|
(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.) (Resmi Gazete Tarihi: 30.09.1984 Resmi Gazete Sayısı: 18531) ASKERİ MÜZELER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, Askerî Müzelerin; kurulması, yaşatılması, malzemenin ve uğraş konularının tesbiti, bu müzelerin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma düzenlerini belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Bu Yönetmelik, Türk Silahlı Kuvvetleri ile Millî Savunma Bakanlığı bünyesinde kurulmuş ve kurulacak müzelerin işletilmesi ve geliştirilmesi ile gerçek ve tüzel kişilerin bu Yönetmelik uyarınca verilen görev ve sorumluluklarına ilişkin hususları kapsar. Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 26 ncı maddesi gereğince hazırlanmıştır. İKİNCİ BÖLÜM Kuruluş, Yetki ve Sorumluluklar Kuruluş Madde 4 - Askerî Müzeler, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin sosyal, tarihi ve teknik gelişimini dönemlere göre yansıtmak, dünya tarihindeki etkinliğini, kahramanlığını, yerine getirdiği görevlerini sergileyerek; Türk Milletinin Millî Birlik ve Beraberlik duygularını geliştirmek, kendi sahasındaki tarih ve askerlik ile ilgili bilimsel araştırmalar ve incelemeler için bir ortam hazırlamak, bu hususları belgeleyen kültür varlıklarının korunmasını, saklanmasını, sergilenmesini sağlamak amacı ile kurulur. Kuruluş Bağlantıları Madde 5 - Kurulmuş ve kurulacak Askerî Müzelerin yerleri ve kuruluş bağlantıları Genelkurmay Başkanlığınca tesbit edilir. Askerî Müzelerin İşletilmesi MADDE 6 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Türk Silahlı Kuvvetleri ve Millî Savunma Bakanlığı bünyesindeki askerî müzelerin işletilmesi ile personel ve kadro durumları, bağlantı durumuna göre Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, ilgili Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca özel kadro ve yönergelerle belirlenir. Askerî Kültür Varlıklarının Tesbiti Madde 7 - Türk Askerî Tarihini ilgilendiren her türlü malzemenin (6136 Sayılı Kanun kapsamına giren silâh, mermi ve bıçaklar hariç); bulundukları veya ihbar edildikleri yerler ile getirildikleri takdirde tarihi niteliklerinin araştırılması, incelenmesi veya değerlendirilmesi ilgili Askerî Müzelerce yapılır. Emanete Alma Madde 8 - 7 nci madde kapsamına (Değişik ibare:RG-8/12/2012-28491) giren Askerî Kültür Varlıkları, bulundukları veya ihbar edildikleri yerlerde, Askerî Müze elemanları inceleyinceye kadar bölgedeki Garnizon Komutanlıklarınca usulüne uygun olarak belge ile emanete alınır. Emanete alınan bu tür askerî kültür varlıkları, ilgili Askerî Müzelere en kısa zamanda bildirilir. Tasnif ve Tescil Madde 9 - Askerî Kültür Varlığı (6136 sayılı Kanun kapsamına giren silah, mermi ve bıçaklar hariç) bulundurulduğuna veya müzayede yolu ile satış yapılacağına dair haber alan ilgili Askerî Müze Komutanlıkları, uzman personel görevlendirerek malzemeyi yerinde incelerler. İncelenen malzemeler, aşağıdaki şekilde tasnif ve tescil edilir. 1 - Korunması gerekli askerî kültür varlığı niteliğinde olup, Askerî Müzelere alınması uygun görülenler; Askerî Müzelerdeki değer takdir komisyonlarının takdir edeceği değeri maliklerine ödenmek suretiyle Askerî Müzeye alınabilir. Satın alınamıyanlar sahiplerine bir belge ile iade olunur. Sahipleri tarafından korunacak bu malzemeler, ilgili Askerî Müzelerce tescil ve kontrole tabi tutulur. Gerçek kişilerin ellerinde bulunan ata yadigarı korunması gerekli askerî kültür varlıkları, ilgili Askerî Müzenin tescil ve kontroluna tabi olmak şartıyla maliklerinin mülkiyetinde ve tasarrufunda bırakılırlar. 2 - Korunması gerekli askerî kültür varlığı niteliğinde olup, Askerî Müzeye alınması gerekli görülmeyenler, sahiplerine bir belge ile iade olunurlar. Belge ile iade olunan bu eserler, sahipleri tarafından korunur veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca yürütülen ilgili yönetmelikler hükümlerine göre değerlendirilir. 3 - Müzelik niteliği olmayıp, tasnif ve tescil dışı bırakılan malzemeler sahiplerine bir belge ile iade olunurlar. Bu malzemeler üzerinde sahipleri her türlü tasarrufta bulunabilirler. 1, 2 ve 3 üncü bentlerde sözü geçen belgeler, eseri teşhis edebilecek nitelikte düzenlenir. Değerlendirme Madde 10 - Askerî Müzelerdeki değer takdir komisyonları, Askerî Müze Komutanının veya uygun göreceği bir ihtisas elemanının başkanlığında, başkan dahil en az üç ihtisas elemanından oluşur. Komisyon, bütün üyelerin katılmasıyla toplanır. Değer takdir komisyonunda kararlar salt çoğunlukla alınır. Kararlarda eşitlik bulunması halinde, başkanın bulunduğu tarafın oyu muteberdir. Gerektiğinde oy hakkı olmaksızın Askerî Müze dışından ihtisas elemanı toplantıya çağırılabilir. Askerî müzelerdeki değer takdir komisyonlarının kurulması ve çalışma usulleri ile değerlendirmeye yapılacak itirazlarla ilgili işlemler Genelkurmay Başkanlığınca çıkarılacak yönergede belirtilir. Değerlendirmeye İtiraz MADDE 11 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Değer takdir komisyonunun takdir ettiği değere, her türlü masraf itiraz edene ait olmak üzere kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde itiraz edilebilir. Yapılan bu itirazlar, ilgili askerî müze komutanlığı ve diğer birinci sınıf askerî müze komutanlıklarından görevlendirilecek asgari üç kişilik bir komisyon tarafından kesin değerlendirmeye tâbi tutulur. Gerektiğinde oy hakkı olmaksızın askerî, resmî ve özel kuruluşlardan bilgi almak üzere ihtisas elemanı toplantıya çağrılabilir. İkramiye Madde 12 - Askerî kültür varlığının bulunduğu yeri haber verenlere, 2863 sayılı Kanunun 64 üncü maddesi esasları gereğince ikramiye verilir. Koleksiyonculuk Madde 13 - Askerî Kültür Varlığı koleksiyonu yapılması 15 Mart 1984 tarihli ve 18342 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan «Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıkları Koleksiyonculuğu ve Denetimi Hakkında Yönetmelik» hükümlerine tabidir. Yetki MADDE 14 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Bu Yönetmeliğin 7, 8, 9, 10, 11 ve 12 nci maddelerinin uygulanmasında, birinci sınıf askerî müze komutanlıkları yetkilidir. Askerî Müzelerin İhtiva Ettiği Malzemeler Madde 15 –(Değişik birinci paragraf:RG-4/9/2009-27339) Askerî müzelerde bulunması gereken Türk ve yabancı uluslara ait korunması gerekli askerî kültür varlıkları aşağıda belirtilmiştir. 1 - Geçmişten günümüze yerli ve yabancı her türlü harp, silâh, araç ve gereçleri, 2 - Türk Askerî tarihine ait bütün askerî kıyafetler, 3 - Askerî olan her türlü madalya, nişan, rozet, şilt, plaket, fors, sembol ve sancaklar ile benzerleri, 4 - Başlangıcından günümüze personel veya harp silâh, araç ve gereçleri üzerinde bulunan her türlü resmî aksesuar, 5 - Savaşlar, komutanlar ve ulusal kurtuluş ve kuruluşumuzla ilgili her türlü tablo, fotoğraf, gravür, film, mikrofilm, kitap, berat, ferman, litograf baskı, yazışma gibi her türlü otantik belgeler, 6 - (Değişik:RG-12/07/2007-26580) Kara, Hava, Deniz Kuvvetlerimiz ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait bütün tarihi hatıralar, 7 - Atatürk'e ait zatî eşya, evrak, kitap, yazı, belge ve Atatürk'le ilgili diğer eserler. Birinci Sınıf Askerî Müze Komutanlıklarının Görevleri MADDE 16 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Birinci sınıf askerî müze statüsündeki halka açık müzeler, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen malzemeleri toplamak, korumak ve sergilemekle yükümlüdürler. İkinci Sınıf Askerî Müze Komutanlıklarının Görevleri MADDE 17 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) İkinci sınıf askerî müzeler niteliğinde olan birlik müzeleri ile sınıf müzeleri sadece kendi konularına ait malzemeleri teşhir ve muhafaza edebilirler. Bu müzeler, ellerindeki mevcut malzemeleri ilgili birinci sınıf askerî müze komutanlığına bildirirler. Bu malzemelerden uygun görülenler birinci sınıf askerî müze komutanlığına devredilir. İKİNCİ KISIM Askerî Müzelerin Faaliyetleri BİRİNCİ BÖLÜM Genel Faaliyetler Askerî Kültür Varlığı Kaynakları Madde 18 - Askerî Müzeler için Askerî kültür varlığı kaynakları şunlardır : 1 - Yerli ve yabancı her türlü gerçek ve tüzel kişilerin ellerinde bulundurdukları askerî kültür varlıkları, 2 - Kolluk Kuvvetlerince herhangi bir şekilde ele geçirilen veya mahkemelerce müsadere edilen Türk tarihi ile ilgili askerî kültür varlıkları, 3 - Çeşitli yollardan ele geçirilmiş, Adlî Tıp Müessesesinin elinde bulunan askerî nitelikli malzemeler. 4 – (Ek:RG-4/9/2009-27339) Askerî birlik, kurum ve depolar ile ikinci sınıf askerî müzelerde bulunan askerî kültür varlıkları. Askerî Kültür Varlığı Temini Madde 19 - Askerî Müzelere aşağıdaki yollarla askerî kültür varlığı temin edilir : 1 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) 18 inci maddenin 2, 3 ve 4 üncü bentlerinde belirtilen kaynaklardan askerî müzelerce inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra, gerekli görülüp usulüne uygun olarak askerî müzelere devredilmek suretiyle, 2 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Gerçek ve tüzel kişilerden bağış ve satın alma suretiyle. 3 – (Ek:RG-4/9/2009-27339) Hazineye intikal etmiş olan eserlerden askerî müzelerin koleksiyonlarına girmesi lüzumlu görülenlerin 28/12/2006 tarihli ve 11545 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren18/1/2007 tarihli ve 26407 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınır Mal Yönetmeliği hükümlerine göre Millî Savunma Bakanlığı vasıtasıyla ilgili askerî müzelere devredilmesi suretiyle. Kayıt ve Siciller Madde 20 - Askerî Müzelerde mevcut malzemelerin bilimsel kayıt ve sicillerinin tutulması müzelerin özel yönergelerinde belirlenir. Askerî Kültür Varlıklarının Bakımı MADDE 21 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Askerî kültür varlıklarının bakım, restorasyon ve konservasyonlarını temin amacı ile birinci sınıf askerî müze komutanlıkları bünyesinde gerekli atölye ve laboratuarlar kurulabilir. Laboratuar ve atölyelerin çalışma usulleri bu müzelerin özel yönergelerinde belirlenir. Askerî Kültür Varlıkları Kayıtlarının Silinmesi MADDE 22 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Askerî müzelerdeki malzemelerden tarihi ve teşhir niteliği bulunmayan malzemeler, askerî müze uzmanlarından oluşan bir heyet tarafından incelenerek değerlendirmeye tâbi tutulduktan sonra gerekçeli bir raporla tespit edilir. Bu malzemeler, kaydı silinmek üzere bağlantı durumuna göre Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, ilgili Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığının onayına sunulur. Askerî Müze Kütüphaneleri Madde 23 - Askerî Müzeler, bünyelerinde inceleme, araştırma ve geliştirmeyi sağlayıcı, özellikle kendi ihtisas konularında her türlü yerli ve yabancı yayını kapsayan, bilim adamlarına ve halka açık kütüphaneleri kurarlar. İKİNCİ BÖLÜM Özel Faaliyetler Araştırma ve Geliştirme Madde 24 - Askerî Müzeler, kapsadıkları askerî kültür varlıklarının tarih açısından araştırma ve incelemelerini uzmanları vasıtasıyla yaparlar. Askerî Müze uzmanları bu araştırma ve incelemeler için : 1 - Yurt içinde kendi uzmanlık konuları ve müzecilikle ilgili kongre, seminer, sempozyum, kollogyum ve konferanslara katılabilirler, 2 - Askerî tarihle ve müzecilikle ilgili literatürü takip ederler, gerekli görülenlerin Askerî Müze kütüphanesine teminini sağlarlar, 3 - Askerî Müze uzmanları; araştırma ve geliştirme faaliyetleri için gerekli olan bilgi ve görgülerini arttırmak üzere, yurt dışı müzecilik faaliyetlerine de iştirak ettirilebilirler, 4 - Müzecilikle ilgili yurtiçi ve yurt dışı kurum ve kuruluşlarla ilişkide bulunabilir ve Genelkurmay Başkanlığından izin alarak bu kuruluşlara üye olabilirler. Sergileme Madde 25 - Askerî Müzeler, genel sergileme faaliyetlerinin yanısıra; özellik taşıyan malzemelerinden didaktik sergiler, kişisel çalışmalar, kurum kolleksiyonları ve özel kolleksiyonlardan oluşan sergiler açabilirler. Konularıyla ilgili olarak seminer ve konferanslar düzenleyebilirler. Askerî Kültür Varlığı Verilmesi MADDE 26 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Askerî ve sivil müzelere geçici olarak malzeme verilmesi, bağlantı durumuna göre, Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, ilgili Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığının iznine tabidir. (Ek cümle:RG-8/12/2012-28491) Askerî ve sivil kurumların talepleri halinde, özellikle genç nesillerin eğitimine katkı maksadıyla mevcut veya yeni açacakları müzelere askerî müzelerden devir şeklinde malzeme verilmesi, Genelkurmay Başkanlığının uygun görüşü ve Milli Savunma Bakanının onayı ile yapılır. (Ek cümle:RG-8/12/2012-28491) Bu malzemeler askerî müzelerde birden fazla örneği bulunan ve koleksiyonlarını bozmayan eserlerden seçilir. Askeri Kültür Varlığı Niteliği Olmayan Malzemelerin Devri (Değişik başlık:RG-8/12/2012-28491) MADDE 27 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Askerî müzelerde bulunduğu halde askerî kültür niteliği olmayan malzemeler, askerî müze uzmanlarının teklif raporları ve bağlantı durumuna göre Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, ilgili Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığının emirleri ile yurt içindeki devlet müzelerine bu müzelerin de görüşleri alınarak devredilebilir. Yurt Dışına Eser Gönderme Madde 28 - Birinci Sınıf Askerî Müzelerden sergi amacıyla yurt dışına eser gönderilmesi ile Kordiplomatik mensuplarının askerî kültür varlığı bulundurabilmesi 16 Şubat 1984 tarih ve 18314 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan «Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Yurt Dışına Çıkarılması ve Yurda Sokulması Hakkında Yönetmelik» hükümlerine tâbidir. Yayın ve Tanıtma Madde 29 - Askerî Müzeler, konularıyla ilgili olarak tanıtıcı yayınlar, kataloglar, el broşürleri ve kartpostallar yayınlayabilirler. Aynı zamanda, müze uzmanları Askerî Müzelerle ilgili olmak kaydıyla, yurt içi ve yurt dışında yayınlanmakta olan tarih, sanat tarihi, edebiyat yayını yapan gazete ve mecmualarla çeşitli müzecilik yayınlarında makaleler neşredebilirler. Askerî Müze Askerî Kültür Varlıkları ve Dökümanlarından Yararlanma Madde 30 - Askerî Müzelerdeki askerî kültür varlıkları ve dökümanlarından, fotoğraf, diapozitif, film, video, mikrofilm, resmi, mülaj stampaj, taklit ve reprodüksiyon almak veya yapmak sureti ile yararlanılabilir. Ancak; 1 - Bu faaliyetlerden amatör amaçlı kişisel çalışmalar için Askerî Müze Komutanlığının yazılı veya sözlü müsaadesi gereklidir. 2 - (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Şahıslar, resmî ve özel kuruluşlar; profesyonel ve ticarî amaçlarla bu faaliyetlerden askerî müze özel yönergelerine aykırı olmamak kaydı ile yararlanabilmek için kuruluş bağlantılarına göre Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, ilgili Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığından izin almak zorundadırlar. 3 - Bu faaliyetlerden ücret karşılığı istifade edilir. Ücretler, Askerî Müzelerin özel yönergelerinde belirlenir. 4 - (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Amatör veya profesyonel maksatlarla yapılan bu çalışmalarda; ilim adamlarından, tez çalışması ve ödev için öğrencilerden, devlete bağlı resmî kurumlardan, Türk askerî tarihini ve Silahlı Kuvvetlerini olumlu bir şekilde tanıtmak amacı ile çekilen film ve fotoğraflardan ücret alınmaz. Mehter Madde 31 - Genelkurmay Başkanlığı kuruluşunda geleneksel olarak yaşatılan tarihi Mehteran Bölüğü ve tarihi birlik, Askerî Müze ve Kültür Sitesi bünyesinde olup, bu müzenin müzik ünitesini oluşturur. Mehteran Bölüğünün, Askerî Müze ve Kültür Sitesi dışında herhangi bir kuruluşda benzeri veya taklidi devamlı olarak kurulamaz ve temsil edilemez. Müzikoloji MADDE 32 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Askerî Müze ve Kültür Sitesi dışında bulunan birinci sınıf askerî müzeler kendi konuları ile ilgili olarak müzik ünitesi kurabilirler. ÜÇÜNCÜ KISIM Askerî Müzelerin Gelirleri ve Çeşitleri BİRİNCİ BÖLÜM Askerî Müzelerin Gelir Kaynakları Askerî Müze Gelirleri Madde 33 - Askerî Müze Gelirleri şunlardır : 1 - Millî Savunma Bakanlığı bütçesine bu maksatla konan ödenekler, 2 - Askerî Müzelere gerçek ve tüzel kişilerce yapılan bağışlar, 3 - (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Askerî müzelerin fotoğraf, film, fotokopi, slayt ve benzerlerinden makbuz karşılığı elde edilen, turistik eşya CD, VCD, DVD, kartpostal, poster, kitap ve benzerlerinin satışından sağlanan gelirler, 4 - Genelkurmay Başkanlığınca belirlenecek giriş ücretleri. 5 - (Ek:RG-12/07/2007-26580) Askerî müzelerde kültürel ve sanatsal faaliyetlerin düzenlendiği salonların tahsis gelirleri, 6 - (Ek:RG-12/07/2007-26580) Genelkurmay Başkanlığı bünyesinde bulunan Mehteran Bölüğü konserlerinden elde edilen gelirler. Gelir Kaynaklarının Kullanılması MADDE 34 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Askeri müzelerin gelirleri; 1- (Değişik:RG-8/12/2012-28491) Müzelerin yenilenme, geliştirilme, tanıtma ve sergi faaliyetleri ile bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen hizmetlerin yürütülmesi için sarf olunur. 2- Giderlerden arta kalan müzecilik gelirleri, müzenin bağlı olduğu Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, ilgili Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesindeki diğer müzelerin yenilenmesi ve geliştirilmesi maksadıyla kullanılabilir. İKİNCİ BÖLÜM Askerî Müzelerin Çeşitleri Birinci Sınıf Askerî Müzeler MADDE 35 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Türk Silahlı Kuvvetlerinin tarihini dönemlere göre yansıtan, ilgili Kanun ve Yönetmelikler kapsamındaki her türlü korunması gerekli askeri kültür varlığını bünyesinde bulunduran ve uluslararası niteliğe sahip müzeler, birinci sınıf askeri müzelerdir. İkinci Sınıf Askerî Müzeler MADDE 36 – (Değişik:RG-4/9/2009-27339) Türk Silahlı Kuvvetleri ile Millî Savunma Bakanlığı bünyesindeki kurum ve birliklerde kurulmuş ve yalnızca kendi konuları ile ilgili, eğitim amacına yönelik, dar kapsamlı müzeler, ikinci sınıf askerî müzelerdir. Bunlar: 1- Millî Savunma Bakanlığı bünyesindeki müzeler, 2- Kara, Hava, Deniz Kuvvetleri ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bünyesindeki sınıf müzeleri, 3- Kara, Hava, Deniz Kuvvetleri ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bünyesindeki askerî okullar ve birlik müzeleridir. Yürürlük Madde 37 - Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 38 - Bu Yönetmeliği Millî Savunma ve Kültür ve Turizm Bakanları yürütür.
|