara taahhüt edilen sermaye tutarları bu hesaba borç, 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermaye tutarları bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan döner sermayeli kuruluşlara yatırılan sermayelerden envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Duran varlıklar içinde yer alan taşınır ve taşınmaz mallardan sermayeye eklenmek amacıyla döner sermayeli kuruluşlara verilenlerin; bir taraftan net değeri bu hesaba, ayrılan amortisman tutarı ilgili amortisman hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç, varlığın kayıtlı değeri ilgili duran varlık hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak; diğer taraftan duran varlığın net değeri 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 5) Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen tutarlardan döner sermayeli kuruluşlara sermaye olarak verilenlerin kayıtlı değeri bir taraftan bu hesaba borç, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 6) Döner sermayeli kuruluşlara verilen sermayenin işletilmesi sonucunda ortaya çıkan ve özel kanunlarında sermayeye eklenmesine yetki verilen kârlar, bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Nakden iade olunan sermayeler bir taraftan bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Sermaye olarak verilen taşınır veya taşınmaz mallar geri alındığı takdirde tutarı, bir taraftan bu hesaba alacak, ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak; 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Döner sermayeli kuruluş faaliyet zararlarının ödenmiş sermayesinden mahsup edilmesi hâlinde tutarı, bu idarelerce düzenlenen ve yetkili organlarınca onaylanan bilanço ve ayrıntılı cetvellere dayanılarak bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde söz konusu tutar 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 4) Döner sermayeli kuruluşlarla ilgili yerine getirilemeyen sermaye taahhütlerinden vazgeçilen tutarlar bu hesaba alacak, 247-Sermaye Taahhütleri Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 165- (1) Sermaye taahhütleri hesabı, kamu idarelerinin malî kuruluşlar, mal ve hizmet üreten kuruluşlar ve döner sermayeli kuruluşlarla ilgili sermaye taahhütlerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE166- (1) Sermaye taahhütleri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Sermaye taahhüt tutarları bu hesaba alacak, ilgili malî duran varlık hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Yerine getirilen sermaye taahhüt tutarları bir taraftan bu hesaba borç, taahhüdün yerine getirilme şekline göre ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) İlgili yıl bütçe kanunu veya özel kanunların verdiği yetkiye dayanılarak malî kuruluşlar ile mal ve hizmet üreten kuruluşlara ikrazen verilmiş olan özel tertip iç borçlanma senetlerinden kaynaklanan alacakların, bu kuruluşların ödenmemiş sermayelerine mahsup edilmesi hâlinde, bir taraftan alacağın anapara ve işlemiş faiz tutarı toplamı bu hesaba borç, anapara tutarı vadesine göre 132-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı veya 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına, işlemiş faiz tutarının içinde bulunulan faaliyet dönemine ait olan kısmı 600-Gelirler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ilgisine göre 181-Gelir Tahakkukları Hesabı veya 281-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak; diğer taraftan işlemiş faiz tutarı toplamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, ödeneği temin edildiğinde anapara ve faiz tutarı toplamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Sermaye taahhütlerinden vazgeçilen tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 167- (1) Diğer malî duran varlıklar hesabı, yukarıdaki hesaplar kapsamına girmeyen diğer malî duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE168- (1) Diğer malî duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Ödeneğine dayanılarak nakden verilen tutarlar bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan diğer malî duran varlıklardan envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Nakden iade olunan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. MADDE 169- (1) Maddi duran varlıklar hesap grubu, kamu idarelerince faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlıklar ile bunların birikmiş amortismanlarının izlenmesi için kullanılır. (2) Maddi duran varlıklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 250 Arazi ve Arsalar Hesabı 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 252 Binalar Hesabı 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı 254 Taşıtlar Hesabı 255 Demirbaşlar Hesabı 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-) 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 259 Yatırım Avansları Hesabı Hesap grubuna ilişkin işlemlerMADDE 170- (1) Maddi duran varlıklar hakkında 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 44 üncü maddesinde belirtilen yönetmeliklerin ilgili hükümleri ile aşağıdaki hükümlere göre işlem yapılır: a) Maddi duran varlıkların hesaplara alınması; 1) Edinilen maddi duran varlıklar, maliyet bedeli ile hesaplara alınır. Maliyet bedeline varlıkların elde edilmesinde faiz hariç yapılan her türlü gider ilave edilir. Bağış veya hibe olarak edinilen maddi duran varlıklar varsa bilinen değeriyle, yoksa değerlemesi yapıldıktan sonra tespit edilen değeriyle hesaplara alınır. 2) Maddi duran varlıklardan satın alma suretiyle edinilen taşınırların giriş işlemleri için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin bir nüshasının ödeme emri belgesi ekinde, diğer şekillerde edinilen taşınırların girişleri ve hesaplarda kayıtlı taşınırların çıkışları için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin birer nüshasının ise düzenleme tarihini takip eden on gün içinde ve her durumda malî yıl sona ermeden önce muhasebe birimine gönderilmesi ve muhasebeleştirilmesi zorunludur. 3) Maddi duran varlıklar hesap grubunda yer alan hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. 4) Aynı bütçeli kamu idaresinin harcama birimleri arasındaki maddi duran varlık aktarmaları, muhasebe işlem fişi düzenlenmek suretiyle muhasebe kaydı ile yapılır. Aynı muhasebe birimine bağlı harcama birimleri arasındaki aktarmalar ilgili varlık hesabına borç ve alacak, başka muhasebe birimlerine bağlı harcama birimleri arasındaki aktarmalar ise muhasebe birimleri arası işlemler hesabına kaydedilmek suretiyle yapılır. 5) Dönem sonlarında yeniden değerleme ve amortismana tabi tutulan maddi duran varlıkların miktar ve değerlerinde; satılma, başka bir birime devredilme, kaybolma, çalınma, yanma, kırılma, bozulma gibi nedenlerle ortaya çıkan eksilmeler, ilgili harcama biriminin taşınır ve taşınmazlarının kayıt ve kontrolünden sorumlu personel ile harcama yetkilisince muhasebe birimine bildirilir. Bunun üzerine muhasebe birimlerince kayıtlar güncellenir. 6) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olup hesaplarda yer almayan maddi duran varlıklardan, envanter ve değerlemesi yapılanlar harcama birimi tarafından bildirildikçe, muhasebe birimince ilgili maddi duran varlık hesabı ve net değer hesabına kaydedilmek suretiyle hesaplara alınır. 7) Henüz kayıtlara alınmamış olan maddi duran varlıklardan herhangi bir nedenle elden çıkarılanlar, öncelikle elden çıkarma değerleriyle, ilgili maddi duran varlık hesabı ve net değer hesabına kaydedilmek suretiyle hesaplara alınır. b) Maddi duran varlıklar için yapılan değer artırıcı harcamalar; 1) Maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı artıran veya üretilen mal veya hizmetlerin üretim maliyetini azaltan her türlü maliyet, ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edilir ve amortisman hesaplamasında dikkate alınır. 2) Bunların dışında maddi duran varlıklar için yapılan her türlü normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak kaydedilir. c) Yapılmakta olan yatırımlara ilişkin işlemler; 1) Bütçeye gider kaydıyla edinilen yapılmakta olan yatırımlara ilişkin ödeneklerin, bütçenin ekonomik sınıflandırmasındaki “Sermaye Giderleri” bölümüne ait olması gerekir. 2) Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen maddi duran varlıklar, geçici kabul işlemi tamamlandıktan sonra ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılır. Geçici kabulün tamamlandığı tarih, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 44 üncü maddesine göre geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihtir. 3) Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen her bir iş için proje numarasıyla ayrı bir taahhüt kartı tutulur. 4) Yapılmakta olan yatırımlar hesabı, maddi duran varlık çeşitlerine göre bölümlenmekle birlikte proje bazında raporlanır. 5) Yapılmakta olan yatırımlar hesabında kayıtlı tutarlar, girişilen taahhütler için fiyat farkı ve benzerleri dâhil yapılan toplam ödemeleri gösterir. ç) Maddi duran varlıkların yeniden değerleme işlemleri; 1) Bu Yönetmelik kapsamındaki idarelerin, bilançolarına dâhil amortismana tabi varlıkları ve bu varlıklar üzerinden ayrılmış olup bilançolarında gösterilen amortismanları, son üç yıllık fiyatlar genel düzeyindeki değişim toplamı Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğine göre belirlenen oranı geçmesi hâlinde, her hesap dönemi sonu itibarıyla Bakanlıkça belirlenecek esas ve usullere göre yeniden değerlemeye tabi tutulur. 2) Maddi duran varlıklar ve bu varlıklar için geçmiş yıllarda ayrılmış olan amortismanlar, yeniden değerlemenin yapılacağı yıla ait oran ile çarpılmak suretiyle değerlenir. 3) Yeniden değerleme neticesinde doğacak değer artış veya azalışları, bir taraftan ilgili maddi duran varlık hesabına kaydedilirken, diğer taraftan yeniden değerleme farkları hesabına kaydedilir. Yeniden değerleme farkı, amortismana tabi varlıkların yeniden değerlemesinden önceki net bilanço varlık değerlerinin, bu kıymetlere yeniden değerleme oranının tatbikinden sonra bulunacak net bilanço varlık değerlerinden indirilmesi suretiyle bulunur. Net bilanço varlık değeri, varlıkların bilanço hesaplarında yazılı değerlerinden, birikmiş amortismanın düşülmesi suretiyle bulunan tutarı ifade eder. 4) Hesap dönemleri sonu itibarıyla yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı Bakanlıkça belirlenir. 5) Hesap dönemi içinde edinilen amortismana tabi varlıklar için edinildiği dönem için yeniden değerleme yapılmaz. 6) Bir varlık herhangi bir nedenle elden çıkarılmışsa yeniden değerleme farkı da hesaplardan çıkarılır. Yeniden değerleme farkları hesabına kaydedilmiş tutarlar ilgili varlık tamamen amorti edildikten sonra net değer hesabına aktarılabilir. d) Maddi duran varlıkların amortisman işlemleri; 1) Bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılır. 2) Amortismana tabi varlıklar; birden fazla muhasebe döneminde kullanılması beklenen, sınırlı bir hizmet süresi olan ve bir kamu idaresi tarafından mal ile hizmet üretim ve tedarikinde kullanılan ve/veya kurum içi genel yönetim amaçları için elde tutulan varlıklardır. 3) Bu Yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve krediler ile sanat eserleri dışındakilerden hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin esas ve usuller, uygulanacak amortisman ve tükenme payı süresi, yöntemi ve oranları ile duran varlık çeşitlerine göre tutulacak defterler Bakanlıkça belirlenir. 4) Ayrılan amortisman tutarı gider olarak muhasebeleştirilir. Varlıkların ilk defa amortisman ve yeniden değerlemeye esas alınacak değeri kayıt bedelidir. Ancak, yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan varlıklar için amortisman hesaplamasına esas alınacak değer yeniden değerleme sonucu ortaya çıkan değerdir. Bir varlık için yapılan harcamaların, varlığın iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılması sonucunu doğurması durumunda amortisman hesaplaması varlığın yeni değeri üzerinden yapılır. 5) Bir varlığın kullanımından elde edilebilecek ekonomik fayda tüketildikçe, bu tüketimi yansıtabilmek amacıyla ayrılan amortismanların birikmiş tutarı, varlığın defter değeri altında eksi değer olarak gösterilir. 6) Amortismana tabi olup, yangın, deprem, su basması gibi afetler neticesinde değerini tamamen veya kısmen kaybeden varlıklar üst yöneticinin uygun görüşü üzerine giderleştirilir. 7) Çeşitli nedenlerle kamu idarelerinde kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıklardan, diğer duran varlıklar hesap grubuna aktarılanların birikmiş amortisman tutarları, diğer duran varlıklar hesap grubu içindeki birikmiş amortismanlar hesabına aktarılır. e) Maddi duran varlıkların net değeri ve satılması; 1) Amortisman ayrılmış olan varlıkların net değeri, kayıtlı değerden ayrılmış amortismanlar ve varsa yeniden değerleme farkı düşüldükten sonra kalan tutardır. 2) Maddi duran varlıkların satış işlemleri sırasında, amortisman ve yeniden değerlemeye tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında fark olması durumunda, oluşan olumlu veya olumsuz fark, ilgilisine göre faaliyet gelir veya gider hesaplarının değer ve miktar değişimleri yardımcı hesaplarına kaydedilerek muhasebeleştirilir. 3) Devir ve trampa satış hükmündedir. 250 Arazi ve arsalar hesabıHesabın niteliğiMADDE 171- (1) Arazi ve arsalar hesabı, kamu idarelerine ait her türlü arazi ve arsalarının izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE 172- (1) Arazi ve arsalar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydedilmek suretiyle edinilen arsa ve araziler, maliyet bedeli üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenmesi gereken tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan arsa ve arazilerden envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kurum alacaklarına karşılık edinilen arsa ve araziler, tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Bedelsiz olarak kuruma intikal eden arsa ve araziler tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Arazi ve arsalar hesabında kayıtlı arazi ve arsalardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 6) Arazi ve arsalar hesabında kayıtlı arazi ve arsalardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan arsa ve arazilerin, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, mevzuatı gereğince diğer kamu idareleri adına ayrılan paylar 363-Kamu İdareleri Payları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve mevzuatı gereğince diğer kamu idareleri adına ayrılan paylar 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedelinden bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutar 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Taksitle satılan arsa ve arazilerin, kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile kayıtlıdeğeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, satış bedelinden tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarlardan doğan alacaklar ilgisine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark ve mevzuatı gereği diğer kamu idarelerine ayrılması gereken paylar 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare veya kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen arsa ve araziler ile diğer kişilere bedelsiz olarak devredilen arsa ve araziler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Arazi ve arsalar hesabında kayıtlı arazi ve arsalardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 5) Üzerine inşaat yapılmak suretiyle veya başka şekillerde arsa ve arazi vasfı ortadan kaldırılarak başka bir maddi duran varlığa dönüştürülen veya eklenen arsa ve araziler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, varlığın kayıtlı değeri ile yeni değeri arasında olumlu fark varsa tutarı 600-Gelirler Hesabına alacak, tespit edilen yeni değeri üzerinden ilgili maddi duran varlık hesabına, varlığın kayıtlı değeri ile yeni değeri arasında olumsuz fark varsa tutarı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı arsa ve arazilerden, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, kayıtlı değeri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 251 Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabıHesabın niteliğiMADDE 173- (1) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı; herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak için, yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş kamu idarelerine ait her türlü yol, köprü, baraj, tünel, bölme, sarnıç, iskele, hark ve benzeri yapıların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 174- (1) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla gerçekleştirilip, yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen yeraltı ve yerüstü düzenlerine ilişkin tutarlar yatırımın tamamlanıp geçici kabulün yapılması ile birlikte, bu hesaba borç, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak kaydedilir. 2) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabında kayıtlı yeraltı ve yerüstü düzenlerinin iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak bütçeye gider kaydıyla yapılan harcama tutarları bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan yeraltı ve yerüstü düzenlerinden envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Kurum alacaklarına karşılık intikal eden yeraltı ve yerüstü düzenleri intikale esas değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Bedelsiz olarak intikal eden değerler tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 6) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabında kayıtlı yeraltı ve yerüstü düzenlerinden aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 7) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabında kayıtlı yeraltı ve yerüstü düzenlerinden aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 8) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan yeraltı ve yerüstü düzenlerinin, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Taksitle satılan yeraltı ve yerüstü düzenlerinin, kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedelinden doğan alacaklar ilgisine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare veya kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabında kayıtlı yeraltı ve yerüstü düzenlerinden aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 5) Geçici kabulü yapılarak yapılmakta olan yatırımlar hesabından bu hesaba aktarılan varlıklara ilişkin olarak yapılan kesin kabul sonucunda yükleniciden alacaklı olunması durumunda, söz konusu tutar bu hesaba alacak, tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 6) Bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı yeraltı ve yerüstü düzenlerinden, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, bir taraftan kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan kayıtlı değerleri üzerinden 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 7) Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. 252 Binalar hesabıHesabın niteliğiMADDE 175- (1) Binalar hesabı, kamu idarelerine ait her türlü binalar ile bunların bütünleyici parçaları ve eklentilerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 176- (1) Binalar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla satın alınan binaların maliyet bedeli bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenmesi gereken tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bütçeye gider kaydıyla gerçekleştirilip yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen bina yapımına ilişkin tutarlar binanın geçici kabulün yapılması ile birlikte, bu hesaba borç, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak kaydedilir. 3) Binalar hesabında kayıtlı binaların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak bütçeye gider kaydıyla yapılan harcama tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 4) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan binalardan envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 5) Kurum alacaklarına karşılık intikal eden binalar intikale esas değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 6) Bedelsiz olarak intikal eden binalar, tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 7) Binalar hesabında kayıtlı binalardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 8) Binalar hesabında kayıtlı binalardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 9) Binalar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların, yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan binaların, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, mevzuatı gereğince diğer kamu idareleri adına ayrılan paylar 363-Kamu İdareleri Payları Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark ve mevzuatı gereğince diğer kamu idareleri adına ayrılan paylar 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedelinden bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutar 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Taksitle satılan binaların, kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedelinden tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutarlardan doğan alacaklar ilgisine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark ve mevzuatı gereği diğer kamu idarelerine ayrılması gereken paylar 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare veya kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen binalar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Binalar hesabında kayıtlı binalardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 5) Her ne surette olursa olsun yıkılarak bina olma vasfı ortadan kalkan binalar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. Bu işlem sonucu arsa ve arazi niteliği kazanan yerler, takdir edilen değerleri üzerinden giderler hesabı yerine ilgili varlık hesaplarına kaydedilir. 6) Geçici kabulü yapılarak yapılmakta olan yatırımlar hesabından bu hesaba aktarılan varlıklara ilişkin olarak yapılan kesin kabul sırasında yükleniciden alacaklı olunması durumunda, söz konusu alacak tutarı tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 7) Bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı binalardan, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 8) Binalar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. 253 Tesis, makine ve cihazlar hesabıHesabın niteliğiMADDE 177- (1) Tesis, makine ve cihazlar hesabı; kamu idarelerinin faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan büro makine ve cihazları hariç her türlü makine, tesis ve cihazları ile bunların eklentileri ve yükleme, boşaltma, aktarma makine ve gereçlerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 178- (1) Tesis, makine ve cihazlar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla gerçekleştirilip yapılmakta olan yatırımlar hesabına kaydedilen tesis, makine ve cihazlara ilişkin tutarlar, yatırımın tamamlanıp geçici kabulünün yapılması ile birlikte, bu hesaba borç, 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bütçeye gider kaydıyla edinilen tesis, makine ve cihaz tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Tesis, makine ve cihazlar hesabında kayıtlı tesis makine ve cihazların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak bütçeye gider kaydıyla yapılan değer artırıcı harcama tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 4) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan tesis, makine ve cihazlardan envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 5) Kurum alacaklarına karşılık intikal eden tesis, makine ve cihazlar, intikale esas değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 6) Bedelsiz olarak kişilerden intikal eden tesis, makine ve cihazlar, tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 7) Tesis, makine ve cihazlar hesabında kayıtlı tesis, makine ve cihazlardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 8) Tesis, makine ve cihazlar hesabında kayıtlı tesis, makine ve cihazlardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 9) Tesis, makine ve cihazlar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan tesis, makine ve cihazların, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Taksitle satılan tesis, makine ve cihazların, kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedelinden doğan alacaklar ilgisine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare veya kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Tesis, makine ve cihazlar hesabında kayıtlı tesis, makine ve cihazlardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 5) Yıkılma, eskime ve ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle tesis, makine ve cihaz olma vasfı ortadan kalkan tesis, makine ve cihazlar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına borç; bu varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarı 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir. 6) Görevliler tarafından kişisel kusurları nedeniyle tamamen hasara uğratılan tesis, makine ve cihazlar, kayıtlı değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan rayiç bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 7) Geçici kabulü yapılarak yapılmakta olan yatırımlar hesabından bu hesaba aktarılan varlıklara ilişkin olarak yapılan kesin kabul sonucunda yükleniciden alacaklı olunması durumunda, söz konusu alacak tutarı tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 8) Bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı tesis, makine ve cihazlardan, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, bir taraftan kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan kayıtlı değerleri üzerinden 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 9) Tesis, makine ve cihazlar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 179- (1) Taşıtlar hesabı, kamu idarelerine ait taşıtların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 180- (1) Taşıtlar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla edinilen taşıtların tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Taşıtlar hesabında kayıtlı taşıtların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak yapılan değer artırıcı harcama tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan taşıtlardan envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Kurum alacaklarına karşılık intikal eden taşıtlar, intikale esas değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Bedelsiz olarak intikal eden taşıtlar, tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 6) Taşıtlar hesabında kayıtlı taşıtlardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 7) Taşıtlar hesabında kayıtlı taşıtlardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 8) Taşıtlar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan taşıtların, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Taksitle satılan taşıtların, kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedelinden doğan alacaklar ilgisine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen taşıtlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Taşıtlar hesabında kayıtlı taşıtlardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 5) Kazaya uğrama, eskime veya ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle taşıt olma vasfı ortadan kalkan taşıtlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına borç; ayrılmış olan amortisman tutarı 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir. 6) Görevliler tarafından kişisel kusurları nedeniyle tamamen hasara uğratılan taşıtlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; rayiç bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 7) Bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı taşıtlardan, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, kayıtlı değeri üzerinden bir taraftan bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan kayıtlı değeri 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 8) Taşıtlar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 181- (1) Demirbaşlar hesabı; kamu idarelerinin faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi uzun süre kullanılabilen varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE182- (1) Demirbaşlar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla edinilen demirbaş tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Demirbaşlar hesabında kayıtlı demirbaşların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak yapılan değer artırıcı harcama tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan demirbaşlardan envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Kurum alacaklarına karşılık intikal eden demirbaşlar, intikale esas değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Bedelsiz olarak intikal eden demirbaşlar tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 6) Demirbaşlar hesabında kayıtlı demirbaşlardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 7) Demirbaşlar hesabında kayıtlı demirbaşlardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 8) Demirbaşlar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan demirbaşların, bir taraftan kayıtlı değerleri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Taksitle satılan demirbaşların, kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedelinden doğan alacaklar ilgisine göre 127-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı veya 227-Diğer Faaliyet Alacakları Hesabına, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 4) Demirbaşlar hesabında kayıtlı demirbaşlardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 5) Eskime veya ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle demirbaş olma vasfı ortadan kalkan demirbaşlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına borç; ayrılmış olan amortisman tutarı 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir. 6) Görevliler tarafından kişisel kusurları nedeniyle tamamen hasara uğratılan demirbaşlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; rayiç bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 7) Bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı demirbaşlardan, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; varlığın kayıtlı değeri 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 8) Demirbaşlar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak, amortisman tutarındaki azalışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. 256 Diğer maddi duran varlıklar hesabıHesabın niteliğiMADDE 183- (1) Diğer maddi duran varlıklar hesabı, özellikle kendi bölümlerinde tanımlanamayan ve yukarıda belirtilen hesapların hiçbirinin kapsamına girmeyen diğer maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 184- (1) Diğer maddi duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda belirtilmiştir: a) Borç 1) Maddi duran varlıklardan arazi ve arsalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri, binalar, tesis, makine ve cihazlar, taşıtlar ve demirbaşlar kapsamına girmeyip, bütçeye gider kaydıyla edinilen diğer maddi duran varlıkların tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak, diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Diğer maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı diğer maddi duran varlıkların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılmasına ilişkin olarak yapılan harcama tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan diğer maddi duran varlıklardan envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Kurum alacaklarına karşılık intikal eden diğer maddi duran varlıklar, intikale esas değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Bedelsiz olarak intikal eden diğer maddi duran varlıklar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 6) Diğer maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı diğer maddi duran varlıklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 7) Diğer maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı diğer maddi duran varlıklardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 8) Diğer maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan diğer maddi duran varlıkların, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare ve kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen varlıklar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Diğer maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı diğer maddi duran varlıklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 4) Eskime veya ekonomik ömrünü tamamlama gibi nedenlerle maddi duran varlık olma vasfı ortadan kalkan diğer maddi duran varlıklar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına borç; ayrılmış olan amortisman tutarı 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilir. 5) Görevliler tarafından kişisel kusurları nedeniyle tamamen hasara uğratılan diğer maddi duran varlıklar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; rayiç bedeli üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 6) Bağış ve yardımlar dolayısıyla edinilen bu hesapta kayıtlı diğer maddi duran varlıklardan, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç; varlığın kayıtlı değeri 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 7) Diğer maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. 257 Birikmiş amortismanlar hesabı (-)Hesabın niteliğiMADDE 185- (1) Birikmiş amortismanlar hesabı, maddi duran varlık bedellerinin yararlanma süresi içinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 186- (1) Birikmiş amortismanlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Yıl sonunda maddi duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Yıl sonunda maddi duran varlıklar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu amortisman tutarlarındaki artışlar bu hesaba, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak; varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Amortismana tabi tutulduktan sonra her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarılan maddi duran varlıkların ayrılan amortisman tutarı bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 2) Yıl sonunda maddi duran varlıklar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu amortisman tutarlarındaki azalışlar bu hesaba, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç; varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar ilgili maddi duran varlık hesabına alacak kaydedilir. 258 Yapılmakta olan yatırımlar hesabıHesabın niteliği MADDE 187- (1) Yapılmakta olan yatırımlar hesabı; kamu idarelerine ait yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin, geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hâllerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hâllerde işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte, ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılıncaya kadar izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 188- (1) Yapılmakta olan yatırımlar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Gerek yılı içinde gerekse yıllara sari olarak yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak tutarlar, bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutar, taahhütler hesabında izlenen bir taahhüde ilişkin ise taahhüt tutarı sözleşme birim fiyatları üzerinden 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabına borç 920-Gider Taahhütleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Gerek yılı içinde gerekse yıllara sari olarak yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak yatırımlara ilişkin olarak kullanıma verilen ilk madde ve malzeme tutarları bu hesaba borç, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutar, taahhütler hesabında izlenen bir taahhüde ilişkin ise taahhüt tutarı sözleşme birim fiyatları üzerinden 921-Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabına borç 920-Gider Taahhütleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan yapılmakta olan yatırımlardan envanteri yapılanlar, tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 4) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği yıldan önce başlayan ve hakediş ödemesi yapılan işlere ait hesaplarda yer almayan ödenmiş tutarlar, ilk hakediş ödemesinde bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Tamamlanıp geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarlar bu hesaba alacak, ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir. 2) Henüz tamamlanmadan satış, devir ve benzeri yollarla elden çıkarılan tutarlar, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak, elden çıkarma bedeli 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara, elden çıkarma bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan elden çıkarma değeri 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 259 Yatırım avansları hesabıHesabın niteliği MADDE 189- (1) Yatırım avansları hesabı, yurt içi veya dışından sözleşmeye dayanılarak edinilen maddi duran varlıklarla ilgili olarak verilen yatırım avanslarının izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 190- (1) Kamu idarelerince yapılacak yatırım avansı şeklindeki ön ödemelerin şekilleri, devir ve mahsup işlemleri, yapılacak ön ödemelerin idareler ve gider türleri itibarıyla tutar ve oranlarının tespiti ve diğer işlemler hakkında, Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır. (2) Avanslar sözleşmelerindeki hükümlere göre mahsup edilir. Avans konusu sözleşme iptal edildiği takdirde, yükleniciye verilen avans tutarı kişilerden alacaklar hesabına alınarak yatırım avansları hesabı kapatılır. Avans teminatı paraya çevrilerek, yüklenicinin kişilerden alacaklar hesabına alınan borcu kapatıldıktan sonra artan bir tutar varsa, iade edilmek üzere emanetler hesabına kaydedilir. Paraya çevrilmiş olan avans teminatı olarak alınan değerler ise hesaplardan çıkarılır. Hesabın işleyişiMADDE 191- (1) Yatırım avansları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Maddi duran varlık edinim işleri nedeniyle sözleşmelerine dayanılarak yüklenicilere verilen avanslar bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenmesi gereken tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Yatırım avansı karşılığında teminat olarak alınan değerler ilgili hesaplara kaydedilir. b) Alacak 1) Verilen avanslardan yapılan mahsuplar bu hesaba alacak, ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir. 2) Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi nedeniyle feshedilen sözleşmeler üzerine henüz mahsup edilemeyen avans tutarı bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç; teminatı paraya çevrildiğinde alacak tutarı 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına, kalanı ilgilisine ödenmek üzere 333-Emanetler Hesabına alacak, tamamı 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. MADDE 192- (1) Maddi olmayan duran varlıklar hesap grubu, herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan ve kapsama dâhil kamu idarelerinin belli bir şekilde yararlandığı veya yararlanmayı beklediği aktifleştirilen giderler ve belli koşullar altında hukuken himaye gören haklar gibi varlıklar ile bunlar için hesaplanan birikmiş amortismanların kaydı için kullanılır. (2) Maddi olmayan duran varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 260 Haklar Hesabı 263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı 264 Özel Maliyetler Hesabı 267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-) Hesap grubuna ilişkin işlemlerMADDE 193- (1) Maddi olmayan duran varlıklar hesap grubuna ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir: a) Maddi olmayan duran varlıkların hesaplara alınması;1) Edinilen maddi olmayan duran varlıklar, maliyet bedeli ile hesaplara alınır. Bağış veya hibe olarak edinilenler değerlemesi yapıldıktan sonra hesaplara alınır. 2) Maddi olmayan duran varlıklar hesap grubunda yer alan hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. 3) Maddi olmayan duran varlıkların kayıtlardan çıkarılmasını gerektiren bir durum ortaya çıktığında ilgili kamu idaresince muhasebe birimine bildirilir. Bunun üzerine muhasebe birimlerince kayıtlar güncellenir. 4) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olup hesaplarda yer almayan maddi olmayan duran varlıklardan envanter ve değerlemesi yapılanlar harcama birimi tarafından bildirildikçe, muhasebe birimince ilgili maddi olmayan duran varlık hesabı ve net değer hesabına kaydedilmek suretiyle hesaplara alınır. Henüz kayıtlara alınmamış olan maddi olmayan duran varlıklardan herhangi bir nedenle elden çıkarılanlar, öncelikle elden çıkarma değerleriyle ilgili maddi olmayan duran varlık hesabı ve net değer hesabına kaydedilmek suretiyle hesaplara alınır. 5) Maddi olmayan duran varlıkların satış işlemleri sırasında; amortisman ve yeniden değerlemeye tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde ise kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında fark olması durumunda, oluşan olumlu veya olumsuz fark, ilgilisine göre faaliyet gelir veya gider hesaplarının değer ve miktar değişimleri yardımcı hesaplarına kaydedilerek muhasebeleştirilir. b) Maddi olmayan duran varlıkların yeniden değerleme işlemleri; 1) Bu Yönetmelik kapsamındaki idarelerin, maddi olmayan duran varlıkları ve bu varlıklar üzerinden ayrılmış olup hesaplarda gösterilen amortismanları, son üç yıllık fiyatlar genel düzeyindeki değişim toplamı Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğine göre belirlenen oranı geçmesi hâlinde, her hesap dönemi sonu itibarıyla Bakanlıkça belirlenecek esas ve usullere göre yeniden değerlemeye tabi tutulur. 2) Maddi olmayan duran varlıklar ve bu varlıklar için geçmiş yıllarda ayrılmış olan amortismanlar, yeniden değerlemenin yapılacağı yıla ait oran ile çarpılmak suretiyle yeniden değerlenir. 3) Yeniden değerleme neticesinde doğacak değer artış veya azalışları, bir taraftan ilgili maddi olmayan duran varlık hesabına kaydedilirken, diğer taraftan yeniden değerleme farkları hesabına kaydedilir. 4) Hesap dönemleri sonu itibarıyla yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı Bakanlıkça belirlenir. 5) Hesap dönemi içinde edinilen maddi olmayan duran varlıklar için edinildiği dönem için yeniden değerleme yapılmaz. 6) Maddi olmayan varlık herhangi bir nedenle elden çıkarılmışsa yeniden değerleme farkı da hesaplardan çıkarılır. Yeniden değerleme farkı hesabına kaydedilmiş tutarlar ilgili varlık tamamen amorti edildikten sonra net değer hesabına aktarılabilir. c) Maddi olmayan duran varlıkların amortisman işlemleri; 1) Amortisman ayrılması, bir maddi olmayan duran varlığın maliyetinin, öngörülen hizmet süresi boyunca dönemlere dağıtılmasıdır. 2) Ayrılan amortisman tutarı gider olarak muhasebeleştirilir. Maddi olmayan duran varlıkların ilk defa amortisman uygulamasına esas alınacak değeri kayıtlı bedelidir. Ancak, yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan varlıklar için amortisman hesaplamasına esas alınacak değer, yeniden değerleme sonucu ortaya çıkan değerdir. Maddi olmayan duran varlık için yapılan harcamaların, varlığın iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılması sonucunu doğurması durumunda amortisman hesaplaması varlığın yeni değeri üzerinden yapılır. 3) Bir maddi olmayan duran varlığın kullanımından elde edilebilecek ekonomik fayda tüketildikçe, bu tüketimi yansıtabilmek amacıyla ayrılan amortismanların birikmiş tutarı, varlığın defterde kayıtlı değerinin altında eksi değer olarak gösterilir. 4) Amortisman süresi, maddi olmayan duran varlığın muhasebe kayıtlarına girdiği yıldan başlar. Uygulanacak amortisman süresi, yöntemi ve oranları maddi olmayan duran varlık çeşitlerine göre Bakanlıkça belirlenir. 260 Haklar hesabıHesabın niteliğiMADDE 194- (1) Haklar hesabı, bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE195- (1) Haklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla edinilen haklar bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaba, ödenecek tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce mevcut olup, hesaplarda yer almayan haklardan envanteri yapılanlar tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kurum alacaklarına karşılık alınan haklar, intikale esas değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Bedelsiz olarak intikal eden haklar tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 5) Haklar hesabında kayıtlı haklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 6) Haklar hesabında kayıtlı haklardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 7) Haklar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satılan hakların, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare veya kuruluşlara bedelsiz olarak devredilen haklar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Haklar hesabında kayıtlı haklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 4) Ortadan kalkan haklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 5) Haklar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 196- (1) Araştırma ve geliştirme giderleri hesabı; kamu idaresinde yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların geliştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılan her türlü giderlerden aktifleştirilen kısımların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE197- (1) Araştırma ve geliştirme giderleri hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla yapılan araştırma ve geliştirme giderleri bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaba, ödenecek tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce yapılmış olup, hesaplarda yer almayan araştırma ve geliştirme giderlerinden envanteri yapılanlar tespit edilen değerleri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. 3) Araştırma ve geliştirme giderleri hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Aktiften çıkarılması gereken araştırma ve geliştirme giderleri kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Araştırma ve geliştirme giderleri hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. 264 Özel maliyetler hesabıHesabın niteliğiMADDE 198- (1) Özel maliyetler hesabı, kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin kalıcı olarak artırılması amacıyla yapılan giderler ile bu gayrimenkullerin kullanılması için yapılıp kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 199- (1) Özel maliyetler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla yüklenilen özel maliyet tutarları bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Özel maliyetler hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Her ne surette olursa olsun özel maliyet olma vasfı ortadan kalkan tutarlar, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Henüz amortismana tabi tutulmadan gayrimenkul sahibine terk olunan özel maliyet bedelleri bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Özel maliyetler hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 200- (1) Diğer maddi olmayan duran varlıklar hesabı, yukarıda sayılanlar dışında kalan diğer maddi olmayan duran varlık kalemlerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 201- (1) Diğer maddi olmayan duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Maddi olmayan duran varlıklardan haklar ve özel maliyetler kapsamına girmeyip, bütçeye gider kaydıyla edinilen maddi olmayan duran varlık tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Diğer maddi olmayan duran varlıklar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar bu hesaba borç; amortisman tutarındaki artışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Maddi olmayan duran varlık olma vasfı ortadan kalkan diğer maddi olmayan varlıkların, kayıtlı değerleri bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarı 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Diğer maddi olmayan duran varlıklar hesabında kayıtlı tutarlar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yıl sonunda yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar bu hesaba alacak; amortisman tutarındaki azalışlar 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç kaydedilir. 268 Birikmiş amortismanlar hesabı (-)Hesabın niteliğiMADDE 202- (1) Birikmiş amortismanlar hesabı, maddi olmayan duran varlık bedellerinin, yararlanma süresi içinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 203- (1) Birikmiş amortismanlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Yıl sonunda maddi olmayan duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Yıl sonunda maddi olmayan duran varlıklar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, amortisman tutarlarındaki artışlar bu hesaba, değer artış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, varlığın değerinde ortaya çıkan artışlar ilgili maddi olmayan duran varlık hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Amortismana tabi tutulduktan sonra her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarılan varlıklar için ayrılan amortisman tutarı bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 2) Yıl sonunda maddi olmayan duran varlıklar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların yeniden değerlemeye tabi tutulması sonucu, amortisman tutarındaki azalışlar bu hesaba, değer azalış farkı ise 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına borç, varlığın değerinde ortaya çıkan azalışlar ilgili maddi olmayan duran varlık hesabına alacak kaydedilir. MADDE 204- (1) Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak, gelecek yıllara ait olan giderler ile faaliyet dönemine ait olup gelecek yıllarda tahsil edilebilecek gelirlerin izlenmesi için kullanılır. (2) Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı 281 Gelir Tahakkukları Hesabı Hesabın niteliğiMADDE 205- (1) Gelecek yıllara ait giderler hesabı, dönem içinde ödenen ancak, gelecek yılların faaliyet hesaplarına dâhil edilecek olan giderlerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 206- (1) Peşin ödenen giderlerden içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde giderleştirilecek olanlar, ilgili oldukları dönemlerde tahakkuk ettirilmek üzere bu hesapta izlenir. (2) Gelecek yıllara ait giderler hesabına kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (3) Dönem sonunda, bu hesapta yer alıp tahakkuk zamanına bir yıldan az bir süre kalan peşin ödenmiş giderler, düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki gelecek aylara ait giderler hesabına aktarılır. (4) Kuponlu bono ve tahvillerin nominal bedelin altında iskontolu olarak satılması durumunda, nominal bedel ile satış bedeli arasında ortaya çıkacak farkın takip eden dönemlere ait olan kısmı bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 207- (1) Gelecek yıllara ait giderler hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçe giderleri ile ilişkilendirilmesi gereken ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahakkuk ettirilmesi gereken peşin ödenmiş giderler bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kuponlu bonolardan vadesi bir sonraki yıla taşanların veya kuponlu tahvillerin iskontolu satılması durumunda, borçlanma hasılatı ile nominal değer arasında ortaya çıkacak fark tutarının satışın yapıldığı döneme ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlere ait olan kısmı bu hesaba, borçlanma hasılatı ise 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, geri ödemeye esas tutarın tamamı ilgisine göre 305-Bonolar Hesabı veya 404-Tahviller Hesabına alacak kaydedilir. Diğer taraftan, borçlanma hasılatı ile nominal değer arasındaki fark tutarı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelecek yıllara ait giderler hesabında kayıtlı tutarlardan içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde gider hesaplarına yansıtılması gerekenler, dönem sonunda bu hesaba alacak, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki 180-Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 208- (1) Gelir tahakkukları hesabı, faaliyet alacakları ve kurum alacakları hesap gruplarında izlenmeyen ve tahakkuk etmiş gelirlerden kaynaklanan ancak, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde istenebilir duruma gelecek olan alacakların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 209- (1) Gelir olarak tahakkuk ettirilmiş olmakla birlikte, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde istenilebilir duruma gelecek olan alacaklar, ilgili oldukları dönemlerde tahsil edilmek üzere bu hesapta izlenir. (2) Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurum alacakları hesaplarında kayıtlı alacaklara ilişkin olarak yıl sonlarında geçici mizandan önce hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsil edilecek olan işlemiş faiz geliri alacakları bu hesaba kaydedilir. (3) Dönem sonunda, bu hesapta yer alıp tahsil zamanına bir yıldan az süre kalan alacaklar, düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabına aktarılır. (4) Gelir tahakkukları hesabında takip edilen döviz cinsinden faiz geliri tahakkukları, yıl sonlarında geçici mizandan önce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlenir. Hesabın işleyişiMADDE 210- (1) Gelir tahakkukları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) İçinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde ilgililerden istenebilir duruma gelecek olan alacaklar bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Duran varlıklar ana hesap grubu içindeki kurum alacakları hesaplarında yer alan tutarlar için yıl sonlarında geçici mizandan önce tahakkuk ettirilen ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahsil edilecek olan işlemiş faizler bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Gelir tahakkukları hesabında yer alan döviz cinsinden tutarların yıl sonlarında geçici mizandan önce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Gelir tahakkukları hesabında yer alan tutarlardan kanunların verdiği yetkiye dayanılarak silinenler bu hesaba alacak, ilgili hesap veya hesaplara borç kaydedilir. 2) Gelir tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde istenebilir duruma gelecek olanlar, dönem sonunda bu hesaba alacak, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki 181-Gelir Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir. 3) Gelir tahakkukları hesabında yer alan döviz cinsinden tutarların yıl sonlarında geçici mizandan önce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. MADDE 211- (1) Diğer duran varlıklar hesap grubu; duran varlık niteliği taşıyan ve duran varlık hesap gruplarına girmeyen, diğer duran varlıklar ile ilgili duran varlık hesaplarından, bu gruptaki hesaplara aktarılan amortismana tabi varlıkların birikmiş amortismanlarının izlenmesi için kullanılır. (2) Maddi duran varlık hesaplarında kayıtlı olup, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren varlıklar ile bu varlıklardan amortismana tabi olanların ayrılmış amortisman tutarları bu hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılır. Bu şekilde aktarılan varlıkların kayıtlı değeri ile ayrılmış amortisman tutarı arasındaki fark kadar, aktarma işleminin yapıldığı dönem sonunda amortisman ayrılır. (3) Diğer duran varlıklar hesap grubunda yer alan hesaplara kayıt yapılırken, yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (4) Diğer duran varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 293 Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Hesabı 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı 297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Hesabı 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-) Hesabın niteliği MADDE 212- (1) Gelecek yıllar ihtiyacı stoklar hesabı, kamu idarelerinin tedbirli satın alma ve üretme politikası gereği içinde bulunulan faaliyet döneminden sonra kullanacakları stokların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 213- (1) Gelecek yıllar ihtiyacı stoklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Bütçeye gider kaydıyla edinilen gelecek yıllar ihtiyacı stok tutarları, bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bağış ve yardım şeklinde bedelsiz olarak edinilen gelecek yıllar ihtiyacı stoklar tespit edilen değerleri üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Sayımı sonucunda fazla çıkan gelecek yıllar ihtiyacı stoklar bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Satış suretiyle elden çıkarılan gelecek yıllar ihtiyacı stoklar bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Satış bedeli aynı zamanda 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Bağış ve yardım şeklinde edinilen gelecek yıllar ihtiyacı stoklardan, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenilenler, kayıtlı değeri üzerinden bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Kişisel kusurlardan dolayı yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen gelecek yıllar ihtiyacı stoklardan; kayıtlardan çıkarılması gerekenler kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan rayiç değeri üzerinden 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 4) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen gelecek yıllar ihtiyacı stoklardan; hurdaya ayrılması gerekenler, bir taraftan kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 600-Gelirler Hesabına alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 5) Kişisel kusur olmaksızın yok olma, kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen gelecek yıllar ihtiyacı stoklardan; kayıtlardan çıkarılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 6) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen gelecek yıllar ihtiyacı stoklardan; hurdaya ayrılması gerekenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, hurda hâlindeki değeri üzerinden 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 7) Satın alınan gelecek yıllar ihtiyacı stoklardan yapılan iade tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 8) Sayım sonucunda noksan çıkan gelecek yıllar ihtiyacı stoklar kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. 9) Gelecek yıllar ihtiyacı stoklar hesabında kayıtlı stoklardan, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde kullanılacak stok tutarları, dönem sonunda bu hesaba alacak, dönen varlıklar ana hesap grubu içindeki ilgili stok hesaplarına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 214- (1) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren gelecek yıllar ihtiyacı stoklar ve maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 215- (1) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Kullanılma olanağını yitiren maddi duran varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarı 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç, 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kişisel kusurlardan dolayı kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen stoklardan hurdaya ayrılması gerekenlerin, hurda hâlindeki değeri bir taraftan bu hesaba, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç; kayıtlı değeri 293-Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Hesabına alacak; diğer taraftan rayiç değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Kişisel kusur olmaksızın kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen stoklardan hurdaya ayrılması gerekenler, hurda hâlindeki değeri üzerinden bu hesaba, kayıtlı değeri ile hurda hâlindeki değeri arasındaki fark 630-Giderler Hesabına borç, kayıtlı değeri üzerinden 293-Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Hesabına alacak kaydedilir. 4) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stok ve varlıklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 5) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stok ve varlıklardan aynı bütçe kapsamındaki farklı muhasebe birimlerine bağlı kamu idarelerinin birbirleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, devir alan muhasebe birimlerince kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç ve 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stok ve varlıklardan satılmak suretiyle elden çıkarılanların, bir taraftan kayıtlı değeri bu hesaba, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stok ve varlıklardan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara, kapsama dâhil diğer kamu idarelerince diğer idare veya kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenlerin kayıtlı değeri bu hesaba, yeniden değerleme azalış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına alacak, ayrılan amortisman tutarı 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, yeniden değerleme artış farkı 522-Yeniden Değerleme Farkları Hesabına, kalanı 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stok ve varlıklardan aynı muhasebe birimine bağlı kamu idarelerinin birbirleri veya harcama birimleri arasında bedelsiz olarak devredilenler, kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. 4) Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stokların sayımı sonucunda tespit edilen noksanlıklar kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 197-Sayım Noksanları Hesabına borç kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 216- (1) Diğer çeşitli duran varlıklar hesabı, yukarıdaki hesaplar kapsamına girmeyen diğer çeşitli duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 217- (1) Diğer çeşitli duran varlıklar hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Borç 1) Edinilen diğer çeşitli duran varlıklar bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir. b) Alacak 1) Diğer çeşitli duran varlıklar hesabında kayıtlı diğer çeşitli duran varlıklardan herhangi bir şekilde elden çıkarılanlar bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 218- (1) Birikmiş amortismanlar hesabı, diğer duran varlıklar hesap grubunda yer alan hesaplarda kayıtlı amortismana tabi duran varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarlarını izlemek için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 219- (1) Birikmiş amortismanlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Elden çıkarılacak maddi duran varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarları bu hesaba alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Elden çıkarılacak amortismana tabi duran varlıkların kayıtlı değeri ile ayrılmış amortisman tutarı arasındaki fark, bu hesap grubuna aktarma işleminin yapıldığı dönem sonunda bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Elden çıkarılacak maddi duran varlıklardan her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarılanların ayrılmış olan amortisman tutarı bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 3-Kısa vadeli yabancı kaynaklarMADDE 220- (1) Kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu, faaliyet dönemi içinde geri ödenmesi gereken yabancı kaynakları kapsar. (2) Kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu; kısa vadeli iç malî borçlar, kısa vadeli dış malî borçlar, faaliyet borçları, emanet yabancı kaynaklar, alınan avanslar, ödenecek diğer yükümlülükler, borç ve gider karşılıkları, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ile diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar hesap gruplarına ayrılır. MADDE 221- (1) Kısa vadeli iç malî borçlar hesap grubu; kamu idarelerinin vadesi faaliyet dönemi ile sınırlı, para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan iç malî borçları, kısa vadeli diğer iç malî borçları ile vadesine bir yıldan az süre kalan uzun vadeli iç malî borçlarına ait anapara tutarları ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. (2) Borçlanma işlemlerine ilişkin genel gider ve faizler gruptaki hesaplarla ilgilendirilmeksizin, bütçeye konulan ödeneklerle karşılanır. (3) Yıl sonlarında bu hesap grubundaki iç borç hesaplarında kayıtlı borç stokuna ait olarak hesaplanan işlemiş faiz tutarı, ilgili dönemde ödemesi yapılmak üzere kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabına kaydedilir. (4) Kısa vadeli iç malî borçlar hesap grubunda izlenen hesaplarda kayıtlı borç anapara tutarları ile bunlara ilişkin olarak hesaplanan işlemiş faiz tutarından, borç veren tarafından kamu idaresi lehine silinenler ilgili kamu idaresince faaliyet gelirleri ile bütçe gelirlerine kaydedilerek muhasebeleştirilir. (5) Kısa vadeli iç malî borçlar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 302 Para Piyasası Nakit İşlemleri Borçları Hesabı 303 Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı 304 Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı 305 Bonolar Hesabı 309 Kısa Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabı Hesabın niteliği MADDE 222- (1) Para piyasası nakit işlemleri borçları hesabı, kısa vadeli nakit ihtiyacını karşılamak üzere iç borçlanma senedi çıkarmaksızın yapılan azami otuz gün vadeli borçlanmaların izlenmesi için kullanılır. (2) Para piyasası nakit işlemleri borçları hesabı, sadece Hazine Müsteşarlığına bağlı muhasebe birimlerinde kullanılır.Hesabın işleyişiMADDE223- (1) Para piyasası nakit işlemleri borçları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Kısa vadeli nakit ihtiyacının karşılanması için iç borçlanma senedi ihraç etmeksizin ulusal para cinsinden piyasadan yapılan, azami otuz gün vadeli borçlanmalar bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Para piyasası nakit işlemlerinde döviz cinsinden yapılan borçlanma tutarı, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak belirlenen borçlanma şartlarına göre Hazine Müsteşarlığınca tespit edilen kur üzerinden bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir. 3) Para piyasası nakit işlemleri borçları hesabında kayıtlı döviz cinsinden borçların, ödeme tarihinde ödemeye esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Para piyasası nakit işlemleri borçları hesabında kayıtlı tutarlardan geri ödenenler bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Para piyasası nakit işlemleri borçları hesabında kayıtlı döviz cinsinden borçların ödeme tarihinde ödemeye esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 224- (1) Kamu idarelerine malî borçlar hesabı, diğer kamu idarelerine olan kısa vadeli malî borçlar ile uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kamu idarelerine malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 225- (1) Kamu idarelerine malî borçlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) İkraz anlaşmalarıyla devredilen vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı dış proje kredilerinden genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri adına, özel hesaplara yapılan aktarmalar, aktarma tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu hesaba alacak, 104-Proje Özel Hesabına borç kaydedilir. 2) Diğer kamu idarelerinden vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olmak üzere ulusal para cinsinden yapılan diğer borçlanmalar ilgili idare muhasebe birimince bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 3) Diğer kamu idarelerinden vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olmak üzere döviz cinsinden yapılan diğer borçlanmalar işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden ilgili idare muhasebe birimince bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 4) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kamu idarelerine malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 403-Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir. 5) Kamu idarelerine malî borçlar hesabında kayıtlı döviz cinsinden borçların, ödeme tarihinde ödemeye esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Kamu idarelerine malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan geri ödenenlerin, bir taraftan anapara tutarları bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, ödenen toplam tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan faiz giderinin tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kamu idarelerine malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan kamu idaresi lehine silinenlerin, bir taraftan anapara tutarları bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan döneme ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş dönemlere ait olan kısmı ise 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, toplam tutar 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan faiz giderinin tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda gelirler hesabına kaydedilen toplam tutar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince özel hesaptan iade edilen tutarlar, iade tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, kullanıcı idare muhasebe birimince bu borç, 104–Proje Özel hesabına alacak kaydedilir. 4) Kamu idarelerine malî borçlar hesabında kayıtlı döviz cinsinden borçların ödeme tarihinde ödemeye esas olan kur üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 226- (1) Cari yılda ödenecek tahviller hesabı; kanunların verdiği yetkiye dayanılarak ulusal para birimi veya döviz cinsi ve dövize endeksli olarak ihraç edilmiş olan ve karşılığında nakit imkânı sağlayan tahviller ve karşılığında nakit imkânı sağlamayan özel tertip tahvillerden vadesi bir yılın altına inmiş olanlar ile bunlardan döviz cinsi ve dövize endeksli olanların anapara ve anaparaya eklenecek veya düşülecek kur farklarının izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 227- (1) Cari yılda ödenecek tahviller hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Tahviller hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inmiş olanlar bu hesaba alacak, 404-Tahviller Hesabına borç kaydedilir. 2) Cari yılda ödenecek tahviller hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli olarak ihraç edilmiş bulunan tahvillerin, her faiz ödeme tarihinde, ödemeye esas kur üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları, bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Kuponlu tahvillerin geri ödenen anapara tutarları veya kuponsuz tahvillerden geri ödenenlerin satış bedelleri bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıla ait olan kısmı 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, toplam tutar ilgisine göre 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Ayrıca faiz tutarının tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kuponlu tahvillerin senet değişimi işlemlerinde geri alınan tahvilin anaparası veya kuponsuz tahvillerin senet değişimi işlemlerinde geri alınan tahvilin satış bedeli bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, anapara ve faiz borcu karşılığı tahvil verilmesi durumunda tutarı 404-Tahviller Hesabına, bono verilmesi durumunda tutarı 305-Bonolar Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca faiz tutarının tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Cari yılda ödenecek tahviller hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli olarak ihraç edilmiş bulunan tahvillerinin her faiz ödeme tarihinde ödemeye esas kur üzerinden, değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları, bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 228- (1) Bonolar hesabı; 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre, kurum nam ve hesabına ulusal para birimi veya döviz cinsi ve dövize endeksli olarak ihraç edilen ve karşılığında nakit imkânı sağlayan bonolar ve karşılığında nakit imkânı sağlamayan özel tertip bonolar ile bunlardan döviz cinsi ve dövize endeksli olanların anapara ve anaparaya eklenecek veya anaparadan düşülecek kur farklarının izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 229- (1) Döviz cinsi ve dövize endeksli olarak ihraç edilen bonoların muhasebeleştirilmesinde, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak belirlenen borçlanma şartlarına göre, Hazine Müsteşarlığınca tespit edilen kur esas alınır. (2) Bonoların faiz ve genel giderleri ile nominal bedelinin altında bir bedelle iskontolu olarak satılan kuponlu bonoların nominal bedelleri ve satış bedelleri arasındaki fark bu hesapla ilgilendirilmeksizin doğrudan bütçeye bu amaçla konulan ödenekten karşılanır. (3) Kuponlu bonoların iskontolu veya primli satılması durumunda, nominal bedel ile satış bedeli arasında ortaya çıkan ve ilgisine göre bütçe giderleri hesabı veya bütçe gelirleri hesabına kaydedilen tutarları bononun vadesinin; a) Satışın yapıldığı yıl içinde dolması durumunda ilgisine göre giderler hesabı veya gelirler hesabına, b) Satışın yapıldığı yılı takip eden yıla taşması durumunda ise içinde bulunulan yıla isabet eden kısmı ilgisine göre giderler hesabı veya gelirler hesabına; takip eden yıla isabet eden kısmı ise ilgili dönem giderler veya gelirler hesabına aktarılmak üzere gelecek yıllara ait giderler hesabı ya da gelecek yıllara ait gelirler hesabına, kaydedilir. (4) Yıl sonlarında bu hesapta kayıtlı bono stokuna ait olup; gerek kupon ödeme tarihinin gelecek yıla taşması nedeniyle ödenmemiş olan ve gerekse kuponsuz senetlerde vade sonunda ödenecek olan işlemiş faiz tutarı hesap edilir ve giderler hesabı ile ilgili dönemde ödemesi yapılmak üzere kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabına kaydedilir. Kuponlu bonolardan değişken faizli olup, faiz oranı kupon ödeme zamanında kesinleşecek olanlara ilişkin yıl sonu işlemiş faiz hesaplaması, Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen faiz oranından yapılır. Kupon ödeme zamanında kesinleşen faiz oranının, Hazine Müsteşarlığınca belirlenen orandan farklı olmasından dolayı ortaya çıkan fark ise geçmiş dönem gider veya gelirleri ile ilişkilendirilmek üzere giderler hesabı veya gelirler hesabına kaydedilir. Geçmiş dönemlere ilişkin olarak yapılan bu kayıtlar faaliyet sonuçları tablosu dipnotlarında gösterilir. (5) Kuponlu bonolarının kupon ödemeleri ve kuponsuz bonoların vade sonu faiz ödemeleri bütçe giderleri hesabına kaydedilir. Söz konusu faiz tutarının; ödemenin yapıldığı yıla ait olan kısmı giderler hesabına, önceki yıla ait olan kısmı ise gider tahakkukları hesabına kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE230- (1) Bonolar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Kuponlu olarak ihraç edilen bonolarından nominal bedelden satılanların nominal bedeli bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Kuponlu olarak ihraç edilen bonolardan nominal bedelin altında iskontolu olarak satılanların nominal bedeli bu hesaba alacak, satış bedeli 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, bononun vadesinin bir sonraki yıla taşması hâlinde iskonto tutarının içinde bulunulan yıla isabet eden kısmı 630-Giderler Hesabına, kalanı 280-Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca iskonto tutarının tamamı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Kuponlu olarak ihraç edilen bonolardan, nominal bedelin üstünde primli olarak satılanların nominal bedeli bu hesaba, bononun vadesinin bir sonraki yıla taşması hâlinde nominal bedel ile satış bedeli arasındaki farkın içinde bulunulan yıla isabet eden kısmı 600-Gelirler Hesabına, kalanı 480-Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabına alacak, satış bedeli 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Ayrıca bononun nominal bedeli ile satış bedeli arasındaki farkın tamamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 4) Kuponsuz olarak ve vade sonu faiz ödemeli ihraç edilen bonoların satış bedeli bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabı veya 105-Döviz Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 5) Bütçe ile ilgilendirilmeksizin ikrazen verilen kuponlu özel tertip bonoların nominal bedeli veya kuponsuz özel tertip bonoların satış bedeli bu hesaba alacak, ilgisine göre 132-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı veya 232-Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 6) Bütçe kanunundaki ödeneğine dayanılarak verilen kuponlu özel tertip bonoların nominal bedeli veya kuponsuz özel tertip bonoların satış bedeli bir taraftan 630- Giderler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç, bu hesaba alacak; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 7) Nakit imkânı sağlayan iç borçlanma senedi veya özel tertip iç borçlanma senetlerinin senet değişimi işlemlerinde geri alınan iç borçlanma senedi anaparası bu hesaba veya 304-Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı ya da 404-Tahviller Hesabına, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı ise ilgisine göre 381-Gider Tahakkukları Hesabı veya 481-Gider Tahakkukları Hesabına borç, anapara ve faiz borcu karşılığı bono verilmesi durumunda tutarı bu hesaba alacak kaydedilir. Ayrıca faiz tutarının tamamı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 8) Döviz cinsi ve dövize endeksli olarak ihraç edilmiş bulunan bonoların her faiz ödeme tarihinde ödemeye esas kur üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Kuponlu bonolardan geri ödenen anapara tutarları veya kuponsuz bonolardan geri ödenenlerin satış bedelleri bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıla ait olan kısmı 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, tamamı ilgisine göre 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Ayrıca faiz tutarının tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kuponlu bonoların senet değişimi işlemlerinde geri alınan bononun anaparası veya kuponsuz bonoların senet değişimi işlemlerinde geri alınan bonoların satış bedeli bu hesaba, faiz tutarının içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, anapara ve faiz borcu karşılığı bono verilmesi durumunda tutarı bu hesaba, tahvil verilmesi durumunda tutarı 404-Tahviller Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca faiz tutarının tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Döviz cinsi ve dövize endeksli olarak ihraç edilmiş bulunan bonoların, her faiz ödeme tarihinde, ödemeye esas kur üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları ile ay sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 231- (1) Kısa vadeli diğer iç malî borçlar hesabı; kurumca devralınmış olan kısa vadeli iç borçlar ve yukarıdaki hesaplarda tanımlanmamış olan kısa vadeli diğer iç malî borçlar ile uzun vadeli diğer iç malî borçlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 232- (1) Kısa vadeli diğer iç malî borçlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Kurumca üstlenilen iç borçlar bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Ortaya çıkan kısa vadeli diğer iç borçlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. 3) Uzun vadeli diğer iç malî borçlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 409-Uzun Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir. 4) Kısa vadeli diğer iç malî borçlar hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Kısa vadeli diğer iç malî borçlar hesabında kayıtlı borçlardan ödenen tutarlar bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Kısa vadeli diğer iç malî borçlar hesabında kayıtlı döviz cinsi ve dövize endeksli tutarların ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. MADDE 233- (1) Kısa vadeli dış malî borçlar hesap grubu; vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı dış malî borçlar ile dönem sonunda vadesine bir yıldan az süre kalan uzun vadeli dış malî borçlara ait anapara tutarları ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. (2) Kısa vadeli dış malî borçlar hesap grubunda izlenen borçlarla ilgili faiz gideri ödemeleri, bu gruptaki hesaplarla ilgilendirilmeksizin, bütçeye konulan ödeneklerden karşılanır. (3) Yıl sonlarında bu hesap grubundaki hesaplarda kayıtlı borç stokuna ait işlemiş faiz tutarı hesaplanarak giderler hesabına ve ilgili dönemde ödemesi yapılmak üzere kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabına kaydedilir. (4) Kısa vadeli dış malî borçlar hesap grubunda izlenen hesaplarda kayıtlı borç anapara tutarları ile bunlara ilişkin olarak hesaplanan işlemiş faiz tutarından, borç veren tarafından kamu idaresi lehine silinenler ilgili kamu idaresince faaliyet gelirleri ile bütçe gelirlerine kaydedilerek muhasebeleştirilir. (5) Kısa vadeli dış malî borçlar, niteliğine göre bu grup içinde açılacak 310-Cari Yılda Ödenecek Dış Malî Borçlar Hesabından oluşur. 310 Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabıHesabın niteliğiMADDE 234- (1) Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabı; kanunların verdiği yetkiye dayanılarak herhangi bir dış finansman kaynağından, belirli bir geri ödeme planına göre ödenmek üzere sağlanan ve gerek ilgili kamu idareleri tarafından kullanılan, gerekse diğer idare veya kuruluşlara ikrazen kullandırılan ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki dış malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlar için cari yılda ödenecek olan anapara taksitleri ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 235- (1) Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki dış malî borçlar hesabında kayıtlı olup dönem sonunda vadesi bir yılın altına inmiş olanların anapara taksitleri ve kur farkları bu hesaba alacak, 410-Dış Malî Borçlar Hesabına borç kaydedilir. 2) Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlara, geri ödemelerde değişken havuz birim katsayısı uygulanması sonucunda oluşan kur artışı farkları ile yabancı para cinsinden borç bakiyelerinin ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabında kayıtlı dış borçlardan dış finansman kaynağına ödenen tutarlar bu hesaba, işlemiş faiz tutarının, içinde bulunulan yıla ait olan kısmı 630-Giderler Hesabına, geçmiş yıllara ait olan kısmı 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, tamamı ilgisine göre 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Ayrıca işlemiş faiz tutarının tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan ilgili kamu idarelerince kullanılmış olanlardan, dış finansman kaynağı tarafından bağış veya hibe şekline dönüşen tutarların anaparası işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bu hesaba, işlemiş faiz tutarı 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, tamamı 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Gelirler hesabına kaydedilen tutar aynı zamanda 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabında kayıtlı diğer idare veya kuruluşlara ikrazen kullandırılan tutarlardan dış finansman kaynağı tarafından bağış veya hibe şekline dönüşenlerin anaparası işlem tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba, işlemiş faiz tutarı ilgisine göre 630-Giderler Hesabı veya 381-Gider Tahakkukları Hesabına borç, tamamı 600-Gelirler Hesabına alacak; söz konusu tutar diğer taraftan 630-Giderler Hesabına borç, alacağın anaparası 130-Dış Borcun İkrazından Doğan Alacaklar Hesabına, işlemiş faiz alacağı ise ilgisine göre 600-Gelirler Hesabı veya 181-Gelir Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilir. 4) Cari yılda ödenecek dış malî borçlar hesabında kayıtlı tutarlara, geri ödemelerde değişken havuz birim katsayısı uygulanması sonucunda oluşan kur azalışı farkları ile yabancı para cinsinden borç bakiyelerinin ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 32 Faaliyet borçlarıMADDE 236- (1) Faaliyet borçları hesap grubu; kamu idarelerinin ödeme emri belgesine bağlandığı hâlde henüz hak sahiplerine ödenemeyen bütçe emanetleri ve mevzuatına uygun olarak mal alınıp, hizmet gördürülerek gider gerçekleşmiş olmakla birlikte ödeneği bulunmaması nedeniyle ödenemeyen borçları, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin bütçede ödeneği öngörülmüş olmakla birlikte, oluştuğu yer ve zamanda ödeneği bulunmadığı için ödenemeyen borçları ile kamu idarelerinin mal ve hizmet alış faaliyetleri dolayısıyla ortaya çıkan diğer borçlarının izlenmesi için kullanılır. (2) Faaliyet borçları hesap grubunda yer alan hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (3) Faaliyet borçları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 320 Bütçe Emanetleri Hesabı 322 Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı 323 Bütçeleştirilmiş Borçlar Hesabı 329 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı Hesabın niteliği MADDE 237- (1) Bütçe emanetleri hesabı; malî yıl içinde ödeme emri belgesine bağlandığı hâlde, nakit yetersizliği veya hak sahibinin müracaat etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 238- (1) Herhangi bir tutarın bütçe emanetine alınabilmesi için; hizmetin yapılmış veya malın teslim edilmiş bulunması, 31/12/2005 tarihli ve 26040 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümlerine göre, harcama belgelerinin tam olarak, harcama yetkilisi tarafından imzalanmış ödeme emri belgesi ekinde, ödeme yapılmak üzere muhasebe birimine gönderilmiş olması gerekir. (2) Gerek malî yıl içinde, gerekse malî yıl sonunda nakit yetersizliği veya hak sahibinin müracaat etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen tutarlar bütçeleştirilerek bu hesaba alınır. Herhangi bir tutarın bütçeye gider yazılmak suretiyle dairesi mutemedine ödendiği hâlde, mutemedin hak sahibine ödeme yapamaması nedeniyle en geç bir ay içinde muhasebe birimlerine geri verilmesi gereken paralar da ilgilisine ödenmek üzere bu hesaba kaydedilir. (3) Bütçe emanetleri hesabına alınan tutarların her biri için kayda alınma sırasında, muhasebeleştirme belgesi bir nüsha fazla düzenlenir ve istemesi hâlinde hak sahibine verilir. Hak sahibine verilmeyen muhasebeleştirme belgesi muhasebe birimince saklanır. Herhangi bir tutarın bütçe emanetine alınması sırasında hak sahibinin imzası aranmaz. (4) Hesaba alınan tutar, müşterek olduğu ve ayrılması mümkün bulunmadığı veya ibraz olunacak mirasçılık belgesine bağlı bulunduğu takdirde bir tek kayıt yapılarak ortakların veya mirasçıların adları yazılır. (5) Bütçe emanetine alınan tutarlardan gerek malî yıl içinde, gerekse yılı geçtikten sonra yapılacak ödemeler için muhasebe işlem fişi düzenlenir. Nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması nedeniyle bütçe emanetlerine alınan tutarlar, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ilgililerine ödenir. Tutarın emanete alınması sırasında hak sahibine verilen veya hak sahibine verilemediği için muhasebe biriminde saklanan muhasebeleştirme belgesinin bir nüshası muhasebe işlem fişine bağlanır. Emanete alınan tutar bir defada ödenemediği takdirde, daha sonra yapılacak ödemelere ilişkin fişe, ilk ödemeye ait fişin yevmiye tarih ve numarası yazılır. (6) Malın alındığı veya hizmetin yapıldığı malî yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen bütçe emanetleri bütçeye gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlar ancak, mahkeme kararı üzerine ödenir. Hesabın işleyişiMADDE 239- (1) Bütçe emanetleri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Bütçe gideri olarak tahakkuk ettirilen tutarlardan herhangi bir nedenle hak sahiplerine ödenemeyenler bir taraftan bu hesaba, kesintiler ilgili hesaplara alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Bir istihkak karşılığı olarak daire mutemetlerine verilen paralardan, mutemetler tarafından, herhangi bir nedenle alacaklısına ödenemeyerek muhasebe birimlerine iade edilen tutarlar, ilgilisine ödenmek üzere bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 3) 15 aralık - 31 aralık tarihlerine ilişkin hesaplanan işçi ücretleri bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 4) Dönem sonunda bu hesabın bölümlenmiş yardımcı hesaplarında kayıtlı tutarlar, sürelerin güncellenmesi amacıyla bu hesaba alacak ve borç kaydedilir. b) Borç 1) Bütçe emanetleri hesabında kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben yapılan ödemeler bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Bütçe emanetleri hesabında kayıtlı tutarlardan başka bir muhasebe birimine aktarılması gerekenler bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Bütçe emanetleri hesabında kayıtlı tutarlardan gelir kaydedilmesi gerekenler, bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Dönem sonunda bu hesabın bölümlenmiş yardımcı hesaplarında kayıtlı tutarlar, sürelerin güncellenmesi amacıyla bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 322 Bütçeleştirilecek borçlar hesabıHesabın niteliğiMADDE 240- (1) Bütçeleştirilecek borçlar hesabı; bütçe kanunu veya özel bir kanunla yapılması öngörülen bir hizmet ve husus karşılığı olmak üzere gerçekleştiği hâlde, ödeneği bulunmaması ve benzeri nedenlerle bütçeye gider kaydedilemeyen borçların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 241- (1) Bütçe kanunu veya özel bir kanunla yapılması öngörülen bir hizmet ve husus karşılığı olmak üzere gerçekleştiği hâlde, ödeneği bulunmaması ve benzeri nedenlerle ödeme emri belgesine bağlanamayan ve bütçe giderlerinin Bakanlıkça belirlenen ekonomik kodlarında tanımlanan giderlere ilişkin borçlar, harcama birimlerince iki nüsha “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesi” (Örnek: 33) ile muhasebe birimine bildirilir. (2) Bütçeleştirilecek borçlar bildirim listesi harcama birimlerince örneğine uygun olarak doldurularak ilgili muhasebe birimine gönderilir. Bu listenin genel sıra numarası bölümüne, her harcama birimince, malî yılın başından itibaren “1” den başlayarak bir sıra numarası verilir. Muhasebe birimleri, giderin tahakkuk kaydını söz konusu listeye dayanarak muhasebe işlem fişi ile yapar. Muhasebe işlem fişlerine kanıtlayıcı belge olarak bütçeleştirilecek borçlar bildirim listesi bağlanır. Listelerin birer nüshası harcama birimleri itibarıyla ve genel sıra numarasına uygun bir şekilde dosyalanarak saklanır. Daha sonra ödenek temin edildiğinde, bu hesapta kayıtlı tutarlar bütçeye gider kaydedilerek ödeme işlemi tamamlanır. (3) Bütçeleştirilecek borçlar hesabına kaydı gereken tutarların muhasebe birimlerine intikal ettirilmesi, sonuçlarının raporlanması, ödeneğinin temin edilmesi, bütçeleştirilmesi, ödenmesi ve ilgili diğer hususlara ilişkin esas, usul ve süreler Bakanlıkça belirlenir. Hesabın işleyişiMADDE 242- (1) Bütçeleştirilecek borçlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Bütçe kanunu veya özel bir kanunla yapılması öngörülen bir hizmet ve husus karşılığı olmak üzere tahakkuk ettiği hâlde, ödeneği bulunmaması ve benzeri nedenlerle bütçeye gider kaydedilemeyen tutarlar, ödeneği temin edildiğinde bütçeye mal edilmek üzere, bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Bütçeleştirilecek borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan ödeme emri belgesine bağlananlar bir taraftan bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da 320-Bütçe Emanetleri Hesabına alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Bütçeleştirilecek borçlar hesabına yersiz kaydedilen tutarlar, bu hesaba borç, 630-Giderler Hesabı veya ilgili varlık hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 243- (1) Bütçeleştirilmiş borçlar hesabı; genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde bir taahhüde ve harcama talimatına dayanmayan giderlere ilişkin olup, Bakanlıkça belirlenecek ekonomik kodlardan yapılan ve bütçede ödeneği öngörülmüş olmakla birlikte, oluştuğu yer ve zamanda ödeneğibulunmadığı için ödenemeyen giderlerden kaynaklanan borçların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemler MADDE 244- (1) Bir taahhüde ve harcama talimatına dayanmayan giderlere ilişkin olup Bakanlıkça belirlenecek ekonomik kodlardan yapılan ve bütçede ödeneği öngörülmüş olmakla birlikte, oluştuğu yer ve zamanda ödeneğibulunmayan giderler; dayanağını oluşturan harcama belgeleri de eklenmek suretiyle harcama yetkilisine imzalatılmış ödeme emri belgesi ile hesaplara alınır. (2) Bütçeleştirilmiş borçlar hesabına alınan tutarların her biri için kayda alınma sırasında, muhasebeleştirme belgesi bir nüsha fazla düzenlenir. (3) Bu şekilde hesaplara alınmış harcamalara ilişkin borçlar, ödeneklerinin temin edilmesiyle birlikte düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile kayıtlara alınma sırasına göre ödenir. Ödemeye ilişkin düzenlenen muhasebe işlem fişine, söz konusu tutarın hesaba alınmasına ilişkin ödeme emri belgesinin fazla düzenlenmiş olan nüshası bağlanır. Bu hesabın alacak bakiyesi, belirlenen ekonomik kodlardan bütçede tertibi bulunmasına rağmen masrafın gerçekleştiği yer ve zamanda ödeneğinin bulunmaması nedeniyle tahakkuk ettirilmiş ancak, ödenememiş olan tutarları gösterir. (4) Bu tutarlara ilişkin ödenek gönderme belgeleri, en geç malî yılın sonuna kadar muhasebe birimine gönderilerek muhasebeleştirme işlemleri tamamlanır. (5) Bütçenin ilgili tertiplerden gelen ödenekler öncelikle bu hesapta kayıtlı borçların ödenmesinde kullanılır. Borçların tamamı ödenmedikçe, aynı bütçe tertibinden ödenmek üzere yeni giderlere ilişkin olarak düzenlenen ödeme emri belgeleri işleme konulmayarak ilgili harcama birimine iade edilir. (6) Bütçeleştirilmiş borçlar hesabına kaydı gereken tutarların sonuçlarının raporlanması, ödeneğinin temin edilmesi, ödenmesi ve ilgili diğer hususlara ilişkin esas, usul ve süreler Bakanlıkça belirlenir. Hesabın işleyişi MADDE 245- (1) Bütçeleştirilmiş borçlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Bakanlıkça belirlenecek ekonomik kodlardan yapılan ve bütçede ödeneği öngörülmüş olmakla birlikte, oluştuğu yer ve zamanda ödeneğinin bulunmaması nedeniyle ödenemeyen giderlere ilişkin tahakkuk tutarları bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı veya varlığa dönüştürülecek bir harcama unsuru ise ilgili varlık hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 831-Ödeneğine Mahsup Edilecek Harcamalar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Bütçeleştirilmiş borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan ödeneğinin gelmesini müteakip nakden veya mahsuben yapılan ödemeler bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaba, ödenecek tutar 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 831-Ödeneğine Mahsup Edilecek Harcamalar Hesabına alacak kaydedilir. Bu kayda ilişkin yansıtma işlemi yapılmaz. 2) Bütçeleştirilmiş borçlar hesabına yersiz kaydedilen tutarlar, bir taraftan bu hesaba borç, 630-Giderler Hesabı veya ilgili varlık hesabına alacak; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına borç, 831-Ödeneğine Mahsup Edilecek Harcamalar Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 246- (1) Diğer çeşitli borçlar hesabı, yukarıda sayılan bu grup içindeki hesap kalemlerinden hiçbirinin kapsamına alınamayan ve vadesi faaliyet dönemi ile sınırlı borçların izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişi MADDE 247- (1) Diğer çeşitli borçlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Diğer çeşitli borçlardan vadesi faaliyet dönemi ile sınırlı olanlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. 2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki diğer faaliyet borçları hesabında kayıtlı olup dönem sonunda vadesi bir yılın altına inmiş olan tutarlar bu hesaba alacak, 429-Diğer Faaliyet Borçları Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Diğer çeşitli borçlar hesabında kayıtlı diğer çeşitli borçlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. MADDE 248- (1) Emanet yabancı kaynaklar hesap grubu; muhasebe birimlerince mevzuatları gereği depozito, teminat veya emanet olarak yapılan tahsilatlar, muhasebe birimlerinin adına işlem yapan mutemetliklerle olan nakit ilişkileri, okul pansiyonları işlemleri ve konsolosluk tahsilatları ile risk yönetimi kapsamında oluşturulan risk hesabı işlemlerinin izlenmesi için kullanılır. (2) Muhasebe birimlerince emanet yabancı kaynak olarak nakden veya mahsuben tahsil olunan tutarların, çeşitlerine göre bu gruptaki hesapların altında bölümlenmesine ilişkin esaslar, kaydedilen tutarlardan tahsil, geri ödeme ve zamanaşımına uğrayanların bütçeye gelir kaydedilmesinde yapılacak işlemler Bakanlıkça belirlenir. (3) Emanet yabancı kaynaklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı 332 Okul Pansiyonları Hesabı 333 Emanetler Hesabı 337 Mutemetlikler Cari Hesabı 338 Konsolosluk Cari Hesabı 339 Risk Hesabı Hesabın niteliğiMADDE 249- (1) Alınan depozito ve teminatlar hesabı, mevzuatları gereği nakden veya mahsuben tahsil edilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 250- (1) Alınan depozito ve teminatlar hesabına ilişkin işlemler aşağıda gösterilmiştir: a) İhale teminatları; 1) İhalelere katılan isteklilerden mevzuatı gereği nakden alınan geçici teminatlar ile üzerinde ihale kalan isteklilerden nakden alınan veya hakedişlerinden kesilmek suretiyle tahsil edilen kesin teminat ve ek kesin teminatlar bu bölüme kaydedilir. 2) Alınan depozito ve teminatlar hesabında yer alan tutarlardan, mevzuatı uyarınca ödenmemiş sigorta primleri ve gecikme zamları karşılığı olarak, ilgili sosyal güvenlik kurumunun bildirmesi üzerine yüklenicilere geri verilmeyerek tutulanlar, kurumun ilgili şube veya bürosunun hesabına gönderilir. 3) 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 13 üncü maddesine göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hâllerde; yapım işlerinde kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle ilgilisine iade edilemeyen teminatlar sürenin bitiminde bütçeye gelir kaydedilir. b) Adlî teminatlar; 1) 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uyarınca, güvence bedeli olarak alınan paralar ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca, icranın geri bırakılması için teminat olarak alınan paralar ile mevzuatları gereği alınması gereken diğer adlî teminatlar bu bölüme kaydedilir. 2) Adlî teminat olarak alınan paralardan, zamanaşımı süresini doldurup doldurmadığına bakılmaksızın tahsil edildiği yılı izleyen ikinci yılın sonunda ilgilisine iade edilmemiş olanlar bütçeye gelir kaydedilir. Gelir kaydedilecek paralara ait tahsilinde verilen alındı belgesinin tarih ve sayısını, kimden tahsil edildiğini, tutarını ve mahkeme dosya numarasını gösteren iki nüsha liste düzenlenir. Bu listelerin bir nüshası muhasebe işlem fişine bağlanır, diğer nüshası ise muhasebe biriminde ayrı bir dosyada saklanır. Gelir kaydedilen paralardan ilgilisine geri ödenmesi gereken tutarlar, bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabına kaydedilerek ödenir. c) Vergi teminatları; 1) Vergi Kanunları uyarınca teminat olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarlar bu bölüme kaydedilir. 2) Bu tutarlar, teminat alınmasını gerektiren işin sonucuna göre ilgilisine geri verilir veya bütçeye gelir kaydedilir. ç) Gümrük teminatları; 1) Gümrük mevzuatı uyarınca teminat olarak tahsil edilen tutarlar bu bölüme kaydedilir. 2) Bu tutarlar, teminat alınmasını gerektiren işin sonucuna göre ilgilisine geri verilir veya bütçeye gelir kaydedilir. d) Beyan edilen gümrük vergileri ve % 10 fazlaları depozitoları; 1) Gümrük mevzuatı uyarınca, eşyaları hakkında 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 53 üncü maddesinin birinci fıkrası hükümlerinin uygulanmasını isteyen mükelleflerden, beyan edilen gümrük vergileri ve % 10 fazlaları depozito suretiyle tahsil edilerek bu bölüme kaydedilir. 2) Bu bölümde toplanan paralar, işin sonucuna göre ilgilisine iade edilir veya bütçeye gelir kaydedilir. e) Zamanaşımı süreleri; 1) İsteklilerden alınan geçici teminatlar, ihale başkası üzerinde kaldığı takdirde; en avantajlı ikinci teklifi veren istekli için sözleşmenin yapıldığı tarihi, diğer istekliler için ihale kararının verildiği tarihi, komisyonca ihaleden vazgeçildiği takdirde; bu husustaki karar tarihini, geçici teminatını yatıran istekli ihaleye girmekten vazgeçtiği takdirde; bu isteğini bildirdiği veya en geç ihalenin başkası üzerinde kaldığı tarihi izleyen günden başlamak üzere 10 yıllık zamanaşımına tabidir. 2) Yüklenicilerden alınan kesin teminatlar, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine getirilmesi nedeniyle teminatın geri verilmesi gerektiği tarihi, idarece, yüklenici veya alt yüklenici kusurlu görülerek sözleşme bozulduğu ve teminatını geri almak için yüklenici veya alt yüklenici tarafından mahkemeden karar alındığı takdirde; hüküm tarihini izleyen günden başlamak üzere 10 yıllık zamanaşımına tabidir. 3) Adlî teminat olarak alınan paralar, kefalete bağlanarak serbest bırakılan kişilerden alınan güvence bedeli paranın iadesi hakkında verilen karar tarihini; icranın geri bırakılması için karar verilmek üzere alınan teminatlarda istekli lehine çıkan kararın kesinleştiği tarihi izleyen günden başlamak üzere 10 yıllık zamanaşımına tabidir. (2) Muhasebe birimlerince tahsil edilerek bu hesaba kaydedilen paralar, zamanaşımına uğradığında bütçeye gelir kaydedilir.Hesabın işleyişiMADDE 251- (1) Alınan depozito ve teminatlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Depozito ve teminat olarak tahsil edilen ve faaliyet dönemi içinde iade edilecek tutarlar bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki alınan depozito ve teminatlar hesabında kayıtlı tutarlardan izleyen faaliyet dönemi içinde iade edilecek depozito ve teminatlar dönem sonunda bu hesaba alacak, 430-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Alınan depozito ve teminatlar hesabında kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarlar bu hesaba borç, ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Alınan depozito ve teminatlar hesabında kayıtlı tutarlardan aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimine gönderilenler bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Alınan depozito ve teminatlar hesabında kayıtlı tutarlardan gelir kaydedilmesi gerekenler bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 252- (1) Okul pansiyonları hesabı, okul pansiyonları ile ilgili işlemlerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 253- (1) 11/8/1982 tarihli ve 2698 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Okul Pansiyonları Kanunu ile 15/8/1983 tarihli ve 83/6950 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği hükümlerine göre, pansiyon gelirleri aşağıda gösterilmiştir: a) Her yıl bütçe kanunu ile tespit edilerek paralı yatılı öğrencilerden alınacak ücretler. b) Parasız yatılı öğrencilerin, her yıl bütçe kanunu ile belirlenen tutar üzerinden devletçe karşılanan ücretleri. c) Pansiyonların bağlı bulundukları okulların öğretmenleri, memurları, hizmetlileri ve gündüzlü öğrenciler ile Milli Eğitim Bakanlığı müfettişleri ve Bakanlıkça görevlendirilenler, başka okullardan gelen öğretmen ve öğrenci gruplarından alınan yemek ücretleri. ç) Pansiyon gelirlerinin yetişmemesi nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığından verilecek emir üzerine merkezden veya başka muhasebe birimlerinden aktarılan paralar. d) Pansiyon paralarından fazla ve yersiz ödendiği anlaşılarak kişilerden alacaklar hesabına kaydedilen paralar. (2) Birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen pansiyon gelirleri, muhasebe yetkilisi mutemedi alındısı karşılığı kefalete tabi mutemetlerce tahsil edilir. Muhasebe yetkilisi mutemetlerince tahsil edilen bu paralar; mutemet ve pansiyondan sorumlu idareci tarafından düzenlenen ve % 12’ ler ile % 88’ lerin tutarını, tahsilatın kimden yapıldığını ve öğrenci sayısını gösteren bir liste ile birlikte en geç iki iş günü içinde muhasebe birimine yatırılır. (b) bendinde belirtilen öğrencilerin pansiyon ücretlerine ait ödeme tutarları okul idarelerince öğrencilerin adları ile her birine ait ücret tutarını gösterir bir cetvel düzenlenmek suretiyle ödeme emri belgesine bağlanarak muhasebe birimine verilir. Muhasebe birimince, söz konusu tutarın % 12’ si emanetler hesabına, % 88’ i ise bu hesaba kaydedilir. (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen pansiyon gelirlerinin tamamı ise okul pansiyonları hesabına kaydedilir ve tahsilata ilişkin okul idaresine yazı ile bilgi verilir. (3) Okul pansiyonları hesabından yapılan ödeme ve gönderme işlemleri aşağıda gösterilmiştir: a) Öğrencilerin yiyecek, barınma ve ısınma giderleri ile Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliğinde belirtilen çeşitli okul giderleri, ödemesi yapılacak giderin çeşidine ve alım şekline göre, Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde yer alan belgeler bağlanmak suretiyle düzenlenen ödeme emri belgesiyle yapılır. b) Tahsil edilen pansiyon gelir fazlalarından pansiyon geliri yetişmeyen okullara para aktarılması, Milli Eğitim Bakanlığından gönderilen yazılara göre yapılır. c) Pansiyon paralarından, gerektiğinde avans verilebilir veya kredi açılabilir. Verilen avanslar ve açılan krediler ile girişilen taahhütler karşılığı tutarlar bu hesapta saklı tutulur. ç) Muhasebe birimlerince, her malî yıl sonunda o yıl içinde tahsil edilen pansiyon paralarının tutarını, yapılan harcamaları ve artan tutarı gösteren bir hesap özet cetveli düzenlenerek Milli Eğitim Bakanlığına gönderilir. d) Okul idarelerince, pansiyon paralarından yapılacak harcamalar için girişilen taahhütlere ait taahhüt dosyalarının bir örneği ilk hakedişle birlikte veya daha önce muhasebe birimine verilir. (4) Okul pansiyonları hesabı, sadece genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 254- (1) Okul pansiyonları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Paralı yatılı öğrencilerden tahsil edilen pansiyon ücretleri ile öğrenci ve diğer görevlilerden yemek parası olarak muhasebe yetkilisi mutemetlerince tahsil edilip, muhasebe birimlerine yatırılan paraların % 88 i bu hesaba, % 12 si 333-Emanetler Hesabına alacak, tamamı 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 2) Parasız yatılı öğrenciler için tahakkuk ettirilen tutarın, bir taraftan % 88 i bu hesaba, % 12 si 333-Emanetler Hesabına alacak, tamamı 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan tamamı 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Milli Eğitim Bakanlığının bildirmesi üzerine merkezden veya pansiyonla idare olunan diğer okulların bağlı bulundukları muhasebe birimlerinden aktarılan tutarlar, alan muhasebe birimlerince bu hesaba alacak, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına borç kaydedilir. 4) Pansiyon paralarından fazla veya yersiz olarak ödendiği anlaşılanlar bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Pansiyon gideri olarak ödenen paralar bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Pansiyon giderlerine harcanmak üzere okul mutemetlerine verilen avans veya açılan kredilerden yapılan mahsuplar bu hesaba borç, 162-Bütçe Dışı Avans ve Krediler Hesabına alacak kaydedilir. 3) Pansiyon paralarından Milli Eğitim Bakanlığının bildirmesi üzerine başka muhasebe birimlerine aktarılan tutarlar, gönderen muhasebe birimlerince bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. 333 Emanetler hesabıHesabın niteliğiMADDE 255- (1) Emanetler hesabı, emanet olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 256-(1) Emanetler hesabında kayıtlı paralardan nakden yapılan ödeme ve başka hesaplara aktarılan tutarlar ile başka bir muhasebe birimine gönderilenler için muhasebe işlem fişi düzenlenir. Emanete alınan para aynı kişiye geri ödeniyorsa ve emanete alınma sırasında kendisine alındı belgesi veya muhasebeleştirme belgesinin onaylı bir nüshası verilmişse, bu alındı belgesi veya muhasebeleştirme belgesinin onaylı nüshası geri alınarak muhasebe işlem fişine bağlanır. (2) Emanet olarak alınan paralardan zamanaşımına uğramasından dolayı gelir kaydedilenlerle kanunen veya gönderilen haciz kararlarına dayanılarak muhasebe birimlerince tevkif edilen ve ilgili daire ve kurumlara ödenmesi gerekenler hariç olmak üzere, gerek parayı teslim edene gerekse istihkak sahibi sıfatıyla başkalarına verilmesi veya gelir kaydedilebilmesi için parayı teslim ettiren daire veya kurumca usulüne göre düzenlenmiş onaylı bordro, bildirim veya bu dairelerce paranın ilgililerine verilmesine ilişkin bir yazının ya da alındı belgesi arkasına yazılmış onaylı bir açıklamanın bulunması gerekir. (3) Elçilik ve konsolosluklarda emanetlerden nakden ve mahsuben yapılan ödemelerde harcamaların ayrıntılı dökümünü gösterir onaylı bir listesi aranır. Bu harcamaların karşılığında ilgili kurum ve kişilerden alınan fatura veya benzeri kanıtlayıcı belgeler liste ekine bağlanır. Hesabın işleyişi MADDE 257- (1) Emanetler hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Emanet olarak nakden tahsil edilen tutarlar bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Aylık, ücret veya diğer istihkaklardan mahsuben tahsil edilen tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 3) Emanetler hesabında kayıtlı tutarlardan, fazla veya yersiz olarak yapılan ödemeler bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. 4) Bütçe geliri olarak kaydedilenler dışında fazla veya yersiz olarak tahsil edilen tutarlar ilgilisine iade edilmek üzere bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir. 5) Mal ve hizmet satışlarına ilişkin olarak tahsil olunan bütçe gelirlerinden fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılanlar ilgilisine iade edilmek üzere bir taraftan bu hesaba alacak, 610-İndirim, İade ve İskontolar Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak, 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç kaydedilir. 6) Tahsil olunan diğer bütçe gelirlerinden fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılan tutarlar, ilgilisine iade edilmek üzere bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına veya ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak, 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç kaydedilir. 7) Diğer muhasebe birimlerince tahsil edilen ve gelen muhasebe işlem fişinden ilgili olduğu hesabın tespit edilememesi nedeniyle geçici olarak bir hesapta kalması gereken tutarlar ile banka aracılığı ile yapılan tahsilatta, yükümlülüğe ilişkin bilgilerin yetersiz olması nedeniyle ilgili hesaplara alınamayan tutarlar bu hesaba alacak, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 8) Gelir bütçesine gelir, ilgili daire bütçesine de özel ödenek kaydolunan tutarların yıl sonuna kadar harcanamayan kısmı bir taraftan bu hesaba alacak, 600-Gelirler Hesabına borç; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına borç kaydedilir. 9) Maaş ve ücretlerden fazla ve yersiz kesilmesi nedeniyle ilgili sosyal güvenlik kurumuna fazla gönderilen tutarlardan; memur veya işçiye ödenmesi gereken tutar bu hesaba, kurum payı 600-Gelirler Hesabına, noksan kesilen gelir vergisi ilgili hesaplara alacak, tamamı ilgili sosyal güvenlik kurumu adına 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Emanetler hesabında kayıtlı tutarlardan nakden yapılan ödeme ve göndermeler bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Emanetler hesabında kayıtlı tutarlardan başka bir hesaba aktarılanlar veya kayıtlı bir borca mahsup edilenler bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir. 3) Emanetler hesabında kayıtlı tutarlardan bütçeye gelir yazılması gerekenler bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Emanetler hesabında kayıtlı tutarlardan aynı bütçeli kamu idaresinin başka muhasebe birimlerine gönderilenler, gönderen muhasebe birimince bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 258- (1) Mutemetlikler cari hesabı, muhasebe birimlerinin kendilerine bağlı muhasebe yetkilisi mutemetlikleriyle olan nakit ilişkilerinin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 259- (1) Gümrük gelirlerini tahsil ve ödeme işleri, gümrük muhasebe birimi olan yerlerde bu muhasebe birimlerince, gümrük muhasebe birimi bulunmayan yerlerde ise bu konuda yetki verilmiş olan muhasebe birimlerince yapılır. Muhasebe birimi teşkilatı olmayan yerlerde bulunan gümrük müdürlüğü, gümrük başmemurluğu ve gümrük idare memurluklarında muhasebe yetkilisi mutemedi yetkisi verilmiş olan görevliler, gümrük gelirlerini ve gümrük işlemlerinden doğan emanet ve teminatları tahsil eder ve alınan emanet ve teminatların iade işlemlerini yaparlar. (2) Gümrük muhasebe yetkilisi mutemetliklerince nakden tahsil edilen tutarlardan gerekli iadeler yapıldıktan sonra kalanlar, her hafta Salı ve Cuma günleri ve ayın son günü, bu günlerin tatil gününe rastlaması durumunda bir önceki iş günü itibarıyla bağlı bulundukları muhasebe birimi hesabına aktarılır. Salı ve Cuma günleri beklenmeksizin yatırılacak tutarlar Bakanlıkça belirlenir. (3) Gümrük muhasebe yetkilisi mutemetleri, yaptıkları tahsilat ve ödemelere ilişkin hesaplarını en geç ayın son günü bağlı bulundukları muhasebe birimine verirler. Ancak, ayın son iş günü, mesai saatinden sonra yapılacak tahsilatlardan muhasebe biriminin banka hesabına yatırılamayan tutarlara ilişkin belgeler, bir sonraki ayın hesabına dâhil edilir. (4) Mutemetliklerce bir ay içinde nakden ve mahsuben tahsil edilen paralar ile yapılan ödemelerin, tahsilat ve ödemeler itibarıyla ayrı ayrı olmak üzere; tarihini, kimden tahsil edildiği veya kime ödendiğini, niteliğini, belge adedi ve tutarını gösteren iki nüsha listesi yapılır. Listenin birinci nüshası ve mutemetlikler tahsilat ve ödemeler defterinin iki nüshası, tahsilat ve ödemelere ilişkin belgelerle birlikte bağlı bulunulan muhasebe birimine gönderilir. Diğer nüshası ise mutemetlikte saklanır. (5) Mutemetliklerce ay sonlarında, bir önceki aydan devreden menkul kıymetler ve teminat mektupları toplamı ile ay içinde alınan ve iade edilen menkul kıymetler ve teminat mektupları ve ay sonu mevcutlarını gösterir birer “Menkul Kıymet ve Teminat Mektupları Listesi” (Örnek: 34) hazırlanarak tahsilat ve ödeme belgeleriyle birlikte muhasebe birimine gönderilir. Söz konusu liste muhasebe birimlerince de aranır. (6) Gümrük muhasebe birimleri ile gümrük işlemleri konusunda yetki verilmiş olan muhasebe birimlerince mutemetliklerden alınan tahsilat ve ödeme belgeleri incelenerek “mutemetlikler tahsilat ve ödemeler defteri”ne uygunluğu sağlandıktan sonra mutemetlikler itibarıyla düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile aşağıda açıklandığı şekilde gerekli muhasebe kayıtları yapılır: a) Mutemetlikler tahsilat ve ödemeler defterinin “tahsilat tablosu”, “gelirler toplamı (I)”, “emanet ve teminatlar toplamı (II)” ve “diğer tahsilat (III)” sütunlarının “bu ay” toplamları bir kalemde mutemetlikler cari hesabına borç; “ödemeler/göndermeler” tablosu “emanet ve teminat ödemeleri” sütunu bu ay toplamı aynı hesaba alacak; “tahsilat” tablosu “gelirler toplamı” sütunu bu ay toplamı bütçe gelirleri hesabına, “emanetler teminatlar toplamı” sütunu bu ay toplamı ilgili emanet hesabı veya alınan depozito ve teminatlar hesabına, “diğer tahsilat” sütun toplamı ise muhasebe birimleri arası işlemler veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Defterin “ödemeler/göndermeler” tablosu “emanet ve teminat ödemeleri toplamı” sütunu bu ay toplamı ilgisine göre, emanetler hesabı veya alınan depozito ve teminatlar hesabına borç kaydedilir. Mutemetliklerce başka muhasebe birimleri adına yapılan tahsilat için düzenlenecek muhasebe işlem fişine, muhasebe biriminin kendi muhasebeleştirme işlemleri için mutemetlikler itibarıyla düzenlenen muhasebe işlem fişinin yevmiye numarası verilir. Defterin bir nüshası Sayıştaya gönderilecek olan ve mutemetlikler itibarıyla düzenlenen muhasebe işlem fişine bağlanır. b) Yukarıda belirtilen muhasebe işlemleri yapıldıktan sonra tahsilat ve ödeme belgelerine dayanılarak yardımcı hesap defteri kayıtları da yapılır. c) Mutemetliği bulunan gümrük muhasebe birimleri ile gümrük işlemleri konusunda yetki verilmiş olan muhasebe birimleri, ay sonlarında mutemetliklerden alınan “Mutemetlikler tahsilat ve ödemeler defteri”nin bir nüshası ile bu mutemetliklerin gümrük işlemlerinden doğan tahsilatına ilişkin beyanname ve diğer belgeleri de aynı şekilde bağlı olduğu bakanlığa gönderilmek üzere muhasebe biriminin bulunduğu yerdeki gümrük idaresine verirler. (7) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinden gümrük muhasebe birimleri dışında bu hesabı kullanmasına Bakanlıkça karar verilen muhasebe birimleri ile bunlara bağlı mutemetliklerin hesap ve işlemlerine ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir.(8) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinden bu hesabı kullanmasına Bakanlıkça karar verilen idarelerin kendilerine bağlı mutemetliklerinin hesap ve işlemlerine ilişkin esas ve usuller Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle ilgili idareler tarafından hazırlanır.(9) Gümrük muhasebe yetkilisi mutemetlikleri ve bunların tahsilat ve ödemelerde aşağıda belirtilen defterler tutulur: a) Mutemetlikler tahsilat ve ödemeler defteri(Örnek: 35); gümrük muhasebe yetkilisi mutemetliklerince nakden veya mahsuben tahsil olunan ya da gelen paralarla, nakden ödenen veya gönderilen paraların kaydedildiği bu defter aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir; 1) Defter, birisi dip koçanı olmak üzere üç nüsha olarak düzenlenir ve ilk iki nüshası tahsilat ve ödemelere ilişkin diğer belgelerle birlikte ay sonlarında bağlı oldukları muhasebe birimine verilir. 2) Defter “tahsilat” ve “ödemeler/göndermeler” başlıklı iki ana tabloya ayrılmıştır: 3) Defterin “tahsilat” tablosundaki; “Gümrük gelirleri” bölümüne, gümrük işlemleri dolayısıyla nakden veya mahsuben tahsil edilen gümrük vergi ve resimleri gelir türlerine göre, “Emanet ve teminatlar” bölümüne, gümrük gelirleri ile birlikte veya doğrudan emanet ve teminat olarak tahsil edilen paralar çeşitlerine göre, “Diğer tahsilat” bölümüne, mutemetliklerin bağlı bulunduğu veya diğer muhasebe birimleri adına yaptıkları tahsilatlar, “Muhasebe biriminden gelen” bölümüne ise, bağlı bulunulan muhasebe biriminden mutemetliğe gönderilen paralar kaydedilir. 4) Defterin “ödemeler/göndermeler” tablosundaki; “Ödeme ve mahsubun çeşidi” bölümüne, mutemetliklerce emanet ve teminat olarak tahsil edilen paralardan nakden geri verilenler ile bütçeye gelir yazılması gerekenler, “Muhasebe birimine gönderilen” bölümüne, mutemetlikten muhasebe birimine gönderilen paralar kaydedilir. 5) Defterin “tahsilat” tablosunda kayıtlı emanetlerden herhangi bir nedenle gelir yazılması gerekenler “ödemeler/göndermeler” tablosuna kaydedildikten sonra “tahsilat” tablosu “gümrük gelirleri” bölümünde ilgili gelir türüne ait sütuna kaydedilir. 6) Ay sonlarında defterin altı, tek çizgi ile çizilerek tüm sütunların dikey toplamı alınarak “bu ay toplamı” bulunur. Bu tutarın altına geçen aylardan gelen toplamlar “geçen aylar toplamı” olarak yazıldıktan sonra, her iki rakam toplanarak o ay sonuna kadar olan “genel toplam” bulunarak altı çift çizgi ile kapatılır. 7) Tahsilat tablosu “toplam tahsilat” sütunu genel toplamı ile “ödemeler/göndermeler” tablosu “ödemeler/göndermeler toplamı” sütunu arasındaki fark, mutemetliğin o ay sonu itibarıyla kasa ve banka mevcudunu göstereceğinden kasa mevcudu ile uygunluğu beyan edilerek onaylanır. Adlarına bankada hesap açtıran mutemetlikler bankadan alacakları aylık hesap özet cetvellerini, defterin muhasebe birimine gönderecekleri nüshasına bağlarlar. 8) Malî yıl sonunda, defter kapatılarak kasa mevcudu banka kanalıyla muhasebe birimi hesabına aktarılır. b) Emanetler defteri(Örnek: 22); mutemetliklerce tahsil edilip, mutemetlikler tahsilat ve ödemeler defterinin tahsilat tablosu “emanetler ve diğer tahsilat” bölümüne kaydedilen emanet ve teminatlar ile bunlardan nakden veya mahsuben geri verilenler veya gelir kaydedilenler bölümler itibarıyla kaydedildiği defterdir. c) Menkul kıymetler defteri(Örnek: 23); mutemetliklere teslim edilen menkul kıymetlerin sütun başlıklarına göre kaydedildiği bu defter aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir; 1) Defter, Hazine malı ve kişi malı menkul kıymetler için ayrı ayrı tutulur. 2) Defterin borç sayfasına mutemetliğe teslim edilen menkul kıymetler, alacak sayfasına ise bunlardan ilgilisine geri verilen, başka bir yere gönderilen veya paraya çevrilenler sütun başlıklarına göre kaydedilir. 3) Teslim alınan menkul kıymetler defterin borç sayfasına, hesaplara alındığı malî yıl ile bu rakamlardan sonra gelmek üzere malî yılbaşında “1” den başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan sıra numarası verilerek kaydedilir. Bu sıra numaraları, değerlerin tamamı hesaplardan çıkarılıncaya kadar kullanılır. 4) İlgilisine geri verilen, başka bir muhasebe birimine gönderilen veya paraya çevrilen menkul kıymetler defterinin alacak sayfasına her malî yıl başında “1” den başlamak üzere verilen sıra numarasına göre kaydedilir. 5) Defterin giriş ve çıkış kayıtları arasında bağlantı kurmak için borç sayfası sıra numarası, alacak sayfasındaki ilgili sütuna; alacak sayfasındaki sıra numarası ise borç sayfasındaki ilgili sütuna yazılır. 6) Menkul kıymetler defteri, yıl sonlarında muhasebe birimlerine teslim edilerek yenisi temin edilir. İlgilisine iade edilemediğinden ertesi yıla devreden menkul kıymetler yeni deftere ayrıntılı olarak aktarılır. ç) Teminat mektupları defteri(Örnek: 36); mutemetliklerce mevzuatı uyarınca teminat olarak alınan banka teminat ve garanti mektupları ile şahsi kefalete ilişkin belgelerin kaydedildiği bu defter aşağıdaki açıklamalara göre düzenlenir; 1) Mutemetliklere teslim edilen teminat mektupları, defterin borç sayfasına alındığı malî yıl ile bu rakamlardan sonra gelmek üzere malî yıl başında “1” den başlamak üzere verilen rakamlardan oluşan sıra numarasına göre kaydedilir. Bu sıra numaraları, teminatın tamamı iade edilinceye kadar kullanılır. 2) İlgilisine geri verilen veya paraya çevrilen teminat mektupları defterin alacak sayfasına her malî yıl başında “1” den başlamak üzere verilen sıra numarasına göre kaydedilir. 3) Defterin giriş ve çıkış kayıtları arasında bağlantı kurmak için borç sayfası sıra numarası alacak sayfasındaki ilgili sütuna, alacak sayfasındaki sıra numarası ise borç sayfası sütununa yazılır. 4) Teminat mektupları defteri, yıl sonlarında muhasebe birimlerine teslim edilerek yenisi temin edilir. İlgilisine iade edilemediğinden ertesi yıla devreden teminat mektupları yeni deftere ayrıntılı olarak aktarılır. Hesabın işleyişiMADDE 260- (1) Mutemetlikler cari hesabına ilişkinborç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Mutemetliklerden muhasebe birimine aktarılan paralar, ilgili muhasebe birimince bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 2) Mutemetliklerce ilgililerine iade edilen emanet ve teminat niteliğindeki paralar bu hesaba alacak, 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı veya ilgili emanet hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Mutemetliklerin nakit ihtiyacı için muhasebe biriminden gönderilen paralar bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Mutemetliklerden alınan belgelere göre, mutemetliklerce gümrük işlemleri nedeniyle tahsil edilen gümrük gelirleri ile diğer gelirler bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Mutemetliklerden alınan belgelere göre, mutemetliklerce emanet ve teminat olarak tahsil edilen paralar bu hesaba borç, ilgili emanet hesabı veya 330-Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabına alacak kaydedilir. 4) Mutemetliklerden alınan belgelere göre, mutemetliklerce bağlı bulunulan muhasebe birimi veya diğer muhasebe birimleri adına yapılan tahsilat bu hesaba borç, 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 261- (1) Konsolosluk cari hesabı; Dışişleri Bakanlığı Muhasebe Birimince, elçilik ve konsolosluklara, elçilik veya konsolosluk nezdindeki paralardan ödenmesi talimatı verilen bütçe giderleriyle avans ve kredilerin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 262- (1) Konsolosluk cari hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Muhasebe birimince mahalli giderlere harcanmak üzere elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralardan avans olarak ödenmesi bildirilen tutarlar, işlem tarihindeki kur üzerinden bu hesaba alacak, ilgisine göre 160-İş Avans ve Kredileri Hesabı veya 161-Personel Avansları Hesabına borç kaydedilir. 2) Muhasebe birimince elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralardan bütçe gideri olarak ödenmesi bildirilen tutarlar, işlem tarihindeki kur üzerinden bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Elçilik veya konsolosluklarca dönemler ve her hâlde malî yılın son günü itibarıyla ödendiği veya gönderildiği bildirilen bütçe giderleri ve ön ödeme tutarları elçilik ve konsolosluklar itibarıyla muhasebe birimince talimat verildiği tarihteki kur üzerinden bu hesaba borç, 107-Elçilik ve Konsolosluk Nezdindeki Paralar Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 263- (1) Risk hesabı,4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre verilen garantiler kapsamında risk hesabından ödenecek tutarlar ile risk yönetimi kapsamında öngörülmesi mümkün bulunmayan ödemelerin karşılanması amacıyla, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan hesaba ilişkin tahsilat ve ödemelerin Devlet Borçları Muhasebe Birimince izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 264- (1) Risk hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Genel bütçe dışı idare veya kuruluşlarca dış finansman kaynağından elde edilen dış finansman imkânları için, hazinece garanti verilmesi karşılığında tahsil edilen garanti ücretleri bu hesaba alacak, ilgisine göre 102-Banka Hesabı veya tahsil tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir. 2) Dış finansman kaynaklarından elde edilen dış finansman imkânlarının ikraz anlaşmaları ile genel bütçe dışı idare veya kuruluşlara kullandırılması karşılığında tahsil edilen ikraz ücretleri bu hesaba alacak, ilgisine göre 102-Banka Hesabı veya tahsil tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir. 3) Risk hesabından, dış finansman kaynaklarına yapılan hazine garantisi kapsamındaki ödemelere ilişkin olarak ilgili genel bütçe dışı idare veya kuruluşlarca risk hesabına geri ödenen anapara, faiz ve gecikme zammı tutarları, bir taraftan bu hesaba alacak, ilgisine göre 102-Banka Hesabı veya hazine hesaplarına aktarıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 105-Döviz Hesabına borç; diğer taraftan 954-Risk Hesabı Alacakları Hesabına alacak, 955-Risk Hesabı Alacakları Karşılığı Hesabına borç kaydedilir. 4) Risk hesabında bulunan tutarlar karşılığında sağlanan nemalar bu hesaba alacak, ilgisine göre 102-Banka Hesabı veya hesaba aktarıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir. 5) Bütçeden bu hesaba yapılan transferler bir taraftan 630-Giderler Hesabına borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Bankadan gelen banka hesap özet cetveline göre hesaba aktarıldığı bildirilen tutar bir taraftan 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç, 102-Banka Hesabına alacak; diğer taraftan bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 6) Vadesinde ödenmediği takdirde gecikme faizi doğuracak risk hesabı kapsamında devlet dış borçlarının ödenmesi için bütçeden bu hesaba yapılacak aktarmalar, risk hesabı için yılı bütçesinde öngörülen ödeneğine bağlı kalmak ve aynı yıl içinde ödeneğine mahsup edilmek kaydıyla, bir taraftan 630-Giderler Hesabına borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 833-Bütçeden Mahsup Edilecek ÖdemelerHesabına borç kaydedilir. Bankadan gelen banka hesap özet cetveline göre hesaba aktarıldığı bildirilen tutar, bir taraftan 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına borç, 102-Banka Hesabına alacak; diğer taraftan bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir. 7) Risk hesabında kayıtlı dövizlerin gün sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesinde meydana gelen kur artışı farkı bu hesaba alacak, 105-Döviz Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Hazine garantileri ve risk yönetimi kapsamında risk hesabından dış finansman kaynaklarına yapılan anapara ve faiz ödemeleri, ödeme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, ilgisine göre 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabına alacak; diğer taraftan 954-Risk Hesabı Alacakları Hesabına borç, 955-Risk Hesabı Alacakları Karşılığı Hesabına alacak kaydedilir. Söz konusu tutarların anaparası ayrıca 931-Verilen Garantiler Karşılığı Hesabına borç, 930-Verilen Garantiler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Risk hesabında kayıtlı dövizlerin gün sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden değerlemesinde meydana gelen kur azalış farkı bu hesaba borç, 105-Döviz Hesabına alacak kaydedilir. MADDE 265- (1) Alınan avanslar hesap grubu; iş, sözleşme ve diğer nedenlerle üçüncü kişilerden alınan ve vadeleri içinde bulunulan faaliyet dönemi ile sınırlı avansların izlenmesi için kullanılır. (2) Alınan avanslar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı 349 Alınan Diğer Avanslar Hesabı Hesabın niteliğiMADDE 266- (1) Alınan sipariş avansları hesabı, mal ve hizmet satış faaliyeti olan kamu idarelerinin gelecekte yapacağı mal ve hizmet teslimleriyle ilgili olarak peşin tahsil ettiği avans tutarlarının izlenmesi için kullanılır. (2) İçinde bulunulan faaliyet dönemi ile sınırlı olarak alınan sipariş avansları ile uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki alınan sipariş avansları hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonlarında vadeleri bir yılın altına inenler bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 267- (1) Alınan sipariş avansları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir. a) Alacak 1) Vadeleri faaliyet dönemi ile sınırlı olarak alınan sipariş avansları bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki alınan sipariş avansları hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonlarında vadeleri bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 440-Alınan Sipariş Avansları Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Alınan sipariş avansına konu mal teslim edildiğinde bir taraftan alınan avans tutarı bu hesaba, satış bedelinden avans bedeli düşüldükten sonra kalan tutar ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, mal satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan teslim edilen mal kayıtlı değeri üzerinden 630-Giderler Hesabına borç, ilgili stok hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda mal satış bedeli 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Alınan sipariş avansına konu hizmet ifa edildiğinde bir taraftan alınan avans tutarı bu hesaba, satış bedelinden avans bedeli düşüldükten sonra kalan tutar ilgisine göre 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, hizmetin satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan hizmetin satış bedeli 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Alınan sipariş avanslarından yapılan iadeler bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 4) Alınan sipariş avansları hesabında kayıtlı tutarlardan gelir kaydedilmesi gerekenler bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 268- (1) Alınan diğer avanslar hesabı, alınan diğer kısa vadeli avansların izlenmesi için kullanılır. (2) İçinde bulunulan faaliyet dönemi ile sınırlı olarak alınan diğer avans tutarları ile uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki alınan diğer avanslar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonlarında vadeleri bir yılın altına inenler bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 269- (1) Alınan diğer avanslar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir. a) Alacak 1) Vadeleri faaliyet dönemi ile sınırlı olarak alınan diğer avanslar bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki alınan diğer avanslar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonlarında vadeleri bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 449-Alınan Diğer Avanslar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Alınan diğer avanslardan yapılan mahsuplar bir taraftan bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan bütçeye gelir kaydedilmesi gereken tutar 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Alınan diğer avanslarından yapılan iadeler bu hesaba borç, 100-Kasa Hesabı veya 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 3) Alınan diğer avanslar hesabında kayıtlı tutarlardan gelir kaydedilmesi gerekenler bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 36 Ödenecek diğer yükümlülüklerMADDE 270- (1) Ödenecek diğer yükümlülükler hesap grubu; kamu idarelerince sorumlu veya mükellef sıfatıyla ödenecek her türlü vergi, resim, harç ve benzeri borçlar, sosyal güvenlik kurumu adına yapılan tahsilatlar, fonlar veya diğer kamu idareleri adına tahsil edilen tutarlar, mevzuatı gereğince bütçe gelirlerinden diğer kamu idareleri adına ayrılan paylar ve diğer kamu idareleri adına bütçe gelirleri ile birlikte tahsil edilen paylar ve ertelenen borç ve yükümlülüklerin izlenmesi için kullanılır. (2) Ödenecek diğer yükümlülükler, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı 362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı 363 Kamu İdareleri Payları Hesabı 368 Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı Hesabın niteliğiMADDE 271- (1) Ödenecek vergi ve fonlar hesabı; genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerinin muhasebe birimlerince, mevzuatı gereğince nakden veya mahsuben tahsil edilip ilgili vergi dairesine ödenmesi gereken tutarların izlenmesi için kullanılır. (2) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idareleri tarafından personele yapılan vergi indirimi ödemeleri, bu hesaba borç kaydedilmek suretiyle yapılır. Hesabın işleyişiMADDE 272- (1) Ödenecek vergi ve fonlar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir. a) Alacak 1) Muhasebe birimlerince, mevzuatı gereği nakden veya mahsuben tahsil edilip ilgili vergi dairelerine yatırılması gereken tutarlar bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir. b) Borç 1) Ödenecek vergi ve fonlar hesabında kayıtlı tutarlardan yapılan göndermeler bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Ücretlilere yapılan vergi indirimi ödemeleri bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 3) Ödenecek vergi ve fonlar hesabında kayıtlı tutarlar hazine yardımıyla ilişkilendirilirse bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 4) Ödenecek vergi ve fonlar hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi geçmiş, ertelenmiş veya takside bağlanmış olanlar bu hesaba borç, faaliyet dönemi içinde ödenecek olan kısmı 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde ödenecek olan kısmı 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. 361 Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri hesabıHesabın niteliğiMADDE 273- (1) Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri hesabı, sosyal güvenlik mevzuatı hükümlerine göre sosyal güvenlik kurumu adına nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 274- (1) İlgili mevzuatı gereğince Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı adına prim olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarlar bu hesaba kaydedilir. (2) Tahsil edilen prim tutarlarının Kuruma gönderilmesi, düzenlenecek belgeler ile yapılacak diğer işlemler hakkında, ilgili mevzuatı çerçevesinde işlem yapılır. Hesabın işleyişiMADDE 275- (1) Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) İlgili sosyal güvenlik kurumu geliri olarak muhasebe birimlerince nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarlar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. 2) Hesap veya toplam hatası gibi nedenlerle ilgili sosyal güvenlik kurumuna fazla gönderilen tutarlar ilgili kurum adına bu hesaba alacak, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Muhasebe birimlerince nakden veya mahsuben tahsil edilen sosyal güvenlik kurumu gelirlerinden ilgili kuruma gönderilenler bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Muhasebe birimlerince maaş veya ücretlerden kesilerek fazla veya yersiz olarak gönderilmesinden dolayı ilgili kurum adına kişilerden alacaklar hesabına kaydedilen tutarlara karşılık yapılan mahsuplar bu hesaba borç, 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde kamu idaresi payı ve noksan hesaplanan gelir vergisi tutarı, kapsama dâhil diğer kamu idarelerinde ise kamu idaresi payı 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 3) Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi geçmiş, ertelenmiş veya takside bağlanmış olanlar bu hesaba borç, faaliyet dönemi içinde ödenecek olan kısmı 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde ödenecek olan kısmı 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. 362 Fonlar veya diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilat hesabıHesabın niteliğiMADDE 276- (1) Fonlar veya diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilat hesabı, mevzuatları gereği bütçe dışı fonlar veya diğer kamu idareleri adına tahakkuklu veya tahakkuku tahsiline bağlı olarak yapılan tahsilatın izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 277- (1) Fonlar veya diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilat hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Özel tahakkuklar hesabı veya başka birimler adına izlenen alacaklar hesabında kayıtlı olup, bu hesabı ilgilendiren tutarlardan tahsil edilenler bir taraftan bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan ilgisine göre 946-Özel Tahakkuklardan Alacaklar Hesabına alacak, 947-Özel Tahakkuklar Hesabına borç veya 948-Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabına alacak, 949-Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Fonlar veya diğer kamu idareleri adına yapılan diğer tahsilatlar bu hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. b) Borç 1) Fonlar veya diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilat hesabında kayıtlı tutarlardan yapılan göndermeler bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına alacak kaydedilir. 363 Kamu idareleri payları hesabıHesabın niteliğiMADDE 278- (1) Kamu idareleri payları hesabı; nakden veya mahsuben tahsil edilen bütçe gelirlerinden özel kanunları gereğince, mahalli idareler ve fonlar ile diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan paylar ve bütçe gelirleri ile birlikte tahsil edilen diğer kamu idarelerine ait payların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 279- (1) Genel bütçe geliri olarak tahsil edilip aylık olarak veya özel kanunlarında belirtilen dönemler itibarıyla belediyeler, il özel idareleri, fonlar, dernekler, odalar ve benzeri kuruluşlara aktarılması gereken tutarlar Bakanlıkça hesaplanarak Maliye Bakanlığı Merkez Muhasebe Birimine bildirilir. Merkez muhasebe birimi, Hazine Müsteşarlığından gerekli nakit sağlandıktan sonra büyükşehir belediyelerinin paylarından doğrudan aktarılması gereken kısmı ilgili büyükşehir belediyelerinin hesaplarına, İller Bankasına aktarılması gereken tutarları da bu bankaya aktarır. Fonlar, dernekler, odalar ve benzeri kuruluşlara aktarılması gereken tutarlar, merkez muhasebe birimince bu kuruluşlarca bildirilen banka hesaplarına aktarılır. (2) Genel bütçe kapsamı dışındaki kamu idarelerince tahsil edilen bütçe gelirinden aylık olarak veya özel kanunlarında belirtilen dönemler itibarıyla mahalli idareler ile diğer kamu idarelerine aktarılması gereken tutarlar bu hesaba kaydedilerek, ilgili idare, kurum veya kuruluşlarca bildirilen banka hesaplarına aktarılır. (3) Muhasebe birimlerince genel bütçe geliri olarak tahsil edilen tutarlardan mahalli idareler ve fonlar ile kanunlarla belirtilen diğer kurumlara mahallinde aktarılması gerekenler, ilgili kurumların banka hesaplarına aktarılır. (4) Muhasebe birimlerince bütçe gelirleri ile ilişkilendirilmeksizin tahsil edilip özel kanunları gereği mahalli idareler ve fonlar ile diğer kurumlara mahallinde aktarılması gereken tutarlar, ilgili hesaba ve bu hesaba kaydedilerek muhasebeleştirilir. Hesabın işleyişiMADDE 280- (1) Kamu idareleri payları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Bütçe gelirlerinden mahalli idareler, fonlar ve diğer kamu idareleri payı olarak hesaplanan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç; diğer taraftan 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak, 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç kaydedilir. 2) Muhasebe birimlerince bütçe gelirleri ile ilişkilendirilmeksizin tahsil edilip, özel kanunları gereği mahalli idareler ve fonlar ile diğer kurumlara mahallinde aktarılması gereken tutarlar bu hesaba alacak, ilgili hesaba borç kaydedilir. b) Borç 1) Kamu idareleri payları hesabında kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarlar bu hesaba borç; aktarılacak tutarlardan ilgili kurumların hazineye olan borçları için yapılacak kesintiler ile bildirilen haciz kararlarına istinaden kesilerek Sosyal Güvenlik Kurumu veya diğer kuruluşlara aktarılması gereken tutarlar ilgili hesaplara, kalan tutarlar ise 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 281- (1) Vadesi geçmiş, ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler hesabı, kanuni süresi içinde ödenmeyen vergi ve diğer yükümlülükler ile ertelenen veya taksitlendirilen vergi ve diğer yükümlülüklerin izlenmesi için kullanılır. (2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kamuya olan ertelenmiş veya taksitlendirilmiş borçlar hesabında kayıtlı vergi ve diğer yükümlülüklerden dönem sonunda erteleme veya taksitlendirme süresi bir yılın altına inenler bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 282- (1) Vadesi geçmiş, ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir. a) Alacak 1) Vadesi geçmiş, ertelenmiş veya takside bağlanmış olup faaliyet dönemi içinde ödenecek vergi ve diğer yükümlülükler bu hesaba alacak, 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı, 361-Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. 2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kamuya olan ertelenmiş veya taksitlendirilmiş borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda erteleme veya taksitlendirme süresi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Vadesi geçmiş, ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler hesabında kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben yapılan ödemeler bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir. 2) Vadesi geçmiş, ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer yükümlülükler hesabında kayıtlı tutarlardan erteleme veya takside bağlanma süresi faaliyet dönemini aşacak şekilde yapılandırılanlar bu hesaba borç, 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabına alacak kaydedilir. MADDE 283- (1) Borç ve gider karşılıkları hesap grubu, mevzuatı gereğince belirlenen esaslar çerçevesinde ayrılacak her türlü borç ve gider karşılığının izlenmesi için kullanılır. (2) Borç ve gider karşılıkları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı 379 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı Hesabın niteliğiMADDE284- (1) Kıdem tazminatı karşılığı hesabı, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılır. (2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kıdem tazminatı karşılığı hesabında kayıtlı tutarlardan, izleyen dönemde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıkları dönem sonunda bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 285- (1) Kıdem tazminatı karşılığı hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Faaliyet dönemi içinde ödenmek üzere ayrılan kıdem tazminatı karşılıkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Daha önceki yıllarda hesaplanarak uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kıdem tazminatı karşılığı hesabına kaydedilmiş tutarlardan, izleyen dönemde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıkları dönem sonunda bu hesaba alacak, 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Ödenen kıdem tazminatı tutarlarının bir taraftan karşılık ayrılmış kısmı bu hesaba, karşılık ayrılmamış kısmı ise 630-Giderler Hesabına borç, ödenecek tutar 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan toplam tutar 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Konusu kalmayan kıdem tazminatı karşılıkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE286- (1) Diğer borç ve gider karşılıkları hesabı, kısa vadeli diğer borç ve gider karşılıklarının izlenmesi için kullanılır. (2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki diğer borç ve gider karşılıkları hesabında kayıtlı tutarlardan, izleyen dönemde ödeneceği öngörülen borç ve gider karşılıkları dönem sonunda bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 287- (1) Diğer borç ve gider karşılıkları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Faaliyet dönemi içinde ödenmek üzere ayrılan diğer borç ve gider karşılıkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Daha önceki yıllarda hesaplanarak uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki diğer borç ve gider karşılıkları hesabına kaydedilmiş tutarlardan izleyen dönemde ödeneceği öngörülen karşılık tutarları dönem sonunda bu hesaba alacak, 479-Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Ödenen diğer borç ve gider karşılığı tutarlar bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Konusu kalmayan diğer borç ve gider karşılıkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. MADDE 288- (1) Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları hesap grubu, içinde bulunulan dönemde veya daha önceki dönemlerde ortaya çıkan gelecek aylara ait gelirler ile faaliyet dönemine ait olup, ödemesi gelecek aylarda yapılacak giderlerin izlenmesi için kullanılır. (2) Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı 381 Gider Tahakkukları Hesabı Hesabın niteliğiMADDE289- (1) Gelecek aylara ait gelirler hesabı, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki gelecek yıllara ait gelirler hesabında kayıtlı tutarlardan tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalan peşin tahsil edilmiş gelirlerin izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 290- (1) Dönem sonunda, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gelecek yıllara ait gelirler hesabında yer alıp, tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalan peşin tahsil edilmiş gelirler bu hesaba aktarılır. (2) Gelecek aylara ait gelirler hesabında kayıtlı peşin olarak tahsil edilerek bütçeleştirilmiş olan gelirler, ilgili oldukları dönemde düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile gelirler hesabına kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 291- (1) Gelecek aylara ait gelirler hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Gelecek yıllara ait gelirler hesabında kayıtlı tutarlardan, takip eden dönemde gelirler hesabına aktarılması gerekenler, dönem sonunda bu hesaba alacak, 480-Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Gelecek aylara ait gelirler hesabında kayıtlı tutarlardan ilgili dönemde gelir olarak tahakkuk ettirilen tutarlar bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. 2) Gelecek dönemlere ilişkin olarak tahsil edilen gelirlerden yapılan iadeler bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabına borç, 805-Gelir Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 292- (1) Gider tahakkukları hesabı; kısa vadeli iç ve dış malî borçlar hesap gruplarında izlenmeyen, tahakkuk etmiş giderlerden kaynaklanan ancak, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenebilir duruma gelecek olan tutarların izlenmesi için kullanılır. Hesaba ilişkin işlemlerMADDE 293- (1) Uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içinde yer alan, iç ve dış malî borçlara ilişkin olarak yıl sonlarında geçici mizandan önce tahakkuk ettirilen ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarı ile kuponlu tahvillerin takip eden yılda kupon ödemesi yapılacak işlemiş faiz tutarı bu hesaba kaydedilir. (2) Gider tahakkukları hesabına kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır. (3) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında yer alıp, ödeme zamanına bir yıldan az süre kalan tutarlar dönem sonlarında bu hesaba aktarılır. (4) Gider tahakkukları hesabında takip edilen döviz cinsinden faiz gideri tahakkukları, yıl sonlarında geçici mizandan önce ve ödeme tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru ile değerlenir. Hesabın işleyişiMADDE 294- (1) Gider tahakkukları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Dönem sonlarında, bono stokuna veya kuponlu tahvillere ait olan ve gerek kupon ödeme tarihinin gelecek yıla taşması nedeniyle ödenmemiş olan ve gerekse kuponsuz bonolar veya tahviller için vade sonunda, takip eden yılda ödenecek olan işlemiş faiz tutarı ilgili dönemde ödemesi yapılmak üzere bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 2) Uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki bono ve tahvillerin dışında kalan borçlara ilişkin olarak yıl sonlarında geçici mizandan önce tahakkuk ettirilen ve takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarı bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. 3) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenebilir duruma gelecek olanlar, dönem sonunda bu hesaba alacak, 481-Gider Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir. 4) Gider tahakkukları hesabında yer alan döviz cinsinden tutarların, yıl sonlarında geçici mizandan önce ve ödeme tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru ile değerlemesi sonucu oluşan kur artışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Gider tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan ödenenler bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 2) Kuponlu bono ve tahvillerin kupon ödemeleri ve kuponsuz bono veya tahvillerin vade sonu faiz ödemelerinin bir taraftan ödemenin yapıldığı yıla ait faiz tutarı 630-Giderler Hesabına, önceki yıllara ait işlemiş faiz tutarı bu hesaba borç, tamamı 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya 106-Döviz Gönderme Emirleri Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan, faiz tutarının tamamı 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir. 3) Gider tahakkukları hesabında yer alan tutarlardan bağış veya hibeye dönüşenler bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedilir. 4) Gider tahakkukları hesabında yer alan döviz cinsinden tutarların yıl sonlarında geçici mizandan önce ve ödeme tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru ile değerlemesi sonucu oluşan kur azalışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir. MADDE 295- (1) Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar hesap grubu; kısa vadeli yabancı kaynak niteliğinde olup yukarıdaki gruplara dâhil edilemeyen hesaplanan katma değer vergisi, sayım fazlaları ve diğer çeşitli yabancı kaynaklar gibi tutarların izlenmesi için kullanılır. (2) Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı 397 Sayım Fazlaları Hesabı 399 Diğer Çeşitli Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı Hesabın niteliğiMADDE 296- (1) Hesaplanan katma değer vergisi hesabı, katma değer vergisi mükellefi kamu idarelerince teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile kamu idarelerince satın alınan mal veya hizmetlerin iade ve iskontolarına ilişkin katma değer vergilerinin izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 297- (1) Hesaplanan katma değer vergisi hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Mal teslimlerinde bir taraftan malın satış bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi bu hesaba, mal satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak, toplam tutar 100-Kasa Hesabı, 102-Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan teslim edilen malın kayıtlı değeri 630-Giderler Hesabına borç, ilgili stok hesabına alacak kaydedilir. Aynı zamanda malın satış bedeli ile bu bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi toplamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 2) Hizmet ifa edildiğinde bir taraftan hizmetin satış bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi bu hesaba, hizmet satış bedeli 600-Gelirler Hesabına alacak, toplam tutar 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan hizmetin satış bedeli ile bu bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi toplamı 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 3) Satıcılar tarafından hesaplanan ve faturada gösterilmeyen alış iskonto ve prim tutarları için idarece düzenlenecek alış iskonto ve prim faturasına istinaden iskonto ve prim tutarları üzerinden hesaplanan katma değer vergisi bu hesaba, iskonto ve prim tutarları 600-Gelirler Hesabına alacak, toplam tutar 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç kaydedilir. Aynı zamanda katma değer vergisi dâhil toplam tutar 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. 4) Satın alınan malın iadesi hâlinde, bir taraftan alış iadeleri için düzenlenen faturalarda gösterilen katma değer vergisi bu hesaba, iade edilen mal tutarı ilgili hesaba alacak, 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç; diğer taraftan katma değer vergisi dâhil nakden yapılan tahsilat toplam tutar 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Ay sonlarında, bu hesabın alacak kalanının indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanından az olması hâlinde; hesabın alacak kalanı bu hesaba, aradaki fark 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına borç, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanı 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına alacak kaydedilir. 2) Ay sonlarında, bu hesabın alacak kalanının indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanından fazla olması hâlinde; bu hesabın alacak kalanı bu hesaba borç, indirilecek katma değer vergisi hesabının borç kalanı 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına, varsa devreden katma değer vergisi hesabının borç kalanı 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabına, ödenecek vergi doğması hâlinde 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına alacak kaydedilir. Hesabın niteliği MADDE 298- (1) Sayım fazlaları hesabı; yapılan sayımlar sonucunda tespit edilen kasa, döviz, alınan çek, menkul kıymet, stok ve benzeri fazlalıkların nedenleri belirleninceye kadar geçici olarak kaydedilip izlenmesi için kullanılır. Hesabın işleyişiMADDE 299- (1) Sayım fazlaları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Sayım sonucunda fazla çıkan değerler bu hesaba alacak, ilgili varlık hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Yapılan araştırma sonucu fazlalığın sebebi bulunamadığından gelir kaydedilmesi gereken tutarlar bir taraftan bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak; diğer taraftan 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir. 2) Sayım fazlaları hesabında kayıtlı tutarlarla ilgili olarak yapılan araştırma sonucu fazlalığın sebebi bulunduğunda tutarı bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedilir. 3) Yanlışlıkla bu hesaba alınmış olan tutarlar bu hesaba borç, ilgili hesap veya hesaplara alacak kaydedilir. Hesabın niteliğiMADDE 300- (1) Diğer çeşitli kısa vadeli yabancı kaynaklar hesabı, bu grup içinde sayılanların dışında kalan diğer çeşitli kısa vadeli yabancı kaynakların izlenmesi için kullanılır. (2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba kaydedilir. Hesabın işleyişiMADDE 301- (1) Diğer çeşitli kısa vadeli yabancı kaynaklar hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir: a) Alacak 1) Diğer çeşitli kısa vadeli yabancı kaynaklar bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. 2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler bu hesaba alacak, 499-Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabına borç kaydedilir. b) Borç 1) Elden çıkarılan diğer çeşitli kısa vadeli yabancı kaynaklar bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedilir. 4-Uzun vadeli yabancı kaynaklarMADDE 302- (1)Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu, vadesi faaliyet dönemini aşan uzun vadeli yabancı kaynakları kapsar. (2)Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu, uzun vadeli iç malî borçlar, uzun vadeli dış malî borçlar, faaliyet borçları, diğer borçlar, alınan avanslar, borç ve gider karşılıkları, gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları ile diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar hesap gruplarına ayrılır. MADDE 303- (1)Uzun vadeli iç malî borçlar hesap grubu; kamu idarelerinin vadesi faaliyet dönemini aşan para ve sermaye piyasası araçlarıyla sağlanan iç malî borçları ve uzun vadeli diğer iç malî borçların anapara tutarları ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. (2)Uzun vadeli iç malî borçlar hesap grubunda yer alan tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içerisindeki kısa vadeli iç malî borçlar hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılır. (3)Uzun vadeli iç malî borçlar hesap grubundaki hesaplarda izlenen borçlanmalarla ilgili genel gider ve faizler bu gruptaki hesaplarla ilgilendirilmeksizin, bütçeye konulan ödeneklerden karşılanır. (4)Yıl sonlarında iç malî borç hesaplarında kayıtlı borç stokuna ait olarak işlemiş faiz tutarı hesap edilir ve giderler hesabı ile ilgili dönemde ödemesi yapılmak üzere ilgisine göre uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabına kaydedilir. (5)Uzun vadeli iç malî borçlar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 403 Kamu İdarelerine Malî Borçlar Hesabı 404 Tahviller Hesabı 409 Uzun Vadeli Diğer İç Malî Borçlar Hesabı Hesabın niteliği |